Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2018/1416 E. 2021/575 K. 19.03.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2018/1416 Esas
KARAR NO: 2021/575 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 05/12/2017
NUMARASI: 2016/104 E. – 2017/251 K.
DAVANIN KONUSU: Fikir Ve Sanat Eseri (Maddi ve Manevi Tazminat İstemli)
KARAR TARİHİ: 19/03/2021
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü : DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili …’ın, …’nde fotoğraf editörü olduğunu, Bu derginin 03 Şubat 2016 tarihli sayısında yayınlanmak üzere davalı …’ın fotoğraflarını çektiğini, sonrasında davalı …’ın ısrarları üzerine çekilen fotoğrafları kendisine hatıra olarak verdiğini, davalı …’ın kendisine verilen fotoğrafları kendi sosyal hesaplarında yayınladığını, sonrasında ise … Dergisi’ nin rakip firması olan … LTD’nin 8 Nisan 2016 tarihli sayısına verdiği röportaj ile birlikte davacıdan izin alınmaksızın üzerinde oynamalar yapılarak yayınlandığını, aynı derginin aynı sayısının 56.sayfasındaki fotoğrafın davacının eseri olduğunu, FSEK md 68 uyarınca eserin izin alınmadan yayınlanması nedeniyle izinsiz yayınlanan her bir fotoğraf için şimdilik 5000 TL den toplam 10.000.00TL maddi, 70/1 uyarınca Manevi haklarının ihlali sebebiyle izinsiz kullanılan her bir fotoğraf için 25.000.00 TL/den toplam 50.000.00TL manevi tazminatın tahsili istemiyle açıldığı anlaşılmıştır.
CEVAP: Davalı … vekili cevap dilekçesinde; Iron Man isimli derginin 2016/Şubat sayısında yayınlanmak üzere müvekkilinin vücudunun görüntüleneceği fotoğraf çekimleri ve röportajı için ilgililerle görüştüklerini, davalının fotoğraflarının ilgili yayın kuruluşunda yayınlanması karşılığında herhangi bir maddi menfaat talebinde bulunmadığını, yalnızca fotoğraflarının kendisince de serbestçe kullanılacağı konusunda mutabık kaldıklarını, zira söz konusu fotoğrafların davalı …’ın şahsına ve bedenine ait fotoğraflar olup, her türlü tasarruf hakkının da tartışmasız olarak davalıya ait olduğunu, Fotoğraf çekimlerinin 22 Ocak 2016 saat 13:00’de, davacı tarafından gerçekleştirildiğini, … derginin çalışanı veya görevlisi olduğunu, çektiği fotoğrafların bedeli karşılığında şüphesiz, çalışan olarak veya herhangi bir anlaşma gereği işvereni olan … isimli dergiden parasını aldığını, bunun aksine davalıya ücret karşılığı veya herhangi bir nedenle, fotoğraf çekimi yapmadığını, davalıdan izinsiz olarak fotoğrafları, hiçbir şekilde kullanma ve tasarruf hakkına sahip olmayan davacının, davalıdan telif hakkı talep etmesinin dayanağının olmadığını, 22 Ocak 2016 tarihinde saat 21:10‘da ilgili fotoğrafların müvekkiline gönderilip gönderilmediği kendisine sorulduğunda, telefon mesajına yanıt olarak “Yok abi dergideyiz daha otomobil işlerini halletmeye çalışıyoruz yarına gönderirim” teyidini verdiğini, buna ilişkin … Ekran Görüntüsünü sunduklarını, 23 Ocak 2016 tarihinde saat 18:52’de,davalının fotoğraflandığı karelerden, Davacı …’ın bizzat seçtiği 42 adet fotoğrafın söz verdiği gibi “We Transfer” e-posta yöntemi ile kendisine gönderildiğini, davalının kendi vücuduna ait fotoğrafların üzerindeki her türlü haklarının kendisine ait olduğunu, Tasarrufta bulunamayacağı fotoğraflar için, davacının davalıdan telif hakkı talep etmesinin mümkün bulunmadığını, davalının vücuduna ait fotoğrafları, herhangi bir şekilde 3.şahıslara, herhangi bir bedel veya menfaat karşılığında da satmadığını, davanın kötü niyetli olarak açılması nedeniyle reddi gerektiğini beyan etmiştir.Davalı şirket vekili cevap dilekçesinde; Davaya konu edilen fotoğrafların FSEK kapsamında korunmaya değer olmayan, fotoğraf çekmeyi bilen herkesin çekebileceği türden fotoğraflardan olduğunu, davacının bahsi geçen … adlı dergi grubunda sigortalı olarak çalıştığını, kendi iddiasına göre bu dergi için çektiği diğer davalı …’a ait fotoğrafların, müvekkili şirketin dergisi olan … TÜRKİYE dergisinde yayınlandığını, davacı tarafın fotoğrafların çekildiği tarihte … dergisi için çalıştığını, FSEK 18. madde gereğince fotoğrafların FSEK kapsamında korunmaya değer olsa bile, mali hakları kullanma yetkisinin ancak ve ancak … dergisinde veya bu derginin sahibinde olacağını, davaya konu edilen fotoğrafların bizzat … tarafından müvekkiline verildiği ve müvekkilin bu fotoğrafları çeken kişinin kim olduğunu bilme veya bilebilme şansı olmadığını, davalı … röportaja gelirken yanında çok sayıda fotoğraf getirdiğini ve bunardan bazıları birlikte seçilerek basılmasına karar verilen birkaç adedi müvekkili şirket dergisi olan … dergisindeki röportaj sayfalarında kullanılan davalının bizzat kendisinin getirdiği fotoğraflar olduğunu, müvekkilinin bu fotoğraflardan hiçbir menfaat veya gelir elde edemediğini beyanla davanın reddini talep etmiştir.
