Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2017/3394 Esas
KARAR NO : 2019/2721 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 28/03/2017
NUMARASI : 2016/11 E. – 2017/66 K.
DAVANIN KONUSU: Endüstriyel Tasarım (Maddi Tazminat İstemli)
KARAR TARİHİ: 10/12/2019
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü : Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili tarafından kalp yastık ve oyuncak ayı tasarlandığını, TP nezdinde tasarımlarını tescil ettirdiğini, davalı …’ne 2012 yılı sonundan itibaren üretim yapıldığını, davalı … tarafından müvekkili tarafından tasarlanan bu ürünlerin davalı … ürettirildiğini, davalıların bu şekilde anlaşmaları üzerine müvekkili tarafından tasarlanan bu ürünlerin … tarafından müvekkilinden satın alınmaya başlandığını, dava konusu yapılan kalp yastık ve oyuncak ayı adlı tasarımların müvekkili tarafından tescil edilmiş iken, davalı Halley tarafından da tescil edilmeye teşebbüs edildiğini ve davalılar tarafından haksız rekabet yaratıldığını, davalı … oyuncak ayı tasarımının yeni olmadığını, davalıların eylemlerinin TTK’nın 55.maddesi uyarınca haksız rekabet teşkil ettiğini, bu nedenlerle fazlaya ilişkin haklarının saklı kalmak kaydıyla tasarım hakkına tecavüzün tespitini, 554 sayılı KHK’nin 49/c ve 50.maddesi uyarınca toplam 50.000 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini, davalıların haksız rekabet eylemleri nedeni ile müvekkilinin uğramış olduğu maddi zararın tespitini, hükmün ilanını, dava konusu ürünlerin iki davalı yanın depolarından ve … Sepeti’nin satışını ve dağıtımını yapmış olduğu çiçekçi müşterilerinin depolarından toplatılmasını ve giderleri davalı taraflara ait olmak üzere imhasını talep ve dava etmiştir. Davacı vekilinin ıslah dilekçesinde davasını tamamen ıslah ettiği; öncelikle 554 sayılı KHK’nın 49/a maddesi gereğince tasarım hakkına tecavüzün tespitini, maddi ve manevi tazminata hükmolunmasını, mahkemece tasarım hakkının ihlal edildiği kanaati oluşmaz ise TTK’nın haksız rekabet hükümlerini düzenleyen 55.ve 56/e maddesine göre davalıların hassız rekabet eylemleri nedeni ile müvekkilinin uğramış olduğu maddi zararın tespiti ile dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini, TBK’nun 58.maddesi gereğince 50.000 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep ettiği anlaşılmıştır.Davalı … AŞ vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde; davacının tasarımlarının yenilik ve ayırt edicilik şartlarına haiz olmadığını anonim olduğunu, dava konusu tasarımların herhangi bir yenilik ve ayırt edicilik taşımadığını, davacı adına TP nezdinde tescilli bulunan 2014 06012 nolu endüstriyel tasarım tescil belgesinin 15. numaralı tasarımının, 2013 00680 nolu endüstriyel tasarım tescil belgesinin 3. numaralı tasarımlarının 554 sayılı KHK’nın 5, 6. ve 7. maddeleri uyarınca yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olmaması, tasarım niteliğini haiz olmamasından dolayı 554 sayılı KHK’nın 156. maddesi anlamında “yenilik” vasfından yoksun davacı/karşı davalı adına TPE nezdinde 2013 00680 sayılı ve 2014 06012 sayılı tescilli endüstriyel tasarım belgesinin hükümsüzlüğüne ve TP endüstriyel tasarım sicilinden terkinine ve asıl davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.Davalı …San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde; müvekkilince gösterilen faaliyetler çerçevesinde diğer davalı … ile anlaşma sağlandığını ve bir kısım ürünlerin üretim ve satışı hususunda mutabakata varıldığını, müvekkili tarafından üretimi gerçekleştirilen tasarımsal olarak herhangi bir ayırt ediciliği