Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2017/4319 Esas
KARAR NO : 2020/670
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 12/10/2016
NUMARASI : 2014/196 E. – 2016/761 K.
DAVANIN KONUSU: Tazminat (Ölüm Ve Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat)
KARAR TARİHİ: 16/03/2020
İstinaf incelemesi için Dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü : İLK DERECE MAHKEMESİNE AÇILAN DAVADA A-)Açılan dava ve iddia : Davacı vekili dava dilekçesi ile; davalılardan … şirketine ait ve davalı … tarafından sevk ve idare edilen … Plakalı aracın diğer davalı … Marketçilik şirketinin servis işini yaptığı sırada tek taraflı yaptığı kaza sonucunda araç içinde bulunan müvekkillerinin müşterek çocuğu … vefat ettiğini ve davacı anne … de yaralandığını, davalı … şirketlerinden …. şirketinin ZMM sigortacısı, diğer davalı … şirketinin de manevi tazminat taleplerini de kapsayacak şekilde kasko sigortacısı olduğunu, davalı sürücü hakkında ceza davası açıldığını ve mahkumiyet kararı verildiğini, kaza anında 5 yaşında olan çocuklarını kaybeden müvekkillerinin acı ve keder yaşadıklarını, yaşama sevinçlerini kaybettiklerini ileri sürerek şimdilik 1.000,00’er TL den toplam 2.000,00 TL destekten yoksunluk tazminatının sigorta şirketi davalılardan limitler dahilinde avans faiziyle, diğer davalılardan yasal faiziyle birlikte karar verilmesini, her bir davacı için 200.000,00’er TL’den 400.000,00 TL manevi tazminatın sigorta şirketi davalılardan …. şirketi dışındaki diğer sigorta şirketinden limitler dahilinde avans faiziyle, diğer davalılardan yasal faiziyle birlikte müteselsilen tahsilini talep etmiş, bilahare davacılar davalarını ıslah ederek istedikleri destekten yoksunluk tazminat miktarını davacı baba için 27.114,93 TL, davacı anne için ise 24.973,50 TL’ye yükseltmiştir.
B-) Cevap ve Karşı Talepler :Davalı …. vekili cevap dilekçesinde, ceza dosyası yönünden alınan kusur oranın mahkemeyi bağlamayacağını, talep edilen manevi tazminatın fahiş olduğunu, ceza davasının bekletici mesele yapılması gerektiğini, davacıların ödeme alıp almadıklarının ilgili yerlerden sorulması gerektiğini savunarak davanın reddini dilemiştir.Davalı … vekili cevap dilekçesinde, ceza davasının bekletici mesele yapılması gerektiğini,vefat eden davacının torununun gerekli emniyet tedbirlerini alıp almadığının araştırılması gerektiğini, talep edilen manevi tazminatın son derece yüksek olduğunu savunarak davanın reddini dilemiştir.Davalı … vekili cevap dilekçesinde, talep edilen manevi tazminatın son derece yüksek olduğunu,ceza davasının bekletici mesele yapılması gerektiğini, ceza dosyası yönünden alınan kusur oranın hukuk hakimini bağlamayacağını, ödeme alıp almadıklarının ilgili yerlerden sorulması gerektiğini savunarak davanın raddeni dilemiştir.Davalı …. vekili cevap dilekçesinde, müvekkilinin merkezi adresine göre yetkili Mahkemenin İstanbul mahkemeleri olduğunu,…. Plakalı aracın kaza tarihi itibariyle manevi tazminat dahil olmak üzere 100.000,00 TL İMMS ile sigortalı olduğunu, öncelikle zararın ZMM Sigortasından karşılanması gerekeceğini, ayrıca davalı aracın … sigorta ve … sigortalı olduğunu, bu nedenle davanın ihbarı taleplerinin bulunduğunu, ayrıca başka mahkemelerde açılmış manevi tazminat talepli davalar olduğunu ve garame hesabının yapılması gerektiğini savunarak davanın reddini dilemiştir.Davalı … vekili cevap dilekçesinde, … Plakalı aracın kaza tarihi itibariyle 225.000,00 TL limit ile ZMMS ile sigortalı olduğunu, aracın işleteninin tespiti gerektiğini, gerçek zarar Davalı …. vekili cevap dilekçesinde, ceza dosyası yönünden alınan kusur oranın mahkemeyi bağlamayacağını, talep edilen manevi tazminatın fahiş olduğunu, ceza davasının bekletici mesele yapılması