Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2018/2224 Esas
KARAR NO: 2021/812 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İSTANBUL 2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 29/03/2018
NUMARASI: 2017/334 E. – 2018/77 K.
DAVANIN KONUSU: Fikir Ve Sanat Sanat Eseri Sahipliğinden Kaynaklanan Haklara Tecavüzün Ref’i, Önlenmesi Ve Tazmini
KARAR TARİHİ: 15/04/2021
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü :DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde; davaya konu “…” adlı albümün tüm mali haklarının müvekkili şirket tarafından hukuka uygun olarak iktisap edildiğini ve davalı kurum nezdinde kayıt ve tescil ettirildiğini, davalı kurum tarafından gönderilen 24.03.2016 tarihli yazıda söz konusu albümün 2011 yılında … Müzik adına tescil edilmiş olduğunun, daha sonra daha sonra bu firma tarafından başka yapımcılara devredildiğinin ne var ki … Müziğin bu albümü üçüncü kişilere devre hakkı olmadığı/ eser sahibi tarafından bu konuda bir yetki verilmeği iddiası karşısında devirlerin iptaline karar verildiğinin bildirildiğini, iddianın bunun iddia eden tarafından ispat edilmesi gerektiğini, hukuka uygun olarak kayıt ve tescil edilen bir hakla ilgili herhangi bir mahkeme kararı olmaksızın iptal edilmesinin mümkün olmadığını, müvekkilinin dava konusu eser işletme belgelerinin de yer aldığı toplam 1440 addet eser işletme belgesinin Beşiktaş …. Noterliğinin 24.03.2014 tarih ve … yevmiye no’lu devir sözleşmesi ile .. Müzik firmasından devraldığını, davalı kurum kararının kaldırılmasını ve dava konusu albüme ilişkin eser işletme belgesinin müvekkiline ait olduğunun ve devir işleminin geçerli olduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP:Davalı vekili cevap dilekçesinde; mevzuat gereğince … tarafından yapılan başvuru üzerine … (…) eser sahibi ve icracı sanatçısı olduğu “…” isimli müzik yapımına ilişkin 16.02. 2011 tarih ve 11/285 sayılı kayıt tescil belgesi düzenlendiğini, dava sonra eser işletme belgesinin İstanbul … Noterliğince gerçekleştirilen sözleşme ile … Prodüksiyona devredildiği, eser sahibi ve icracı sanatçı olan …’ın kuruma verdiği dilekçe üzerine yapılan incelemede 27.01.2011 tarihli sözleşmenin devir hakkını içermediği, hak sahibinin devre muvafakat ettiğini gösteren sözleşmenin sunulmasının ilgili firmalardan istendiği ancak konuya ilişkin herhangi bir izin belgesinin sunulmadığını, bu nedenlerle iptal işleminin hukuka uygun olduğundan bahisle davanın reddini talep etmiştir.
MAHKEME KARARI: İstanbul 2.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 29.03.2018 tarihli 2017/334 E. – 2018/77 K. sayılı kararıyla; “.. alınan bilirkişi raporu ile dava dışı üçüncü kişi … ile … Ltd. Şti. arasında söz konusu albüme ilişkin yapılan sözleşmenin devir hakkını içermediği, davalı kurumun eser işletme belgesini iptalinin yasal şartlarının oluştuğu, her ne kadar davalı kurumca yeterli inceleme yapılmaksızın eser işletme belgesi tescil edilmiş ise de 5846 Sayılı Kanunda bu konuda davalı idareye bir sorumluluk öngörülmemiş olduğu, mali bir hakkı yahut kullanma ruhsatını devre salahiyetli olmayan kimseden iktisap edenin, hüsnüniyet sahibi olsa bile himaye görmeyeceği ” gerekçesiyle; davacı … Ltd. Şti tarafından davalı … (İstanbul Telif Hakları Sinema Müdürlüğüne izafeten )aleyhine açılan mali hak sahipliğinin tespiti talepli davanın reddine, karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU: Davacı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; dava