Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2018/2447 Esas
KARAR NO: 2021/970 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 01/03/2018
NUMARASI: 2017/292 E. – 2018/65 K.
DAVANIN KONUSU: Endüstriyel Tasarım’dan Kaynaklanan Tazminat İstemli
KARAR TARİHİ: 29/04/2021
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü :DAVA; Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkiline ait TPE’ de 2016/00139 -1 tescil nolu endüstriyel tasarımının davalı tarafından üretilerek piyasaya sunulduğunu, Bakırköy 1. FSHHM’ nin 2016/47 D.iş sayılı dosyasından yapılan tespitte tecavüz olduğunun anlaşıldığı, endüstriyel tasarıma tecavüzün tespitini, önlenmesini, 5.000 TL maddi, 5.000 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP; Davalı …San. Tic. Ltd. Şti vekili cevap dilekçesinde; dava konusu tespiti yapılan ayakkabı tabanlarının müvekkili ile … arasındaki sözleşme gereğince üretildiğini, tasarım hakkına tecavüzde bulunulduğuna ilişkin müvekkilinin bilgisinin bulunmadığını, davacının dayanağı olan tasarımı ile müvekkilinin üretimini yaptığı tasarım birbirinden farklı olduğunu, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı … davaya cevap vermemiştir.
ISLAH; Davacı vekili harcı yatırmak suretiyle dava değerini maddi tazminat yönünden 28.263,35 TL olarak ıslah ettiğini beyan etmiştir.
MAHKEME KARARI; Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 01/03/2018 tarihli 2017/292 Esas- 2018/65 Karar sayılı kararıyla; “..yapılan delil tespiti, sunulan bilirkişi raporu dikkate alındığında, davalı tarafın davacıya ait 2016/00139-1 nolu ayakkabı tabanı tasarımına yönelik kullanımının seçenek özgürlüğü olmasına rağmen bilgilenmiş genel tüketici algısında benzer olduğu.. mevcut kayıt ve belge ve defterlere göre, davacı tarafın talep ettiği tazminatın 554 sayılı KHK.nın 53/2-b maddesine dayalı olup, davalı tarafın 8550 çift taban üzerinde kullanımdan dolayı 51.458,314 TL hasılat elde ettiği ilk raporda mali bilirkişi 28.263,35 TL, ikinci raporda 6.898,56 TL maddi tazminat olabileceği beyan edilmişse de, sunulan bilirkişi raporunun maliyete ilişkin kısımları yeterli ve denetlemeye uygun olmadığından ortalama kar marjının %25 kabul edilerek, 12.864 TL maddi tazminatın davalıdan tahsiline karar verildiği” gerekçesiyle; “Davacıya ait 2016/00139-1 nolu ayakkabı tabanı tasarımının davalı tarafından fason olarak üretilen ürünlerde kullanımının tasarım hakkına yönelik tecavüz olduğunun tespiti ve menine, -El konulan ürünlerin ve ürün kalıplarının masrafı davalıdan alınmak suretiyle imhasına, -Maddi tazminat talebinin kısmen kabul kısmen reddi ile davalı tarafın 8.550 çift taban üzerinde kullanımının 51.458,314 TL nin %25 12.864 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren değişen oranlarda ticari faizle davalı taraftan tahsili, davacı tarafa ödenmesine, -5.000 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren yasal faizle davalı taraftan tahsili, davacı tarafa ödenmesine, -Hüküm kesinleştikten sonra masrafı davalıdan alınmak suretiyle 5 büyük gazeteden birinde ilanına” karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURULARI; Davacı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; bilirkişi heyetinin 15.06.2017 tarihinde verdiği raporda, davalı şirketin tecavüz eylemi sonucunda elde ettiği net karın 28.263,35.-TL olduğunun belirtildiğini, davalının rapora itiraz ederek, dilekçe ekinde 2016 yılı Kurumlar Vergi Beyannamesini dosyaya koyduğunu, mahkemenin aldığı 26.01.2018 tarihli ek raporda hesaplamanın davalı şirketin 30.06.2017 tarihli dilekçe ekine koyduğu 2016 yılı Kurumlar Vergi Beyannamesine göre davalı şirketin kendi beyan ettiği rakamlar üzerinde yapıldığını belirterek, tazminat bedelinin 28.263,35.