gerektiğini, davacıların ödeme alıp almadıklarının ilgili yerlerden sorulması gerektiğini savunarak davanın reddini dilemiştir. C-)İlk Derece Mahkemesi Kararı : İlk derece mahkemesince; ” davalı … şirketine ait ve davalı … tarafından sevk ve idare edilen … plakalı aracın diğer davalı … şirketinin servis işini yaptığı sırada 26/02/2012 tarihinde tek taraflı yaptığı kaza sonucunda araç içinde bulunan davacıların müşterek çocuğu …. vefat ettiği, davacıların davalılar hakkında maddi ve manevi tazminat talebiyle iş bu davayı açtığının anlaşıldığı, gerek ceza yargılaması sırasında A.Tıp Kurumu Trafik İhtisas Dairesinden alınan bilirkişi raporu, gerekse de mahkemece alınan bilirkişi raporu ile kazanın meydana gelmesinde davalı sürücü …’ın %100 kusurlu olduğunun saptandığı, davalılar … şirketinin kaza yapan aracın 225.000,00 TL limit ile ZMM sigotacısı, diğer davalı …sigorta şirketinin ise 100.000,00 TL limit ile … sigortacısı olduğunun anlaşıldığı, alınan bilirkişi raporunda davacı baba için 27.114,93 TL, davacı anne için ise 24.973,50 TL destekten yoksunluk tazminatı hesabı yapılmış olup, gerekçesine ve hesap tarzına göre bilirkişi raporu hükme esas alınmaya değer görüldüğü, müşterek çocuklarını dava konusu kaybeden davacıların destekten yoksunluk tazminatı ve manevi tazminat talebinde bulunma haklarının mevcut olduğu, davacıların; davalılar sürücü …, araç maliki … ve müşteri servisini çalıştıran Burda şirketi ile ZMM sigortacısı … ve … sigortacısı … hakkında dava açmış iseler de davalılardan … Şirketinin ihtiyari mesuliyet sigortacısı olduğu anlaşıldığından ancak ZMM sigortası limitini aşan maddi zararlardan sorumluluğu bulunduğu, davacıların bilirkişi raporuyla belirlenen destekten yoksunluk tazminatı miktarı dikkate alındığında ZMM sigortası limitini aşmadığı anlaşıldığından davalı İMM sigortacısı …. Şirketi hakkındaki dava husumet nedeniyle reddi gerektiği, davacıların; Genarali sigorta Şirketinden manevi tazminat talebinde bulunduğu ve manevi tazminat taleplerinin de sigorta kapsamında olduğunu bildirmişler ise de incelenen poliçede manevi tazminat taleplerinin sigorta kapsamında olmadığı saptandığından ve aksi de davacılarca ispat edilemediğinden manevi tazminat tazmin sorumluluğu bulunmayan davalı …Şirketi hakkındaki davanın husumet nedeniyle reddi gerektiği, alınan bilirkişi raporu ve dosya kapsamında davalı sürücü …, davalı araç maliki .. ve davalı müşteri servisini çalıştıran … şirketi ile ZMM sigortacısı … şirketinin meydana gelen zararlardan müteselsilen sorumlu bulundukları sonucuna varıldığı, davacıların davalı sürücü …., davalı araç maliki … ve davalı müşteri servisini çalıştıran … şirketinden manevi tazminat talep edebilecekleri sonucuna varılarak tarafların mali sosyal durumları, olayın meydana geliş şekli, davacıların duydukları acı ve ızdırap ile hak ve nefaset kuralları da dikkate alındığı” gerekçesiyle davacıların maddi tazminat davaları yönünden; davacıların maddi tazminat davasının davalılar …, …. Aş ve …..AŞ. ve … şirketi yönünden kabulü ile davacı … yönünden 27.114,93 TL, davacı … yönünden 24.973,50 TL olmak üzere toplam 52.088,43 TL destekten yoksunluk tazminatının davalılar …, …. Aş ve ….AŞ’den dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle, davalı …. şirketinden ise dava tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine, davalı …. şirketi yönünden davanın husumet nedeniyle reddine, davacıların manevi tazminat davaları yönünden; davalılar …, …. Aş ve ….AŞ. yönünden kısmen kabulü ile her bir davacı için 20.000,00 TL’den olmak üzere toplam 40.000,00 TL manevi tazminatın bu davalılardan dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle tahsili ile davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, davalı … şirketi hakkındaki davanın husumet nedeniyle reddine karar verildiği görülmüştür.