Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
15.HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2023/601
KARAR NO: 2023/767
TÜRK MİLLETİ ADINA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 10/11/2022
NUMARASI: 2014/311 Esas, 2022/643 Karar
DAVA: Alacak
Birleşen İstanbul 7. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2012/88 Esas Sayılı Dosyası;
DAVA: İtirazın İptali
Birleşen İstanbul 12. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/1204 Esas Sayılı Dosyası;
DAVA: İtirazın İptali
KARAR TARİHİ: 04/07/2023
Taraflar arasında görülen davanın yerel mahkemece yapılan yargılaması sonucunda verilen hükme karşı istinaf yoluna başvurulmuş olup, duruşmasız olarak dosya üzerinde yapılan inceleme ve istinaf talepleriyle sınırlı olarak yapılan değerlendirme sonunda;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: Asıl davada davacılar vekili, davacılar…-… adi ortaklığı ile davalı …A.Ş. arasında 12.12.2007 tarihinde … Mahallesi Konutları ve Çevre Düzenlemesi İşleri yapım işine ilişkin 18 ay süreli anahtar teslimi götürü bedel üzerinden sözleşme akdedildiğini, davalı şirketin bu sürenin bitmesini beklemeden ihtarname yolu ile sözleşmeyi feshettiğini ve aynı gün 3.300.000,00 TL bedeli banka teminat mektubunu nakde çevirerek irat kaydettiğini, işin süresinin yer tesliminden itibaren 18 ay olup davalı tarafın kendi edimlerini gereği gibi yerine getirememesi nedeniyle sözleşme süresini kendiliğinden birkaç kez uzattığını ve en son davacı ortak girişime 31.12.2010 tarihine kadar süre verdiğini, gecikmelere sebebiyet veren davalı şirketin bizzat kendisi olduğu için davacı iş ortaklığı tarafından ek süre talebinde bulunulmadan ek süreler verildiğini, bu nedenle davalı şirketin BK 358/1 md dayanarak sözleşmesini tek taraflı feshedemeyeceğini, davalı şirket tarafından sözleşmenin feshi ve teminatın irat kaydı üzerine ihtarname gönderilerek ortak girişim tarafından yapılan giderler ve kâr mahrumiyeti olarak 5.266.389,00 TL ile teminat mektuplarından irat kaydedilen 3.300.000,00 TL olmak üzere toplam 8.596.389,00 TL’nin 3 gün içinde ödenmesinin ihtar edildiği ancak davalının temerrüde düştüğünü belirterek, mahallinde bilirkişi marifetiyle keşif yapılmasına ve sözleşme kapsamında davacılar tarafından yapılan/yapılması gereken işlerin mevcut durumunun yapılan işlerin bedelinin, işlerin hangi oranda tamamlandığının, iş bu sözleşme kapsamında işin geriye kalan kısmının tamamlanması için gereken sürenin ve bedelinin tespit edilmesine, fazlaya ilişkin hak ve alacaklar saklı kalmak kaydıyla şimdilik fiili zararlara karşılık 10.000,00 TL, yoksun kalınan kar olarak 10.000,00 TL ve teminat mektubu bedellerine bedellerine karşılık 10.000,00 TL olmak üzere toplam 30.000,00 TL’nin 12.01.2011 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı şirketten alınarak davacılara ödenmesine karar verilmesini dava ve talep etmiştir. Davalı vekili, taraflar arasında imzalanan 12.12.2007 tarihli … Mahallesi Konutları ve Çevre Düzenleme İşleri Yapım Sözleşmesine ek olarak sonraki tarihlerde 3 adet ek sözleşme tanzim edildiğini, davacı sözleşme ile üstlendiği edimleri tam ve zamanında yerine getirmediğini, iş süresinin sözleşmede belirtilen 12.06.2009’dan 12.09.2010 tarihine kadar ve daha sonra da 31.12.2010’a kadar karşılıklı ve yazılı mutabakatla uzatıldığını, ancak edimlerini yerine getirmediklerini, Çerkezköy 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/111 D.