Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2017/3548 Esas
KARAR NO : 2019/2760
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 14/03/2017
NUMARASI : 2014/701 E. – 2017/270 K.
DAVANIN KONUSU: Banka Teminat Mektubunun Hükümsüzlüğünün Tespiti
KARAR TARİHİ: 11/12/2019
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü :TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Elektrodinamik Voltaj Stabilizör Makinası üretimi için entegre devre kartları vs ürünler ithal ettiğini, bu makinaların tekrar İtalyan firmaya ihraç edildiğini, söz konusu işin Geçici İthalat Rejimi kapsamında olduğunu, malların ülke içinde satılma ihtimaline karşı Halkalı Gümrük Müdürlüğüne kesin teminat mektubu verildiğini, Davaya konu işbu Teminat Mektubunun İtalyan … şirketinden 23.012014 tarihli … No.lu açık fatura ile geçici ithalat rejimi kapsamında ithal edildiğini ve 2006/12 sayılı Tebliğin 14/ç Mad. uyarınca Geçici İthalat Seri … No.lu ve 03.02.2014 tarihli Gümrük Beyannamesinin Halkalı Gümrük Müdürlüğüne 372 Kayıt No.su ile verildiğini, … şirketinin ürünün kapıda teslim işini/nakliyesini aralarındaki anlaşma nedeni ile dava dışı … San. Tic. Ltd.Şti’ne yaptırdığını, Huzurdaki davaya konu Teminat Mektubuna konu ürünlerin 06.02.2014 günü sabah 06:00-07:00 civanda … Nakliyat şirketine ait … plakalı Kamyondan çalındığını, bu hırsızlık ile ilgili olarak Güneşli Polis Merkezinin 2014/471 soruşturma no.su ile soruşturmanın halen devam ettiğini, Hırsızlık olayı mallar müvekkili şirkete teslim olmadan meydana geldiğinden müvekkili şirketin herhangi bir ihmal ya da kusurundan bahsedilemeyeceğini, ithal ürünleri çalınması eyleminin bir Mücbir Sebep olduğunu, Şirketin artık Makineleri mamul hale getiremeyceğini ve ihraç edemeyeceğini, başka değişle Halkalı Gümrük Müdürlüğünün beklediği yükümlülükleri yerine getirilemeyeceğini, bu nedenle İdare Mahkemesine açılan dava ile 03.02.2014 Tarihli Gümrük Beyannamesine/Gümrük Çıkış Beyannamesine ve Ayniyat Tutanağı düzenleme yükümlülüğü olmadığının tespitine karar verilmesi istemi ile dava açıldığını, davanın halen derdest olduğunu, Teminat Mektubuna konu riskin gerçekleşme imkanı olmadığını, ortada fiili imkansızlık bulunduğunu, Teminat Mektubunun Mücbir Sebepten dolayı ifanın imkansızlaşması sebebi ile hükümsüz olduğunun tespiti ile iptalinin gerektiğini, Mevcut durum sonucu müvekkil şirkete vergi cezalarının salınacağı, bankaya komisyon ve faiz ödenmek zorunda kalınacağı, şirketin itibarının sarsılacağı gibi telafisi güç zararların doğacağını, bu nedenle takdir olunacak teminat karşılığı mektup üzerine ihtiyati tedbir karan verilmesini, … Bankası AŞ Yenibosna Şb. tarafından Halkalı Gümrük Müdürlüğüne hitaben tanzim edilmiş 04.02.2014 T.ve … sayılı 27.056,84 TL bedelli Kesin Teminat Mektubunun hükümsüzlüğünün tespiti ile iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:Davalı … Bankası A.