Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2017/4562 Esas
KARAR NO: 2020/1043 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 1. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 25/05/2017
NUMARASI: 2015/96 E., 2017/76 K.
DAVANIN KONUSU: Fikir Ve Sanat Eseri (Maddi Tazminat İstemli)
KARAR TARİHİ: 11/06/2020
İstinaf incelemesi üzerine Dairemize gelen dosya incelendi;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İLK DERECE MAHKEMESİNE AÇILAN DAVADA
A-)Açılan dava ve iddia: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin digital tasarım sanatçısı olduğunu, geçimini Fikir ve Sanat Eserleri (“FSEK”) md. 4 anlamında eser niteliğindeki digital tasarımlar ve görseller yaratarak ile sağladığını, bu eserleri www…com isimli sitede “…” kullanıcı adı altında yayınladığını, müvekkilinin “…” adı altında tüm hayatına etki etmiş olan kadın figürlerinin digital görsel çizimlerini hazırladığını, bu görsel serisinin 9 nolu digital tasarımının ünlü Türk sinema sanatçısı ve tiyatro oyuncusu “Adile Naşit” olduğunu, bu digital tasarımın yine www…com isimli internet sitesinde müvekkilinin imzası (ismi) ile yayınladığını, 2014-2015 öğretim yılı başında bu digital tasarımın Kadıköy Belediye Başkanı davalı … tarafından müvekkilinin izni alınmaksızın, müvekkilinin imzası çıkarılmak suretiyle “Yeni Eğitim-Öğretim Yılında Tüm Öğrenci ve Öğretmenlerimize Başarılar Dilerim – … – Kadıköy Belediye Başkanı” açıklamasıyla beraber bir ilanda kullanıldığı, ilanda Kadıköy Belediyesi’nin logosunun yer aldığını, bu ilanın ayrıca davalılardan …’na ait sosyal medya hesaplarında (facebook, twitter) da kullanıldığını, Kadıköy ilçesi sınırları içerisinde yer alan reklam panolarında bu ilanların yer aldığını, davalıların bu izinsiz kullanımı sonucu digital görselin dava dışı üçüncü kişiler tarafından sosyal medyada adeta anonimmişcesine hukuka aykırı şekilde kullanımının arttığını, müvekkili tarafından davalılar ile temasa geçildiğini bu hukuka aykırı kullanım nedeniyle müvekkilinin maruz kaldığı maddi ve manevi zararlarının tazminin talep edildiğini, bir sonuç alınamadığını, sonuç olarak müvekkiline ait eser niteliğindeki digital tasarımının – görselin davalılar tarafından müvekkilinden izin alınmaksızın çeşitli mecralarda kullanılması nedeniyle müvekkilinin eserden kaynaklanan mali hakları (FSEK md. 24: eserin temsil hakkı ve FSEK md. 22-23: çoğaltma ve yayma hakkı) ve manevi hakları (FSEK md. 14: eseri umuma arz, FSEK md. 15/1 adının belirtilmesi – eser sahibi olarak tanıtılma ve FSEK md. 16 (Eserde değişiklik yapılmasını menetme) nın ihlal edildiğini, bu ihlal nedeniyle fazlaya ilişkin talep haklarını saklı tutarak müvekkili adına şimdilik 3.000-TL maddi tazminat ile 3.000-TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsilini talep etmiştir. Davacı vekili 10/06/2015 tarihli dilekçesi ile Mahkeme’nin 15/05/2015 tarihli tensip tutanağının 2 nolu ara kararı gereğince maddi tazminat talebini FSEK md. 70’e dayandırdığını bildirmiştir.
