Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2017/1658 E. 2019/496 K. 08.03.2019 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2017/1658 Esas
KARAR NO : 2019/496
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 25/10/2016
NUMARASI : 2014/532 E. – 2016/798 K.
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 08/03/2019
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü :Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin, 2 numaralı davalının yetkilisi olduğu 1 numaralı davalı … LTD.ŞTİ. ile şirket araçlarının bakımı, istasyona yapılacak lastik- jant satış standı ve yer kaplaması hususunda şifaen anlaşarak 1 numaralı davacıya, 10/02/2014 vadeli … çek nolu 20.000,00TL bedelli, 15.03.2014 vadeli … çek notu 20.000,00 TL bedelli, 29.03.2014 vadeli … çek nolu 15.000,00 TL bedelli, 02.04.2014 vadeli … çek nolu 23 000,00 TL bedelli (çek numarasında maddi hata) Firma çeklerini ve dava konusu edilmeyen başkaca çekleri keşide ederek teslim ettiğini, Müvekkili şirketten çekleri teslim alan davalı …’ın yakın bir tarihte işyerinde ki tüm malları başkalarına devrederek ortadan kaybolduğunu ve müvekkiline çekler karşılığında hiçbir mal ve hizmet teslim etmediğini, müvekkilinin sonradan bu davalılara ulaşamadığı ve bunların piyasayı yüklü miktarda dolandırdığını sonradan öğrendiğini, 1 nolu davalı şirketin lehtarı olduğu çekler karşılığında müvekkiline hiçbir mal teslimatı yapmadığını ve davalı …’ın kaçtıktan sonra dava konusu tüm çekleri nakit karşılıklarını alarak kullandığını öğrendiğini, davaya konu edilen 10/02/2014 vadeli 20.000 TL bedelli çek, 1 ve 2 nolu davalılar tarafından 3 nolu davalı … Aş’ye ciro edilmiş olduğu ve vade gününde tahsil edildiğinden, yüksek mahkeme kararları gereği, Yargıtay 19.HD’nin 2009/1020-2009/10732 – 16/11/2009 tarih,’; kararında açıkça “Faktoring şirketlerinin çalışma esaslarını belirleyen yönetmelikte kambiyo senetlerine bağlı olsa bile faturayı veya alacağı bir mal veya hizmet satışından doğmuş olduğunu tevsik eden benzeri belgelerle ilişkilendirilmeyen alacakları satın alamayacakları taraflar arasındaki ilişkinin temlik ilişkisi olduğunu, borçlu temlik edene karşı haiz olduğu tüm def’ileri temlik alana karşı ileri sürebileceğinin” belirtildiğini ifade ederek, müvekkilinin keşidecisi olduğu dava konusu vadesi gelmemiş 15/03/2024 vadeli … çek nolu 20.000 TL bedelli – 29/03/2014 vadeli1 … çek nolu, 15.000 TL bedelli- 02/04/2014 vadeli … çek nolu 23,000 TL bedelli çeklerden dolayı müvekkilinin 1 ve 2 nolu davalılara borçlu olmadığının tespitini, mezkur çeklerin iptalini, bu çeklerin bankaya ibrazı halinde bedellerinin ödenmesinin durdurulmasını ve haklarında icra takibi yapılmasının engellenmesi hususunda ihtiyati tedbir karan verilmesini, bu mümkün olmaz ise çeklerin yargılama süresince tahsil edilmiş olması halinde davanın istirdat davasına dönüşmesini, dava konusu 3 numaralı davalıya vadesinde ödenen 10/02/2014 tarih, 20.000 TL bedelli çekin ödeme gününden itibaren, işleyecek avans faiz ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini, borçlu olmadıklarının tespitini ve talep edilen çeklerle ilgili kötü niyet tazminatına hükmedilmesini, yargılama giderleri ve ücreti vekâletin davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Davalılardan … vekilinin cevap dilekçesinde; davanın yetkisiz mahkeme olan Bakırköy