Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2018/2565 E. 2021/899 K. 22.04.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2018/2565 Esas
KARAR NO : 2021/899
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 16/01/2018
NUMARASI : 2015/499 E. – 2018/26 K.
DAVANIN KONUSU: İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 22/04/2021
GEREKÇELİ KARARIN
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İLK DERECE MAHKEMESİNE AÇILAN DAVADA
A-)Açılan dava ve iddia :
Davacı vekilinin dava dilekçesinde; müvekkilinin fabrikasına 14/05/2014 tarihinde hırsızların girdiğini, kasada bulunan 62 adet çek ve kullanılmamış boş çek koçanlarının çalındığını, 62 adet çekin ödenmemesi hususunda İstanbul Anadolu Asliye 6.Ticaret Mahkemesinin 2014/208 Esas sayılı dosyasından ödemeden men kararı alındığını, ilgili banka şubelerine bildirildiğini, ödemeden men kararı yazılı çek davalı … şirketinin ciro yoluyla aldığını, basiretli bir tacir gibi davranmadığını, ödemenden men kararı olmasına rağmen çek aslının ibraz edilmediğini,davalı … şirketinin haklı hamili olmadığını ve tüm bu nedenlerle istirdat davasının kabulüne, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B-) Cevap ve Karşı Talepler :
Davalı…c.Ltd.Şti.vekilinin cevap dilekçesinde; davacı tarafın iddialarını kabul etmediklerini, dava konusu çek müvekkil şirket tarafından ödenmek isteyince banka yetkililerinin çekin üzerinde ödemeden men kararı olduğunu, müvekkil şirketin bu sebeple çek bedelini bugüne kadar ödeyemediğini, müvekkil şirkete yapılmış bir icra takibinin olmadığını ve tüm bu nedenlerle davanın reddine, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin davacıya tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.Temlik alan…m AŞ.vekilinin cevap dilekçesinde; dava konusu çek nede ile Irmak Ticaret-… den alacaklı olduğunu, dava konusu çekler Irmak Ticaret-… tarafından müvekkiline ciro edildiğini, davacının bu çekte yazı ve imza kaşesi olmadığını, davacıya ciro edildiğine dair bir belge sunulmadığını, yetkili hamil olmadığını, müvekkilinin iyi niyetli son hamil olduğunu, …ı Ltd.Şti.ile davacı müştereken hareket ederek iyi niyetli müvekkilinin haklarını almasını engellediğini ve tüm bu nedenlerle davanın reddine, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin davacıya tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
C-)İlk Derece Mahkemesi Kararı :
İlk derece mahkemesince; “…Mahkememizce dosyanın yapılan incelemesinde davacının davaya konu ettiği çekin çalınması nedeniyle davalıların çekte kötü niyetli hamil oldukları bu nedenle aleyhine takibat yapılmaması veya başlatılacak takipte kötü niyetli ödeme yapan keşidecinin yapmış olduğu ödemenin istirdadı ile tarafına ödenmesini talep etmiştir. Mahkememizce yapılan incelemede davacının davalıların kötü niyetli hamil olduğunu ispat edememesi ve kambiyo senetlerinin tedavül gücü yüksek senetler olması ayrıca keşidecinin ciro silsilesi düzgün bir çeki ödeme yükümlülüğünün bulunması karşısında davacı çek iptali davası açarak sağlayacağı hukuki yararı iş bu istirdat davasında elde etme olanağının bulunmadığı anlaşılmakla…” davanın reddine karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davacı yan istinafında ;müşteri çeklerinin hırsızlık hadisesi sonucu çalındığını, bu nedenle aslında ciro silsilesinin kopuk olduğunu, faktoring şirketinin iyi niyetli hamil olamayacağını zira çek iptali davası açıldığını, bu nedenle verilen kararın kaldırılmasını talep ve istinaf etmiştir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE :
Dava ;çek istirdadı davasıdır.
İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun(HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.Davalı … şirketinin davaya konu çeki dava dışı Irmak Ticaret -… tarafından faktoring sözleşmesiyle temlik aldığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle, somut uyuşmazlığın, TTK’nın kambiyo senetlerine ilişkin genel hükümlerine nazaran faktoring işlemleri bakımından özel bir hüküm niteliğinde olan ve uyuşmazlığın çözümünde öncelikle uygulanması gereken 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu ve buna ilişkin Yönetmelik ile BDDK Genelgeleri çerçevesinde değerlendirilip, çözüme kavuşturulması gerekmektedir. 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’nun 9/2. maddesine göre, faktoring şirketi Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş fatura ile tevsik edilemeyen alacaklar ile kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tevsik edilemeyen mal veya hizmet satışına bağlı doğacak alacakları devir alamaz veya tahsilini üstlenemez. Aynı faturaya dayalı birden çok faktoring şirketine yapılan kısmi temliklerin toplam tutarı fatura tutarını aşamaz. Aynı Kanun’un 9/2. maddesinin yollamasıyla somut olaya uygulanması gereken 29257 sayılı Faktoring İşlemlerinde Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 5/1. maddesi ise; “Kuruluş tarafından müşteriyi yeteri kadar tanıyacak şekilde istihbarat çalışmalarının yapılması, sadece müşterilerin beyanı veya sözlü teyidi ile işlem yapılmaması gerekir. İstihbarat çalışması; a) Öncelikle ilgili mevzuatta yer alan faturanın tarifi, şekli ve nizamına ilişkin düzenlemeler de dikkate alınarak faturadaki bilgilerin kontrol edilmesi,b) İç kontrol sisteminin devralınan faturalara ilişkin gerekli istihbarat ve araştırma yapılmasını sağlayacak ve Merkezi Fatura Kaydı Sisteminde bu faturaların mükerrer olmadığının kontrolü tamamlanmaksızın  kullandırım  yapılamayacak şekilde oluşturulması,c) Müşterilerin mali durumlarının değerlendirilerek bunların itibarı ve işlem geçmişleri de dikkate alınmak suretiyle gerektiğinde fatura borçlusu ve kambiyo senedi veya diğer senedin keşidecisine de aşvurularak borcun teyit edilmesini sağlayacak yöntemler geliştirilmesi ve ulaşılabilmesi mümkün olan ilgili veritabanlarından yararlanılması yoluna gidilmesi hususları  dâhil olmak üzere asgari olarak yukarıda belirtilen usul ve esasları içerecek şekilde yapılır ve bunların yetersiz kalması durumunda ilave yöntemlere başvurulur.” hükmünü haizdir. Bu itibarla, ilk derece mahkemesince, yukarıda açıklanan mevzuat hükümleri çerçevesinde somut olayın ele alınması, bu doğrultuda, davalı … şirketinin dava konusu çeki alırken gerekli istihbarat çalışmasını yapıp yapmadığı, şirketin mali durumlarına ilişkin değerlendirme yapıp yapmadığı ve diğer yükümlülükleri yerine getirip getirmediği hususlarında araştırma yapılarak, faktoring şirketinin çeki iktisabında ağır kusurlu veya kötüniyetli olup olmadığının belirlenmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, anılan mevzuat hükümlerine dayalı olarak hiçbir araştırma yapılmaksızın salt TTK’nın kambiyo senetlerine ilişkin genel hükümlerine dayalı olarak karar verilmesi gerekmektedir.Kabule göre de keşideci davalı yönünden pasif husumet bulunup bulunmadığı hiç değerlendirilmemiştir. Bu arada çekin ödenip ödenmediği de araştırılmamış ve eksik inceleme ile hüküm kurulmuş olmakla ;davacı yanın istinaf başvurusunun kabulüne karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M :Yukarıda açıklanan gerekçe ile
1- Davacının istinaf başvurusunun kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının HMK 353/1-a-6 maddesi gereğince KALDIRILMASINA
Yargılama yapılmak üzere dosyanın ilk derece mahkemesine GÖNDERİLMESİNE
2- Davacı tarafından yatırılan peşin harcın talebi halinde iade edilmesine
3- Davacı tarafından yapılan istinaf yargılama gideri olan ; başvuru harcı gideri 98,10 TL, istinaf dilekçesinin tebliği için yapılan tebligat gideri 56,00 TL , ilanen tebligat gideri 1.699,20 TL dosyanın istinafa gidiş/dönüşü için yapılan 41,50 TL olmak üzere toplam 1.894,80 TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine
4- İnceleme duruşmasız olarak yapılmış olmakla ücreti vekalet tayin ve takdirine yer olmadığına
Dair ; dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu HMK 353/1-a-6 maddesi gereğince KESİN olmak üzere 22/04/2021 tarihinde ve oy birliği ile karar verildi.