İş sayılı dosyası ile tespit yaptırdıklarını, davalı şirketin İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’na kote olan ve asli konusu gayrimenkuller olan bir şirket iken sözleşmenin gerektiği gibi ifa edilememesi, gecikmeler yaşanması gibi durumların davalı kusurundan kaynaklanmasının mümkün olmadığını, davacıların işverenden hakedişlerinin tamamını tahsil edip ayrıca fazla para almasına rağmen işçilere ve bu işle ilgili piyasaya borçlarının olduğunun anlaşıldığını, davacı ortak girişim lider ortağı olan … San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nın iflas ertelemesine başvurmasından önce davalı tarafa herhangi bir bildirimde bulunmadığı gibi iflas ertelemesi kararı aldıktan sonra ve iflas erteleme süresi uzatılmalarını kendilerine bildirimde bulunmayarak sözleşmedeki genel ihbar yükümlülüğüne aykırı hareket ettiğini, son uzatılan süre sonunda ancak işin %52 seviyesinde olduğunu, eksik ve kusurlu yapan davacının talep hakkı bulunmadığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı … ortaklığı A.Ş. Vekili karşı davada, davalı ile yapılan sözleşme gereği edimlerin süresinde ve tam yerine getirilmediğini, Çerkezköy 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/111 D.İş sayılı dosyası ile eksik işler yönünden tespit yaptırıldığını, yüklenicinin özellikle 2010 yılının ikinci yarısında sözleşmeye aykırı birçok davranış sergileyerek telafisi zor ve mevcut ve muhtemel satışları olumsuz etkileyen büyük kusurlarla ağır aksak yürüttüğü ve inşaatı durma seviyesine getirdiği durumların bilirkişi raporu ile de sabit olduğunu, davalı-karşı davacı şirketin itibarını zedelediğini, yükleniciye verilen süre uzatımların da davalı-karşı davacının yatırımını değerlendirememesi sebebiyle büyük kayıplara neden olduğunu, iflas erteleme kararı ile ortak girişim lider şirketinin iflas ertelemesi ve edimlerini ifada ciddi boyutta acze düşmüş olması, tespit raporu ile aşırı derecede imalat hatası ve eksikliklerin tespiti, ödenmesi gereken SGK primlerinin bir kısmının ödenmemiş olması ve aynı zamanda SGK asgari işçilik bildirimlerinin eksik yapılması, teknik personelin bulundurulmaması, iskan ruhsatlarının zamanında alınabilmesi için inşaatın yeterli seviyeye getirilmemiş olması nedeniyle sözleşmenin bildirim yapılmaksızın ve ihtar etmeksizin sona erdirildiğini, sözleşmenin sona erdirilmesinde usulsüzlük ve yasaya aykırılık bulunmadığını belirterek, fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla 749.000,00 TL cari hesap alacağının ihtarname tarihinden tahsil tarihine kadar işleyecek ticari işlerde en yüksek temerrüt faizi ile tahsiline; davacı-karşı davalı tarafından ödenmesi gereken 160.342,00 TL’lik iskan harcının tahsiline, şantiyede bulundurulması gereken teknik personel bulundurulmaması nedeniyle ödenmesi gereken 15.02.2011 tarih … sayılı fatura bedeli olan 234.000,00 TL’nin tahsil tarihine kadar işleyecek yasal faizi ile tahsiline, davacı-karşı davacı tarafından eksik beyan edilen işçilik ve ödenmeyen 531.121,39 TL tutarındaki SGK primlerinin gecikme faizi ile birlikte tahsiline, işin süresi içinde ancak %52’sinin tamamlanmasının getirdiği kayıp ve zarar toplamı için şimdilik 50.000,00 TL’nin tahsiline, sözleşmenin feshi nedeniyle işi başka bir firmaya yaptırmak zorunda kalındığından dolayı 5.229.090,00 TL’lik menfi zararın şimdilik 100.000,00 TL’sinin tahsiline, işin zamanında yapılmaması nedeniyle mahrum kalınan gelir kaybının telafisi için şimdilik 10.000,00 TL’nin dava tarihinden işleyecek ticari işlerde en yüksek temerrüt faizi ile tahsiline, davalı-karşı davacı şirketin borsaya kote bir şirket olmasından ötürü kamuoyu nezdinde oluşan itibar kaybının tazmini için şimdilik 100.000,00 TL manevi tazminatın tahsiline, toplamda ise 1.934.463,00 TL’nin tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davacı-karşı davalı vekili, karşı davanın cevap süresi olan 10 gün içinde açılması gerektiğini, karşı davanın süresinde açılmadığını, iddiaların mesnetsiz olup sözleşmeyi haksız olarak fesheden tarafın alacak ve tazminat talebinde bulunamayacağını belirterek, usule aykırı, haksız ve mesnetsiz olan karşı davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Birleşen 