Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2017/3036 Esas
KARAR NO : 2019/1720
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 2. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 16/03/2017
NUMARASI : 2014/225 E. – 2017/44 K.
DAVANIN KONUSU: Faydalı Model Belgesi (FM Belgesinin Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 13/09/2019
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü : Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili şirketin 1992 yılında kurulduğunu ve ana iştigal konusunun asansör elektroniği ile ilgili malzemelerin imalatı olduğunu, şirketin asansör elektroniği ile ilgili iki grup ürün imal ettiğini, davalı şirketin müvekkili şirketten ayrılan eski çalışanları tarafından kurulduğunu ve kurulmasını takiben çok kısa bir süre sonra müvekkili tarafından geliştirilen … kodlu ürünün aynısı olan “E-8 Kabin Altı Aşırı Yük Sistemi” kodlu ürüne ilişkin faydalı model belgesi başvurusunda bulunduğunu, müvekkili şirketin eski çalışanlarından olan ve dava konusu faydalı model başvurusunda buluş sahibi olarak görünen dava dışı … dava konusu faydalı model başvurusunda diğer buluş sahibi olarak görünen kardeşi … ile 11 Şubat 2013 tarihinde davalı şirketi kurarak asansör aşırı yük sensörleri ve asansör boy fotoselleri imal etmeye başladığını, dava dışı bu kişilerin davacı müvekkili şirketi nezdinde çalıştıkları dönemde vakıf oldukları kendilerine emanet edilmiş olan tüm sınai ve teknik değerli bilgileri, “know-how” kapsamındaki tescil dışı bilgi, öğreti, yöntem, portföy ve verileri dürüstlüğe aykın biçimde, yetkisiz ve izinsiz olarak kullandıklarını, müvekkili şirketin yıllar içinde büyük emek ve masraf sarf ederek geliştirdiği ürünleri birebir taklit ederek imal ettiklerini, davalı şirketin kurucu ortakları olan dava dışı …. ve … imza yetkilisi olduklarını, … ve dava dışı Şerif Sağlam’ın müvekkili şirketin çalışanı sıfatıyla ayrıntılarına vakıf oldukları … kodlu ürününün birebir aynısını “EN8 Kabin Altı Aşırı Yük” adı altında imal ederek piyasaya sürdüklerini ve davalı şirket adına TPE nezdinde 2013/02399 nolu ve “ASANSÖR YÜK ÖLÇME SİSTEMİ” buluş başlığıyla faydalı model olarak haksız bir şekilde tescil ettirdiklerini, müvekkili şirketin söz konusu ürünü uzun yıllardan beri kullanması sebebiyle davalı tarafça tescil edilen faydalı modelin yenilik unsurunun mevcut olmadığını belirterek,davalı adına TPE nezdinde 2013/02399 numaralı “EN 8 Kabin Altı Aşırı Yük Sensörü” isimli faydalı modelin 551 sayılı KHK’nin 165. maddesi uyarınca hükümsüzlüğünün tespitine, TPE sicilinden terkinine, davalı şirketin davacı şirkete yönelik haksız rekabet eyleminin tespitine, önlenmesine ve hükümsüzlüğü talep edilen faydalı model konusu ürünün davalı tarafça imalinin menine, davalı stoklarında mevcut ürünlerin imhasına, haksız rekabete ilişkin hüküm özetinin masrafı davalıya ait olmak üzere iki sektör dergisinde, olmadığı takdirde Türkiye genelinde yayın yapan tirajı en yüksek üç gazeteden birinde iki kere, ayrıca davalıya ait internet sitesinde (www…..com) bir ay süre ile ilanına, bu süre içinde davalının başka internet sitesi kullanmaktan menine, belirsiz alacak davası olarak TTK’nun 56. ve TBK’nun 50,51,58. maddeleri uyarınca 10.000,00 TL maddi tazminat ve 10.000,00 TL tutarında manevi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde; müvekkili şirketin ortak ve çalışanlarıyla ilgili iddiaların davacı tarafın müvekkili hakkında olumsuz bir intiba yaratma çabasından ibaret olduğunu, patentten farklı olarak faydalı modellerde yenilik ve buluş