Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2018/2478 Esas
KARAR NO: 2021/960 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İSTANBUL 12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 25/01/2018
NUMARASI : 2014/319 E., 2018/47 K.
DAVA: Menfi Tespit
BİRLEŞEN İSTANBUL 5. SULH HUKUK MAHKEMESİNİN 2008/303 ESAS, 2011/435 KARAR SAYILI DOSYASI
DAVA: Menfi Tespit
BİRLEŞEN İSTANBUL 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİNİN 2008/124 ESAS, 2008/651 KARAR SAYILI DOSYASI
BİRLEŞEN İSTANBUL 14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİNİN 2008/201 ESAS, 2008/722 KARAR SAYILI DOSYASI
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit
KARAR TARİHİ: 29/04/2021
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı … vekili asıl davada; dava dışı …’nin müvekkilinden aldığı mallar karşılığında 28.01.2008 tarihli 10.000 TL bedelli çeki keşide ederek müvekkiline verdiğini, müvekkilinin de bu çeki borcuna karşılık dava dışı … San ve Tic Aş ye verdiğini, ancak bu çekin diğer başka çeklerle birlikte adı geçen şirketin satış müdürünün arabasından çalındığını, konu ile ilgili çek iptal davası açıldığını, daha sonra bu çeke dayalı olarak davalı Faktoring şirketi tarafından müvekkili aleyhine icra takibi başlatıldığını, çek üzerinde ayrıca … isimli şahsın cirosu bulunduğunu, müvekkili ile bu şahıs arasında ticari ilişki bulunmadığını, böylelikle ciro silsilesinin koptuğunu belirterek müvekkilinin çek nedeniyle davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı … AŞ vekili; müvekkilinin dava konusu çekin … ciro ile teslim aldığını, müvekkilinin mevzuata uygun davrandığını, iyiniyetli ve meşru hamil olduğunu bildirerek davanın reddini savunmuştur. Davacılar …. Ltd Şti vekili birleşen İstanbul 5.SHHM’nin 2008/303 E.sayılı dosyasında; müvekkilleri arasında ticari ilişki bulunduğunu, müvekkili … Ltd şirketinin diğer müvekkilinden aldığı mallar karşılığında 30.01.2008 tarihli 5.000 TL bedelli çeki verdiğini, diğer müvekkilininde bu çekle birlikte toplam 54 adet çeki mal aldığı ve bayisi olduğu dava dışı … San ve Tic Aş ye olan borcuna karşılık verdiğini, ancak çeklerin çalındığını, konu ile ilgili çek iptal davası açıldığını, ayrıca … AŞ tarafından suç duyurusunda bulunulduğunu, davalı Faktöring şirketin ise bu çeke dayalı olarak müvekkilleri aleyhine icra takibi başlattıklarını belirterek müvekkillerinin davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı … AŞ vekili; müvekkilinin dava konusu çekin … ciro ile teslim aldığını, müvekkilinin mevzuata uygun davrandığını, iyiniyetli ve meşru hamil olduğunu bildirerek davanın reddini savunmuştur. Davacılar …San ve Tic Ltd Şti ile … vekili birleşen İstanbul 10.ATM’nin 2008/124 E. Sayılı dosyasında müvekkili …. San ve Tic. Ltd şirketinin diğer müvekkili … aldığı mallara karşılık 10.01.2008 tarihli 7.500,00 TL bedelli çeki keşide edip verdiğini, müvekkili … da bu çeki diğer çeklerle birliktedava dışı …San ve Tic Aş ye olan borcuna karşılık verdiğini, ancak çeklerin çalındığını, konu ile ilgili çek iptal davası açıldığını, ayrıca … AŞ tarafından suç duyurusunda bulunulduğunu, davalı Faktöring şirketin ise bu çeke dayalı olarak müvekkilleri aleyhine icra takibi başlattıklarını belirterek müvekkillerinin davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı … AŞ vekili; müvekkilinin dava konusu çekin … ciro ile teslim aldığını, müvekkilinin mevzuata uygun davrandığını, iyiniyetli ve meşru hamil olduğunu bildirerek davanın reddini savunmuştur. Davacı …San ve Tic AŞ vekili birleşen İstanbul 14.ATM’nin 2008/201 E.sayılı dosyasında; müvekkilinin lehdarı … olan çekleri bu firmadan ticari ilişki nedeniyle aldığını, ancak çeklerin müvekkili şirketin satış müdürünün arabasından çalındığını, konu ile ilgili suç duyurusunda bulunduklarını ayrıca çek iptal davası açtıklarını, çeklerin arka yüzünde … Ltd şirketine ciro bulunduğu, daha sonra ise … Ltd şirketi ve … cirosunun yer aldığını, bu iki cirantanın imzalarının aynı kişi tarafından atıldığını, aralarında fiili ve organik bağ bulunduğunu, çeklerin en son olarak davalı faktöring şirketine verildiğinin anlaşıldığını, davalının basiretli davranmadığını, yapması gereken araştırmaları yapmadığını, iktisabında ağır kusurlu ve kötüniyetli olduğunu, belirterek çeklerin davalıdan alınarak müvekkiline verilmesine, çek bedellerinin davalı tarafından tahsil edilmesi halinde ise bedellerinin faiziyle davalıdan tahsil edilerek müvekkiline ödenmesini talep ve dava etmiştir.Davalı … şirketi vekili; müvekkilinin düzgün ciro silsilesi ile meşru hamil olduğunu bildirerek davanın reddini istemiştir. Mahkemece; toplanan delillere ve bilirkişi raporlarına göre; çeklerde ciranta olan … defterlerinin incelenmesi için çıkarılan meşruhatlı davetiyeye rağmen adı geçenin defterlerini ibraz etmediğini, …Ltd şirketi defterlerinde ise dava konusu çeklerin giriş ve çıkış kaydının yapılmadığını, … Limited şirketinin defterini ibraz etmediğini, dava konusu çeklerin davacılardan … tarafından ticari ilişki kapsamında alındığı ve yine ticari ilişki kapsamında … AŞ ye verildiğini, davacı … ile dava dışı … arasında ticari ilişki bulunmadığının tespit edildiği, bu kapsamda davacıların davalı şirkete borçlu olmadıkları, davalı Faktöring şirketinin çekleri davacıların zararına olacak şekilde kötüniyetli olarak iktisap ettiğinin ispatlanamadığı gerekçeleriyle asıl ve birleşen İstanbul 5.SHHM’nin 2008/303 E. ve Birleşen İstanbul 10.ATM’nin 2008/124 E.sayılı davalarının kabulüne, Birleşen İstanbul 14.ATM’nin 2008/201 E.sayılı dosyasındaki davanın ise reddine, karar verilmiş kararı asıl ve birleşen davaların davalısı Faktöring şirketi vekili istinaf etmiştir. Asıl ve Birleşen davaların davalısı … şirketi vekili istinafında; asıl ve birleşen birleşen İstanbul 5.SHHM’nin 2008/303 E. ve Birleşen İstanbul 10.ATM’nin 2008/124 E.sayılı davaları yönünden davacının cirosunun beyaz ciro olduğunu, kendisinden sonraki cirantanın imzasının sahteliğinin ileri sürülemeyeceğini, imza inkarında bulunulmadığını, müvekkilinin iktisabında ağır kusurlu olmadığını, iyiniyetli ve meşru hamil olduğunu, bu nedenlerle asıl ve birleşen İstanbul 5.SHHM’nin 2008/303 E. ve Birleşen İstanbul 10.ATM’nin 2008/124 E.sayılı davaların reddi ile müvekkili lehine % 40 tazminata karar verilmesi gerektiğini, birleşen İstanbul 14.ATM’nin 2008/201 E.sayılı davası yönünden ise mahkemenin müvekkilini iyiniyetli ve meşru hamil kabul ettiğini, kabule göre lehlerine vekalet ücretinin takdiri gerekirken davacı lehine vekalet ücretine karar verildiğini, bu davadaki hükmün vekalet ücretine ilişkin kısmının iptali ile lehlerine vekalet ücretine ve %40 tazminata hükmedilmesini istemiştir. Asıl davaya konu İstanbul ….