-TL olması gerektiğini hesaplamanın davalı şirketin kayıtlarına göre yapıldığını beyan ettiğini, ek raporda satış karlılığı içerisinde gider kalemlerinin yok sayılmadığının, dahil edildiğinin açıklandığını beyanla, kararın kaldırılarak davalı şirketin tecavüz eylemi sonucu elde ettiği net karın 28.263,55TL olduğuna karar verilmesini talep etmiştir.Davalı … San. Tic. Ltd. Şti vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; davalı şirketin … (… Ayakkabı) ile yapılan sözleşme uyarınca üretim yaptığını, tüm hukuki ve cezai sorumluluğun …’a ait olduğunu, durumun öğrenilmesi üzerine üretimin durdurulup kalıpların sahibine iade edildiğini, mahkemenin delil tespitinden sonra tedbir kararının infazı sırasında müvekkilinin üretim yapmadığının tespit edildiğini, taban kalıplarının teslim tutanağının bir suretinin teslim edildiğini,
-tabanları inceleyen bilirkişinin ayakkabı tabanı konusunda uzman olmadığını, raporu kabul etmediklerini, itirazları üzerine mahkemenin … bilirkişi ismi sorduğunu, daha sonra ara kararından döndüğünü, uzman olmayan bilirkişiden rapor aldığını, tabanların alıcılarının ayakkabı üreticileri olduğunu ve ayırt edici özelliklerini fark edebileceklerini, her iki tabanın kampreleri (yan görünüm şekilleri), kalınlıkları, yan desen kaplamaları ve alt desenlerinin (ağaç deseni-zımpara deseni) birbirinden farklı olduğunu, şablonunun da birbirinden farklı olduğunu, tüketicinin kolaylıkla ayırt edebileceğini, müvekkilinin ürettiği tabanın 5 mm daha alçak olduğunu, bu tarz comfort (ortopedik) tabanların genelde birbirine benzer olduğunu, şablon ve kampre’nin evrensel olduğunu, ayak anatomisinden kaynaklı belirli sayıda şablon olduğunu, her iki tasarımın arasındaki tek benzerliğin her ikisinin de sandalet tabanı olmaları ve dünyada yaygın şekilde kullanılan ökçelerinde bulunan deri kaplamalı ayrılan kısım olduğunu,-bilirkişinin ek raporunda müvekkilinin karını 6.898,56 TL hesaplamasına rağmen, mahkemenin karını 12.864 TL olarak kabul ederek bu miktarda tazminat ödenmesine karar verilmesinin hukuka ve yasaya açıkça aykırı olduğunu,-5.000 TL manevi tazminatın da adil olmadığını beyanla kararın kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER; TPMK kaydından, taban tasarımının 2016/00139 sayıyla 08.01.2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere beş yıl müddetle tescil edildiği, sahibi adına geçerliliğini koruduğu anlaşılmıştır. Mahkemenin 2016/47 D.iş sayılı dosyasının incelenmesinde; davalı adresinde tasarım uzmanı bilirkişi aracılığıyla yapılan delil tespiti ve düzenlenen raporda 2016/00139-1 nolu tasarıma yönelik davalı tarafın kullanımının iltibas oluşturacak şekilde benzer tasarım olduğu beyan edilmiştir.Mahkemece alınan 16/06/2017 tarihli bilirkişi heyet raporunda; yapılan karşılaştırmada ürün morfolojisinin benzer olduğu bu bağlamda karşılaştırılan ürünlerin genel yapı, biçim dili, form olarak benzediği, ürün tasarımlarının kenar yan görünümleri genel dizayn yapıları benzer olduğu, ürün tasarımlarında üstten ve yanlardan kesit görünümleri gözardı edilemeyecek derecede benzer olduğu, davalı kullanımının tescilli 2013/00139-1 nolu tasarımı kapsar şekilde olduğu, söz konusu tasarımın davalı tarafından 8.550 çift taban üzerinde kullanıldığı, 51.458,34 TL gelir elde edildiği, 28.263,35 TL kazanç elde edildiği, beyan edilmiştir.Rapora itiraz üzerine mahkemece mali müşavir bilirkişiden ek rapor alınmış, bilirkişinin ek raporunda; davalı vekilinin bir çift taban maliyetini 1,857 USD olarak beyan ettiği, bu durumda 44.559,78 TL maliyetin, 51.458,34 TL gelirden düşüldüğünde, 6.988,56 TL net kar hesaplandığını beyan etmiştir.