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Kararı hem davacı yan hem de bir kısım davalılar istinaf etmiştir. Davacı yan istinaf dilekçesinde özetle ; Manevi tazminat talepleri reddedilen davalı … poliçesinde manevi tazminatın da poliçe kapsamında olmasına rağmen, bu davalı yönünden manevi tazminat talebinin reddedilmesinin hatalı olduğunu ; manevi tazminat talepleri değerlendirilirken davacıların elem ve ızdırabının , evlatlarını kaybetmiş olmalarının yeterince dikkate alınmadığını ve bu nedenle düşük bir miktar manevi tazminat verildiğini ,bu hususun da kararın kaldırılması için ayrı bir neden olduğunu kararın kaldırılarak istinaf dilekçeleri yönünde yeniden hüküm kurulmasını talep ve istinaf etmişlerdir.Davalı … Market ..vekili istinaf dilekçesinde ; müvekkilinin, malik, işleten, şoför, taşıyıcı, alt taşıyıcı gibi hiçbir sıfatı bulunmadığı halde tazminat sorumluluğu altında kabul edilmesinin hiç bir gerekçesi olmadığını, bilirkişi raporunda da kendilerine kusur izafe edilmediğini , tazmini sorumluluklarının hukuki gerekçesinin kararda açıklanmadığını, kararın kaldırılarak müvekkili hakkındaki davanın reddine karar verilmesini talep ve istinaf etmiştir.Davalı …. Şirketi istinaf dilekçesinde özetle; mahkemenin gerekçeli kararının gerekçe niteliğinde olmadığını , doyurucu ve açıklayıcı hiçbir gerekçe ihtiva etmediğini ,mahkemece davacının talepleri hakkındaki zamanaşımı itirazları reddedildiğini, oysaki zamanaşımının dolmuş olduğunu, ıslah tarihi itibariyle zamanaşımının dolduğunun dikkate alınmadığını ,kusura ilişkin olarak dava dışı … nin yolda eksik işaretleme yapmasının kazada etkili olduğu halde sürücünün tam kusurlu sayılmasının hatalı olduğunu ,karar verilen destekten yoksun kalma tazminatının fahiş olduğunu ve tenzili gerektiğini , ayrıca hükmedilen manevi tazminatın da fahiş olduğunu beyanla kararın kaldırılması talep ve istinaf edilmiştir. Davalı … vekili istinaf dilekçesinde özetle ;…. vekilinin istinaf taleplerini harfiyen tekrar ederek gerekçeli kararının gerekçe niteliğinde olmadığını , doyurucu ve açıklayıcı hiçbir gerekçe ihtiva etmediğini ,mahkemece davacının talepleri hakkındaki zamanaşımı itirazları reddedildiğini, oysaki zamanaşımının dolmuş olduğunu, ıslah tarihi itibariyle zamanaşımının dolduğunu dikkate alınmadığını ,kusura ilişkin olarak dava dışı İBB nin yolda eksik işaretleme yapmasının kazada etkili olduğu halde sürücünün tam kusurlu sayılmasının hatalı olduğunu ,karar verilen destekten yoksun kalma tazminatının fahiş olduğunu ve tenzili gerektiğini , ayrıca hükmedilen manevi tazminatın da fahiş olduğunu beyanla kararın kaldırılması talep ve istinaf edilmiştir.Davalı … Sigortanın ve … istinaf dilekçesinin bulunmadığı anlaşılmıştır.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE : Dava ; ölümlü trafik kazası nedeni ile destekten yoksun kalma ve manevi tazminat istemleri hakkındadır. İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun(HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.Davacı yanın istinaf başvurusunda ve davalı yanın istinaf başvurusunda ortak değinilen husus manevi tazminat miktarının doğru tayin edilip edilmediği ve davalı … şirketinin sorumluluğu olup olmadığı hususu incelendiğinde ; ihtiyari mali mesuliyet kapsamında davalı ….A.