Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2017/2488 Esas
KARAR NO : 2019/2311 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 22/11/2016
NUMARASI : 2013/314 E. – 2016/203 K.
DAVA : Faydalı Model ve Tasarım Tescilinden kaynaklanan Tecavüzün Tespiti, Maddi ve Manevi Tazminat
BİRLEŞEN DAVA : Faydalı Model Belgesinin Hükümsüzlüğü
KARAR TARİHİ: 30/10/2019
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü : Davacı taraf dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin, TPE nezdinde 2004/00360 başvuru no, 2004 00360 tescil numarası ile ürününü “Faydalı Model” olarak 21.04.2005 tarihinde tescil ettirmiştir. Aynı ürünün tasarımı ise müvekkilimizce …. başvuru no, .. tescil numarası ile “Endüstriyel Tasarım” olarak 27.02.2004 tarihinde tescil ettirdiğini, tanım olarak “…” ya da “…” olarak geçen ürün; sıkça kullanılan sıcak ve soğuk içecekler için herhangi bir başka yardımcı aparata gerek kalmaksızın sıvı içilmesini kolaylaştıran bir yapılanma ile ilgili olduğunu, günümüzde içeceklerin kaplara doldurulmakta ve içiminin kolaylaşması için pipet kullanıldığını ürünlerinde bardak ile pipet yek pare olup pipetin ucu kabın tabanına kadar uzandığını , sıvının tamamen tüketilebilmesi için pipetin taban ucunda boşluk bırakıldığını üründe bulunan pipet, piyasanın aksine daha kalın ve sağlam malzemeden üretilmiş dayanıklılığı arttırıldığını bu sayede kullanım ömrü uzatıldığını, tek kullanımlık için üretilen pipetlerin bardak içinde sabit olmamasından dolayı bir elin bardağı, diğer elin ise pipeti tutması gerektiğini, bu nedenlerle; ürünlerinin amacı ek bir zahmet doğmasının önlenmesi ve görüntü olumsuzlarından uzaklaşılması olduğunu, , davalının müvekkiline ait ürünlerin bire bir aynısını üretip ve pazarladığının anlaşıldığını bu konuda tespit yapıldığını, müvekkilinin hiçbir izin ve bilgisi olmadan yukarıda özellikleri yazılı ürünlerinin aynısı veya çok benzer halini üretip pazarlamakta olup müvekkilinin TPE nezdindeki tescillerinden doğan tüm hak ve yetkilerine karşı tecavüz ve ihlal fiillerini işlediğini, açıklanan nedenler ile sayın mahkemenizin de resen nazara alacağı diğer hususlarla birlikte; fazlaya ilişkin tüm hak, talep ve alacaklarımızın saklı kalması kaydıyla; davalının, Faydalı model ve tasarıma ilişkin Tecavüz Fiillerinin durdurulmasına, davalının, faydalı model ve tasarıma ilişkin tecavüz fiillerinin giderilmesine, davalı tarafından üretilen ürünlere ve üretimde kullanılan her türlü araç-gereçlere el konulmasına, şimdilik 5.000 TL maddi ve 5.000TL manevi tazminata, karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde, müvekkilinin dava konusu FM başvurusunun … sayı ile 27.02.2004 tarihinde gerçekleştiğini, 551 sayılı KHK’ nın 164 maddesinde faydalı model belgesi başvuru tarihinden itibaren on yıllık süre için verilir, bu süre uzatılamaz” hükmü gereği müvekkilinin faydalı model koruma süresinin 27.02.2004 tarihinde başladığını ve 27.02.2014 tarihinde son bulduğunu, dava tarihi itibariyle dava konusu faydalı modele ilişkin koruma süresinin son bulduğunu ve davanın konusuz kaldığını bu nedenle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.Mahkemenin birleşen 2014/271 esas sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesinde; … sayılı faydalı model belgesinin davalı adına tescilli olduğunu, davalının faydalı modelinin yenilik ve ayırt edicilik özelliklerini taşımadığını, faydalı model konusu ürünün yurt içi ve yurt dışında eskiden beri kullanıldığını, davalı