12. Asliye Ticaret Mahkemesi 2014/1204 Esas sayılı dosyasında davacı vekili, müvekkilinin ortaklarına ilişkin düzenlemelerinde yazılı amaç ve konularda iştigal etmek ve esas olarak gayrimenkullere dayalı sermaye piyasası araçlarına, gayrimenkul projelerine ve gayrimenkullere dayalı haklara yatırım yapan bir şirket olduğunu, davalıların birlikte kurmuş oldukları ortak girişim ile …. Mahallesi Konutları ve Çevre Düzenleme İşleri Yapım Sözleşmesi imzalandığını, davalıların bu sözleşmeye istinaden üstlendikleri edimleri tam ve zamanında yerine getirmedikleri ve bu durumun tespit edildiğini, dava dışı şirketlere yaptırılan işler karşılığında 729.456,93 TL fatura kesildiğini, faturanın ödenmemesi üzerine haklarında başlatılan İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı dosyasında takibe itiraz edilmesi üzerine takibin durduğunu belirterek, itirazın iptali ile takibin devamına, takip konusu alacağın davalılardan tahsiline, %20’den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına karar verilmesini dava ve talep etmiştir. Birleşen 12. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/1204 Esas sayılı dosyasında davalı … İnşaat Taah. Gıda Tic. Ltd. Şti. öncelikle dosyanın yetkili Ankara Asliye Ticaret Mahkemesi’ne gönderilmesine, halen görülmekte olan İstanbul 20. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2011/278 esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine, birleştirme talebinin reddi halinde bu dosyanın bekletici mesele yapılmasına, haksız ve mesnetsiz davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Birleşen 7. Asliye Ticaret Mahkemesi 2012/88 Esas sayılı dosyada davacı vekili, müvekkili şirket ile davalı arasında 12.12.2007 tarihli sözleşme imzalandığını, davacının davaya konu taşınmaza ait yapı, çevre düzenleme işleri, çevre duvarları ve peyzaj işlerinin inşaatını üstlendiğini, davalının müvekkili şirkete karşı üstlendiği edimleri tam ve zamanında yapmadığını, alınan tespit raporu ile de eksikliklerin belirlenerek sözleşmenin tek taraflı olarak feshedildiğini, davalının söz konusu faturayı ödememesi sonucunda İstanbul … İcra Dairesi’nin (eski Beyoğlu … İcra Müd) … Esas sayılı dosyası ile icra takibi yapıldığını, davalının itirazı ile takibin durduğunu belirterek, itirazın iptali ile takibin devamına karar verilmesini talep etmiştir. Birleşen 7. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2012/88 Esas sayılı dosyaya cevabında, akdedilen sözleşmenin tarafı ortak girişim olduğundan davanın Ataç-SBG İnşaata ihbarının talep edildiği, İstanbul 20. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2011/278 Esas sayılı dosyası ile her iki tarafın aynı olması ve davalar arasında bağlantı olmasından dolayı birleştirilmesini, davacı şirketin sözleşme konusu işlere nakit akış tablosuna göre bütçe/ödenek ayırmaması işlerin iş programı çerçevesinde yapılamaması, sözleşme kapsamı dışında ilave işler yaptırılması gibi nedenlerle sözleşme süresinde ifa edilemediğini, sözleşme süresinin uzamasına sebebiyet verildiğinden atfı kabil bir kusurları bulunmadığını, eksik işlerin sözleşme feshi ile 3.kişilere yaptırılması sebebiyle müvekkili şirkete rücu edilemeyeceğini, takibe konu fatura müvekkili şirket tarafından kabul edilmemiş ve iade edilmiş olduğunu belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece, asıl davada davacıların mahrum kalınan kar ve fiili zarar taleplerinin reddine, nakde çevrilen teminat mektupları nedeniyle 3.300.000,00 TL’nin 12.01.2011 tarihinden itibaren işleyecek 3095 S.K.nun 2/f-2. maddesi hükmüne göre ticari işlerde Merkez Bankası’nın kısa vadeli avanslar için uyguladığı avans faizi oranında temerrüt faizi ile davalıdan tahsili ile davacılara verilmesine, karşı davada, karşı davacının iskan harcı ve ortaklık vergi borcuna ilişkin (ödenmemiş muhtasar ve KDV’den…), teknik personel bulundurmama cezası, başka firmaya yaptırılan işler bedeli, zamanında bitirilmediğinden mahrum kalınan kar, manevi zarar taleplerin reddine, cari hesap alacağında 776.618,73 TL kusurlu işler faturası toplamının cari hesaba eklenerek talep edilen alacak miktarı olan 749.618,73 TL ye ulaşıldığı ve zaten kusurlu işlere ilişkin taleplerin birleşen dosyalar olan İstanbul 20. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2011/278 Esas ve İstanbul 22. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/1204 esas sayılı dosyalarında talep edildiği anlaşıldığından mükerer davanın usulden reddine, SGK pirim borcuna ilişkin talepte, 531.121,39 TL’nin karşı davalılardan alınarak karşı davacıya verilmesine, birleşen İstanbul 7. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2012/88 esas sayılı davada davalıların İstanbul … İcra Müdürülüğünün … sayılı takip dosyasında yetki itirazlarının ve 47.161,77 TL asıl alacağa ve işleyecek faiz oranına itirazın iptaline, takibin 47.161,77 TL ve işleyecek ticari temerrüt faizi üzerinden bunların dışında takibin ödeme emrindeki kayıt ve şartlarda devamına, fazlaya ilişkin istemin reddine, 47.161,77’nin % 20’si olan 9.432,35 TL tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, birleşen İstanbul. 12. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/1204 esas sayılı davada davalıların İstanbul … İcra Müdürülüğünün … sayılı takip dosyasında yetki itirazlarının ve 402.838,23 TL asıl alacağa ve işleyecek faiz oranına itirazın iptaline, takibin 402.838,23 TL ve işleyecek ticari temerrüt faizi üzerinden bunların dışında takibin ödeme emrindeki kayıt ve şartlarda devamına, fazlaya ilişkin istemin reddine, 402.838,23’nin % 20’si olan 80.567,64 TL tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir. Davalı/karşı davacı … A.Ş. vekili, mahkemece 19.09.2022 tarihli bilirkişi raporundaki tespit ve değerlendirmelere bağlı kalınarak ve itirazları incelenmeden, ek rapor temin edilmeden hukuka aykırı bir şekilde karar verildiğini, mahkeme tarafından birden fazla şekilde sıralanan alacak taleplerinin gereği gibi irdelenip incelenmediğini, bilirkişi raporları içerisindeki çelişkiler giderilmeden karar verildiğini, 19.09.2022 tarihli bilirkişi raporu dosyada mevcut bilirkişi raporlarındaki tespit ve değerlendirmelerden taban tabana zıt tespitlere rağmen mahkemece esas alındığını, dosya kapsamındaki maddi gerçekler ve tespitler ışığında bir inceleme yapılması beklenirken bilirkişi raporunda işveren şirket tarafından yapılan feshin haksız olduğu gibi tamamen zorlama, dayanaksız ve nedenini anlaşılmayan kesin bir kanı ile feshin haksız olduğunu tespit etmelerinin hatalı olduğunu, karşı davacı ve birleşen davaların davacısı davalı şirketin talepleri ise yeteri kadar irdelenmeden ve feshin haksız olduğu temeline dayanılarak oluşturulan rapor doğrultusunda karar verildiğini, dosyada yer alan tüm bilirkişi raporlarında sözleşmeyi feshetmesinin haklı ve yerinde olduğu tespit edilmiş iken sadece 19.09.2022 tarihli raporda bunun tam tersine feshin haksız olduğuna karar verildiğini, mahkemece haksız fesih kabul edilerek nakde çevrilen teminat mektupları nedeniyle 3.300.000 TL’nin 12.01.2011 tarihinden itibaren işleyecek faiz ile davalıya iadesine karar verildiğini, taraflar arasında imzalanan 12.12.2007 tarihli sözleşme gereğince işin teslim süresi 18 ay olarak belirlendiğini ancak edimini süresinde davacıların yerine getiremediklerini, tarafların işin teslim süresini uzatmak için mutabakata vardıklarını ve son mutabakat gereğince işin 31.12.2010 olmasına rağmen davacı yüklenicilerin edimini süresinde teslim edemediklerini, Çerkezköy 1.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2010/111 D.