Ş. Nin manevi zararlardan da sorumlu olduğu poliçede kayıt altına alınmıştır. Bu nedenle mahkemenin bu davalı hakkındaki red kararı yerinde değildir. Yine ilk derece mahkemesince manevi tazminat takdir edilirken yanların sosyal ve ekonomik durumları,, kazadaki kusur durumu ve davacı yanın küçük yaşta bir çocuğunu kaybetmiş olması hususları değerlendirildiğinde verilen manevi tazminat miktarının somut olayın özelliklerine göre hafif kaldığı da ortadadır.DAVALI …..istinafında Davalı somut olayda, taşıyan, alt taşıyan, malik, işleten veya işveren gibi hiçbir sıfatlarının bulunmadığını beyanla sorumluluklarına gidilemeyeceğini iddia etmektedir. Olayın market servisi olarak kullanılan ve müşterileri evlerine taşıyan araçta meydana geldiği anlaşılmaktadır.Davalı … şirketinin taşıma işi konusunda davalı … firması ile anlaşma yaptığı için taşımayı bu davalının nam ve hesabına yapıldığının kabulü gerekmektedir.Taşıma ilişkisinden davalı marketin menfaati söz konusudur. Müşterilerin alışveriş sonrası evlerine servisle gönderilmesi o market açısından ticari bir cazibedir.Nitekim benzer bir olayda Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2015/ 11408 Esas ve 13249 Karar sayılı ilamında benzer müşteri servisindeki yaralanma hadisesiyle ilgili mağazanın sorumluluğuna hükmeden ilk derece mahkemesi kararının doğru olduğuna işaret etmiştir.Taşımanın davalı Burda şirketi adına yapıldığı taşıma hizmetini aslına Burda şirketinin aldığı ve müşterilerini taşıttığı görülmekle sağlıklı ve kazasız bir taşıma sorumluluğunu da üzerine almış durumdadır. Ancak hüküm kaldırılmış olmakla davalı yanın diğer istinaf taleplerinin şu aşamada incelenmemiştir.Davalılar … ve …. vekilinin istinaf taleplerinin incelenmesinde ;ölen desteğin kazada herhangi bir kusuru bulunmadığı gerek ceza ve gerekse hukuk yargılamasında belirlenmiş olup, davacı yan açısından ölenin kusuru bulunmadığından davalı yanın dava dışı sorumlular ve kusur izafe edilebilecek kişiler bulunduğuna ilişkin savunmaları eldeki davada değil, ancak rücu davasında dinlenebilecek hususlardandır. Bu nedenle ceza davasında elde edilen kusur verileri ile hukuk mahkemesinde elde edilen kusur verileri, davacı yan açısından müteveffanın kusuru iddia edilmediğinden sonuca etki eder mahiyette değildir.Zamanaşımı açısından yapılan incelemede ; 1.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı HMK. 107. maddesinde düzenleme altına alınan belirsiz alacak davası ve tesbit davasında davacının iddianın genişletilmesi yasağı olmadan ve karşı tarafın rızasına ve ıslaha da gerek kalmaksızın talep sonucunun arttırılabileceği kabul edilmiş, maddenin gerekçesinde de bu dava ile ilk dava tarihinde zamanaşımının kesileceği belirtilmiştir. Eyldeki davada da maddi tazminat taleplerinin belirsiz alacak davası niteliğinde olduğu, ıslah dilekçesinin teknik anlamda bir ıslah dilekçesi olmayıp ” somutlaştırma” dilekçesi niteliğinde bulunduğu , dava açıldığı tarihte zamanaşımının belirlenecek alacak açısından da kesildiği nedenle her iki davalı yanın da zamanaşımına ilişkin istinaf gerekçeleri ve manevi tazminatın ve maddi tazminatın miktarına ilişkin davacı yan aleyhine olan istinaf gerekçeleri yerinde görülmemiştir.Davacı yanın istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın esası hakkında yeniden hüküm kurulmasına karar verilmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur. Maddi tazminata ilişkin davacıların …. açısından manevi tazminat dışında istinaf başvurularının olmadığı gözetilmiştir.Tazminat istemleri yönünden önce Ferdi Kaza Sigortasının devreye girmesi gerekmekte ise de ; davalı … şirketlerinin bu yönde istinafı olmadığından bu hususta da kararın esasına müdahale edilmemiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi ayrıntılı kararda açıklandığı üzere;1-Davalı ….’in İSTİNAF BAŞVURULARININ HMK 353/1-B-1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE 2-Davacı yanın istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-2 maddesi gereğince KABULÜNE İlk derece mahkemesi kararının KALDIRILMASINA İlk derece mahkemesine açılan dava hakkında A.Maddi tazminat açısından a.