Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2018/2539 Esas
KARAR NO: 2021/966 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İSTANBUL 2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 28/11/2017
NUMARASI: 2017/224 E. – 2017/378 K.
DAVANIN KONUSU: Patent (Maddi Tazminat İstemli) Patent (Manevi Tazminat İstemli)
KARAR TARİHİ: 29/04/2021
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü : DAVA; Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin TPE nezdinde birçok tescilli tasarımlarının olduğunu, bunlardan 06/05/2008 tarih ve 2008/02540 numarasıyla 1. Sırada tescilli “Aydınlatma Direği” başlıklı tasarımının maliki olduğunu, davalının bu tasarımın birebir aynısı veya ayırt edilemeyecek kadar benzerlerinin imalatını yaptığını/yaptırdığını ve her türlü ticaretini yaptığını, işbu taklit ve tecavüz mahsulü ürünlerin piyasada çeşitli firmalara dağıtımını gerçekleştirdiğini ve imalatı için siparişler aldığını, müvekkili adına tescilli 2008/02540 numaralı tasarımın davalı tarafından satışı yapılan tarafından … Mah. … Cad. Beşiktaş adresindeki direklerde görülebileceğini, bu durumun İstanbul 4. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin 2015/9 D.İş dosyasında bilirkişi tarafından 06.03.2015 tarihinde hazırlanan rapor ile tespit edilmiş olduğunu, yapılan eylemlerin endüstriyel tasarımdan doğan haklarına tecavüz niteliğinde olduğunu ve haksız rekabet yarattığını iddia ederek, şimdilik 5.000 TL manevi, 5.000 TL maddi olmak üzere toplam 10.000 TL tazminata dava tarihinden itibaren avans faizi ile tahsiline, tecavüz oluşturan ürünlerin üretimi, kullanılması, piyasaya sunulması, satışının yapılmasının önlenmesini, taklit ve tecavüz mahsulü ürünlere el konulması ve toplatılması yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesini, kararın kesinleşmesini müteakip el konulan ürünlerin imhasına karar verilmesini, kararın Türkiye çapında yayın yapan tirajı en yüksek bir gazetede kamuya duyurulmasını talep etmiştir.
ISLAH; Davacı vekilinin 15/06/2016 tarihli bilirkişi raporuna beyan ve ıslah talepli dilekçesinde; bilirkişi raporu doğrultusunda haklı ve hukuka uygun taleplerinin kabulüne karar verilmesini talep ettiği ve dava dilekçesinde 5.000 TL olarak ileri sürdüğü maddi tazminat talebini 5.142,95 TL arttırarak toplam 10.142,95 TL’ya yükselttiği anlaşılmıştır.
CEVAP; Davalı vekili cevap dilekçesinde; endüstriyel tasarımların EndKHK’nin 12. maddesine göre 5 yıllık korumaya sahip olduğunu, davacının tasarım tescilini yenilediğine dair dosyada bir bilginin bulunmadığını, taleplerin hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, müvekkilinin çok farklı tür ve modellerde üretim yaptığını, olası bir benzerlik varsa bunun tamamen raslantısal olduğunu, bu ürünlerin üretilmesini müvekkilinin müşterisinin talep ettiğini ve istediği ürünleri tanımladığını, yapılan tarif ve tanımlamalara göre üretim yapılıp fatura kesildiğini, üretimde çatal kollu bükümlü aydınlatma direği istenildiği, bu kapsamda ikili yay talep edildiği için de en genel ve işlevsel yay modeli oluşturulduğunu, bu üretimin son derece basit, özel kalıp veya çizim dahi gerektirmeyen el işi bir üretim olduğunu, yapılacak incelemede kullanılan malzeme, üretim tekniği, bağlantı elemanlan ve işlevsellik gibi pek çok açıdan bir değerlendirmenin zorunlu olduğu, davacıya ait direğin ana gövdesi konik iken müvekkilinin direğinin düz olduğunu, üretim sürecinde haklara tecavüz eylemi içerisinde bulunmadığı için direklere kendi adını da işlediğini, üretimin kendine ait olduğunu iyi niyetiyle hareket ettiğini, talep edilen imha hususunun üretim süreci ve halihazırda kullanım amacı düşünüldüğünde hukuksal denge sağlamaktan uzak olduğunu, üretilen 38 adet direğin KDV hariç toplam değerinin malzeme, üretim giderleri, işçilik ve kar dahil 19.950TL olduğunu beyanla davanın reddini talep etmiştir.