olmayan ve kamuya mal olmuş bulunan peluş ayı figürlü oyuncak ile kalp figürlü oyuncak olduğunu ve davacı tarafından tescil ettirildiğini, davacı tarafından tescil ettirilen tasarımın “… ” olarak adlandırılan ayıcık tasarımına ait farklı bir yorum getirmediğini, tasarımsal farklılık yaratılmadığını, küçük detaylardaki farklılığın ayniyeti ortadan kaldırmadığını, davacı tarafından kalpli tasarımın 2012 yılından beri üretildiği ve satıldığı ve kamuya mal olduğunun ikrar edildiğini, iyi niyetli davranmayan ve kamuya mal olmuş bulunan ürünlerin tasarım tescil belgesini almak suretiyle rakiplerine muvazaalı bir şekilde üstünlük kurma gayretine giren tarafın davacı yan olduğunu, haksız açılan asıl davanın reddine, davacı adına tescilli bulunan 2013/00680-3 sayılı tasarım ile 2014/06012 sayılı tasarım tescil belgesine ait 15 nolu tasarımın hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep etmiştir.İstanbul 2. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin 28.03.2017 tarihli, 2016/11 E. – 2017/66 K.sayılı kararıyla;asıl dava yönünden;-Davacı …. Ltd Şti’nin endüstriyel tasarım hakkına tecavüzün tespiti durdurulması ve önlenmesi talepli davanın reddine,-Davacının haksız rekabetin tespiti ortadan kaldırılması maddi ve manevi tazminat talepli davasının iş bu dosyadan tefriki ile ayrı esasa kaydedilmesi sonucu görevsizlik kararı verilmek suretiyle Nöbetçi İstanbul Asliye Ticaret Mahkemelerine gönderilmesine, Karşı dava yönünden;-Davacılar ….Ltd Şti ve …AŞ tarafından davalı aleyhine açılan hükümsüzlük davasının kabulü ile,-Davacının TP nezdinde tescilli 2014 06012 çoklu Endüstriyel 15 nolu tasarımının 2013 00680 çoklu Endüstriyel tasarımının 3 nolu tasarımının hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, karar verilmiştir. Davacı-karşı davalı vekili süresinde sunduğu istinaf dilekçesinde; oyuncak ayı görselinin müvekkili tarafından 29.01.2013 tarih ve 2013/00680-3 sayı ile tescil ettirildiğini, davalılardan …tarafından 19.03.2015 tarih 2015/2117 sayı ile tasarım tescil başvurusuna konu edildiğini, itiraz edilmesi üzerine iptal edildiğini, davalı ürünün www…..com üzerinden kamuya sunulduğunu, davalı ürününün yeni olmadığı ve ayırd edici özelliğinin bulunmadığını, oyuncak ayının vazo ve çiçekler ile sunumunun da farklı olmadığını, -kırmızı kalp şeklinde kolları, yüz detayları nakış ve dolgulu kumaştan kalp şeklindeki görselin ise müvekkili tarafından tasarlanıp üretilip, 29.08.2014 tarih ve 2014/06012 -15 sıra numarası ile tescil ettirerek, koruma altına alındığını, ancak davalılardan … tarafından 19.03.2015 tarih 2015/02119 sayı ile tasarım başvurusunda bulunulduğunu, tasarımların benzer olup ayırt edici özelliğinin bulunmadığını, itirazlarının TPE tarafından kabul edilerek iptaline karar verildiğini, davalı tasarımına müvekkili tasarımından farklı olarak sadece bacak formlarının eklenmesiyle oluşturulduğunu, -müvekkili tarafından sipariş teyit formundan görüleceği üzere ilk olarak 18.01.2012 tarihinde 2 numaralı davalı … Sepetine ürettirildiğini, bu anlamda davalı tasarımında kullanılan bacak şekli üzerinde de müvekkilinin hakkının bulunduğunu, -müvekkilinin oyuncak ayı görselinin ayıya kırmızı atkı yapılması, oturuyor olması, göz, ağız, burun, el, ayak gibi uzuvlarının kendine has özellikleri, rengi, vücudunun genel rengi ve ağız çevresindeki ve ayak altlarındaki beyaz rengin özellikle müşterinin kullanımına göre ellerde vazoya sarılması için 2 adet kurdele eklenmesi gibi özellikler ile 554 sayılı KHK 7.maddesinde belirtilen, yeni ve ayırd edici özellikler barındırdığını, aynısının