tarafın tescilinin kötü niyetli olduğunu, davalı tarafından Bakırköy 1 FSHHM’ nin 2013/314 Esas sayılı dosyada maddi tazminat istemli dava açıldığını, davalının 2004/00360 sayılı faydalı model tescil belgesinin hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Bakırköy 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 22/11/2016 tarihli 2013/314 Esas- 2016/203 Karar sayılı kararıyla; “mahkemenin birleşen 2014/271 esas sayılı dosyasında davanın kabulü ile 2004/00360 faydalı modele yönelik yenilik vasfı bulunmadığından hükümsüzlüğüne, TPE kayıtlarından terkin edilmesine, -Asıl dava yönünden davacı tarafın davasının kısmen kabul, kısmen reddi ile faydalı modele yönelik faydalı model belgesi hükümsüz sayılmakla buna dayalı bir hak elde edilmesi mümkün olmadığından faydalı modele yönelik talebin reddine, endüstriyel tasarıma yönelik davacıya ait 2004/0042 pipetli bardak endüstriyel tasarımına yönelik davalının kullanımının endüstriyel tasarım hakkına yönelik tecavüz olduğunun tespiti ve men’i’ne, davalının pipetli bardak ürünlerinin üretiminin satışa sunulmasının engellenmesine, ürünlere ve üretim kalıplarına el konulmasına, el konulan ürün ve ürün kalıplarının masrafı davalıdan alınarak imhasına, Borçlar kanunu ve hakkaniyet gereği 5.000 TL maddi, 5.000 TL manevi tazminatın davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine ” karar verilmiştir.Davalı- karşı davacı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; davacının, davasını ikame ederken faydalı model ve endüstriyel tasarımdan kaynaklanan haklarını ileri sürdüğünü ancak davaya konu olan pipetli kap ve bardağın, faydalı model mi yoksa endüstriyel tasarım mı olduğunu belirtmediğini, davacının huzurdaki dava ile korunmasını talep ettiği hakkının nereden kaynaklandığını açıkça ortaya koymadığını, mahkemenin bu durumu yeteri kadar araştırmadan hüküm verdiğini, davacının aynı ürüne yönelik aldığı faydalı modelin, yenilik vasfı bulunmadığından, açmış oldukları karşı dava ile yapılan yargılama sonucu hükümsüzlüğüne karar verildiğini, endüstriyel tasarımın da aynı ürüne yönelik olduğundan, endüstriyel tasarımın da yenilik vasfı taşımadığını mahkeme tarafından esasen hükümsüz olan bir endüstriyel tasarıma dayanılarak hüküm kurulduğunu, eksik inceleme sonucu hakkaniyete aykırı bir karar oluşturduğunu beyanla ve resen değerlendirilecek nedenlerle kararın bozulmasını talep etmiştir.TPMK’dan celp edilen kayıtlardan davaya konu 2004/00360 FM belgesinin … adına 21.04.2005 tarihinde tescil edildiği, dava tarihi itibariyle halen geçerli olduğu, 2004/00423 nolu endüstriyel tasarımın 27.02.2009 tarihinden itibaren 5 yıl müddet ile yenilemesinin yapıldığı ve geçerliliğini koruduğu anlaşılmıştır. Dosya içerisinde bulunan 2013/33 değişik iş sayılı dosyasında yapılan tespit ve bilirkişi raporunda aleyhine tespit talep edilen ürünün 2004/00360 nolu faydalı modelin kapsamında olduğu ve 2004/00423 nolu endüstriyel tasarım ile birebir aynı olduğu beyan edilmiştir. Davacı tarafın tasarım hakkına tecavüz edenin haksız rekabet olmasa idi, tasarım hakkı sahibinin tasarımın kullanılması ile elde edeceği muhtemel gelire göre maddi tazminat talebinde bulunduğu, zararın kayıt ve belgelere göre tam olarak belirlenememesi bilirkişi raporu ve borçlar kanunu gereği üretilen ve satışa sunulan ürünlerin miktar ve değeri dikkate alınarak talep ile bağlı kalınarak 5000,00 TL maddi tazminatın davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine karar verilmiştir.