Mahkemelerinde açıldığını, müvekkili şirketin BDDK’nın izni ile kurulmuş bir faktoring şirketi olup faktoring faaliyetiyle iştigal ettiğini ve yürütmekte olduğu faktoring faaliyeti çerçevesinde davalı … Tîc. Ltd. Şti ile akdedilmiş olan 13,06 2013 tarihli faktoring sözleşmesi kapsamında, dava konusu çekin, müvekkili şirket tarafından temlik edilmiş olan alacaklarının ödeme vasıtası olarak müvekkili şirkete ciro ve temlik edildiğini, sözleşme kapsamında da, dava konusu çeki temlik alırken davalı … Tic.Ltd.Şti tarafından, davacı …Tîc, Ltd, Şti adına tanzim edilmiş 02.0B.2013 tarihli, … seri numaralı, 20,001,00 TL tutarlı faturayı incelediğini, 21.08,2013 tarihinde 0 212 883 20 72 numaralı telefondan davacının personeli ile dava konusu Çek ve Çek karşılığı verilen hizmete ilişkin görüşme yaptığını ve söz konusu görüşmede, davacı tarafın çalışanı … hanım tarafından, şirketlerinin akaryakıt istasyonu işlettiği ve davalı … . Tîc. Ltd. Şti’den renkli zemin kaplama hizmeti aldıklarının belirtildiğini, müvekkili şirketin sözleşme gereği diğer davalı tarafından ciro edilmiş olan çek’i ciro silsilesini incelemek, fatura bilgilerini ve işlemin doğruluğunu teyit etmek ve diğer davalı şirket hakkında her türlü istihbaratı yaparak iyi niyet çerçevesinde teslim aldığından, önceki hamil olduğunu iddia eden davacı taraf ile diğer davalı şirket arasında var olan ilişkiden kaynaklanan şahsi derilerin ileri sürülmesinin mümkün olamayacağını, ayrıca 6362 sayılı Kanun hükmü ve kambiyo senetlerinin taraflar arasındaki hukuki ilişkiden bağımsız olarak varlığını sürdürecek olmasından yola çıkıldığında, davacı tarafın, diğer davalı şirket ile aralarında bulunan hizmet sözleşmesinden doğan def’ilerin müvekkili şirkete karşı ileri sürmesine olanak bulunamayacağından müvekkili şirket aleyhine kötü niyet iddiasında da hukuki taraf olamayacağını ifade ederek, davanın reddine, karar verilmesini talep etmiştir.Bakırköy 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 25/10/2016 tarihli 2014/532 Esas 2016/798 Karar sayılı kararıyla; dava konusu menfi tespite konu çek ile ilgili davalı şirket tarafından, davacıya herhangi bir hizmet yapılmadığını, ancak 3.davalı … şirketine temlik edilen 02.08.2013 tarih, … seri numara ve 20.001,00 TL tutarlı fatura karşılığında davacıya hizmetin yapılmış olduğunu, davaya konu çekin, davacı tarafından 1.davalıya 30.05.2013 tarihinde verilmiş olduğunu, faktoring işlemine konu edilen faturanın 02.08.2013 tarihli ve direk davacı tarafa düzenlendiği. 1.davalının fatura karşılığı aldığı çeki faktoring şirketine temlik ettiğini ve faktoring şirketi arasında geçerli bir temlik sözleşmesi bulunduğunu, yapılan faktoring işleminde 3.davalının davaya konu çeki bu temlik sözleşmesi gereğince, müşterisinden, yönetmeliğin 22/2. maddesine uygun olarak temliken almış olduğu değerlendirildiğini, bilirkişi raporunda da açıklandığı üzere dava davalılardan Tam Faktoring aleyhine çek istirdatı ve menfi tespit davası olup, davalı … şirketinin çekin iktisabında kötü niyet ve ağır kusurunu ispat zımmında, ciro zincirinde bir kopukluk, çalıntı olduğunu bilmesine rağmen kıymetli evrakın devir alınması gibi unsurlar bulunmadığından davalı … şirketinin kötü niyeti kanıtlamadığından müstekar Yargıtay İçtihatları da göz önüne alınarak bu davalı aleyhine açılan davanın reddine, menfi tespite