İş sayılı dosyası ile mahalinde delil tespiti yapıldığını, işin %52 civarında inşaat işlerinin yapılmış olduğunun tespit edildiğini, davacı edimini süresinde tamamlamaması sebebiyle sözleşmenin fesih edildiğini, sözleşmenin feshi haklı olmasına rağmen mahkemece son alınan bilirkişi raporu doğrultusunda feshin haksız olduğuna yönelik kabulünün hatalı olduğunu, davacıların defter ve kayıtları üzerinde inceleme sonucu alınan Ankara 5. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2012/86 Talimat sayılı raporunda tespit edildiği üzere sözleşmeye bağlı edimlerin davacı karşı davalı tarafından yerine getirilmediğinin tespit edildiğini, imalat oranlarının tüm bilirkişi raporları veya tespitlere bakıldığında max. % 58, % 52 oranında olduğunu, projede kalan işlerin tutarlanmasına/maliyetlendirilmesine yönelik, … Anonim Şirketi’nin 2011-2013 yılları arasında fiilen dışarıya yaptırdığı, mahkeme dosyasına evraklarını sunduğu maliyetine katlanılan 5.229.090 TL’ye değil, … İnş. Taah. Gıda. San. Ve Tic. Ltd. Şti. tarafından fesih edildiği gün (2010 yılı) yaptırılan tespit raporlarındaki Bayındırlık Bakanlığı inşaat maliyetleri m2 değerleri üzerinden hesaplanan 1.835.376,64 TL tutar kabul edilmesinin fahiş bir hata olduğunu, gerekçeli kararda tamamlanan işler oranı; taraflarca düzenlenip imzalanan 33 adet hakedişteki 15.574.003,43 + KDV toplam gerçekleştirilmiş işe ilişkin hakediş tutarına ve 25.300.000 TL +KDV bedeline tamamlanan işler oranının % 58 olduğunun belirtildiğini, oysaki; raporda yazılan 10 kattan 12 kata ilave artış olması, sözleşme miktarının m2 sinin artması ile birlikte toplam bedelinin de (25.300.000 TL’nin ) artacağının aşikar olduğunu, hakedişler içerisindeki sözleşme dışı ilave işler olarak ek pursantaj tablosu toplamı 1.006.244,66 TL bedel taraflarca imza altına alınmış olduğunu, dosyada mevcut sözleşme bedelini arttırıcı yukarıdaki iki unsur bulunmasına rağmen, hesabın 25.300.000 TL +KDV bedeline tamamlanan işler oranının %58 olduğunun yazıldığını, yanlış hesabın da dosyadaki yargılamanın özensiz olduğunu ortaya koyduğunu, teminat mektuplarına yönelik nevi farklı olmasına rağmen bilirkişi heyeti tarafından aynı gibi değerlendirilerek davacı karşı davalı … İnş. Taah. Gıda. San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin geri isteme hakkı olduğunun belirtildiğini, oysa ki avans teminat mektubu işin başında … Ortaklığı Anonim Şirketi’nin nakit ödediği bedelin teminatı kapsamında olan ve ödenen paranın geri alındığı bir işlem olduğunu, bu fahiş hatanın dosyanın son derece yetersiz ve özensiz ele alındığını ortaya koymakta olduğunu, düzenlenmiş olan 370895 numaralı 1.500.000 TL’lık mektup Avans Teminat Mektubu sözleşme imzasında … Anonim Şirketi tarafından yükleniciye ödenen Nakit Avansın (ödeme dekontu ektedir) teminatı olarak alınmış teminat mektubu olduğunu, … Ortaklığı Anonim Şirketi’nin verdiği nakit avansın teminatı olarak alınmış mektup bedeli de, … İnş. Taah. Gıda. San. Ve Tic. Ltd. Şti. 370906 Sayılı Kesin Teminat Mektubu 2.530.000 TL ile birlikte değerlendirilmiş ve birleştirilmiş ve … Ortaklığı Anonim Şirketi’nden, işin başında … İnş. Taah. Gıda. San. Ve Tic. Ltd. Şti…’ye Nakit Avans olarak ödediği (1.500.000 TL) bedelden kalan 800.000 TL bedeli mahkeme faizi ile birlikte … Ortaklığı Anonim Şirketi’nin tekrar ödemesine karar verdiğini, bu hususun yerel mahkeme tarafından görmezden gelindiğini, işin uzaması, sözleşme ile ilave işler eklenmesi hususunda; Sözleşmenin 13.3 maddesinde taraflar arasında toplam sözleşme bedelinin % 30’una kadar madde 6.2 de yazılı olduğu üzere -yeni birim fiyatlarla- yapılacağı kabul edilmiş ve de ana sözleşme süresi 18 ay, üzerine % 30 hakka rağmen verilen iş % 5- % 7 diliminde olduğunu, ilave işler ve nakit akışı ile ilgili toplantı tutanakları sözleşme ve süre uzatımı ilişkin ek sözleşmeler ile işin teslim tarihinde % 52’lik ve o da eksik ve ayıplı olarak tamamlanan bir