Ş vekilinin cevap dilekçesinde özetle; Yargıtay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu’nun 1969/4 E. 1969/6 sayılı karan ile teminat Mektuplarının Garanti sözleşmesi niteliğinde olduğu ve asıl ilişkiden bağımsız bulunduğu, Garanti edenin bu edimini ifa ederken asıl ilişkideki borçlunun borcunu yerine getirip getirmediğini araştırmasının hukuka uygun olmadığı, dolayısıyla davacının ileri sürdüğü iddialann Bankayı bağlayıcı olmadığı yönünde karar vermiş olduğunu, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 04.03.2010 T. ve 2009/12875 E. 2010/2416 K.sayılı ilamında, garanti veren bankanın taahhüdünün asli borç niteliğinde olduğu, garanti sözleşmesinin dışında kalan 3.kişi durumundaki lehdar tarafından garanti ve kontr garanti veren bankalar aleyhine dava açılması ve garanti verenin hasım gösterilmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle açılan davanın husumet yokluğundan reddine karar verildiğini, Belirtilen nedenlerle Davanın reddi gerektiğini beyan etmiştir. Davalı Halkalı Gümrük Müdürlüğü vekili beyan dilekçesinde özetle; Davacının ithal edip Gümrüğe intikal eden emtiasının 2006/12 sayılı Tebliğin 14/ç Maddesince “Dahilde İşleme Rejimi” ne tabi olduğunu, Dahilde İşleme Rejiminin yeniden ihraç edilmek üzere serbest dolaşıma girmiş veya girmemiş eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinde her türlü işleme tabi tutulmasını sağlayan bir rejim olduğunu, malların ihraç edilene kadar vergi muafiyetinden yararlandınldığım, dava konusu olayda teminata dayalı Şartlı Muafiyet rejiminin uygulandığını, buna göre eşyanın işlendikten sonra ihraç edilmesi halinde alınan teminat mektubunun iade olunduğunu, Teminat Mektubunun hukukumuzda garanti sözleşmesi (T.B.K :Mad 128) olarak kabul edildiğini, mektubun rizikosunun verginin ödenip ödenmediği olduğunu, uyuşmazlığın teminat mektubu üzerinde değil, vergiyi doğuran olay üzerinde olduğunu, Meydana gelen olayın bir mücbir sebep olmadığını, hayatın olağan akışı içinde öngörülemeyecek bir olay olmadığını, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARI:İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda, davacı vekilinin dahilde işleme tebliğinin 23. ila 27.maddelerinde düzenlenen haklı neden veya fevkalade hal ve mücbir sebep nedenlerden birine dayanarak süre uzatım talebinde bulunduğuna dair bir bilgi ve belge sunmadığı, davacının dahilde işleme izin süresinin 02/08/2014 tarihinde sona erdiği, 05/09/2014 tarihinde dava açtığı, tebliği de mücbir sebep hallerinin sayılmış olduğu, hırsızlık eyleminin mücbir sebep olarak kabul edilmediği, bu nedenle davacının teminat mektubu hükümsüzlüğünü talep edemeyeceği, davacı vekilinin davalılar aleyhine açmış olduğu davanın reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF İSTEMİ:Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davalılardan Halkalı Gümrük müdürlüğü vekilinin yasal süre içinde cevap dilekçesi sunmadığından münkir addedilmesi gerektiğini, Davalılardan Halkalı Gümrük Müdürlüğü tarafından davacı … Şirketi’nden teminat mektubun istenmesinin tek amacının davacı Vartea şirketinin ürünleri ihraç etmeyip iç piyasada satması ve satış gerçekleşmesi haline uğrayacağı vergi kaybını peşinen davacı Vartea’dan sorunsuz tahsil etme düşüncesi ile kendisini garantiye alma ihtiyacı olduğunu, Davacı müvekkilinin iştigal ettiği işin geçici ithalat rejimi kapsamına bir iş olduğunu, geçici ithalat ile ilgili İhracat Gümrük Beyannamesi ve Ayniyet tutanağı düzenlenerek Halkalı Gümrük Müdürlüğü’ne verildiğinde davacının teminat mektubu aslını Gümrük Müdürlüğü’nden teslim almakta olduğunu,Davaya konu geçici ithalat kapsamındaki ürünlerin 06.02.2014 günü sabah 06.00-07.00 civarında müvekkiline teslim edilmeden … Firmasının kamyonundan çalındığını, Güneşli Polis merkezi’nin 2014/471 Soruşturma numarasından