MAHKEME KARARI;İstanbul 2.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 28/11/2017 tarihli 2017/224 Esas- 2017/378 Karar sayılı kararıyla; ” 2015/9 D.iş dosyasında yapılan tespitte 68 adet aydınlatma direğinin davacı tasarımı ile iltibas oluşturduğu, aynı ve benzer olduğunun belirlendiği, mahkemece görevlendirilen bilirkişi heyeti tarafından yapılan incelemede de benzerlik tespit edildiğini,.. muhasip bilirkişi de KHK 52a maddesine göre dava konusu tasarımın davalı tarafından üretilmemesi halinde davacı yanın elde edeceği muhtemel gelir olarak 10.142,195 TL yi davacı ticari kayıtlarından tespit ettiği, davacı vekilinin alınan bilirkişi raporu sonrasında davasını bu miktar üzerinden ıslah ettiği, toplanan deliller, alınan bilirkişi raporu kapsamında davacı yanın tüm taleplerinin kabulüne karar verildiği ” gerekçesiyle; ” Davacı … San. Tic. AŞ. Tarafından davalı şirket aleyhine açılan davanın kabulü ile,Davacının TP nezdinde tescilli 2008 02540-1 nolu aydınlatma direği tasarımının davalı tarafından taklit edilerek üretilmesi ve piyasaya sürülmesi nedeniyle davacı tasarım hakkına tecavüzün tespiti, durdurulması ve önlenmesine,-Yoksun kalınan kazanca ilişkin olarak KHK 52/a bendi uyarınca hesaplanan 10.142,95 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren yürütülecek değişen oranlardaki avans faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,-Davacının tasarım hakkına tecavüz nedeniyle oluşan manevi zararına yönelik takdiren 5.000 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren yürütülecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,-Masrafı davalıdan alınmak üzere kesinleşen hüküm özetinin yurt çapında yayın yapan tirajı en yüksek 3 gazeteden birinde bir kez ilanına” karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU; Davacı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; İstanbul 4. FSHHM’nin 2015/9 D.İş sayılı dosyası ile, davalının “… Mah. … Caddesi Üzeri, Beşiktaş/İSTANBUL” adresinde müvekkilinin tescilli tasarımına konu ürünlerinin bire bir aynılarını üreterek taklidini yaptığının tespit edildiğini, 554 Sayılı KHK 17. Maddesinde; “Tasarımın kullanılması hak ve yetkilerinin münhasıran tasarım hakkı sahibinin olduğunun..” düzenlendiğini, tasarım üzerinde müvekkilinin mutlak hak sahibi olduğunu, mahkemeden bu adresteki ürünlerin tespiti ile karar kesinleşince el konularak imhasına karar verilmesi talep edilmesine rağmen taklit ürünlerin toplatılması ve imhasına karar verilmediğini, tecavüz mahsulü ürünlerin halen kullanıldığını, mahkemenin kararı ile tasarıma tecavüz fiilinin kesinleştiğini, taklit tasarımların toplatılması ve imha edilmesi gerektiğini,-maddi tazminat miktarının da hakkaniyete aykırı olarak belirlendiğini, davalı tarafın tasarım hakkına tecavüz eden 68 adet ürününün tespit edildiğini, hükmedilen 10.142,95 TL maddi tazminatın düşük olduğunu, bilirkişi raporunda bu bedellerin eksik ve hatalı tespit edildiğini beyanla mahkeme kararının aleyhte olan hususlarının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.Davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmamış ve istinaf dilekçesine karşı cevap vermemiştir.
DELİLLER; Davacının TPE nezdinde 2008/02540 başvuru numaralı çoklu tasarım belgesi, 1 numaralı aydınlatma direği tasarımının, 06/05/2013 tarihinden geçerli olmak üzere tescil edildiği, yenilendiği ve geçerliliğini sürdürdüğü anlaşılmıştır.İstanbul 4. FSHHM’nin 2015/9 D.iş dosyasında yapılan tespitte alınan 06/03/2015 tarihli raporda; “… Mah. … Caddesi Üzeri, Beşiktaş/İSTANBUL” adresinde, cadde üzerinde sağlı sollu, 68 adet aydınlatma direği dikildiği, aydınlatma direklerinin davacı tasarımı ile iltibas oluşturduğu, aynı ve benzer olduğu beyan edilmiştir.Mahkemece tasarım uzmanı bilirkişinin de heyette bulunduğu, üç kişilik bilirkişi heyetinden alınan 08/06/2016 tarihli raporda; davalının satmış olduğu aydınlatma direklerinin tasarımlarının davacı tescilli tasarımı ile oldukça benzer olduğu, benzerliğin bilgilenmiş kullanıcı nezdinde karıştırmaya yol açabileceği beyan edilmiştir.Mahkemenin muhasip bilirkişiden aldığı 31/05/2017 tarihli raporda; 554 Sayılı KHK 52/a maddesi gereğince davacının yoksun kaldığı gelirin 10.142,95 TL olduğu beyan edilmiştir.