projede işin yarısının bitirilmediği açık olmasına rağmen sözleşmenin haksız fesih edildiği kanaatinin ticari hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, … Ortaklığı Anonim Şirketi’nin nakit akışı vaad ettiği gibi yapmamış olması nedeniyle işin ifasında … Ortaklığı Anonim Şirketi’nin kusurlu olduğu bu nedenle haksız fesih yapıldığı kanaatine yerel mahkeme tarafından yanılgı şeklinde ulaştığını, nakit akışın … Ortaklığı Anonim Şirketi tarafından gerektiği gibi yapılmamış olduğu iddiasının tamamen maddi gerçeklikten ve dosyada mevcut olan kayıtlardan uzak bir iddia ve tespit olduğunu, işin başlangıcından itibaren davacı yüklenici iş programının önüne hiçbir dönemde geçmediğini, tam aksine iş proğramın gerisinde kaldıklarını, hiçbir mecburiyeti olmamasına rağmen davacı yükleniciye davalı şirket tarafından mali destek verildiğini, 19.06.2009 tarih 274 sayılı yazıda 6.madde gereğince yeni fiyat belirlendiğini, 25.300.000 TL bedelli Yüklenici Sözleşmesindeki toplam blok sayısının 9 olduğunu, gerekçeli kararda, … Ortaklığı Anonim Şirketi olarak kusurlu görüldükleri 10 kattan 12 kata çıkılması konusu, … İnş. Taah. Gıda. San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin imalatındaki sadece 2 bloktaki (B1 ve B2 blok) 2 kat artışı ilavesi ile ilgili iken, sanki sahadaki bütün işi/blokları kapsayan bir konu gibi değerlendirme yapıldığını, sözleşmenin 25.300.000 TL karşılığı 9 bloktaki yüzölçümü toplamı 46.753 m2 iken 10 kattan 12 kata ilave ile … İnş. Taah. Gıda. San. Ve Tic. Ltd. Şti. toplam imalatında 2.187 m2 ilave geldiğini, … İnş. Taah. Gıda. San. Ve Tic. Ltd. Şti…. imalatındaki ilave katın getirdiği değişim oranı ise sadece % 5 olduğunu, imalat programını yavaşlattığı ve zaman zaman da bir kısım imalatların durmasına neden olduğu şeklinde eksik ve hatalı bir tespit içerisinde bulunduğunu, proje tadilatları ile inşaatın yavaşlatılmadığını, bu konuda … Ortaklığı Anonim Şirketi’ne yüklenebilecek bir kusurun bulunmadığını, eksik ve kusurlu işler ile iligli … Anonim Şirketi tarafından yükleniciye iletilen yazının dosyada mevcut olduğunu, davacının sözleşmenin haksız sebeple feshedildiği iddiasına dayalı fiili zarar, yoksun kalınan kar ve teminat mektubu bedeli taleplerinin reddi gerektiğini, bilirkişilerin “teknik eleman bulundurmama cezası” bakımından yapmış oldukları tespitlere katılmanın mümkün olmadığını, şantiyede eleman bulundurmama ile ilgili kesilen faturanın fesihten önceki tarihe ilişkin olduğunu, davalı şirket işin davacılar tarafından yarım bırakılması, tamamlanmaması nedeni ile 3. Firmaya yaptırmak zorunda kaldıklarını, bu durumda 3. Şirkete yapılmış olan ödemelerin dikkate alınması gerektiğini, usulüne uygun tutulmuş ticari defter kayıtlarının dikkate alınarak karşı dava tarihindeki tutar olan 17.251.472,66 – TL’nin reel zarar olarak belirlenmesi gerektiğini, bilirkişi raporunda bu husus yine görmezden gelinerek faturaların içeriklerinden tespit yapılamadığını hangi iş için veya hangi blok için yapıldığının tespit edilemediği şeklinde adeta davalı şirketin haklı alacağını görmezden gelen bir tutum ile rapor oluşturulduğunu, eksik ve kusurlu işler ile ilgili … İnş. Taah. Gıda. San. Ve Tic. Ltd. Şti.&Ataç SBG’ye gönderilmiş olan yazılarda (22.05.2009 – 10.12.2010 aralığında); şartlı ön kabulü yapılmış olan B2, B1 ve A5 bloklar ile sosyal tesis ve çevre düzenindeki eksik ve hatalı işler, defalarca yapılmış olan yazılı ve sözlü uyarılara rağmen tamamlanmadığını, karşı dava dilekçesi ile talep ettikleri teknik eleman bulundurmama cezası, iskan harcı, menfi zarar, kusurlu ve eksik işler sebebiyle kayıplar, uğranılan zarar ve cari alacak yönünden yapılan tüm tespitlerin eksik ve hatalı olduğunu, yerel mahkeme tarafından itirazlarının değerlendirmeye alınmadığını, birleşen itirazın iptali davalarına konu takipler içeriği