konu çeklerle ilgili ise davalı şirket tarafından davacıya herhangi bir hizmetin yapılmadığı anlaşıldığından davacı şirket tarafından keşide edilen 20.000 TL, 15.000 TL ve 23.000 TL bedelli çeklerden dolayı davacı vekilinin davalı şirket aleyhine açmış olduğu menfi tespit davasının kabulüne, davalılardan … aleyhine açılan menfi tespit davasının pasif husumet nedeniyle reddine karar verdiği görülmüştür. Davacı vekilinin süresinde istinaf dilekçesi ibraz ettiği, usul yönünden istinaf nedenlerini; -Dava dilekçesinde 4 çek hakkında menfi tespit talepleri bulunmasına rağmen 10/02/2014 tarihi … çek numaralı 20.000 TL bedelli çek hakkında 1 ve 2 numaralı davalılar hakkında menfi tespit kararı verilmemesinin hatalı olduğunu, -Davalı … şirketi hakkında reddedilen kısmın değeri 20.000 TL olmasına rağmen tüm dava değeri üzerinden hatalı şekilde (8.930 TL vekalet ücreti takdirinin hatalı olduğunun)-Davalı … 15/03/2014 – 29/03/2014 tarihli iki çekte (ciro zinciri kopukluğuna sebep olacak şekilde) ilk ciranta olmasına rağmen husumet yönünden davanın reddinin hatalı olduğunu beyan etmiştir. Esas yönünden istinaf sebeplerinde; -27/07/2015 tarihli ilk bilirkişi raporunun 1 numaralı bendinde menfi tespite konu çekin (dava konusu 4 çekin kastedildiğini) 1 numaralı davalı lehtar tarafından herhangi bir hizmet yapılmadığının tespit edilmesine rağmen mahkemenin faktoring şirketine ödenen 20.000 TL çek bedelinin davacıya iadesi talebini reddetmesinin TBK 188/1 uyarınca hatalı olduğunu,
-Bilirkişi raporunda 02/08/2013 tarih A04268 seri numaralı ve 20.001 TL tutarlı fatura karşılığında davacıya hizmetin yapılmış olduğu tespitinin hatalı olduğunu, davalı lehtar firmanın 10/02/2014 tarihli 20.000 TL bedelli çeki faktoring işlemine konu edebilmesi için gerçeğe aykırı olarak ve eski tarihli 12/08/2013 tarihinde ödemesi yapılmış faturayı faktoring firmasına ibraz ettiğini, davacının defterinde bu faturanın 12/08/2013 tarihinde ödendiğinin sabit olduğunu, davalı firmanın dava konusu 10/02/2014 tarihli çek ile alakalı davacı firmaya herhangi bir mal teslimi gerçekleştirmediğini, -Davalı … firmasının faturaya dayanarak kabul ederek iyiniyetli hamil olduğu kabulünün de hatalı olduğunu beyanla mahkeme kararının kaldırılmasını istemiştir. İlk derece mahkemesinin dosya kapsamında aldığı 27/07/2015 tarihli raporda; davaya konu 4 adet çekin davacı tarafından 30/05/2013 tarihinde 1 ve 2 numaralı davalılara teslim edildiğini, 2013 yılı ticari defter kayıtlarında 02/08/2013 tarihli 20.001 bedelli fatura karşılığında davacının 12/08/2013 vadeli 20.000 TL tutarlı çeki davalı şirkete keşide ettiğini, taraflar arasında fatura alışverişinden kaynaklanan tek ticari ilişkinin 02/08/2013 tarihli fatura olduğunu, davalıların işlem yaptığı 14/02/2014 vadeli 20.000 TL tutarlı çek ile davalı … Şirketi’nin davalı … Şirketine temlik ettiği faturanın ilgisinin bulunmadığını, davalılar arasında faktoring işleminin 13/06/2013 tarihli olduğunu, temlik edilen çek ile ilgili ödemenin 21/08/2013 tarihinde yapıldığını beyan ettikleri görülmüştür. 05/02/2016 tarihli ek raporda 02/08/2013 tarihli faturanın irsaliyeli fatura olduğunu ve Büyükçekmece … Noterliğinin 03/05/2012 tarih … yevmiye numaralı … Ltd. Şti’nin ortaklar kurulu kararında şirket müdürü … şirketi tek başına temsil ve ilzama yetkili olduğunun beyan edildiği görülmüştür.