G E R E K Ç E :Asıl davada davacı vekilinin davalının müvekkilinin faydalı model ve tasarım tescilinden kaynaklanan haklarına tecavüz ettiğini beyanla, tecavüzün ve haksız rekabetin tespitini, 551 Sayılı KHK 140/a ve 554 Sayılı KHK 52/a maddeleri uyarınca şimdilik 5.000 TL maddi tazminata ve 5.000 TL manevi tazminata hükmedilmesini talep ettiği, ilk derece mahkemesince ; davalı- birleşen davanın davacısı tarafından açılan hükümsüzlük davasını kabul ederek davacı adına tescilli FM belgesinin hükümsüzlüğüne karar verildiği, davalı karşı davacı vekilinin istinaf başvurusunda bulunduğu anlaşılmıştır.Davacı adına tescilli faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne karar verilmişse de, 2004/00423 nolu endüstriyel tasarımın geçerliliğini koruduğu, davacının dava dilekçesinde hem Faydalı Model hem de Tasarım Tescil belgesinden kaynaklanan haklarına dayandığı ve dosya içerisinde bulunan delil tespiti dosyasında alınan rapor içeriğinden davalı ürününün birebir davacı tasarımı ile aynı olduğunun anlaşıldığı göz önüne alınarak, davalı vekilinin tasarım belgesine dayanarak tazminata hükmedilemeyeceğine yönelik istinaf başvurusunun yerinde olmadığı, ancak davalı- karşı davacı adresinde 11/03/2013 tarihinde delil tespiti yapıldığı, davanın 11/11/2013 tarihinde açıldığı, davacı tarafça davacının davalıyı delil tespit tarihinden önce ihtarname tebliği ile uyardığının iddia ve ispat edilmediği, dosya kapsamında alınan 29/06/2016 tarihli mali müşavir bilirkişi raporunda; davalının 2012-2013 ve 2014 yılı ticari defterlerinin incelendiği, raporda yer verilen pipetli bardak ürününün satışı için bu yıllarda toplam 5.238,00TL+942,84 KDV fatura düzenlendiğinin beyan edildiği, faturalardan davalının delil tespiti ile dava tarihi arasında satışının bulunmadığı, tespit tarihi ve davadan sonraya ilişkin faturaların bulunduğu, delil tespiti sırasında davalının Başakşehir adresinde 48 adet, Mahmutbey adresinde 52 adet ürün tespit edildiği, davacı defterlerinin incelendiği 06/01/2015 tarihli raporda davacının ürün satış miktarları ve Haziran 2012- Mart 2013 tarihleri arasında satışın nispi olarak düştüğü, Nisan 2013 den Kasım 2013’e kadar satışın dalgalanmakla birlikte nispeten daha iyi performans gösterdiğinin tespit edildiği gözönüne alınarak, mahkemece BK 51. madde hükmüne göre taktir edilen 5.000 TL maddi tazminat ile 5.000 TL manevi tazminatın yüksek olduğu kanaatiyle davalı vekilinin asıl dava yönünden istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile mahkeme kararının kaldırılmasına, hükmün diğer kısımlarının aynen muhafazası ile, 2.000 TL maddi ve 2.000 TL manevi tazminatın davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçe ile:1-Davalı- birleşen davada davacı vekilinin istinaf isteminin KISMEN KABUL, KISMEN REDDİ ile, 6100 sayılı HMK.’nın 353/1-b-2 maddesi gereğince Bakırköy 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 22/11/2016 tarihli 2013/314 Esas- 2016/203 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,2-Asıl davanın KISMEN KABUL, KISMEN REDDİNE, faydalı modele yönelik taleplerin reddine, -Davalının davacıya ait 2004/0042 pipetli bardak endüstriyel tasarımına tecavüzünün tespiti ve men’i’ne, -Davalının pipetli bardak ürünlerinin üretiminin satışa sunulmasının engellenmesine, -Ürünlere ve üretim kalıplarına el konulmasına, el konulan ürün ve ürün kalıplarının masrafı davalıdan alınarak