Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2017/1673 Esas
KARAR NO : 2019/959
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL(KAPATILAN) 3.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 06/10/2016
NUMARASI : 2014/161 E. – 2016/208 K.
DAVANIN KONUSU: Tazminat (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 03/05/2019
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü :Davacı vekili dava dilekçesi ile; Davalı … Gazetesinin eki 29/09/2013 tarihli … Gazetesi’nde “…” köşesinde davalılardan … tarafından “….” başlıklı bir yazı yayınlandığını, ancak bu başlığın hemen altındaki ikinci başlıkta, konunun doğrudan Bjk-Gs derbisinde sahaya giren taraftar meselesine taşındığı, beş uzun sütun ve tam bir yarım gazete sayfasından oluşan yazının, doğrudan müvekkiline ait illüstrasyon – görselin basılı olduğu eserden izinsiz olarak alındığının tespit edildiğini, davalılardan …. imzalı yazının konusunun Bjk- Gs futbol müsabakasında sahaya giren grup taraftara ilişkin olaydan başladığını, bu konudan yola çıkarak yazının 1500 sene önce yaşanan ve 30 bin kişinin öldüğü …. Ayaklanması olarak bilinen kanlı isyanı konu ettiğini, söz konusu yazının tarihi içeriği ve görsellerinin müvekkiline ait eserden aktarıldığını, davalılara ihtarname gönderildiğini, ancak davalılar tarafından gönderilen ihtarnameye herhangi bir cevap verilmediğini, davalı gazetenin yıllardır Türkiye’nin en çok satan gazetelerinden biri olduğunu ve bu tür kullanımların eser sahibinin izni olmadan ve bir telif sözleşmesi düzenlenip bedeli ödenmeden kullanılmayacağını bilecek durumda olduğunu, müvekkilinin haklarının ihlal edildiğini iddia ederek, fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak, 45.000,00 TL tutarındaki tazminat talebinin, FSEK 68. Çerçevesinde ve ayrıca 5.000,00 TL manevi tazminat talebi ile birlikte toplam 50.000,00 TL.’nin ihtarnamenin tebliğ tarihi olan 14/11/2013 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir.Davalılar vekili cevap dilekçesi ile; Davalı müvekkili … A.Ş’nin sorumlu müdürü olduğunu, Basın Kanunu gereğince basın yoluyla işlenen fiillerden doğan maddi ve manevi zararlardan sorumlu kişilerin tahdidi olarak sayıldığını, anılan hükümde tazminat sorumluluğu bulunan kişiler arasında gazetenin sorumlu müdürünün yer almadığını, bu nedenle…. yöneltilen tazminat talebinin pasif husumet nedeniyle reddi gerektiğini, müvekkili … tarafından hazırlanan diğer davalı müvekkili gazetede yayınlanan makalede davacıya ait grafik eser ve içeriklerin hukuka uygun bir şekilde iktibas edilerek kullanıldığını, yayınlanan eserin tarihi olaylara ilişkin bilimsel bir makale olduğunu, davacıya ait eserin eser sahibinin adı ve kaynağı belirtilmek suretiyle kullanıldığını, eser sahibinin adının belirtilmiş olması nedeniyle manevi tazminat hakkının olmadığını, talep edilen maddi tazminat bedelinin ise son derece fahiş olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir. İstanbul 3.FSHHM’nin 06.10.2016 tarihli 2014/161 E. – 2016/208 K. sayılı kararıyla; “bu eser’in … isimli … çıkardığı kitapta yayınlandığı, eserin yayınlanmış olması halinde FSEK 35. Maddesi kapsamında iktibas serbestisinden faydalanabilecek ise de, somut olayda, davalının çıkardığı 29/09/2013 tarihli …. Gazetesinin …. ekinde yayınlanmış olması nedeniyle 35. Maddenin birinci bendindeki müstakil bir ilim ve edebiyat eserine alınması kapsamında olmadığı gibi, üçüncü bendinde belirtildiği üzere, “maksadı haklı göstereceği bir nispet dahilinde ve münderecatını aydınlatmak maksadıyla” ilim eserine de konulmadığı, 4. Bentte belirtilen ilmi bir konferans ya da derslere de konu edilmediği, dolayısıyla kullanımın iktibas serbestisi kapsamında kalmadığının sabit olduğu, 36. Maddede, belirtilen günlük havadis ve haber çerçevesinde değerlendirilmesinin de mümkün olmadığı, yine 37. Maddede belirtildiği üzere, haber mahiyetinde olmak ve bilgilendirme kapsamını aşmamak