ülkemizde üretilmediğini, -kollu kalp ürünü bakımından da nakışlı ve dolgun kumaşlı kalp şeklindeki tasarımının el, kol, bacak, yüz, göz gibi ifadeler eklenerek, yeni ve ayırd edici bir özellik kazandırıldığını, kırmızı beyaz renklerde çizgiler ile de özgünlük yenilik ve ayırt edicilik özelliği kazandırıldığını, önceki yıllarda kollu kalp şeklinde yapılmadığını, dosyaya sunulan tüm fotoğrafların benzerlik arzetmediğini, bu ürünün davalı … sepetine müvekkili tarafından ihtiyaca özel olarak tasarlandığını, vazolu çiçekler ile uzun kolları ile bağlanarak, yada lastikler ile iliştirilerek çiçeklerin sunumunu zenginleştirme ve satışını artırmayı sağladıklarını,-davalı … Sepetinin internet sitesinde müvekkili tarafından tasarlanan ürünlerin koyulduğunu, ancak diğer davalı …’in kalite olarak daha düşük ürünleri müşterilerine gönderdiğini, -günümüzde tasarımların bir çoğunun daha önce yapılmış tasarıma yeni unsurlar eklenmek suretiyle oluşturulduğunu, dünyanın hiçbir yerinde dava konusu tasarımların aynısının veya benzerinin piyasaya sunulmadığını,-davaya konu tasarımların hükümsüzlüğüne karar verilerek, haksız rekabet hükümleri yönünden değerlendirme yapılmak üzere dosyanın tefrik edilerek, ayrı bir esasa kaydedilmesinin de usul ve yasaya aykırı olduğunu beyanla mahkeme kararının kaldırılmasını istemiştir. Davalı -karşı davacı … AŞ vekilinin istinafa cevap dilekçesinde; davacı-k.davacının dava dilekçesinin sonuç ve istem kısmında haksız rekabete ilişkin talebi bulunmadığını, 554 sayılı KHK 49/c ve 50.maddesine dayandırıldığını, haksız rekabete ilişkin iddiaların usule aykırı olduğunu, itibar edilemeyeceğini, -davacı – karşı davalı tasarımlarının anonim olup harcıalem modeller olduğunu 2014/06012 numaralı tasarım tescil belgesi 15 numaralı tasarımın 12 aylık kamuya mal olma süresi geçtikten sonra tescil edildiğini, -bu modeller üzerinde incelemesiz tescil sisteminden yararlanılarak, tekel hakkı oluşturulmaya çalışılmasının hukuka aykırı olduğunu, yenilik ve ayırt edicilik şartlarına haiz olmadığını, -1980’li yıllara ait tescilli kullanımlar söz konusu olduğunu, 1996 yılından beri … ibareli yumuşatıcı markasının kendisi ile özdeşleşmiş ayıyı gerek reklamlarında, gerek ürün görsellerinde, gerekse ürünleri ile birlikte promosyon olarak sunduğunu, davalı tasarımının yeni ve özgünlük özelliğinin bulunmadığını, -… orjinal oyuncağının dava konusu tasarım ile aynı görünüme sahip olduğunu, -2011 yılından beri … internet sitesinde ayın oyuncaklarının yayınlandığını, .. tasarım tescillerinin yenilik vasfını kaldırdığını, İngiltere menşeli 3013226 ve 3013227 tasarım numaralı tescil belgelerinin davacı tasarımının yenilik unsurunu kaldırdığını, -kırmızı kalp şeklindeki pelüş oyuncak yönünden ise dosyada bulunan görsel unsurun 2009 yılında yurt dışında, 2013 yılında ise yurt içinde satışa arz edildiğini, davacı tasarımının yenilik unsurunun kaldırıldığını, 2011 yılından bu yana Çin Halk Cumhuriyetinde üretilen kollu kalp ürününün de davacı tasarımı ile benzer olduğunu, üstelik bu tasarımların davacı – karşı davalının 29.05.2014 başvuru tarihinden önce 2009 – 2011 – 2013 yıllarında kamuya sunulduğunu, davacı-karşı davalının 12 aylık kamuya mal olma süre geçirildikten sonra başvurusunun yapıldığını beyanla istinaf başvurusunun reddine karar verilmesini talep etmiştir.TPMK’dan ilk derece mahkemesi tarafından celp edilen kayıtlardan, davacının 2013/00680 no.lu çoklu endüstriyel tasarım belgesinin başvuru tarihinin 29/01/2013 olduğu davacının 3 numaralı oyuncak tasarımına dayandığı, davacı tarafa ait 2014/06012 no.lu oyuncak peluş endüstriyel tasarımı belgesinin başvuru tarihinin 29.08.2014 tarihli olduğu, davacının 15. Numaralı peluş oyuncak tasarımına dayandığı, karşı davada da davacının dayandığı 3 ve 15 numaralı oyuncak tasarım tescil belgelerinin hükümsüzlüğünün talep edildiği görülmüştür.