MAHKEME KARARI: İstanbul 1.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 05.12.2017 tarihli 2016/104 E. – 2017/251 K. sayılı kararıyla; “…davacının atkif dava ehliyetinin bulunmadığı gibi somut olayda fotoğrafa konu eser olduğu iddia edilen fotoğrafın davalının bizzat vücuduna ait fotoğraflar olması, whatsapp yazışmalarına göre davacı yanca fotoğrafların kullanımının yasaklandığına dair ya da yayın halinde kendilerinden izin alınması gerektiğine dair belge ibraz edilmediği” gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU: Davacı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; dava konusu fotoğrafların eser niteliğinde olduğunu, bir eserin sahibinin onu meydana getiren kişi olup, fotoğrafların müvekkili tarafından çekildiğini, davalı şirket vekilinin davaya cevap dilekçesi içeriğinden, davalının ilgili fotoğrafların davalı dergide yayınlandığını ikrar ettiğinin anlaşıldığını,- davalının fotoğraflarının yayınlandığı dergide “… Dergisinde kullanılan görseller hiçbir şekilde kaynak gösterilmeden başka bir yayında kullanılamaz” ibaresi yer aldığını, bu ibare ile zaten izin alınması gerektiğinin bilindiğini, -davanın müvekkilinin aktif dava ehliyeti olmadığı gerekçesiyle reddedildiyse de, davacı müvekkilinin fotoğraf editörü olduğunu, … dergisine dışarıdan (telif ücretli) olarak kendi ekipmanları ile profesyonel olarak fotoğraf çekimi yaptığını, yaptığı işin zorluk derecesine ve yapılan işe göre ücret aldığını, müvekkilinin eser sahibi olduğunu, davayı açma hakkına sahip olduğunu, SGK kayıtları ile de sabit olduğunu, dergide fotoğraf editörü olarak isminin yer aldığını, mahkemenin 22/11/2016 tarihli duruşmanın 5. maddesinde, ” … Dergisi’ne müzekkere yazılarak ve çekim tarihi belirtilerek çekilen fotoğrafların FSEK 18 ve 52.maddeler dikkate alınarak mali haklarının dergide mi yoksa … üzerinde mi olduğunun sorulmasına ” kararı oluşturulduğunu ancak derginin yazılan müzekkerelere cevap vermediğini, müvekkilinin ise işçi işveren ilişkisi söz konusu olmadığından eser sahibi olduğunu beyanla mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
DELİLLER: Dava dilekçesi ekinde … dergisi’nin 03 Şubat 2016 tarihli sayısının bulunduğu, 46. Sayfada “Türkiye’nin fıtness yıldızı …” başlıklı röportaj ve resim bulunduğu, “Fotoğraf; …” açıklamasının,48-51 sayfalarda da davalının fotoğraflarının bulunduğu, derginin 3. Sayfasında … Fotoğraf Editörü olarak isminin yazıldığı, “Dergide yer alan yazı ve fotoğrafların tüm haklarının … dergisine, yayınlanan ilanların sorumluluğunun sahiplerine ait olduğu, … dergisinden izin alınmaksızın, tümüyle yada kısmen kullanılamayacağının” açıklandığı görülmüştür. Dava dilekçesi ekinde … dergisi’nin 08 Nisan 2016 tarihli sayısının bulunduğu, dergi kapağında, 4. Sayfada, 50-56 sayfalarda … fotoğraflarının bulunduğu görülmüştür.