B-) Cevap ve Karşı Talepler: Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; davaya konu görselin davalılardan Kadıköy Belediyesi’ne ait sosyal medya hesaplarında hiçbir suretle kullanılmadığım, bundan dolayı da davanın Kadıköy Belediyesi açısından husumet yokluğu nedeniyle öncelikle reddi gerektiği, dava konusu görselin FSEK anlamında eser niteliğinde olmadığını, ayrıca davacının eser sahipliğini de ispat edemediğini, Google arama motorunda Adile Naşit’e ait çok sayıda görselin tarandığını, Adile Naşit görselinin seçilmesinin ve kullanılmasının nedeninin öğretim yılı başında çocukları gülümsetmek ve bu suretle de onları çalışmaya teşvik etmek olduğunu, diğer bir ifadeyle görselin tamamen temenni içeren bir mesajda hiçbir ticari amaç içermeden kullanıldığını, ayrıca davacının davalılar ile iletişime geçmesi üzerine müvekkilleri tarafından görselin tamamen iyi-niyetle tüm mecralardan kaldırıldığını, iddia edilen kullanımlar nedeniyle görselin üçüncü kişiler tarafından da kullanılmasının artmasının söz konusu olamayacağını zira görselin aleniyetinin daha önce gerçekleştiğini, davalı Kadıköy Belediyesi tarafından görselin alenileştirilmediğini, aksine alenileşen eserin kullanıldığını, işbu davanın “belirsiz alacak davası” şeklinde de açılamayacağını beyanla davanın tümden reddini talep etmiştir.
C-)İlk Derece Mahkemesi Kararı: İlk derece mahkemesince; “dava konusu uyuşmazlığın davacının eser sahibi olduğunu iddia ettiği ünlü sinema ve tiyatro sanatçısı Adile Naşit’in oynadığı film serisindeki “Hafize Ana” tiplemesine ilişkin görsel tasarımın eser olup olmadığı, davacının eser sahibi olup olmadığı, davalıların, davacının eserden kaynaklanan mali ve manevi haklarını ihlal edip etmediği ve ihlal edilmişse hangi hakların ihlal edildiği, talep edilebilecek maddi ve manevi tazminata ilişkin olduğu, davacı tarafça dava dilekçesine ekli olarak davalı …’nun facebook sayfasından alınan internet sayfa görüntüleri ve bilboard afiş görüntüleri delil olarak ibraz edildiği, dosyaya sunulan deliller ve davacının www…com sitesinde bulunan eser sahipliğine ilişkin kayıtların incelenerek rapor düzenlenmesi için dosya bilirkişi heyetine tevdi edilerek alınan bilirkişi heyeti raporunun sonuç bölümünde; “Adile Naşit tarafından film serisinde canlandırılan (Hafıze Ana) karakterinin FSEK md. 4 (8) kapsamında bir “tipleme” olarak “güzel sanat eseri” olduğu, bu “tipleme” eseri temel alınarak dava konusu “görsele (digital çizime)” yansıtıldığı, bu “tipleme”nin çocuklara olan ilgisini ortaya çıkarmak için görselin arka fonunda tavşan, kanatlı melekler, çiçeklerin yer aldığı, görselde yer alan “tipleme”ye özel olarak düşünülmüş ayakkabıların giydirilmiş olduğu ve tüm bu hususlar değerlendirildiğinde bu görselin tasarlayanının “hususiyeti”ni yansıttığı ve sonuç olarak da dava konusu görselin FSEK md. 6 anlamında bir “işlenme” eser olduğu ve FSEK korumasından yararlandığı; FSEK md.11 de yer alan karineye istinaden; dava konusu “işlenme”nin eser sahibinin davacı olduğu ve “İşlenme eserin oluşması için esas eserin sahibinin onayının gerekmediği”, “İşleme ile işleyen telif hukukuna ilişkin bağımsız mutlak hak elde edeceği”, “Eser sahibi ile işleyen arasında bir adi ortaklık bulunmadığı”, “eser sahipliği silsilesi”ni ispat külfeti altında olmaksızın, işlenme eserden kaynaklanan talepleri doğrudan ileri sürebileceği; davacıya ait görselin davalılar