yapılan soruşturmada hırsızlık yönünden daimi takipsizlik verildiğini, Menkul mal statüsünde olan ürünlerin çalınmış olması nedeni ile müvekkilinin hakimiyetine geçmediğini, Gümrük Müdürlüğü’nün ürünlerin çalınmasından davacıyı sorumlu tutmadığını, müvekkili aleyhine açılan bir ceza davası da olmadığını, müvekkil ile … şirketi arasında herhangi bir hukuki iş ya da ilişki olmadığını, mahkemenin hangi yasa maddesine dayandığını açıklamadığını, kesin teminat mektubu kapsamındaki ürünlerin çalınmasının bir mücbir sebep olduğunu, VUK 13.maddesinde hırsızlığın mücbir sebep olarak kabul edildiğini, verginin yasallığı ilkesi karşısında yorum yolu ile muafiyet, mükellefiyet yaratılamayacağını, ürünlerin sigorta ettirilip ettirilmediğinin bu durumun illiyet bağını kesip kesmediğinin bu dava ile ilgili olmadığını, risk gerçekleşmeyecek olduğundan kesin teminat mektubunu hükümsüzlüğünün tespiti ile iptali gerektiğini, keza davalı halkalı Genel müdürlüğüne bizzat iki dilekçe sunulduğunu mahkemenin gerekçesinde süresinde başvuru olmadığına ilişkin kısmın da hatalı olduğunu, dosyanın Gümrük Müdürlüğü’nden getirtilebileceğini belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE:Dava, teminat mektubunun hükümsüzlüğünün tespiti ve iptali istemine ilişkindir.İlk derece mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı davacı vekili, yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurmuştur.İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi gereğince, ileri sürülen istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.Somut uyuşmazlıkta davacının iddiası; geçici ithalat rejimi kapsamında davalı idare lehine düzenlenen teminat mektubunun ihracata konu malların kendi zilyetliğine girmeden çalınmış olması nedeni ile hükümsüz kaldığı iddiasına dayalıdır. Dosyada mevcut delillere göre; davacıya ait malların ülkeye girişinden sonra gümrük sorumluluk alanından geçtikten sonra dava dışı … Lojistik Şirketine ait kamyon ile taşınması sırasında molada araç şoförü uyurken çalındığı anlaşılmaktadır. Aşamalarda alınan bilirkişi raporlarına göre; malların çalınmasının tek başına mücbir sebep yahut Gümrük Kanunu 487 maddesinde yer alan kabul edilebilir kayıplar kapsamında olmadığının tespit edildiği, üç raporun da aynı yönde olup dosyada idari işlemin iptali hususunda alınan bir karara rağmen teminatın iade edilmediğine ilişkin bir delil de ibraz edilmediği dikkate alındığında HMK’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince davacı vekilinin istinaf isteminin reddi gerekmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi ayrıntılı kararda açıklandığı üzere;1-6100 sayılı HMK.’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince davacı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf isteminin ESASTAN REDDİNE,2-Alınması gereken 44,40 TL harçtan, peşin alınan 31,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 13,00 TL eksik harcın davacıdan alınarak hazineye irat kaydına, 3-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına,4-İstinaf yargılama giderleri olarak;a)Davalı avansından kullanıldığı anlaşılan; 12,75 TL (posta-teb-müz) masrafının davacıdan alınarak, davalıya verilmesine, b)Davacı tarafça yapılan masrafların üzerinde bırakılmasına,5-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 11/12/2019 tarihinde oy birliği ile kesin olarak karar verildi.