İlk derece mahkemesi tarafından dosya kapsamında alınan 27/07/2016 tarihli bilirkişi heyet raporunda; davalı karşı davacı tarafından yenilik giderici olarak sunulan internet sitelerinde yer alan tarih içeren görsellerin bilirkişi raporuna eklendiği, 2013/00680 no.lu çoklu endüstriyel tasarım belgesi 3 numaralı oyuncak tasarımının 29/01/2013 başvuru tarihinden önce, 2004,2011,2012 yıllarında kamuya sunulan oyuncak tasarımları ile, 2014/06012 no.lu 15. Numaralı peluş oyuncak tasarımının başvuru tarihi olan 29.08.2014 tarihinden önce 2009 yılında yurt dışında, 2013 yılında yurt içinde kamuya sunulan kalp şeklinde oyuncak tasarımı ve 2011 yılında kamuya sunulan kalp şeklinde oyuncak tasarımının davacı tasarım tescil belgelerinin yenilik unsurunu ortadan kaldırdığı,davacı tasarımlarının yenilik ve ayırt edicilik niteliğinin bulunmadığı, hükümsüzlük koşullarının oluştuğu, ayıcık ürünün yurt içi ve yurt dışında yaygın olarak satışa sunulduğu, çoğu üründe davacı karşı davalının ürününde kullanıldığı gibi kırmızı renkli atkı-kurdele kullanımı olduğu ve bu ürünün davacı-karşı davalının iş mahsulü olarak kabul edilmesinin mümkün bulunmadığı, haksız rekabet koşullarının oluşmadığı, ancak davalı-karşı davacının hiçbir zorunluluk yokken davacı tasarımındaki göz ve ağız yapısı ile çizgili kolun kullanılması nedeniyle objektif iltibas koşulu oluştuğundan haksız rekabet koşullarının oluştuğunun beyan edildiği anlaşılmıştır.Mahkemece alınan ek raporda da bilirkişi heyetinin, aynı görüşü tekrarladığı ve davacı-karşı davalının 2014/06012 kod numaralı ve 2013/00680 kod numaralı endüstriyel tasarımların yenilik ve ayırt ediciliğinin bulunmadığından dolayı hükümsüzlük koşullarının oluştuğunu, davalı-karşı davacı …’in yeni sunmuş olduğu delildeki görsellerin kök raporda zaten değerlendirilmiş olduğu dikkate alınarak; kollu kalp ürünü bakımından davalı-karşı davacıların hiçbir teknik zorunluluk yokken; söz konusu ürünün daha önce yurt içinde ve yurt dışında aynı görsel nitelikte olacak biçimde başkaları tarafından kamuya sunulduğu da ispat edilemediğinden; davacı üründeki iltibasa neden olan göz ve ağız yapısı nedeni ile objektif iltibas koşulunun oluştuğu ve davalı-karşı davacı eylemlerinin bu ürün bakımından TTK 55. madde hükmünün ihlal edildiğini ve haksız rekabet fiilinin gerçekleştiğini belirterek davacının maddi tazminat talebini sadece tasarım hukukuna dayandırmış olması ve tasarımların da hükümsüzlük koşullarının oluşması nedeni ile maddi tazminat hesaplaması yapılmadığını belirtmişlerdir. 554 sayılı KHK 8.maddesinde; “koruma talep edilen bir tasarım, başvuru tarihinden önceki 12 ay içerisinde, veya rüçhan talebi varsa rüçhan tarihinden önceki 12 ay içerisinde tasarımcı veya halefi veya bu kişilerin izni ile üçüncü bir kişi tarafından kamuya sunulur, veya tasarımcı veya halefleri ile olan ilişkinin suistimali sonucu kamuya sunulursa bu açıklama 6 ve 7.maddeler çerçevesinde tasarımın yeniliğini ve ayırt ediciliğini etkilemez” hükmü düzenlenmiştir. Dava dilekçesi ekinde; davacı vekilinin, sipariş teyit formlarını ibraz ettiği, dava dilekçesinde ve istinaf dilekçesinde beyan edildiği şekilde davacı kırmızı kalp tasarımının tarifinin yapılarak davalı … şirketine sipariş verildiği, sipariş formunun tarihinin 18.01.2012 olduğu görülmüştür.