basamağının aşılması konularında inceleme yapılamayacağını, müvekkili şirket adına TPE nezdinde TR 2013/02399 Y numarası ile 27.02.2013 tarihinde tescil edilen dava konusu faydalı model ile davacı şirketin daha önce tescil ettirdiği ancak yenilemediği faydalı model olan … ve iddiaya göre bu üründen yola çıkarak geliştirilen … adlı ürünlerin benzer ve farklı yönlerinin tespit edilmesi gerektiğini, dava konusu ürün dışında piyasada bir çok sektörde temel noktalarda birbirine benzer özellikler taşısa da, içerdikleri küçük detaylar, yeni kullanım olanakları gibi farklılıklar nedeniyle faydalı model olarak tescil niteliğine kavuşan ürünlerin bulunduğunu, davacı tarafın … adlı ürününün TPE nezdinde tescil edilmiş olması halinde bile müvekkiline ait EN-8 model ürünün yine de tescile haiz olacağını, TPE nezdinde EN-8 model ürünün tesciline davacı tarafça itiraz edilmesine rağmen, kurumun bu itirazı reddettiğini, yenilik incelenmesinde faydalı modelin bilinen teknikten ne kadar ayrıldığı, farklılığın ne kadar önemli olduğundan ziyade, kıyaslanan ürünle bire bir aynı olup olmadığına dikkate edilmesi gerektiğini belirterek, açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. TPE kayıtlarının incelenmesinde; TR 2013/02399 Y numaralı faydalı model belgesinin 27.02.2013 tarihinden itibaren 10 yıl süre ile davalı adına TPE nezdinde tescil edildiği, TR 2007/07493 Y numaralı faydali model belgesinin ise 01.11.2007 tarihinden itibaren 10 yıl süre ile davacı adına TPE nezdinde tescil edildiği, ancak 2010 yılına ait yıllık ücretin süresinde ödenmemesi ve mücbir sebep talebinde bulunulmaması nedeniyle geçersiz kılınarak işlemden kaldırıldığı anlaşılmıştır. İlk derece mahkemesi’nce bilirkişi heyetinden alınan 25.02.2016 tarihli kök rapor ile 24.10.2016 tarihli ek raporda; TR 2013/02399 numaralı “Asansör Yük Ölçme Sistemi” buluş başlıklı faydalı modelin 1 nolu bağımsız isteminin başvuru tarihi itibariyle yenilik unsuru taşımadığı, davalı tarafın TR 2013/02399 Y numaralı faydalı model belgesine konu asansör yük ölçme sistemi ile davacı tarafa ait TR 2007/07493 Y numaralı faydalı model belgesi ile anlatılan “OLS Sensörleri İle Kabin Yük Kontrol Sistemi” arasında teknik olarak tek farkın ölçme biriminin mekanik yük kapasitesi olduğu, davacının TR 2007/07493 Y numaralı faydalı model belgesinin CNT 600 kodlu ürüne ait olduğu ve zaman içerisinde ürün üzerinde geliştirme ve iyileştirmelerle CNT 800 kodlu ürünün üretildiği, firma kataloglarının incelenmesinde … kodlu ürünün mekanik yük kapasitesinin de TR 2013/02399 Y numaralı faydalı model belgesindeki ürün gibi 3200 kg olduğu, söz konusu iki ürün arasında teknik anlamda bir fark bulunmadığı, mali bilirkişi tarafından ticari defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda, dava konusu ürünün satışından davalının 2.777,83 TL zarar ettiği, davalının stoklarında dava konusu üründen toplam 5.041,92 TL maliyet ile 26 adet ürün bulunduğunu bildirmişlerdir. İstanbul Anadolu 2.FSHHM’nin 16.03.2017 gün ve 2014/225 E. – 2017/44 K.sayılı kararıyla; Bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamı itibariyle, davanın kısmen kabulüne, Davalı adına tescilli 2013/02399 numaralı faydalı modelin hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, Davacının diğer taleplerinin reddine, karar verilmiştir. Davacı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; 25/02/2016 tarihli kök bilirkişi raporunda, haksız rekabetin varlığı, faydalı modelin geçersizliğine ilişkin koşulların varlığı, haksız rekabet ürünü malların imhası koşullarının