İcra Müdürlüğünün … E.sayılı icra dosyası örneğinin incelenmesinde; davalı Faktöring şirketinin davacı … ile dava dışı … ve … aleyhine 10.000,00 TL bedelli çeke dayalı olarak kambiyo senetlerine özgü yolla icra takibi başlatıldığı, takip sırasında … tarafından 03.03.2008 tarihinde İcra dosyasına 12.160,00 TL ödeme yapıldığı, bu ödemenin 25.11.2008 tarihinde … vekili … iade edildiği, dosyada ayrıca … tarafından yapılan 25.09.2008 tarihli 14.500 TL’lik ödemenin 26.09.2008 tarihinde davalı alacaklı … şirketi vekili Av. … reddiyat yapıldığı, takibe konu çekin 25.01.2008 tarihli 10.000 TL bedelli keşidecisinin …, lehdarının … sonraki cirantaların … Ltd şirketi, …Ltd şirketi ve … olduğu, hamilin ise davalı … şirketi olduğu, çekin 25.01.2008 tarihinde ibraz edildiği, TTK’nın 711.maddesi gereğince işlem yapılamadığı görülmüştür. Birleşen İstanbul 10.ATM’nin 2008/124 E.sayılı davasına konu İstanbul ….İcra Müd. … E.sayılı icra dosyasının incelenmesinde; davalı Faktöring şirketinin davacı … ile dava dışı …. Ltd.Şti. ve … aleyhine 7.500 TL bedelli çeke dayalı olarak kambiyo senetlerine özgü yolla icra takibi başlatıldığı, takibe konu çekin 10.01.2008 tarihli 7.500 TL bedelli keşidecisinin …. Ltd.Şti., lehdarının …, sonraki cirantaların …. Ltd şirketi, ….Ltd şirketi ve … olduğu, hamilin ise davalı Faktöring şirketi olduğu, çekin 10.01.2008 tarihinde ibraz edildiği, TTK’nın 711.maddesi gereğince işlem yapılamadığı görülmüştür. Yargılama sırasında alınan alınan 03.01.2011 tarihli bilirkişi raporunda; davacının, … Limited şirketinden 7.500 TL’lik çeki …’den 10.000 TL’lik çeki ve … Limited şirketinden 5.000 TL’lik çeki aldığı hesaplarına kaydettiği, bu kişilerle ticari ilişkisinin olduğunun tespit edildiği, … AŞ nin 04.12.2007 tarihli çek alım bordrosu ile bu çekleri davacı … aldığı, aralarında ticari ilişkinin bulunduğunun tespit edildiği, davacılardan … AŞ ye çeklerin iadesi ile yükümlü olmadığı, davacılar … ile … şirketinin bu çeklerden dolayı davalıya borçlu bulundukları yolunda görüş bildirildiği görülmüştür. Yargılama sırasında alınan 15.05.2014 tarihli bilirkişi raporunda; … ticari defterleri ibraz etmediğinden inceleme yapılamadığının belirtildiği görülmüştür. Yargılama sırasında alınan 10.11.2014 tarihli bilirkişi raporunda; … Limited şirketinin 2007 yılı yevmiye defterlerinin incelendiği, yapılan değerlendirme sonunda davacılar ile çekte imzaları bulunan taraflar arasında ticari ilişkinin olmadığı sonuç ve kanaatine varıldığının bildirildiği görülmüştür. Birleşen İstanbul 5.SHHM’nin 2008/303 E.sayılı dosyasına konu İstanbul ….İcra … E.sayılı icra dosyasının uyap ortamında yapılan incelenmesinde; davalı Faktöring şirketinin davacı … ile dava dışı …Ltd.Şti. ve … aleyhine 5.000 TL bedelli çeke dayalı olarak kambiyo senetlerine özgü yolla icra takibi başlatıldığı, takibe konu çekin 30.01.2008 tarihli 5.000 TL bedelli keşidecisinin …. Ltd.Şti., lehdarının …, sonraki cirantaların … Ltd şirketi, …Ltd şirketi ve … ve olduğu, hamilin ise davalı … şirketi olduğu, çekin 30.01.2008 tarihinde ibraz edildiği, ödeme yasağı bulunduğundan işlem yapılamadığı, (çek ile ilgili bilgiler dava dosyası içerisinden edinilmiştir ) görülmüştür.