G E R E K Ç E :Tasarıma tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti, meni ve refi ile maddi ve manevi tazminat talepli davada, mahkemece davanın kabulüne, davacı tasarım hakkına tecavüzün tespiti, durdurulması ve önlenmesine, 10.142,95 TL maddi tazminatın ve 5.000 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren avans faiziyle davalıdan tahsiline, hükmün ilanına karar verilmiştir. Karara karşı davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmamış, davacı vekilinin istinaf başvurusunda bulunduğu anlaşılmıştır.Davacı vekili istinaf dilekçesinde, hükmedilen maddi tazminatın çok düşük olduğunu ileri sürmüş ve kararın maddi tazminat yönünden de kaldırılmasını talep etmişse de, mahkemece muhasip bilirkişiden alınan 31/05/2017 tarihli raporun tebliği üzerine, davacı vekilince ibraz edilen, 15/06/2016 tarihli rapora beyan ve ıslah talepli dilekçede; “bilirkişi raporu doğrultusunda haklı ve hukuka uygun taleplerinin kabulüne karar verilmesini talep ettiği ve dava dilekçesinde 5.000 TL olarak ileri sürdüğü maddi tazminat talebini 5.142,95 TL arttırarak toplam 10.142,95 TL’ya yükselttiği” anlaşılmakla, maddi tazminat talebini sınırladığından ve mahkemece arttırılan talep üzerinden karar verildiğinden, maddi tazminat yönünden istinaf başvurusunda haklı olmadığı kanaatine varılmıştır. Davacı vekili istinaf dilekçesinde, tasarıma tecavüz etiğini ileri sürdüğü “… Mah. … Caddesi Üzeri, Beşiktaş/İSTANBUL” adresinde bulunan 68 adet aydınlatma direği tasarımlarının, karar kesinleştiğinde el konulması ve imhaı talepleri hakkında karar verilmediğini ileri sürmüştür. Davacı vekili dava dilekçesinde netice-i talebinde; “… Mah. … Caddesi Üzeri, Beşiktaş/İSTANBUL” adresinde tespiti yapılan tecavüz mahsulü ürünlerin karar kesinleşince el konularak, imhasını talep etmiştir. Dava İstanbul 4. FSHHM’nin 2015/9 D.iş dosyası dayanak gösterilerek açılmış, tespit dosyasında yazılı adresteki 68 adet aydınlatma direğinin davacının 2008/02540 başvuru numaralı çoklu tasarım belgesi, 1 numaralı aydınlatma direği tasarımına tecavüz ettiği tespit edilmiştir. Mahkemece yargılama, tespit dosyasında elde edilen deliller üzerinden yürütülmüş, tazminat hesabı da bu 68 adet aydınlatma direği üzerinden yapılmıştır. Davalı tarafça direklerin kendisi tarafından üretildiğine karşı çıkılmadığı gibi direkler üzerindeki tabelalara şirket ünvanının “…” kısmı da yazılmıştır. Netice olarak belirtilen adresteki 68 adet elektrik direğinin tecavüze konu ürünler olduğu sabit olmakla birlikte, elektrik direklerinin davalı tarafça satıldığı ve satın alınmasından sonra yazılı adreste kamunun kullanımına sunulduğu, aydınlatma direği olarak kullanıldığı anlaşılmıştır. 554 Sayılı KHK 17. Maddesinde “Tasarım Hakkının Kapsamı” başlığı altında; “Tasarımın kullanılması hak ve yetkileri münhasıran tasarım hakkı sahibinindir. Üçüncü kişiler tasarım hakkı sahibinin izni olmadan koruma kapsamındaki tasarlanan veya tasarımın uygulandığı bir ürünü üretemez, piyasaya sunamaz, satamaz, sözleşme yapmak için icapta bulunamaz, ithal edemez, ticari amaçla kullanamaz veya bu amaçlarla elde bulunduramaz.” hükmü düzenlenmiştir.554 Sayılı KHK 21/1-a Maddesinde; “Özel amaçla sınırlı kalan ve ticari amaç taşımayan fiillerin” de tasarım hakkının dışında kaldığı açıklanmıştır. Tasarıma tecavüz teşkil eden ürünlerin, ticari amaçla elinde bulundurulması halinde, üçüncü kişi elinde dahi bulundurulsa el konularak, imhası talep edilebilecekse de; KHK 17 ve 21/1-a maddesi karşısında, davaya konu aydınlatma direklerinin yazılı adreste, ticari amaçla değil kamusal kullanım amacıyla bulundurulduğu, ticari amaç taşımadığından direklere el konularak imhasının talep edilemeyeceği kanaatine varılmıştır. Bununla birlikte, çoğun içinde azda vardır ilkesi gereğince, direkler üzerindeki davalının ticaret unvanının çekirdek unsurunun yazılı olduğu tabelaların, karar kesinleştiğinde mümkün olması halinde sökülerek imhası, mümkün olmaması halinde ise kapatılarak tecavüzün refi talebinin gerçekleştirilebileceği kanaatine varılmış, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulüne, mahkeme kararının HMK 353/1-b-2 maddesi gereğince