kaydıyla günlük havadislerle ilgili serbestlik söz konusu ise de, toplumun bilgilenme ve aydınlatılma ihtiyacının bir yansıması olan günlük olaylara ilişkin istisna olarak belirtilen bu maddedeki hususların somut olayda da söz konusu olmadığı, netice itibariyle davacının eserin izinsiz ve haksız olarak davalı şirketin sahibi olduğu gazetede , eseri nereden aldığı, açık adı, kime ait olduğu hususu da yeterli bilgilerle açıklanmadan kullanıldığı gerekçesiyle ve ayrıca …. eserle ilgili rayiç bedelin 15-20.000,00 TL olacağını bildirilmişse de, rayiç bedelin eserin kullanıldığı tarih itibariyle alınması gerektiği, zira o tarihten itibaren faiz işletileceği hususları nazara alındığında, ilk bilirkişi raporunda rayiç bedel olarak belirlenen miktarın uygun olduğu” gerekçesiyle; davanın kısmen kabulüne, takdiren 7.500,00 TL maddi ve takdiren 5.000,00 TL manevi tazminatın 14.11.2013 tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile birlikte davalı …’den alınarak davacıya verilmesine, fazla taleplerin reddine, davalılar…. İle … haklarındaki davanın husumetten reddine karar vermiştir. Davacı vekilinin istinaf dilekçesinde; davaya konu yazıda; müvekkilinin ….adlı eserde yayımlanan ilüstrasyon-görseli izinsiz olarak kullanılması ve söz konusu köşedeki yazı metninin tarihi içeriği ile yazıdaki görsellerin de müvekkiline ait eserden aktarılmış olması üzerine açıldığını, ancak mahkemenin kararda eser ve davalı …. tarafından izinsiz kullanılan yazı metinlerini nitelendirmekten kaçındığını, davacının kendi yarattığı plan ve mimari grafiklere göre hazırlanmış bir üretim ve görsel bir sanatsal faaliyet olduğuna ve eserin …. isimli iki cilt halinde yayınlanmış ve 15.02.2010 tarihinde Pera Müzesinde açılan sergi için hazırlanmış sınırlı sayıda basılmış bir eserin içinde yer almış olmasına itibar edilmediğini, eserin sadece “prodüksiyon” olarak nitelendirildiğini, 2.500,00 TL değer biçilmesinin kabul edilebilir olmadığını ve çalışmanın “….” olarak tanımlanmasına aykırılık teşkil ettiğini, haksız kullanımın boyutlarının mahkeme incelemesi dışında bırakıldığını, görselin sıradan bir fotoğraf gibi sunulduğunu, …. rayiç bedeli 15-20.000 TL olacağını bildirdiğini, mahkemenin bedelin eserin kullanıldığı tarih itibariyle bildirildiğini gözden kaçırdığını beyanla mahkeme kararının maddi tazminat yönünden kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.Davalı …vekili’nin istinaf dilekçesinde; İktisap edilen içeriğin FSEK 35 ve 37.maddeleri kapsamında hukuka uygun bir kullanım olduğunu, müvekkiline ait gazetede yer alan yayının tarihsel olaylara ilişkin bilimsel bir makale olduğunu, makalede günümüzde sportif aktivitelerde yaşanan bir takım toplumsal şiddet olaylarına paralel olarak 1500 yıl önce İstanbul’un Bizans kontrolünde iken yaşanmış bir sportif şiddet olayının okurlara aktarıldığını, FSEK 35.maddede ki gibi konunun münderecatını aydınlatmak gayesiyle olayın geçtiği, tarihi hipodrom’a ait ve davacı tarafından hazırlanmış grafik eser ve içeriğin metninin kaynak bildirmek suretiyle iktibas edildiğini, davacıya ait eser, eser sahibinin adı ve eserin kaynağı belirtilmek suretiyle alıntılandığını, FSEK 37.madde’ye uygun şekilde, “hak sahibinin hukuki menfaatlerine zarar verecek şekilde veya eserden normal yararlanmaya aykırı biçimde kullanılamaz” ifadesi ile eserin kaynağı ve eser sahibinin adının belirtilmesi zorunluluğuna atıf yapıldığını, rapordaki atfın yayımcıyı ve yayın tarihinin gösterilmesi gerektiğine yönelik tespitin akademik eserlere yönelik olduğunu, yazının akademik çalışma olmadığını, eserin ve eser sahibinin adının belirtilmesi yeterli olduğunu, müvekkiline ait yazının ilim edebiyat eseri olmadığını, iktibas koşullarının oluşmadığına ilişkin rapordaki tespitin de doğru olmadığını, yazının bir ilim edebiyat eseri olduğunu, maddi ve manevi tazminat taleplerinin reddi gerektiğini, manevi hak ihlali olmadığını beyanla