G E R E K Ç E :Tasarıma tecavüzün tespiti, meni ve refi ile maddi manevi tazminat talepli davada mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, davalı … San. Tic. Ltd. Şti vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.Dava dilekçesinde, davalının … şeklinde gösterildiği, dosyaya …San. Tic. Ltd. Şti vekilinin vekaletname sunduğu husumeti kabul ettiği, dosyanın UYAP kaydında taraf değişikliği yapılarak yargılamaya şirket aleyhinde devam edildiği, her ne kadar HMK 124/2 maddesinde düzenlendiği usule uygun şekilde taraf değişikliği yapılmamışsa da; maddi bir hatadan kaynaklanan ve dürüstlük kuralına aykırı olmayan taraf değişikliği mahiyetinde olduğu, davalı şirket vekilinin vekaletname ibrazı ve davaya cevap vermesi üzerine gerçekleştiği, iş yerinin de bu şirkete ait olduğu anlaşılmıştır. Davacı vekili ve davalı vekilinin istinaf dilekçelerinde, mahkemece hükmedilen maddi tazminat miktarına, itiraz ettikleri anlaşılmıştır. Mahkemece alınan 16/06/2017 tarihli bilirkişi heyet raporunda davalı tarafın ticari defterlerinde yapılan incelemede karlılık oranının %55 (0,55) olarak tespit edildiği ve alıcısı … olan faturalar üzerinde inceleme yapılarak, davalının üretimden 28.263,35 TL kazanç elde edildiği tespit edilmiştir. Davalı vekilinin rapora itiraz ettiği ve maliyet raporu sunduğu, bilirkişi tarafından, kök rapordaki hesaplamanın davalının Vergi Dairesi’ne verdiği beyannamelere göre maliyet hesaplaması yapıldığının beyan edildiği, ancak davalı beyanına göre bilirkişi tarafından ek raporda yapılan hesaplamada 6.988,56 TL net kar bulunduğu, mahkemenin ise bu rakamları kararında esas almadığı, 51.458,314 TL satıştan %25 kar elde edildiği kabul edilerek 12.864 TL maddi tazminata hükmedildiği anlaşılmıştır. Mahkemenin her iki tarafın itirazları doğrultusunda, meslek odalarına, davalının bildirdiği … Sanayi Derneğine müzekkere yazarak ayakkabı/terlik yan sanayinde kar oranlarını sorarak tazminat hesabı konusunda ek rapor alması gerekirken, ayakkabı sektöründe kar oranını araştırmaksızın oranı afaki olarak kendisinin belirleyerek karar vermesi yerinde olmamıştır. Mahkemece eksik incelemeye dayalı olarak karar verilmekle, tarafların sair istinaf sebepleri incelenmeksizin istinaf başvurularının kabulüne, kararın HMK 353/1-a-6 maddesi gereğince kaldırılmasına, dosyanın işaret edilen hususta rapor alınmak üzere mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.Dairemizce resen yapılan incelemede; davacı vekilinin 30/05/2016 ve 20/06/2016 tarihli dilekçeleri üzerine, …’ın ( …) davaya dahil edildiği, dahili davalı olarak tebligatlar yapıldığı ve gerekçeli kararın başlık kısmında davalı olarak gösterilerek hüküm kurulduğu görülmüştür. Davada taraf olmayan bir kişinin dahili dava yoluyla taraf sıfatı verilerek hakkında hüküm kurulması usule uygun değildir. Taraf sıfatı dava şartı olduğundan, HMK 355. Madde gereğince resen gözetilecek hususlardan olmakla Dairemizce dikkate alınmış, dahili davalı hakkında usulüne uygun olarak açılmış bir dava bulunmadığı gözetilerek karar vermek gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi yerinde olmadığından, resen gözetilen sebeplerle, dahili davalı … hakkında verilen kararın da kaldırılmasına karar verilmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle:1-Davacı ve davalı vekillerinin, sair istinaf sebepleri incelenmeksizin, istinaf istemlerinin ayrı ayrı kabulü ile, 6100 saılı HMK’nın 353/1-a-4/6 maddeleri gereğince ve HMK 355. Madde gereğince resen gözetilen sebeplerle, BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ’nin 01/03/2018 tarihli 2017/292 E. – 2018/65 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA,2-Yargılamaya devam olunmak üzere dosyanın, karar veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 3-İstinaf talepleri kabul edildiğinden, istinaf peşin harçlarının taraflara iadesine, 4-İstinaf yargılama giderleri olarak;a)Davacı avansından kullanıldığı anlaşılan; 28,00 TL (posta-teb-müz) masrafının 1/2 oranında 14,00 TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, b)Davalı avansından kullanıldığı anlaşılan; 78,00 TL (posta-teb-müz) masrafının 1/2 oranında 39,00 TL’sinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, 5-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, 6-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 29/04/2021 tarihinde HMK’nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.