tarafından izin alınmaksızın aynı şekilde, “Yeni Eğitim-Öğretim Yılında Tüm Öğrenci ve Öğretmenlerimize Başarılar Dilerim – … – Kadıköy Belediye Başkanı” açıklamasıyla beraber bir ilanda kullanıldığı, bu ilanın Kadıköy ilçesinde yer alan reklam panolarında fiziki olarak yer aldığı, ve bu suretle de davacıya ait olan FSEK md. 22’de düzenlenen “çoğaltma mali hakkı”nın davalı belediye tarafından ihlal edildiği; ve diğer davalı gerçek kişinin ise ilanı kendisine ait özel sosyal medya hesaplarında (twitter ve facebook) kullandığı ve bu suretle de davacıya ait olan FSEK md. 25’de düzenlenen “umuma erişebilir kılma hakkı”nı ihlal ettiği; FSEK md. 70/l’ye istinaden davacının mali haklarının ihlali nedeniyle maddi tazminat talep edebileceği; “Türkiye Güzel Sanat Eseri Sahipleri Meslek Birliği”ne ait 30/11/2016 tarih ve 16/209 sayılı belgenin dava dosyasında maddi tazminatın hesaplanmasına olanak sağlayan tek belge olduğu, bu belgede “sanatçının …. eserin izinsiz kullanımından dolayı talep ettiği 6.000-TL tarafımızca uygun ve makul bir değeridir.” ifadelerinin yer aldığı; bu meblağın maddi tazminat miktarının belirlenmesinde temel rakam olarak dikkate alınabileceği – ayrıca; davalılardan birinin Belediye hükmi şahsiyeti olması, diğer davalı gerçek kişinin ise davalı belediyenin başkanı olması, dava konusu görsellerin üçüncü kişiler tarafından kullanılmasının dava konusu tecavüzün gerçekleşmesinden sonra artması ve fakat diğer yandan davalı gerçek kişinin özel sosyal medya hesaplarından (twitter, facebook) dava konusu görseli barındıran ilanı davacının kendisi ile iletişime geçmesi üzerine hemen kaldırması, davalı belediyenin davacıdan özür dilemesi v.b. hususların Sayın Mahkeme tarafından “maddi tazminatın miktarı”nın belirlenmesinde değerlendirebileceği; davacıya ait olan İşenme eserden kaynaklanan FSEK 15’de düzenlenen “Eser Üzerinde Adın Belirtilmesi” manevi hakkının davalılar tarafından ihlal edildiği, ve fakat manevi tazminat miktarının belirlenmesinin tamamen Sayın Mahkeme’nin takdirinde olduğunun” beyan edildiği, davalı Kadıköy Belediye Başkanlığı vekilinin 10.01.2017 tarihli rapora itiraz dilekçesinde; davacının eser sahipliğini ispat edemediği, raporda esas alınan yazı cevabından hareketle takdiri ve fahiş bir hesaplama yapıldığı, belirsiz alacak davası açılmasının mümkün bulunmadığının beyan edildiği, davalı … vekili 19.01.2017 tarihli rapora itiraz dilekçesinde; müvekkilinin şahsi medya hesabından “kişisel kullanma” amacıyla görseli paylaştığını, FSEK 38.madde gereğince bütün fikir ve sanat eserlerinin “şahsen kullanmaya mahsus olmak şartıyla” kullanılmasının mümkün olduğunu, ticari amacı bulunmadığından eser hakkının ihlal edildiği iddiasının kabul edilemeyeceğini, müvekkilinin kâr amacı gütmediğini, ihlal bulunmadığını, görselin internet ortamında paylaştırılıp alenileştirilerek herkesin kullanımına açıldığını, birçok haber, sinema ve blog sitesinde kullanıldığını, müvekkilinin derhal paylaşım hesaplarından ilgili görseli kaldırdığını, davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, davaya konu görselin davacıya ait olduğunun da ispat edilemediğini, hesaplanan tazminata da itiraz ettiklerinin beyan edildiği, bilirkişi heyeti raporunda da beyan edildiği üzere; Adile Naşit tarafından film serisinde canlandırılan karakter FSEK 4/8.maddede düzenlenen “tipleme” olarak güzel sanat eseri olduğu, davacının, dava