- Davacıların maddi tazminat davaları yönünden: -Davacıların maddi tazminat davasının davalılar …, …. Aş ve ….AŞ. ve …. şirketi yönünden kabulü ile davacı … yönünden 27.114,93 TL, davacı … yönünden 24.973,50 TL olmak üzere toplam 52.088,43 TL destekten yoksunluk tazminatının davalılar …, … Aş ve ….AŞ’den dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle, davalı …. şirketinden ise dava tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine,b-Davalı … şirketi yönünden davanın husumet nedeniyle reddine,B-Davacıların manevi tazminat davaları yönünden: a- Davalılar …, …. Aş ……AŞ. Ve ….. yönünden kısmen kabulü ile her bir davacı için 50 .000,00 TL’den olmak üzere toplam 100.000,00 TL manevi tazminatın bu davalılardan dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle tahsili ile davacılara verilmesine, (Davalı … açısından kaza başına 100.000 TL lik sorumluluk sınırının bulunduğuna ve aynı kazaya ilişkin diğer manevi tazminat davalarındaki sorumluluk miktarlarının infazda nazara alınmasına ) Manevi tazminata ilişkin fazla talebin reddine, C. Maddi ve manevi tazminat açısından alınması gereken 10.389,16 TL harçtan peşin alınan ve tamamlama harcı olarak yatırılan 1.544,13 TL nin mahsubu ile bakiye 8.845,03 TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile Hazineye gelir yazılmasına ( Davalı … bu miktarın 6.831,00 TL kısmından müşterek sorumlu olmak üzere ve davalı … ise 3.558,16 TL kısmından müştereken ve müteselsilen sorumlu olmak üzere ) D. Davacı yanca yapılan yargılama gideri olan peşin harç, tamamlama harcı ve başvuru harcı gideri 1.568,43 TL harçtan tamamen davalı yanın sorumlu olması gerektiği prensibine göre davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine ( Davalı … açısından bu miktarın 890,00 TL kısmından sorumlu olmasına ve davalı …sigortanın ise 1.707,80 TL kısmından sorumlu olmasına )E. Davacı yanca yapılan 1.870,00 TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı yana verilmesine F. Davacı yan kendini vekille temsil ettirmiş olmakla hüküm kurulan iş bu tarihteki tarifeye göre hesaplanan maddi tazminat istemi açısından 7.571,49 TL ücreti vekaletin … dışındaki tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı yana verilmesine G. Manevi tazminat davası açısından hesaplanan 13.450,00 TL ücreti vekaletin … dışındaki tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı yana verilmesine H.Reddolunan manevi tazminat davası açısından kabul olunan kısma ait ücreti vekaleti geçmemek kaydı ile hesaplanan 13.450,00 TL ücreti vekaletin davacı yandan alınıp davalılar …. , …. ve …’ e verilmesine ( … sigorta açısından limit dahilinde talep olduğu gözetilerek) I. Karar kesinleştiğinde kalan gider/delil avansının yanlara iade edilmesine İSTİNAF YARGILAMASINDA 3-Davacı yanca yatırılan istinaf peşin harcının karar kesinleştiğinde iade edilmesine 4-Davalı … ve … açısından alınması gereken 10.389,16 TL istinaf karar ve ilam harcından peşin ödenen 1.572, 50 TL harcın mahsubu ile bakiye 8.816,66 TL harcın bu davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile Hazineye gelir yazılmasına 5-Davalı…. ve … açısından yaptıkları istinaf yargılama giderinin kendi üzerlerinde bırakılmasına 6- Davalı yanca yapılan istinaf yargılama gideri olan başvuru harcı gideri 85,70 TL posta gideri 21,00 TL ve tebligat gideri 44,00 TL olmak üzere toplam 150,70 TL istinaf yargılama giderinin ….sigorta dışındaki davalılardan tahsili ile davacı yana verilmesine 7-Duruşmasız inceleme yapılmış olmakla ücreti vekalet tayin ve takdirine yer olmadığına Dair; dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık yasal sürede Yargıtay’a temyiz yolu olanaklı 16/03/2020 tarihinde ve oy birliği ile karar verildi.