G E R E K Ç E :Dava, 554 sayılı KHK hükümleri uyarınca açılmış endüstriyel tasarım hakkına tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti, maddi ve manevi tazminat talepli asıl dava ile davalılar tarafından karşı dava olarak açılmış davacının endüstriyel tasarımlarının hükümsüzlüğü talepli olduğu, ilk derece mahkemesinin karşı davanın kabulüne davacı tasarımlarının hükümsüzlüğüne, asıl davada tasarıma tecavüzün tespiti durdurulması ve önlenmesi talepli davanın reddine, haksız rekabet nedeniyle ileri sürülen taleplerin ayrı esasa kaydedilmesi sonucu görevsizlik kararı verilmek suretiyle Asliye Ticaret Mahkemesi’ne gönderilmesine karar verilmiştir.Davacı- karşı davalı vekilinin istinaf başvurusunda; tefrik kararı verilmesinin yerinde olmadığını ileri sürdüğü anlaşılmakla; ilk derece mahkemesinin Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmek üzere tefrik kararı verdiği haksız rekabete dayalı davanın, UYAP üzerinden yapılan incelemesinde; mahkemenin 2017/60 Esas sayısına kaydedilerek, 28/03/2017 tarihli 2017/67 Karar sayılı kararıyla Asliye Ticaret Mahkemesi’ne görevsizlik kararı verildiği, davacı vekilinin görevsizlik kararına karşı istinaf başvurusu üzerine, Dairemizin 26/10/2018 tarihli 2017/3397 Esas- 2018/2269 Karar sayılı kararıyla, istinaf başvurusunun kabulüne, mahkemenin görevsizlik kararının kaldırılmasına, yargılamaya devam olunmak üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verildiği, dosyanın İstanbul 2. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2018/514 Esas sayısını aldığı ve derdest olduğu anlaşılmıştır.Davacı vekilinin davanın tamamen ıslahına ilişkin dilekçesinde talebini terditli olarak ileri sürdüğü, davacı vekilinin ıslah dilekçesi ile davasını tamamen ıslah ederek maddi ve manevi tazminat taleplerinin 554 Sayılı KHK hükümlerine göre değerlendirilmesini bu kabul edilmez ise haksız rekabet hükümlerine göre tazminat talepleri hakkında karar verilmesini talep ettiği, 6100 Sayılı HMK 111. Madde de düzenlenen terditli davada “mahkemece, davacının asli talebinin esastan reddine karar vermedikçe, feri talebinin incelenemeyeceği ve hükme bağlanamayacağının ” düzenlendiği, mahkemece HMK 26/1 maddesine aykırı olarak, tasarıma tecavüzden dolayı tazminat talebi yönünden de olumlu yada olumsuz bir karar verilmediği anlaşılmakla, davanın tefrik edilen dava ile birleştirilerek; terditli taleplerin incelenerek HMK 111.madde gereğince öncelikle tasarıma tecavüz hükümlerine göre tazminat taleplerinin incelendikten sonra haksız rekabete dayalı taleplerin yine açılan davada değerlendirilmesi gerekirken hiçbir gerekçe göstermeden tefrik kararı verilmesinin yerinde olmadığı kanaatiyle,davacı- karşı davalı vekilinin sair istinaf talepleri incelenmeksizin usule yönelik istinaf başvurusunun kabulü ile HMK 353/1-a-6 ve 355. Madde gereğince , ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak yargılamaya devam edilmek üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle:1-Davacı-karşı davalı vekilinin esasa yönelik istinaf sebepleri incelenmeksizin usul yönünden kabulü ile, 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi ve HMK 355. madde gereğince, İstanbul 2. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin 28.03.2017 tarihli, 2016/11 E. – 2017/66 K.sayılı kararının KALDIRILMASINA,2-Yargılamaya devam olunmak üzere dosyanın, karar veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 3-İstinaf talebi kabul edildiğinden, istinaf peşin harcının talebi halinde davacı- karşı davalı tarafa iadesine,4-İstinaf yargılama giderleri olarak;-Davacı-karşı davalı tarafından yapılan 85,70 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının müştereken davalı-karşı davacılardan tahsili ile davacı-karşı davalıya verilmesine, -Davalı-karşı davacı … A.Ş avansından kullanıldığı anlaşılan; 41,00 TL’nin 1/2 oranında 20,50 TL’sinin davalı – karşı davacı …San. ve Dış Tic. Ltd. Şti’den alınarak, alınarak, Davalı-karşı davacı … A.Ş’ye verilmesine,5-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 10/12/2019 tarihinde HMK’nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.