GEREKÇE : Davacı vekilinin dava dilekçesinde; 2 numaralı davalı şirket ile araçların bakımı, istasyona yapılacak lastik-jant satışı standı ve yer kaplaması hususunda şifahen anlaşma yaptıklarını, davaya konu çekleri vermelerine rağmen hiçbir mal ve hizmet verilmediğini beyanla, dava konusu 15/03/2024 vadeli … çek nolu 20.000 TL bedelli, 29/03/2014 vadeli … çek nolu, 15.000 TL bedelli, 02/04/2014 vadeli … çek nolu 23.000 TL bedelli çeklerden dolayı müvekkilinin 1 ve 2 nolu davalılara borçlu olmadığının tespitini, çeklerin iptalini, dava konusu 3 numaralı davalıya vadesinde ödenen 10/02/2014 tarih, 20.000 TL bedelli çekin, ödeme gününden itibaren işleyecek avans faiz ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini, borçlu olmadıklarının tespitini ve talep edilen çeklerle ilgili kötü niyet tazminatına hükmedilmesini talep ettiği, ilk derece mahkemesinin davalı … yönünden husumet yokluğundan davanın reddine, 3 numaralı davalı … şirketi yönünden davanın esastan reddine, üç adet çekten dolayı davalı … Tic. Ltd. Şti.’nin borçlu bulunmadığının tespitine karar verdiği, davacı vekilinin istinaf başvurusunda bulunduğu görülmüştür.Davacı vekilinin istinaf dilekçesinde; davalı … 15/03/2014-29/03/2014 tarihli iki adet çekte ilk ciranta olmasına rağmen husumet yokluğundan bu davalı hakkında açılan davanın reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu beyan ettiği, 15/03/2014 tarihli çek fotokopisinin dosyada bulunduğu ve davalı …’ın ciranta olduğu, dosyada örneği bulunmayan 29/03/2014 tarihli çek fotokopisinin davacı vekiline muhtıra tebliği ile ibraz edildiği ve çek örneğinden davalının bu çekte de cirosunun olduğu görülmekle, çek keşidecisi davacının bu davalıya karşı menfi tespit davası açmakta hukuki yararının bulunduğu, davalının iki çek yönünden davalı sıfatının bulunduğu ancak 02/04/2014 tarihli çek yönünden davalı sıfatının bulunmadığı kanaatine varılmıştır.Davacı vekilinin istinaf dilekçesinde; davalı … şirketi hakkında açılan istirdat davası ilk derece mahkemesi tarafından reddedilmişse de, davalı … Şirketinin, 10/02/2014 tarihli 20.000 TL bedelli çekin, karşılığı olarak eski tarihli 12/08/2013 tarihinde ödemesi yapılmış faturayı davalı … şirketine ibraz ettiğini, davacı defterlerinde faturanın ödendiğinin kayıtlı olduğunu, davalı firmanın bu çekle ilgili mal teslimi yapmadığını beyanla sorumlu tutulması ve çek bedelinin istirdatına hükmedilmesi gerektiğini ileri sürdüğü, dosyanın incelenmesinde davalı … şirketine teslim edilen ve davalı şirket tarafından dosyaya ibraz edilen ” 02/08/2013 tarih … seri numaralı ve 20.001 TL tutarlı faturanın” kapalı fatura olduğu, kapalı faturanın ödendiğine karine teşkil ettiği, 21/12/2012 tarihinde yürürlüğe giren 6361 sayılı Kanun’un 9/3 maddesi gereğince, çekin bedelsizliği defi kural olarak davalı … şirketine karşı ileri sürülemeyecekse de, kapalı faturanın ödendiğini bilmesine/bilebilecek durumda olmasına rağmen, bile bile çeki aldığı ve alacaklının zararına hareket ettiği kanaatiyle bedelsizlik definin davalı … şirketine karşı da ileri sürülebileceği kanaatiyle, davacı vekilinin istinaf talebinde haklı olduğu, davalı … şirketinden çek bedelinin istenebileceği kanaatine varılmıştır.Davacı vekilinin dava dilekçesinde, istirdadı istenen 10/02/2014 tarihli 20.000 TL bedelli çek yönünden 1 ve 2 numaralı davalı hakkında menfi tespit hükmü verilmesinin unutulduğu beyan edilmişse de; dava dilekçesinin incelenmesinde, bu çekin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilinin istendiği, menfi tespit talebinin dava konusu 15/03/2024 vadeli … çek nolu 20.000 TL bedelli, 