dilekçesi ekinde sunduğu http://…com/adile-nasit-… isimli siteden alınan, görselin internet çıktısının sağ alt köşesinde davacının isminin yazıldığı, FSEK 11/1 md.de düzenlendiği üzere; “Yayımlanmış eser nüshalarında veya güzel sanat eserinin aslında eser sahibi olarak adını kullanan kimsenin aksi sabit oluncaya kadar o eserin sahibi sayılacağına” dair karine gereğince davacının eser sahibi olduğu, davacının “Hafize Ana” tiplemesini esas alarak, arka fonda tavşan, kanatlı melekler, çiçekler ve tiplemeye uygun ayakkabı görseli kullanarak FSEK 6.md.de düzenlenen işleme eser meydana getirdiği, işleme eser sahibinin haklarının üçüncü kişilere karşı korunması için, orijinal eser sahibinden izin alınmasının aranmadığı (emsal Yargıtay 11.H.D.nin 24.04.2006 tarihli 2005/4501 Esas – 2006/4495 Karar) davacının mali haklarından çoğaltma (FSEK 22) ve umuma erişilebilir kılma (FSEK 25) hakkının, manevi haklarından adın belirtilmesi (FSEK 15) ve umuma arz ( FSEK 14) manevi haklarının ihlal edildiği kanaatine varıldığı, davalı … hernekadar şahsi hesabında kullandığını, bunun fikri hak ihlali olarak kabul edilemeyeceğini iddia etmişse de, facebook hesabından alınan internet çıktısında; Kadıköy Belediyesi’nin logosunun ve üzerinde Kadıköy Belediye Başkanı ünvanının kullanıldığı, sokak bilboardlarında da aynı resim ve kullanımın olduğu, davalı Belediye tüzel kişiliği ile davalının tazminattan müteselsilen sorumlu olduğu kanaatine varıldığı, davacı vekili 10.06.2015 tarihli dilekçesi ile maddi tazminat talebini FSEK 70.md.ye dayandırdığı, FSEK 70/1 md.de manevi hakları ihlal edilen kişinin uğradığı manevi zarara karşılık manevi tazminat talep edebileceğinin düzenlendiği, manevi tazminat davası haksız fiile dayalı tazminat davası olmakla davalıların kusuru, ihlal edilen manevi haklar, davalıların dava açıldıktan hemen sonra görselleri kaldırmasının dikkate alındığında manevi tazminat talebinin 2.000,00 TL lik kısmının kabulüne, fazlaya ilişkin talebin reddine karar vermek gerektiği, maddi tazminat yönünden FSEK 70/2 md.de düzenlenen, haksız fiilden kaynaklanan tazminat talep edilmekle, haksız fiil sorumluluğu yönünden davalıların kusurlu olduğu ve davacının mali haklarının zarara uğradığı sabit olmakla, tazminat hakkının doğduğu kanaatine varıldığı, davalı Belediye’nin ticari bir kuruluş olmadığı, Belediye Başkanı’nın eseri ticari amaçla kullanmadığı, eserin eğitim ve öğretim yılının açılması nedeniyle kullanıldığı, tazminatın “vekaletsiz iş görme hükümlerine göre, eserin izinsiz kullanılması nedeniyle elde edilebilecek kazanca” göre hesaplanması gerektiği ve GESAM Meslek Birliği’nin yazı cevabında 6.000,00 TL tazminat talep edilebileceğine dair beyanı ve BK 51.md. Gereğince hakimin takdir yetkisi kapsamında 6.000,00 TL maddi tazminat istenebileceği kanaatine varıldığı ancak davacısının davasını ıslah etmediği anlaşılmakla taleple bağlılık kurula gereğince, davacının 3.000,00 TL maddi tazminat talebinin kabulüne karar vermek gerektiği” gerekçesiyle davanın kısmen kabul, kısmen reddine, 3.000,00 TL maddi tazminatın ve 2.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihi olan 13.05.2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin manevi tazminat talebinin reddine karar verildiği görülmüştür.