faturaların taraflar arasındaki sözleşme şartlarına uygun olarak tanzim edildiğini, faturaların birleşen davaların davalıları aleyhine borç doğurmakta olduğunu, davalı şirket davacı-karşı davalıların kusuru ve işi zamanında bitirememesi nedeniyle zarara uğradığını, dosya kapsamında alınan 19.09.2022 tarihli bilirkişi heyeti raporu dışında tüm bilirkişi raporları davacı/karşı davalıların, sözleşme ile üstlendikleri edimleri yerine getirmedikleri ve davalı şirketin dava konusu sözleşmeyi feshetmekte haklı olduğunu ortaya koyduğunu, sözleşmenin 34. Maddesi gereği yansıtılan damga vergisi faturasının tutarının ise 118.441,95 TL olduğu mahkeme tarafından dile getirilmiş olmasına rağmen hüküm kısmında bu alacağa hükmedilmediğini, sözleşmede, iskan harcının yüklenici … İnş. Taah. Gıda. San. Ve Tic. Ltd. Şti. tarafından ödeneceğinin 9. Maddede düzenlendiğini, Çerkezköy 1. Asliye Hukuk Mahkemesince 2010/111 D.İş sayılı dosyasında alınan raporda yaklaşık olarak 770.547,52 TL SGK primi hesaplandığını, sözleşme gereği yüklenici ortaklık hissesine düşen 160.342,00 TL iskân harcı olduğunu, mahkme tarafından sözleşmeye dayalı bu alacak görmezden gelindiğini, yine dosyada daha evvel mevcut raporlarda 234.000,00 TL “teknik eleman bulundurmama” bedeli faturası, davalı şirketin kaydi alacakları arasında hesap edilmiş olmasına rağmen son sunulan raporda bu fatura bedeli heyet tarafından kabul görmediğini belirterek, mahkeme kararının kaldırılmasını, asıl davanın reddine, karşı davanın ve birleşen davaların kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. Taraflar arasındaki uyuşmazlık, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 470 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. Asıl davada davacılar ile birleşen davalarda davalılar yüklenici, asıl davada davalı ve karşı davacı ile birleşen davada davacılar iş sahibidir. Asıl davada davacı yüklenici adi ortaklıklar ile davalı iş sahibi şirket arasında 12.12.2007 tarihli … Mahallesi Konutları ve çevre düzenlemesi sözleşmesi imzalanmıştır. Somut olayda, asıl ve birleşen davalar yönünden mahkemece …, … ve …’dan oluşan bilirkişi heyetinden kök rapor alınmış; itirazlar üzerine ayrıca üç ek rapor alınmıştır. Yine, mahkemece, tarafların itirazları göz önüne alınarak …,… ve …’dan oluşan bilirkişi heyetinden de rapor almıştır. Bilirkişiler …, … ve … tarafından düzenlenen kök raporda, davalının haklı sebeplerle sözleşmeyi fesih ettiği, ayıplı işler sebebiyle davacının 426.095,37 TL alacaklı olduğu, 118.441,95 TL sözleşme damga vergisi faturası, 234.000,00 TL teknik eleman bulundurmaması cezası alacağı, davacının davalıya olan borcu sebebiyle 800..000,00 TL teminat mektubundan düşülmesi ile bakiye 7.022,75 TL alacağı olduğu, yapılan işin %52 oranında olduğu bildirilmiştir. Bilirkişi heyetinden alınan ek raporlara göre, davacının eksik bıraktığı işlerin davacı tarafından yapılmış olması halinde 11.280,000,00 TL maliyeti olacağı, maliyetten bu bedelin düşülmesi gerektiği ve bu durumda davacının zararının 17.251.472,66 TL olduğu, Çerkezköy 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/111 D.İş rapor esas alınırsa eksik iş bedelinin 1.835.376,64 TL olduğu, diğer taraftan eksik kalan %48 oranındaki iş için fiilen katlanılan masraf olan 17.251.472,66-12.144,000= 5.107.472,66 TL hesaplandığı, davalı-karşı davacının gayrimenkul alım satımı ile iştigal ettiği, davacının kâr kaybını ispat edecek delilleri sunamadığı ve ispata muhtaç olduğu, 531.121,29 TL SGK primleri ve primlerin gecikme faizi itibariyle dosyada yeterli bilgi belge bulunmadığından değerlendirme yapılmasının mümkün olmadığı bildirilmiştir. Bilirkişiler .. . ‘dan alınan bilirkişi raporunda ise, davalı tarafın sözleşmenin feshinde haklı olmadığı, Çerkezköy 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/111 D.