29/03/2014 vadeli … çek nolu 15.000 TL bedelli, 02/04/2014 vadeli … çek nolu 23.000 TL bedelli çeklere yönelik olduğu anlaşılmakla, bu yöndeki istinaf talebinin reddine karar verilmiştir.Davacı vekilinin davalı … şirketi hakkında hükmedilen vekalet ücreti yönünden istinaf talebinin haklı olduğu, mahkemenin kabulüne göre hatalı vekalet ücretine karar verildiği görülmüşse de, yukarıdaki gerekçelerle, davacı vekilinin istinaf talebinin kısmen kabulüne karar verilerek, mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmakla, vekalet ücreti de dairemizce düzeltilmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçe ile:Davacı vekilinin istinaf isteminin KISMEN KABULÜNE, 6100 sayılı HMK.’nın 353/1-b-3 maddesi gereğince Bakırköy 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 25/10/2016 tarihli 2014/532 Esas 2016/798 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,-Davalı …. yönünden DAVANIN KABULÜNE, -Davalı … ve … Tic. Ltd. Şti. yönünden DAVANIN KISMEN KABULÜNE, KISMEN REDDİNE-Davacı şirketin, dava konusu 15/03/2024 vadeli … çek nolu 20.000 TL bedelli, 29/03/2014 vadeli … çek nolu, 15.000 TL bedelli, 02/04/2014 vadeli … çek nolu 23.000 TL bedelli çeklerden dolayı davalı … Tic. Ltd. Şti.’ne borçlu olmadığının tespitine,-Davacı şirketin, dava konusu 15/03/2024 vadeli … çek nolu 20.000 TL bedelli, 29/03/2014 vadeli … çek nolu, 15.000 TL bedelli, çeklerden dolayı davalı … borçlu olmadığının tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine,-10/02/2014 tarihli … çek numaralı çek nedeniyle davalı … şirketine ödenen 20.000 TL’nin 10/02/2014 ödeme tarihinden itibaren avans faiziyle davalı ….den istirdadına, davacıya ödenmesine, diğer davalılar yönünden istirdat talebinin reddine,-Kötüniyet tazminatı şartları bulunmadığından reddine İlk Derece Yargılaması Yönünden; 5.328,00 TL nispi karar ve ilam harcından, peşin alınan 1.332,05 TL’nın mahsubu ile bakiye 3.996,00 TL harcın ,davalı … ve … Tic. Ltd. Şti.’nin 1.795,00TL’lık kısmından müteselsilen, davalı … şirketinin 1.161,00 TL’lık kısmından tek başına, davalı … şirketinin 1.040,00TL’lık kısmından tek başına sorumlu olacak şekilde tahsil edilerek Hazineye irat kaydına,Davacı tarafça yapılan toplam 2.115,15 TL yargılama giderinin; davalı … ve … Tic. Ltd. Şti.’nin 952,00TL’lık kısmından müteselsilen, davalı … şirketinin 613,00 TL’lık kısmından tek başına, davalı … şirketinin 550,00TL’lık kısmından tek başına sorumlu olacak şekilde tahsil edilerek davacıya ödenmesine, Davacı lehine hükmedilen 4.200 TL nispi vekalet ücretinin … ve… Tic. Ltd. Şti.’den müteselsilen, 3.080 TL nispi vekalet ücretinin davalı … şirketinden münferiden, 2.400 TL nispi vekalet ücretinin davalı … şirketinden tahsili ile davacıya ödenmesine,Davacı tarafça yatırılan avans giderinin karar kesinleştiğinde davacıya ödenmesine,İstinaf yargılaması yönünden;İstinaf talebi kabul edildiğinden davacı tarafça yatırılan istinaf harcının karar kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine,İstinaf yargılaması için davacı tarafından yapılan 79,70 TL istinaf yoluna başvurma harcı, 77,30 TL tehir-icra karar harcı, 51,50 TL tebligat, müzekkere ve posta gideri olmak üzere toplam 208,50 TL’nin, istinaf talebi kısmen kabul edilmiş olması nedeniyle, 104,25 TL’sinin müştereken ve müteselsilen davalılardan alınarak davacıya verilmesine,İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti tayinine yer olmadığına, Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda iş bu kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtayda temyiz yolu açık olmak üzere 08/03/2019 tarihinde oy birliği ile karar verildi.