Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2017/3785 Esas
KARAR NO : 2020/201 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 31/03/2017
NUMARASI : 2015/164 E., 2017/301 K.
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 30/01/2020
İstinaf incelemesi üzerine Dairemize gelen dosya incelendi;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: İLK DERECE MAHKEMESİNE AÇILAN DAVADA A-)Açılan dava ve iddia : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin şirket cam ve inşaat sektöründe faaliyet göstermekte olup bu cümleden olarak dava dışı ….San.Tic.Ltd.Şti.ile yaptığı ticaret karşılığında … Bankası Kaynarca Şubesine ait keşidecisi … olan 22.12.2014 keşide tarihli 33.000.TL tutarlı çek nosu … olan bir adet çek alındığını, söz konusu çek müvekkil şirket işyerinden 26.10.2014 tarihinde meydana gelen hırsızlık olayı neticesinde 19 adet çekle birlikte çalındığını, çalınan çeklerin iptali için İstanbul 8.Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/1314 E.sayılı dosyasından görülen çek iptali davasından söz konusu çekin davalı tarafından bankaya ibraz edildiğinin anlaşıldığını, çek müvekkil şirketin ticari defterlerinde kayıtlı olduğunu, müvekkilinin söz konusu çeki çalınmadan önce ciro etmediği için söz konusu çekte müvekkil şirketin cirosu mevcut olmadığını ileri sürerek, davalı çeki kötüniyetli olarak eline geçirmiş olan müvekkil şirketin davalıya bir borcu olmadığı gibi kötüniyetli olarak çeki ele geçiren ve çekin yasal hamili olmayan davalıdan çekin istirdatına karar verilmesini, çekin yasal takibe konulmaması için ihtiyati tedbir kararı verilmesini, avukatlık ücreti ile mahkeme masrafının karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B-) Cevap ve Karşı Talepler : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, davacı tarafın davada taraf sıfatına haiz olmadığı ve dava açmakta hukuki menfaatlerinin bulunmadığı göz önünde bulundurularak davaya konu çekin yasal hamili olan davalı müvekkil aleyhine açılan haksız ve hukuki konu çekin yasal hamili olan davalı müvekkil aleyhine açılan haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davanın reddi ile yargılama giderleri ile ücreti vekaletin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini istemiştir.
C-)İlk Derece Mahkemesi Kararı :İlk derece mahkemesince; “davanın yazılı yargılama usulune tabi menfi tespit davası olduğu, davacının kaybolan 19 çek için kıymetli evrak iptali davası açtığı, bu davanın İstanbul 8.Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/1314 E.sayılı dosyasından verilen 30.03.2015 tarihli kararında dava konusu 20.12.2014 tarih 33.000.TL meblağlı … çek nolu çekle ilgili red kararı oluşturulduğu, çekin bu dosya davalısı … tarafnıdan ibraz edildiğinin tesbit olunduğu sabittir. Alınan bilirkişi raporu ile davacı ve dava dışı … firmasının defterlerinin uyumlu olup çekin bu firma tarafından davacıya verildiği, bundan sonra davacı kayıtlarından 3.kişiye verildiğine dair bir kayıt bulunmadığı, davalının da iyiniyetli 3.kişi olduğu iddiası yönünden belge sunmadığının anlaşıldığı, bilirkişi raporunun gerekçeli ve hükme dayanak olacağı sonucuna varıldığı, bu durumda davacı ile dava dışı 3.kişinin ticaret ilişkisi sebebiyle çekin davacıya geçtiği davacının yetkili hamil olduğunun ve çekin davalıda olmasını, gerektirir (iddiaya göre, dava dışı …. iyiniyetli ciranta olduğuna ilişkin ) belge bulunmadığının kabulünün gerektiği” gerekçesiyle davanın kabulü ile davacının … Bankası Kaynarca Şubesinin keşidecisi … olan 22/12/2014 tarihli 33.000.TL meblağlı … seri nolu çek sebebiyle davalı yana borçlu olmadığının tespitine, çekin davacıya teslimine karar verildiği görülmüştür.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Kararı davalı yan istinaf etmiş e dilekçesinde özetle “…Davacı tarafın davaya konu çekte cirosunun dahi bulunmadığı dosya kapsamında sabit olup bu husus taraflar arasında da tartışmasızdır. Dolayısıyla davacının taraf sıfatına haiz olmadığı ve ayrıca dava açmakta hukuki menfaatinin de bulunmadığı göz ardı edilerek yazlı şekilde hüküm tesis edilmiş olması açık bir şekilde hukuka aykırılık teşkil ettiğinden Bakırköy 7. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 31.03.2017 tarihli usul ve yasaya aykırı kararının kaldırılarak davanın reddine yada kararın bozulmasına karar verilmesi gerekmektedir. Bakırköy 7. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin verdiği kararın gerekçesinde ; davaya konu çekin davacı şirketin ticari defter kayıtlarına işli olduğu, davacı şirketin kayıtları incelendiğinde davaya konu çekin 3. Kişiye verildiğine dair kayıt bulunmadığı ve davalı müvekkilin iyi niyetli olduğu iddiasını ispatlayamadığı belirtilmiştir. Mahkemece hüküm tesis edilirken sadece dosya kapsamındaki bilirkişi raporu esas alındığı için ve bilirkişi raporu da davaya konu çekin davacının ticari defter kayıtlarında işli olup olmadığı yönünde kısıtlı incelemeye dayalı olduğu için dosya kapsamı, kıymetli evrakın mücerretliği ilkesi, davalı müvekkilin iyiniyetli olduğunu ispatlamak gibi bir yükümlülüğünün bulunmadığı aksine davacının, davalı müvekkilin kötü niyetli olduğunu ispatlaması gerektiği ve hepsinden öte davaya konu çekte davacı şirketin cirosunun dahi bulunmadığı gerçeği göz ardı edildiğinden kıymetli evrak sebebiyle davalı müvekkile borcu olmayan 3. kişi konumunda olan davacı şirketin açtığı davanın kabulüne karar verilerek davalı müvekkil ciddi anlamda mağdur edilmiştir. Dolayısıyla açık bir şekilde hukuka aykırılık teşkil eden kararın bozulmasına karar verilmesi gerekmektedir…. ” denilmek suretiyle kararın kaldırılması talep ve istinaf edilmiştir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE :Dava çekin borçlu bulunmadığı sebebine dayalı istirdadı istemine ilişkindir. TTK’nin 792. maddesi, “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790. maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” hükmünü haiz olup, davacı, zikredilen madde gereği üzerine düşen ispat külfetini yerine getirmesi halinde çek bedelinin istirdadını çeki kötüniyetle veya ağır kusurlarıyla iktisap etmiş olan hamilden talep edebilecektir. Davacı, yetkili hamil olduğunu ve çeki elinde bulunduran yeni hamilin çeki kötüniyetle iktisap etmiş bulunduğunu veya iktisapta ağırlı kusurlu olduğunu ispat etmesi halinde çekin geri verilmesini ya da çek bedelinin tahsilini isteyebilir. Dava tarihinde yürürlükte bulunan 6762 sayılı TTK’nın 704. maddesine göre açılan işbu davada ispat yükü davacı üzerindedir.Eldeki davada davacının delillerinden olan ticari defter ve belgeler üzerinde yapılan incelemede davacının mal satışından kaynaklı olarak dava dışı çek lehtarı Astor yapıdan üç fatura karşılığı 33.000 TL alacaklı olduğu ve alacağına karşılık dava konusu çeki ilgili firmadan ödeme yerine aldığı ve ticari defterlerinde dava dışı firma ödemesi olarak kaydettiği çekin iktisap tarihinin 23/10/2014 tarihi olduğu anlaşılmıştır. Davalının ise çeki dava dışı … tahsil amaçlı vekaleten aldığını beyan etmekte ancak ilgili şahsın cirosu bulunmamaktadır. Dava dışı … firmasından sonraki ciranta davalı olup, davalının … firması ile bir ticari ilişkisi yoktur. Dava dışı … den çeki iktisap edişine ilişkin bir kayıt da bulunmamaktadır. Ciro silsilesinin kopuk olduğu anlaşılmaktadır.Davalı yanın yetkili ve iyiniyetli son hamil olmadığı davacı yanca kanıtlanmış ve yine davacının yetkili hamil olması gerektiği hususu da kanıtlanmıştır.Bu durumda davacının hem çekteki üstün hakkını hem de davalı yanın ağır kusurunu kanıtladığı anlaşılmakla ilk derece mahkemesi kararı yerinde olduğundan davalı yanın istinaf başvurusunun reddine karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M :Yukarıda açıklanan gerekçe ile 1 – Davalı yanın istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE 2-Alınması gereken 2.254,23 TL harçtan peşin alınan 564,00 TL kısmın mahsubu ile bakiye 1.690,23 TL karar ve ilam harcının davalıdan tahsili ile Hazineye gelir yazılmasına 3-İstinaf yargılama giderlerinin istinaf eden davalı yan üzerinde bırakılmasına 4-Duruşmasız inceleme yapılmış olmakla ücreti vekalet tayin ve takdirine yer olmadığına Dair; dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu HMK 362/1-a maddesi gereğince KESİN olmak üzere 30/01/2020 tarihinde ve oy birliği ile karar verildi.