G E R E K Ç E :Davacı vekili dava dilekçesinde, davalılardan … fotoğraflarını … Dergisinde yayınlanmak üzere çektiğini ve davalının ısrarı sonucu hatıra olarak verdiğini, davalının da kendisinden izin almaksızın fotoğrafları rakip dergi olan … Dergisi’nde yayınladığını eser sahibi olduğunu beyanla, maddi ve manevi tazminat talep etmiştir. Mahkemece ispat yükünün davacıda olduğu, dava konusu fotoğrafların bizzat davalının vücuduna ait fotoğraflar olduğu, mali haklarının davacı yanca davalıdan devralındığına dair belge sunulmadığı, fotoğrafların kullanımının da davacı tarafça yasaklandığının ispatlanamadığı gerekçesiyle, aktif dava ehliyeti yokluğundan davanın reddine karar verilmiştir.Davacı vekili istinaf başvurusunda fotoğrafları müvekkilinin çektiğini ve eser sahibi bulunduğunu ileri sürmüştür. Eser türleri, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 2 ve devamı maddelerinde, sahibinin hususiyetini taşıması ön koşuluyla ve sınırlı sayıda olmak üzere düzenlenmiştir. Kanunda sayılan eser türleri arasında, 2/3. maddesinde “bedii vasfı bulunmayan teknik ve ilmi mahiyetteki fotoğraf eserleri”, 4/5. maddesinde ise “güzel sanat eseri mahiyetindeki estetik değere sahip fotoğrafik eser ve slaytlar” bulunmaktadır.FSEK 84. Maddesinde; “ Bir işareti, resmi ve sesi, bunların nakle yarayan bir alet üzerine tespit eden veya ticari maksatla haklı olarak çoğaltan yahut yayan kimse, aynı işaretin, resmin veya sesin üçüncü bir kişi tarafından aynı vasıtadan faydalanılmak suretiyle çoğaltılmasını veya yayınlanmasını men edebilir. Tecavüz eden tacir olmasa bile birinci fıkra hükmüne aykırı hareket edenler hakkında haksız rekabete müteallik hükümler uygulanır. Eser mahiyetinde olmayan her nevi fotoğraflar benzer usullerle tespit edilen resimler ve sinema mahsülleri hakkında da bu madde hükmü uygulanır.” hükmü düzenlenmiştir.Davaya konu fotoğrafların davalılardan …’ın fotoğrafları olduğu çekişmesizdir. Davalı tarafça, fotoğraflarda davalının kendi bedeni görüntülendiğinden tasarruf hakkının davalıda olduğu ileri sürülmüştür. Dosyaya sunulan dergilerden, … dergisi’nin 03 Şubat 2016 tarihli sayısının 46-51’inci sayfalarında bulunan fotoğraflar ile, … dergisi’nin 08 Nisan 2016 tarihli sayısının dergi kapağında, 4. Sayfada, 50-56 sayfalarda kullanılan … fotoğraflarının aynı fotoğraflar değildir ancak davalı tarafça … dergisi’nde yer alan fotoğrafların davacı tarafça çekildiğine yönelik davacı beyanına itiraz edilmediği anlaşılmıştır. Netice olarak … dergisinde yer alan fotoğraflar değil, davacı tarafından çekilen başka fotoğraflar … dergisi’nde kullanılmış, davalı şirket fotoğrafların bizzat davalı … tarafından getirildiğini beyan etmiştir. … dergisi 3. Sayfadaki açıklamadan, dava dışı derginin, dergide yayınlanan fotoğraflar ve yazılar üzerinde hak sahibi olduğu ve izin alınmaksızın kullanılamayacağı konusunda açıklamada bulunduğu anlaşılmıştır. Davacının SGK kaydından … dergisi çalışanı olmadığı da anlaşılmıştır. Bu durumda fotoğrafları çeken davacının aktif dava ehliyetinin bulunduğu, mahkemece husumet yokluğundan davanın reddi kararının yerinde olmadığı kanaatine varılmış, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile, mahkeme kararının 6100 Sayılı HMK 353/1-a-4 ve 6. Maddeleri gereğince kaldırılmasına, dosyanın, davacı tarafça çekilen ve … dergisi’nde kullanılan fotoğrafların davacı tarafça çekilen orijinalleri de incelenmek suretiyle, FSEK 2/3 ve 4/5 maddeleri kapsamında fotografik bir eser mahiyetinde mi, yoksa FSEK 84. maddesi kapsamında bir işaret ve resim tespiti mahiyetinde mi olduğu, eser mahiyetinde olması halinde FSEK 68.maddesine göre, bu mahiyette değil ve bir görüntü tespiti mahiyetinde ise haksız rekabet hükümlerine göre, izinsiz kullanım konusu yapılan ürün adedi itibariyle tazminatın belirlenmesi hususunda alanında uzman bilirkişi kurulundan denetime elverişli rapor alınarak hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi için mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle: 1-Davacı vekilinin istinaf isteminin kabulü ile, 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-4 ve 6. maddesi gereğince, İSTANBUL 1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ’nin 05/12/2017 tarihli 2016/104 E. – 2017/251 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, 2-Dosyanın Dairemizin kararında işaret edildiği şekilde yargılamaya devam edilmesi için mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,3-İstinaf talebi kabul edildiğinden, istinaf peşin harcının talebi halinde davacı tarafa iadesine,4-İstinaf yargılama giderleri olarak; Davacı avansından kullanıldığı anlaşılan; 98,10 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı, 59,10 TL tehir-i icra karar harcı ile 47,70 TL (posta-teb-müz) masrafı olmak üzere toplam 204,90 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 5-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, 6-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 19/03/2021 tarihinde HMK’nın 353/1-a-4-6 maddesi uyarınca oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.