kaldırılmasına, davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine karar verilerek, önceki hükmün aynen tekrarına, ayrıca, davacı tarafın el koyma ve imha talebinin kısmen kabulüne, kısmen reddine, elektrik direklerine el koyularak imha talebinin reddine ancak direkler üzerindeki davalının ticaret unvanının çekirdek unsurunun yazılı olduğu tabelaların, karar kesinleştiğinde, masrafı davalıdan alınarak, mümkün olması halinde sökülerek imhası, mümkün olmaması halinde ise kapatılmasına karar vermek gerekmiş, tarafların kazanılmış hakları korunarak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçe ile:1-Davacı vekilinin istinaf isteminin KISMEN KABULÜNE, KISMEN REDDİNE,2-6100 sayılı HMK.’nın 353/1-b-2 maddesi gereğince İSTANBUL 2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ’nin 28/11/2017 tarihli 2017/224 E. – 2017/378 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA,3-Davanın kısmen KABULÜNE, KISMEN REDDİNE,a)-Davacının TP nezdinde tescilli 2008 02540-1 nolu aydınlatma direği tasarımının davalı tarafından taklit edilerek üretilmesi ve piyasaya sürülmesi nedeniyle davacı tasarım hakkına tecavüzün tespiti, durdurulması ve önlenmesine,b)-davacı tarafın el koyma ve imha talebinin kısmen kabulüne, kısmen reddine, elektrik direklerine el konularak imha talebinin reddine ancak “… Mah. … Caddesi Üzeri, Beşiktaş/İSTANBUL” adresindeki tecavüze konu direkler üzerindeki davalının ticaret unvanının çekirdek unsurunun yazılı olduğu tabelaların, karar kesinleştiğinde, masrafı davalıdan alınarak, mümkün olması halinde sökülerek imhası, mümkün olmaması halinde ise kapatılmasına,c)-Yoksun kalınan kazanca ilişkin olarak KHK 52/a bendi uyarınca hesaplanan 10.142,95 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren yürütülecek değişen oranlardaki avans faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,ç)-Davacının tasarım hakkına tecavüz nedeniyle oluşan manevi zararına yönelik takdiren 5.000 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren yürütülecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,d)-Masrafı davalıdan alınmak üzere kesinleşen hüküm özetinin yurt çapında yayın yapan tirajı en yüksek 3 gazeteden birinde bir kez ilanına 4-İlk derece yargılaması yönünden;a)-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca, tasarıma tecavüz yönünden 59,30 TL maktu harç, maddi tazminat yönünden 997,15 TL, manevi tazminat yönünden 341,55 TL olmak üzere toplam 1.398,00 TL karar harcından peşin yatırılan 170,78 TL ve 87,82 TL ıslah harcının mahsubu ile kalan 1.139,40TL bakiye karar harcının davalıdan tahsiline, Hazine’ye irat kaydına,b)-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davacı vekili yararına tecavüz talebine ilişkin 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine, c)-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davacı vekili yararına maddi tazminat talebine ilişkin hesap olunan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine, ç)-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davacı vekili yararına manevi tazminat talebine ilişkin hesap olunan 5.000,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine, d)-Davacı tarafından yapılan: 2.250 TL bilirkişi ücreti, 331 TL posta gideri olmak üzere toplam 2.581 TL ve 286,30 TL harç (peşin+başvuru+ıslah) olmak üzere toplam 2.867,30 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, e-Yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısmının talep halinde ve karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine, 5-İstinaf yargılaması yönünden; a-Davacı vekilinin istinaf talebi kabul edildiğinden, istinaf peşin harcının talep halinde iadesine,b-İstinaf yargılaması sırasında davacı tarafından yapılan 98,10 TL istinaf yoluna başvurma harcı ile 45,85 TL tebligat ve posta gideri olmak üzere toplam 143,95 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, c-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına,ç-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince taraflara iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda iş bu kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtay temyiz yolu açık olmak üzere 29/04/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.