konusu … adlı albümün tüm mali haklarının müvekkili tarafından hukuka uygun olarak iktisap edildiğini ve davalı kurum nezdinde kayıt ve tescil edildiğini, müvekkilinin toplam 1440 addet eser işletme belgesinin Beşiktaş …. Noterliğinin 24.03.2014 tarih ve … yevmiye no’lu devir sözleşmesi ile … Müzik firmasından devraldığını, mahkemenin hukuka aykırı olarak hüküm kurduğunu, dava dışı …. Ltd. Şti firmasının yapımcı olarak … isimli sanatçı ile imzaladığı 27/01/2011 tarihli sözleşme ile “….fonogram hakları ile yurt içi ve yurt dışı dahil olmak üzere tüm dünyada satım dağıtım her türlü ticari mevkilere koyma hakkının da” sahibi olduğunun belirtildiğini, şüphesiz ki bir eserin her türlü ticari mevkiye konu edilmesinin o eserin ticari amaçlarla herhangi bir üçüncü kişiye devredilmesi anlamına da geldiğini, bilirkişi raporunda bu sözleşme hükümlerinin incelenmediğini beyanla kararın kaldırılmasını talep etmiştir.Davalı vekili istinaf dilekçesine cevabında; 5846 Sayılı “Asli İktisap” başlıklı 48. Madde ve “Devren İktisap” başlıklı 49. Maddelerin düzenlendiğini, 49. Madde de ise “eser sahibi veya mirasçılarından mali bir hak veya böyle bir hakkı kullanma ruhsatını iktisap etmiş olan bir kimsenin ancak bunların yazılı muvaffakatıyla bu hakkı veya kullanma ruhsatını başkasına devredebileceğinin belirtildiğini, Kanun’un 52. Maddesinde yazılı sözleşmede devredilen hakların ayrı ayrı belirtilmesi gerektiği, 54. Madde de mali bir hakkı yahut kullanma ruhsatını devre selahiyetli olmayan kimseden iktisap edenin iyi niyet sahibi bile olsa himaye görmeyeceğinin hüküm altına alındığını, 27/01/2011 tarihli sözleşmede … Ltd. Şti’ne eser sahibinin haklarını üçüncü kişiye devir yetkisi verilmediğini, eser sahibinin devre rızası olmadığını açık şekilde beyan ettiğini, davacı firmanın ise eser sahibinin devre muvaffakatını gösterir herhangi bir belge sunmadığını beyanla, davacının mali hakkı devre selahiyetli olmayan kimseden devralan davacı … Şirketinin FSEK 54. Madde kapsamında hak sahibi olamayacağını beyanla başvurunun reddini istemiştir
DELİLLER: İstanbul …. Noterliğinin 14.01.2013 tarih ve … sayılı eser devir ve satış sözleşmesinden; dava dışı …Ltd. Şti’nin dava dışı …A.Ş.’ne müvekkilinin hak sahibi olduğu eserlerin (davaya konu eserin listenin 46. Sırasında yer aldığı anlaşılmıştır) yurt içi ve yurt dışı tüm haklarını 1.400,00 TL bedelle sattığı anlaşılmıştır.Beşiktaş …. Noterliğinin 24.03.2014 tarih ve … sayılı sözleşmesinden; ….A.Ş.’nin, eser işletme belgesi müvekkili adına tescilli 1.440 adet müzik eseri ve fonogramlardaki tüm işletme haklarının tamamını 400.000 TL bedel karşılığında davacı şirkete devrettiği anlaşılmıştır. İstanbul Telif Hakları ve Sinema Müdürlüğünün … 27.10.2015 tarihli iptal talepli dilekçesi üzerine başlattığı inceleme sonucunda, …Ltd. Şti tarafından herhangi bir devre izin belgesi sunulmadığından bahisle, FSEK 49 ve 54. Maddeleri gereğince “…” isimli 16/02/2011 tarih ve 11/285 sayılı kayıt tescil belgesindeki … yapılan devir işlemlerinin iptal edildiğinin bildirildiği anlaşılmıştır. 