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davalı … vekili istinaf dilekçesinde ; fotoğrafın eser niteliğini taşıyıp taşımadığı konsundaki bilirkişi incelemesinin yetersiz yapıldığını ve eksik inceleme ile karar verildiğini, davalı müvekkilinin kişisel değil belediye başkanı sıfatı ile yaptığı paylaşımları nedeni ile şahsına husumet yükletilemeyeceğini beyanla kararın kaldırılmasını talep ve istinaf etmiştir. Davalı Kadıköy Belediyesi istinaf dilekçesinde özetle ; davacının eser hak sahipliğini kanıtlayamadığını , Belediyece öğretim yılı başında çocuklar için iyi niyet temennisi olarak ilgili görselin google arama motoru taranarak bulunup kullanıldığını ,kulanımın ticari amaçlı olmadığını ,mahkeme kabulünün aksine davalı belediye kullanımından sonra eserin kullanımının yaygınlaşmadığını , zaten alenileşmiş bu fotoğrafın müvekkilince de kullanıldığını ve ayrıca davanın belirsiz alacak davası olmasının da kabul edilemeyeceğini, kararın kaldırılmasını talep ve istinaf etmiştir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE: Dava eser sahibinin eserinin izinsiz kullanımına yönelik tazminat istemine ilişkindir. İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun(HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. Davalı Belediye’nin öğretim yılı için bastırdığı broşürlerde kullandığı ” Hafize Ana” tiplemesine ilişkin görselin, davacı yanın işleme eseri olduğu mahkemece toplanan delillerden anlaşılmış olup bu konuda yaptırılan bilirkişi incelemesi, bilirkişilerin teknik yeterlilikleri Mahkememizce de kabul edilmiş ve ilk derece mahkemesinin hükme esas aldığı raporun kabul edilebilir olduğu anlaşılmıştır. Davacının ilgili tiplemeyi işleme eser olarak vücuda getirdiği nedenle eserin her türlü kullanımına ilişkin maddi hakkı mevcut olup,izinsiz olarak kullanıldığı aanlaşılmaktadır. Ayrıca kullanımda eser sahibinin isminin belirtilmeden kullanılması kötü kullanım olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle her iki davalının da kullanılan görselin eser sayılamayacağına yönelik istinaf gerekçeleri yerinde değildir.Eserin aleniyet kazandığına ilişkin ise dosyada savunmayı destekler kanıtlar bulunmadığından dinlenebilir görülmemiştir. Davalı … eseri kendi kişisel sosyal medya sayfasından da paylaşmış olmakla, şahsi olarak da izinsiz kullanım sözkonusudur.Bu nedenle davalının husumet itirazları yerinde görülmemiştir. Eserin mali değerinin belirlenmesi hususu pek çok kriterin bir arada değerlendirilmesini gerektirir bir husus olmakla davanın belirsiz alacak davası olarak açılmasını haklı kılan bir husus olduğundan bu konudaki istinaf gerekçesi de yerinde görülmemiştir.Hükmedilen tazminat miktarı da kadri maruf olmakla davalı yanın tüm istinaf taleplerinin ayrı ayrı reddine karar vermek gerekmiştir,
H Ü K Ü M:Yukarıda açıklanan gerekçe ile 1 – Davalıların istinaf taleplerinin HMK 353/1-b-1 maddesi gereğince AYRI AYRI REDDİNE 2- Alınması gereken 341,55 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 31,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 310,15 TL harcın davalı …’ndan ve 310,15 TL harcın da davalı Kadıköy Belediyesi’nden tahsili ile Hazineye gelir yazılmasına 3-İstinaf yargılama giderlerinin istinaf eden davalılar üzerinde bırakılmasına 4-Duruşmasız olarak inceleme yapılmış olmakla ücreti vekalet tayin ve takdirine yer olmadığına Dair; dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık yasal sürede Yargıtay’a Temyiz incelemesi yolu olanaklı şekilde 10/06/2020 tarihinde ve oy birliği ile karar verildi.