oluştuğu, manevi tazminat koşullarının oluştuğu ve müvekkilinin maddi zarara uğradığının tespit edildiğini, müvekkiline ait … kodlu ürün ile davalı şirketin … numaralı faydalı model belgesine konu yaptığı EN 8 Kabin Altı Aşırı Yük Kodlu Ürün arasında teknik anlamda fark bulunmadığının tespit edildiğini, davalının “faydalı model belgesi isteme hakkının gaspı” niteliğindeki eyleminin aynı zamanda TTK anlamında “haksız rekabet” ve BK anlamında ” haksız eylem” teşkil ettiğini, … ve dava dışı … müvekkili şirketin çalışanı sıfatıyla ayrıntılarına vakıf oldukları … kodlu ürünün aynısını EN 8 Kabin Altı Aşırı Yük adı altında üreterek piyasaya sürdüklerini, davalı faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne karar verildiğini, mahkemenin haksız rekabete yönelik taleplerinin reddinin Yargıtay’ın emek ilkesine dayalı olarak geliştirdiği yerleşik içtihatlarına aykırı olduğunu, tescilsiz buluş ve tasarımların haksız rekabet ilkesine göre korunduğunu, Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 8.7.2010 tarihli 2009/2504 E. -2010/8132 K. sayılı kararına konu olayın birebir dava konusu olay ile örtüştüğünü, mahkemenin davacı müvekkilinin ürününün tescilli olmadığı için yasal koruma altında olmadığı ve kamuya sunulduğu gerekçesiyle davalı şirketçe kullanımının izinsiz kullanım olarak kabulü ile haksız rekabetin varlığının kabulünün mümkün olmadığı sonucuna varmışsa da yasaya, uygulamaya, hakkaniyete aykırı olduğunu, davalı şirket kurucu ve yetkililerinin müvekkilinin eski çalışanları olduğunu, maddi ve manevi tazminat koşullarının oluştuğunu, mahkemece alınan bilirkişi raporunda davalının dava konusu üründen elde etmesi muhtemel menfaatin hesaplanmasının mümkün olmadığı belirtilmişse de BK 50/2 maddesi hükmüne göre hakkaniyete göre belirleneceğini, müvekkili şirketin parazit rekabetten pazar payı kaybettiğini, kararın davalı faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü ve sicilden terkinine ilişkin kısmını istinaf etmediklerini ancak haksız rekabetten kaynaklanan taleplerinin reddine ilişkin kısmı istinaf ettiklerini beyanla mahkeme kararının kaldırılarak taleplerinin kabulüne karar verilmesini istemiştir.Davalı vekilinin istinafa cevap dilekçesinde; mahkemenin 2013 02399 sayılı faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü kararına ve gerekçelerine katılmamakla birlikte , belge yıllık ücret ödenmediğinden geçersiz kalmakla hukuki yarar görmediklerinden kararın bu yönüne istinaf başvurusunda bulunmadıklarını, asansör yük ölçme sisteminin yeni olmadığını, bu sisteme eklenen özelliklerin yenilik arzettiğini, 1995 yılından beri kamuya sunulan bu ürün üzerinde kimsenin tekel hakkının bulunmadığını, müvekkiline ait üründe bulunan davacı ürününde bulunmayan özellikler bulunduğunu, davacı ürününün TSE belgesi bulunmadığını, davacının yazılı bir rekabet sözleşmesi bulunmadan işçiye karşı aynı sektörde iş yapmasını yasaklayamayacağını, faydalı model hakkının gasbına dayalı tazminat talebinin reddinin hukuka uygun olduğunu, davacının 1995 yılından beri ürettiği ürünler için 2007 yılında faydalı model tescil başvurusunda bulunduğunu, haksız ve kötüniyetli biçimde tekel hakkına sahip olmak istediğini, davacının zaten yenilik koşulunu taşımayan 2007/07493 sayılı faydalı model tescil belgesinin 01/11/2010 tarihinde geçersiz sayıldığını, ürünler üzerindeki tekel hakkının da sona erdiğini, biran için … ve … ürünleri üzerindeki tekel hakkının devam ettiği düşünülse dahi 01/11/2017 tarihinde zaten sona ereceğini beyanla istinaf başvurusunun reddini istemiştir.