İş dosyasında yapılan tespitlere itibar edilebileceği ve ayıplı işler bedelinin 450.000,00 TL olduğu, düzenlenen 33 nolu hakediş gereğince imalat tutarı 14.567.758.77 TL + KDV ve sözleşme dışı imalatlar toplamı 1.006.244,66 TL + KDV toplam hakediş alacağı 15.574.003,43 TL + KDV olduğu, anahtar teslim bedel ve götürü bedel sözleşme bedelinin 25.300,000,00+ KDV olarak belirlendiği, işin tamamlanma oranının %58 olduğu, hakediş tutarının toplam KDV dahil 18.377324,05 TL olduğu, davacının kâr mahrumiyeti talep edemeyeceği, 3.300.000,00 TL teminat mektubunun haksız nakde çevrilerek irad kaydedildiği, davalı tarafından açılan karşı dava yönünden sözleşmenin götürü bedelli olması sebebiyle iskan harcı ve ortaklık vergi borcu yükleniciden talep edilemeyeceği, SGK pirim borcu yaklaşık olarak hesap önce bilirkişi hesaplanmış ise de, kesin hesap için SGK başvurulmasının iyi olacağı, teknik personel sebebiyle cezai şart talebinde bulunamayacağı, işlerin tamamlanmaması nedeniyle uğranıldığı iddia edilen zarar ile termine göre yapılmamış işlere ait cezalar karşılığı depo edilen 50.000,00 TL zararın talep edilemeyeceği, sözleşmenin feshi ve işlerin başka firmaya verilmesi nedeniyle uğranılaldığı iddia edilen 5.029.090,00 TL menfi zararın talep edilemeyeceği, Birleşen dava itibariyle itirazın iptali ve devamına karar verilebileceği, diğer birleşen dosya itibariyle Çerkezköy 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/111 Değişik iş dosyasında hesaplanan 450,000 TL eksik ve ayıplı imalat kabul edilerek 47.161,77 TL kısmın birleşen 1. dosyada talep edilebileceği, bakiye 402.838,23 TL’nin talep edilebileceğini, fatura kapsamında icra takibi yapılmış ise de, itirazın iptali ile icra inkar tazminatı talep edilemeyeceği belirtilmiştir. Mahkemece alınan bilirkişi raporları incelendiğinde, özellikle sözleşmenin feshinin haklı olup olmadığı hususu ile teknik hususlarda yapılan değerlendirmeler arasında açık çelişkiler bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda, mahkemece iki ayrı bilirkişi kurulunca düzenlenen raporlar arasındaki feshin haklı veya haksız olup olmadığı hususlarındaki çelişkinin ve teknik hususlardaki çelişkilerin oluşturulacak yeni bir bilirkişi heyetine inceleme yaptırılmak ve rapor düzenlettirilmek suretiyle giderilmesi, feshin haklılık durumuna göre davadaki taleplerin değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, çelişki barındıran bilirkişi raporları dikkate alınarak yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olmuştur. Açıklanan nedenlerle, davalı-karşı davacı … Ortaklığı A.Ş. vekilinin istinaf talebinin kısmen kabulü ile usul ve yasaya uygun bulunmayan yerel mahkeme kararının 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince kaldırılarak yukarıda açıklanan şekilde inceleme ve araştırma yapıldıktan sonra oluşacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi için dosyanın yerel mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; 1-Davalı-karşı davacı vekilinin istinaf başvurusunun KISMEN KABULÜNE, 2-İstanbul 14. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 10/11/2022 tarih, 2014/311 Esas, 2022/643 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA, 3-Dosyanın Dairemiz kararına uygun şekilde inceleme yapılarak yeniden bir karar verilmek üzere yerel mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, 4-Davalı-karşı davacı tarafından yatırılan istinaf karar harcının istek halinde kendisine İADESİNE, 5-Davalı-karşı davacı tarafça yapılan istinaf yargılama giderinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda DİKKATE ALINMASINA,6-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından vekâlet ücreti takdirine YER OLMADIĞINA, Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince KESİN olmak üzere 04/07/2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.