GEREKÇE:Asıl ve birleşen İstanbul 5.Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2008/303 ve birleşen İstanbul 10. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2008/124 Esas sayılı davaları menfi tespit, birleşen İstanbul 14. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2008/201 Esas sayılı dosyası ise istirdat talebine ilişkindir. Asıl ve birleşen davaların davalısı ise faktoring şirketidir. Asıl ve birleşen İstanbul 5.Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2008/303 ve birleşen İstanbul 10. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2008/124 Esas sayılı davalarında davacı taraf davalara konu çeklerin aldıkları mal karşılığında diğer birleşen davanın davacısı olan … San ve Tic. AŞ’ye verdiklerini ve çeklerin bu davacının elindeyken çalındığını iddia etmişlerdir. Bilindiği üzere faktoring işlemi özünde alacağın temliki işlemidir. Dolayısıyla faktoring şirketlerinin gerçek bir alacağı temlik almaları gerekir. Nitekim bu husus 6361 Sayılı Kanun’un 9/2 maddesinde açıkça hükme bağlanmıştır. Ne var ki, somut olayda menfi tespit iddiası bedelsizlik iddiasına dayanmamış, ciro silsilesinin kopukluğuna ve çeklerde ciranta gözüken … ile davacılar arasında ticari ilişki bulunmadığı iddiasına dayalıdır. Aslında bir bakıma davacı taraf aldığı mal karşılığında dava konusu çekleri verdiğini açıkça kabul etmiştir. Öte yandan dava konusu çeklerin ciro silsilelerinde görünürde bir kopukluk da bulunmamaktadır. Yine dava dosyası içerisinde alınan 03/01/2011 tarihli bilirkişi raporunda davalı faktoring şirketinin dava konusu çekleri Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkındaki Yönetmelik’in 22/2 maddesinde yer alan belgelerle tevsik edilmiş olarak iktisap ettiği, davalı faktoring şirketinin bu çeklerin iktisabında kötüniyetli veya ağır kusurlu olduğunun ispatlanamadığı yolunda görüş bildirildiği görülmüştür. Nitekim mahkemece de kararın gerekçe bölümünde davalının çekleri davacıların zararına olacak şekilde kötüniyetli iktisap ettiğinin ispatlanamadığı şeklinde bir gerekçeye yer verildiği görülmüştür. Bu durumda mahkemece menfi tespit davalarının reddi gerekirken yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde kabul kararı verilmesi doğru değildir. Öte yandan birleşen İstanbul 14. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2008/201 Esas sayılı dosyasındaki istirdat davası reddedildiği halde bu dava yönünden davalının vekalet ücretiyle sorumlu tutulması da doğru değildir. Ayrıca asıl ve birleşen İstanbul 5.Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2008/303 ve birleşen İstanbul 10. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2008/124 Esas sayılı davalarda icra dosyasına yatan paranın alacaklıya ödenmemesi şeklinde ihtiyati tedbir kararları verildiği ve bu kararlar uyarınca teminatlar yatırıldığı ve kararlar infaz edildiği anlaşıldığından takip tarihleri itibariyle % 40 tazminat verilmesine dair istinaf talebi de yerindedir. Açıklanan bu hususlar gözetildiğinde asıl ve birleşen davaların davalısı olan faktoring şirketi vekilinin bu yönlere ilişkin istinaf taleplerinin kabulü gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M :1-Asıl ve birleşen davaların davalı vekili istinaf talebinin KABULÜNE, 2-İstanbul 12. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 25/01/2018 tarihli 2014/319 Esas 2018/47 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA, 3-Asıl davanın REDDİNE, A) Asıl davada davacının ihtiyati tedbir talebi kabul edilip infaz edildiğinden İİK’nun 72/4 maddesi uyarınca 10.000 TL’nin % 40’ı oranındaki tazminatın davacıdan alınıp davalıya verilmesine,4-Birleşen İstanbul 5. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2008/303 esas sayılı dosyası yönünden davanın REDDİNE,A) Birleşen İstanbul 5. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2008/303 esas sayılı davasında davacının ihtiyati tedbir talebi kabul edilip infaz edildiğinden İİK’nun 72/4 maddesi uyarınca 5.000 TL’nin % 40’ı oranındaki tazminatın davacı taraftan alınıp davalıya verilmesine,5-Birleşen İstanbul 10. ATM 2008/124 esas sayılı dosyası yönünden davanın REDDİNE, A)Birleşen İstanbul 10. ATM 2008/124 Esas sayılı davasında davacının ihtiyati tedbir talebi kabul edilip infaz edildiğinden İİK’nun 72/4 maddesi uyarınca 7.500 TL’nin % 40’ı oranındaki tazminatın davacı taraftan alınıp davalıya verilmesine,6-Birleşen İstanbul 14. ATM 2008/201 esas sayılı dosyası yönünden davanın REDDİNE, 7-İlk derece yargılaması yönünden:A-ASIL DAVA YÖNÜNDEN 1)Alınması gerekli 59,30 TL karar ve ilam harcının 135,00-TL peşin harçtan mahsubu ile artan 75,70TLharcın karar kesinleştiğinde talebi halinde ilk derece mahkemesince davacıya iadesine, 2)Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına 3)Davalı taraf vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 4.080,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,B-BİRLEŞEN İST. 5. SHM’NİN 2008/303 E. SAYILI DOSYASI YÖNÜNDEN 1)Alınması gerekli 59,30TL karar ve ilam harcının 67,50-TL peşin harçtan mahsubu ile artan 8,20 TL harcın karar kesinleştiğinde talebi halinde ilk derece mahkemesince davacıya iadesine, 2)Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, 3)Davalı taraf vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 4.080,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,BİRLEŞEN İST. 10. ATM’NİN 2008/124 E. SAYILI DOSYASI YÖNÜNDEN 1)Alınması gerekli 59,30 TL karar ve ilam harcınının 101,30-TL peşin harçtan mahsubu ile artan 42,00-TL harcın karar kesinleştiğinde talebi halinde ilk derece mahkemesince davacıya iadesine, 2)Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, 3)Davalı taraf vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 4.080,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,BİRLEŞEN İST. 14. ATM’NİN 2008/201 E. SAYILI DOSYASI YÖNÜNDEN 1)Alınması gerekli 59,30-TL karar ve ilam harcının 303,80-TL peşin harçtan mahsubu ile artan 244,50-TL harcın karar kesinleştiğinde talebi halinde ilk derece mahkemesince davacıya iadesine, 2)Davacı tarafça yapılan yargılama giderinin üzerine bırakılmasına,3)Davalı taraf vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 4.080,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,8-İstinaf yargılaması yönünden:A-Davalı tarafından yatırılan toplam 384,25 TL harcın karar kesinleştiğinde talebi halinde ilk derece mahkemesince kendisine ödenmesine, B-İstinaf aşamasında davalı tarafından peşin olarak yatırılan toplam 294,30 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının asıl ve birleşen davaların davacılarından müştereken ve müteselsilen alınarak davalıya ödenmesine, istinaf aşamasında asıl ve birleşen davaların davacıları tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerlerinde bırakılmasına, C-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından istinaf aşaması için ayrıca avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, 9- Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider avanslarından kullanılmayan kısımların karar kesinleştiğinde ilk derece mahkemesince talepleri halinde yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda HMK’nun 353/1-a-6 maddesi gereğince oy birliği ile ve kesin olarak karar verildi. 29/04/2021