16/02/2011 tarihli, F-11/285 nolu kayıt tescil belgesinde davaya konu “…” isimli türkünün … Şirketi adına tescilli olduğu, arkasında … Şirketi ve … Şirketlerine devir şerhlerinin işlendiği, daha sonra 24 Mart 2016 tarihinde bu devirlerin iptal edildiğine ilişkin şerhin de işlendiği görülmüştür.Dosyada bulunan 27/01/2011 tarihli sözleşme örneğinden, dava dışı … şirketi tarafından üstlenilen, … (…) tarafından icra edilen … isimli yapımın sayı, yer ve süre ile sınırlandırılmamış biçimde …çoğaltma, dağıtma, ticaret mevkine konulma, yayınlanacağı,.. Müzik eserlerinin “tespit,işleme, çoğaltma, yayma, temsil, işaret ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletim ve fonogram hakları ile yurt içi ve yurt dışı dahil tüm dünyada satım, dağıtım her türlü ticari mevkilere koyma haklarının … şirketi’ne verildiği görülmüştür. Mahkemece alınan bilirkişi raporunda; dava dışı üçüncü kişi … (…) ile … Ltd. Şti. arasında söz konusu albüme ilişkin yapılan sözleşmenin devir hakkını içermediği, davalı kurumun eser işletme belgesini iptalinin yasal şartlarının oluştuğu, her ne kadar davalı kurumca yeterli inceleme yapılmaksızın eser işletme belgesi tescil edilmiş ise de 5846 sayılı kanunda bu konuda davalı idareye bir sorumluluk öngörülmemiş olduğu, mali bir hakkı yahut kullanma ruhsatını devre salahiyetli olmayan kimseden iktisap edenin, hüsnüniyet sahibi olsa bile himaye görmeyeceği belirtilmiştir.
G E R E K Ç E :Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı tarafça devir işleminin iptali işleminin haksız olduğunu ileri sürerek, dava dışı … (…) ‘ın icracı sanatçı olduğu “…” adlı albümün tüm mali haklarının müvekkiline ait olduğunun ve devir işleminin geçerli olduğunun tespitini talep etmiştir. İlk derece mahkemesince devir işleminin yasal şartlarının oluştuğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.FSEK 13. Maddesinde “ Fikir ve sanat eserleri üzerinde sahiplerinin mali ve manevi menfaatleri bu Kanun dairesinde himaye görür. Eser sahibine tanınan hak ve salahiyetler eserin bütününe ve parçalarına şamildir. Filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren film yapımcıları ile seslerin ilk tespitini gerçekleştiren fonogram yapımcıları, hak ihdas etmek amacı taşımaksızın, sahip oldukları hakların ihlâl edilmemesi, hak sahipliklerinin belirlenmesinde ispat kolaylığı sağlanması ve malî haklara ilişkin yararlanma yetkilerinin takip edilmesi maksadıyla, sinema ve müzik eserlerini içeren yapımlarının kayıt ve tescilini yaptırırlar. Aynı maksatla, eser sahiplerinin talebi üzerine, bu Kanun kapsamında korunan tüm eserlerin kayıt ve tescili yapılabilir, malî haklara ilişkin yararlanma yetkileri de kayıt altına alınabilir. Beyana müstenit yapılan bu işlemlerden Bakanlık sorumlu tutulamaz. Ancak, kayıt ve tescil işlemlerine esas teşkil edecek işlemlerde, mevcut olmadığını bildiği veya bilmesi icap ettiği veya kendisine ait olmayan malî ve manevî haklara ilişkin yanlış beyanda bulunanlar, bu Kanunda öngörülen hukukî ve cezaî müeyyidelere tâbidirler…” düzenlemesi bulunmakta ve sözü edilen Fikir ve Sanat Eserlerinin Kayıt ve Tescil Yönetmeliği’ nin 5/1 Maddesinde zorunlu tescili düzenleyerek “ Sinema ve müzik eserlerinde filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren film yapımcıları ile seslerin ilk tespitini gerçekleştiren fonogram yapımcıları, hak ihdas etmek amacı taşımaksızın, sahip oldukları hakların ihlal edilmemesi, hak sahipliklerinin belirlenmesinde ispat kolaylığı sağlanması ve mali haklara ilişkin yararlanma yetkilerinin takip edilebilmesi amacıyla sinema ve müzik eserlerini içeren yapımlarının kayıt ve tescilini yaptırırlar.”, Fikir ve Sanat Eserlerinin Kayıt ve Tescili Hakkında Yönetmeliğin 8. Maddesinde “Eserler ve yapımlar üzerindeki mali haklara ilişkin kullanma ve devir yetkileri isteğe bağlı olarak Bakanlıkça kayıt altına