kararın kaldırılarak davanın reddini istemiştir. İlk derece mahkemesi tarafından alınan 07.04.2015 tarihli raporda; davaya konu eserin bulunduğu … yayını olan katalogdaki izinsiz iktibas edilemeyeceğine ilişkin uyarıya rağmen FSEK 2. maddesinin 3. Bendi çerçevesinde görselin eser niteliğinde olduğu ve FSEK 35. maddesi çerçevesinde kullanıldığının kabul edilemeyeceği, zira gazete ekindeki yazının bilimsel bir çalışma olmadığı, ilk madde çerçevesinde de değerlendirilemeyeceği, 36. maddede belirtilen günlük havadis ve haber çerçevesinde değerlendirilemeyeceği, 37. maddede belirtilen çerçevede de olmadığı, çoğaltma ve yayma haklarının ihlal edildiği, … fiilden sorumlu tutulmasının mümkün olmadığı, maddi tazminatın 2.500,00 TL olarak uygun olduğu, 68. maddedeki üç katının Mahkemenin takdirinde olduğu yolunda görüş belirtildiği anlaşılmıştır.İlk derece mahkemesi tarafından alınan 11.02.2015 tarihli ikinci raporda; davacının oluşturduğu görselin güzel sanat eseri niteliğinde olduğu, dava açma ehliyetinin bulunduğu, izinsiz olarak davalı yanca kullanım sebebiyle FSEK 22 ve 23. maddelerdeki yayma ve çoğaltma hakları ihlal edildiği gibi, kullanılan görselde eser sahibinin davacı olduğu belirtilmiş ise de, hangi kaynaktan alındığının usulüne uygun olarak belirtilmemiş olması sebebiyle, 15. Maddedeki manevi hakkın da ihlal edildiği, rayiç bedelin ise 3.000,00 TL olacağı, üç katı tayin etme yetkisinin mahkemenin takdirinde olduğu yolunda görüş belirtildiği anlaşılmıştır.İlk derece mahkemesi’nin, …. yazdığı müzekkere cevabında; davacıya ait görsel çalışmanın hazırlık ve yapım süreci de dikkate alındığında, çalışmanın rayiç değerinin 15.000 – 20.000 TL arasında olacağı beyan edilmiştir.
G E R E K Ç E :Davacı vekilinin, dava dilekçesinde ve istinaf dilekçesinde; davalı gazetede yayınlanan “….” başlıklı yazıda müvekkiline ait illüstirasyon-görselin ve yazının izinsiz olarak alındığının iddia edildiği, ilk derece mahkemesi tarafından alınan bilirkişi raporlarında, yazı metninin değerlendirilmediği gibi mahkeme kararında da bu yönde de bir değerlendirme yapılmadığı görülmüştür.İstinaf talebinde bulunan davalı vekilinin; müvekkilinin gazetesinde yayınlanan yazınında eser mahiyetinde bulunduğunu, davacının grafik eser ve metninin FSEK 35. Ve 37. Maddelerde düzenlenen koşulların yerine getirilerek, kaynak gösterilerek ve hukuka uygun olarak kullanıldığını savunduğu anlaşılmışsa da, dosya kapsamında alınan bilirkişi raporlarında davalının makalesinin FSEK 2.maddesi kapsamında ilim ve edebiyat eseri olup olmadığının değerlendirilmediği, davacının metninden faydalanılarak meydana getirilip getirilmediği ve kullanımın FSEK 35. Ve 37. Maddede düzenlenen koşulları taşıyan hukuka uygun kullanım olup olmadığını değerlendirmek yönünden yetersiz olduğu anlaşılmakla, eksik inceleme ile karar verildiğinden, davacı … davalı vekillerinin istinaf taleplerinin kabulü ile mahkeme kararının kaldırılarak, basın-yayın ve edebiyat fakültelerinden öğretim görevlilerininde bulunduğu bilirkişi heyetinden usulüne uygun rapor alınarak tarafların tüm iddiaları değerlendirildikten sonra karar verilmek üzere, dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle:1-Davacı … davalı vekillerinin istinaf istemlerinin ayrı ayrı kabulü ile, 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince, İstanbul 3.FSHHM’nin 06.10.2016 tarihli 2014/161 E. – 2016/208 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA,-Yargılamaya devam olunmak üzere dosyanın, karar veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 2-İstinaf talepleri kabul edildiğinden, istinaf peşin harçlarının talep halinde taraflara iadesine,3-İstinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin, ilk derece mahkemesince esas hükümle birlikte değerlendirilmesine, 4-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 03/05/2019 tarihinde HMK’nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.