G E R E K Ç E :Davacı vekilinin, müvekkili adına 01/11/2007 tarihinde 10 yıl süreyle tescil edilen ve yıllık ücretinin ödenmemesi nedeniyle 2010 yılında geçersiz kılınarak işlemden kaldırılan TR 2007 07493 Y başvuru numaralı “OLS Sensörleri İle Kabin Yük Kontrol Sistemi” buluş başlıklı … ürününün ve … adlı ürününün aynısının, davacı şirketin eski çalışanı … ve … tarafından kurulan davalı şirket tarafından üretilerek piyasaya sürüldüğünü, davalı şirketin ürününün aynısını TR 2013 02399 Y numaralı Faydalı Model belgesiyle 27/02/2013 tarihinden itibaren adına tescil ettirdiğini ileri sürerek hükümsüzlük, haksız rekabetin tespiti ve TTK 56. md. ve TBK 50,51,58. Maddeler uyarınca maddi ve manevi tazminat davası açtığı, ilk derece mahkemesinin, davalı adına tescilli TR 2013 02399 Y numaralı Faydalı Model belgesinin hükümsüzlüğüne karar verdiği ancak daha önce piyasaya sunulmuş ve tescilli olmayan ürünün üretilip satılmasının haksız rekabet teşkil etmeyeceği ve davalının belgesinin hükümsüzlük kararına kadar koruma sağlayacağından bahisle haksız rekabetin tespiti talebi ile maddi ve manevi tazminat taleplerinin reddine karar verdiği, davacı vekilinin istinaf başvurusunda bulunduğu anlaşılmıştır. Faydalı Model Belgesinin hükümsüzlüğüne ilişkin kararın 551 Sayılı KHK 131 ve KHK 166. maddeleri ile 6769 Sayılı SMK 139 ve 145. maddeler gereğince sonuçlarının geçmişe etkili olacağı ve faydalı model başvurusuna sağlanan koruma hükümsüzlük kapsamında doğmamış sayılacağından, davalının davacının, bilirkişi raporu, faydalı model tescil belgeleri, dosyadaki katalog ve belgelerden 2011 yılında faydalı model konusu ürününü geliştirerek piyasaya sürdüğü … ürününü taklit ederek, faydalı model olarak tescil ettirmesi, üreterek piyasaya sürmesi eyleminin haksız fiil ve haksız rekabet teşkil ettiği, maddi ve manevi tazminatı gerektirdiği gözetilmeksizin davacının bu yöndeki taleplerinin reddi yerinde görülmediğinden, mahkeme kararının kaldırılmasına, talepler konusunda inceleme yapılarak karar verilmesi için dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle:1-Davacı vekilinin istinaf isteminin kabulü ile, 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince, İstanbul Anadolu 2.FSHHM’nin 16.03.2017 gün ve 2014/225 E. – 2017/44 K.sayılı kararının KALDIRILMASINA,-Yargılamaya devam olunmak üzere dosyanın, karar veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 2-İstinaf talebi kabul edildiğinden, istinaf peşin harcının talebi halinde davacı tarafa iadesine,3-İstinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin, ilk derece mahkemesince esas hükümle birlikte değerlendirilmesine, 4-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 13/09/2019 tarihinde HMK’nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.