alınabilir.” hükümleri düzenlenmiştir.Yukarıda yer verilen Kanun ve Yönetmelik hükmü dikkate alındığında, müzik eserlerini içeren yapımların tescil işlemlerinin beyana dayalı olduğu, kullanma ve devir yetkisi veren sözleşmelerin de tescilinin isteğe dayalı olduğu, davalı Kurum’un kendisine sunulan belge ve beyanlara göre tescil işlemlerini gerçekleştirdiği, somut olayda; icracı sanatçının talebi üzerine davalı Kurum tarafından tescil işleminin iptal edildiği, kurum kararının kaldırılarak devir işleminin geçerli olduğunun tespiti talebinin ise, idari işlem mahiyetinde bulunduğu anlaşılmıştır. Davacının davalı Kurum kararının kaldırılarak, tescil işleminin geçerli olduğunun tespitine ilişkin talep hakkında olumlu yada olumsuz karar verilmemesi, HMK 297/son maddesine aykırıdır. Davacı tarafın, albümün tüm mali haklarının müvekkiline ait olduğunun tespiti talebinin davalıya yöneltilmesi ise mümkün değildir. Tarafların davacı … davalı sıfatına sahip olması dava şartlarından olup, HMK 114/1-d maddesi gereğince mahkemece resen gözetilmesi gerekir. Davalı Kurum kendisine yapılan başvuru üzerine tescil ve devir işlemlerini gerçekleştirmektedir. Davacının davasını, albümün eser işletim belgesinin ve devir sözleşmelerinin tarafı olan dava dışı …, ….A.Ş. ve dava dışı … Ltd. Şti’ne karşı açması gerekirken, davalı Kurum aleyhine dava açarak sonuçlandırılması yerinde olmamıştır. Dava ehliyeti HMK 114, 115. Maddeler ile HMK 355. Madde gereğince resen gözetilecek hususlardan olmakla, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile, kararın kaldırılmasına, kurum kararının kaldırılmasına ilişkin talebin idari işlem mahiyetinde bulunduğundan reddine, mali hak sahipliğinin tespitine ilişkin davanın ise davalı Kurum’un pasif husumet ehliyeti bulunmadığından dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçe ile:1-Resen gözetilen sebeplerle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE 2-İstanbul 2.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 29.03.2018 tarihli 2017/334 E. – 2018/77 K. sayılı kararının 6100 Sayılı HMK 353/1-b-2 maddesi gereğince KALDIRILMASINA,3-Kurum kararının kaldırılmasına ilişkin talebin idari işlem mahiyetinde bulunduğundan reddine,- Mali hak sahipliğinin tespitine ilişkin davanın davalı Kurum’un pasif husumet ehliyeti bulunmadığından, HMK 114/d, 115. Maddeleri gereğince dava şartı yokluğundan usulden reddine,4-İlk derece yargılama giderleri yönünden;-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca hesap olunan 59,30 TL karar harcından peşin yatırılan 29,20 TL’nin mahsubu ile kalan 30,10 TL bakiye karar harcının davacıdan tahsiline, -Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davalı yararına hesap olunan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalıya verilmesine, -Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına, 5-İstinaf yargılama giderleri olarak;-Alınması gereken 59,30 TL harçtan peşin alınan 35,90 TL harcın mahsubu ile bakiye 23,40 TL harcın davacıdan tahsil edilerek Hazine’ye irat kaydına,- davacı tarafından yapılan giderlerin üzerinde bırakılmasına, -İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, 6-Yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısmının talep halinde ve karar kesinleştiğinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda iş bu kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtay temyiz yolu açık olmak üzere 15/04/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.