imhasına, -Tasarıma tecavüz nedeniyle, 2.000 TL maddi, 2.000 TL manevi tazminatın davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine , -Hüküm kesinleştikten sonra masrafı davalıdan alınmak suretiyle 5 büyük gazeteden birinde ilanına, 3-İlk Derece Yargılaması Yönünden; a-Asıl dava yönünden davacı taraf tarafından yatırılan 24,30 TL başvuru, 170,80 TL peşin olmak üzere toplam 195,10 TL harcın davalıdan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, faydalı modele yönelik dava reddedilmekle 44,40 TL, tasarıma tecavüz yönünden 44,40 TL, maktu harç ile, kabul edilen tazminat talepleri yönünden 273,24 TL olmak üzere toplam 362,04 TL karar ve ilam harcının davalıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına, b-Asıl davada davacı taraf kendisini vekil ile temsil ettirmiş olduğundan tecavüzün tespiti yönünden 3.931,00 TL, maddi tazminat yönünden 2.000,00 TL, manevi tazminat yönünden 2.000,00 TL toplam 7.931,00 TL ücreti vekaletin asıl davanın davalısı taraftan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine,c-Asıl davada red edilen kısım yönünden davalı taraf kendisini vekil ile temsil ettirmiş olduğundan 3.931,00 TL ücreti vekaletin davacı taraftan tahsili ile davalı tarafa ödenmesine, d-Asıl davada davacı tarafından yapılan 830,00 TL bilirkişi , tebligat ve müzekkere gideri 2013/33 değişik iş sayılı dosyasında yapılan 820,80 TL keşif gideri toplam 1.650,80 TL yargılama giderinin davanın kabul oranına isabet eden 742,86 TL’nın davalıdan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, 4-Birleşen 2014/271 esas sayılı davanın kabulü ile 2004/00360 faydalı modele yönelik yenilik vasfı bulunmadığından hükümsüzlüğüne,
-TPMK kayıtlarından terkin edilmesine, karar kesinleştiğinde kesinleşme şerhli karar örneğinin Yazı İşleri Müdürlüğü tarafından TPMK’ya gönderilmesine,5-İlk Derece Yargılaması Yönünden; a-Birleşen 2014/271 esas sayılı dosyasında davacı taraf tarafından yatırılan 25,20 TL başvuru, 25,20 TL peşin olmak üzere toplam 50,40 TL harcın davalıdan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, bakiye 19,20 TL karar ve ilam harcının birleşen davanın davalısından tahsili ile Hazine’ye irat kaydına,b-Birleşen 2014/271 esas sayılı dosyada birleşen davanın davacısı taraf kendisini vekil ile temsil ettirmiş olduğundan 3,931,00 TL ücreti vekaletin birleşen dosya davalı taraftan tahsili, davacı tarafa ödenmesine,c-Birleşen 2014/271 esas sayılı dosyada davacı tarafından yapılan 525,50 TL tebligat ve müzekkere gideri 1.750,00 TL bilirkişi ücreti toplam 2.275,50 TL yargılama giderinin birleşen dosyanın davalısından tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, 6-İstinaf yargılaması yönünden;a-İstinaf talebi kabul edildiğinden, istinaf peşin harcının talebi halinde davalı -birleşen davada davacı tarafa iadesine,b-İstinaf yargılaması sırasında davalı-birleşen davada davacı tarafından yapılan 87,10 TL istinaf yoluna başvurma harcı 35,70 TL tebligat ve posta gideri olmak üzere toplam 122,80 TL’nin, istinafın kısmen kabulü ile 1/2 oranında 61,40 TL’sinin davacı-birleşen davada davalıdan alınarak davalı-birleşen davada davacıya verilmesine, c-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, 7-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda iş bu kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtay temyiz yolu açık olmak üzere 30/10/2019 tarihinde oy birliği ile karar verildi.