Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
15.HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2021/345
KARAR NO : 2021/1155
TÜRK MİLLETİ ADINA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İSTANBUL 8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 29/12/2017
NUMARASI: 2014/342 Esas, 2017/1099 Karar
DAVANIN KONUSU: Alacak
KARAR TARİHİ : 08/06/2021
Taraflar arasında görülen davanın yerel mahkemece yapılan yargılaması sonucunda verilen hükme karşı istinaf yoluna başvurulmuş olup, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılan inceleme sonunda ;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ : Davacı alt yüklenici tarafından davalı yüklenici aleyhine açılan alacak davasında mahkemece davanın reddine dair verilen karara karşı davacı tarafça istinaf yoluna başvurulmuştur. Davacı vekili; müvekkili ile davalı arasında 24/07/2009 tarihinde 2.533.000 USD bedelli … Otel İşi “Mekanik-Elektrik Uygulama Sözleşmesi”, 29/07/2009 tarihinde 115.000 USD bedelli Archabill Villa “Mekanik-Elektrik Uygulama Sözleşmesi”, 17/11/2009 tarihinde 425.000 USD bedelli 108 Konut projesi “Elektrik Uygulama Sözleşmesi” imzalandığını, 15/01/2010 tarihinde ise tarafların sözlü olarak diğer projelere ek olarak Post Binası Elektrik işlerinin müvekkili tarafından 17.555 USD bedelle yapılmasının kararlaştırıldığını, müvekkilinin sözleşme gereğince üstüne düşen yükümlülükleri tam ve eksiksiz olarak yerine getirmesine rağmen davalının kusurlu davranışlarıyla işin yapılmasını imkansızlaştırdığını ve işin süresinin uzamasına neden olarak müvekkilinin ek işçilik ve diğer maliyetlerin oluşumuna sebebiyet verdiğini, … Oteli işinin teslim süresi davalının proje konseptini değiştirmesi, çalışma alanlarını müvekkilin çalışmasına hazır hale getirmemiş olması, proje kısmi malzemeli olmasına rağmen müvekkilin işi yapması için gerekli olan malzemeleri teslim etmemesi nedeniyle uzadığını belirterek; davalının kusuru davranışıyla …Otel işi projesinin konseptini değiştirmesi nedeniyle işin uzaması sonucu Şubat-Temmuz 2010 tarihleri arası müvekkilinin işçilik ve genel giderler kapsamında oluşan ve müvekkilinin cari hesabına davalının haksız olarak (-) olarak kaydettiği 1.619.723 USD’nin şimdilik 5.000 USD’nın; davalının, müvekkilinin talimatlarına, iş ve işçi bulma kurumunda imzalanan iş sözleşmelerine aykırı olarak müvekkilini zarar uğratmak kastıyla Türk İşçilere kasıtlı olarak fazladan ödeme yaparak cari hesabına haksız olarak (-) olarak kaydettiği 166.866 USD’nin şimdilik 5.000 USD’nın ; davalının haksız ve kötü niyetli olarak kesintiler adı altın cari hesaba (-) olarak kaydettiğ 1.523.123 USD’nin şimdilik 5.000 USD’nın fazlaya dair hakları saklı tutularak faizi ile davalıdan tahsiline; taleplerinin tamamının kabul edilmemesi halinde BK 365. madde gereğince hakimin sözleşmeye müdahalesi ile işin birim baz fiyatlarının alınacak bilirkişi raporları doğrultusunda fazlaya dair hakları saklı tutularak %100 oranında artırılmasını talep edilmiştir.Davalı vekili, müvekkili şirketin yükümlülüklerini eksiksiz olarak yerine getirdiğini, davacı şirketin işi sözleşmede belirtilen sürede bitiremeyeceğini tespit ettiğinden işin zamanında bitirilmesi ve gereken tedbirlerin alınması için davacı şirketin uyarıldığını, davaya konu sözleşmeler kapsamında davacı tarafından eksik ve kusurlu yapılan işlerden dolayı, müvekkili şirketin fazlaya dair talep hakları saklı kalmak kaydıyla 357.921,53USD alacağının bulunduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.Mahkemece yapılan yargılama sırasında bilirkişi rapor ve ek raporları alınmak suretiyle “taraflar arasındaki sözleşmenin anahtar teslimi götürü bedelli bir sözleşme olduğu; bu tür sözleşmelerde yüklenici yasa gereği sözleşmede kararlaştırılan götürü bedelle yapmakla yükümlü olup, öngörülenden fazla masraf ya da emek sarf edilmesi halinde bedelin arttırılmasını da talep edemeyeceğini; yüklenici işin imkansız hale gelmesi durumunda uyarlama ya da dönme talebinde bulunmaya hakkı olup, davacı yüklenicinin sözleşmenin bu niteliğine nazaran işe devam ederek itirazı kayıt da ileri sürmeksizin ara hakedişler düzenleyip teslim tarihine kadar da bir itiraz ileri sürmediği; davalının yabancı ülke idaresi ile yaptığı ana sözleşme hükümlerini de dikkate alarak işin sözleşmede kararlaştırılan sürede bitirilemeyeceğini tespitle 04/02/2010 ve 09/02/2010 tarihli yazılarıyla davacı yükleniciyle ikazda bulunduğu; keza …Otel inşaatı işiyle ilgili olarak yüklenicinin sorumlulukları başlıklı 12.1 maddesinde; yüklenici bu sözleşme konusu işi ana sözleşmedeki iş programına paralel olarak ve işveren ile birlikte düzenlenecek programa uygun sıra ve sürede yapacaktır, bu sırada sözleşmenin 5. maddesinde belirtilen sürenin aşılamayacağı, işin tümü içerisinde olabilecek değişmelerin bu sözleşme konusu işe yansıması halinde yüklenicinin değişecek iş programını kabul etmekle yükümlü olacağı, yüklenicinin kendi konusu ile ilgili işverenin ana sözleşmeyle idareye karşı taşıdığı tüm sorumlulukları ve yükümlülükleri aynen taşıyarak bu sözleşme kapsamındaki işleri uzatmayı yükümleneceği hususlarının kararlaştırıldığı; 10. madde de yüklenicinin gerekli tüm tedbirleri bildirilen süre içinde almadığı takdirde işverenin işi yüklenici nam ve hesabına yürütüp tamamlatabileceği ya da sözlemeyi fesih hakkına sahip olduğu, işin geç, noksan veya kusurlu ayıplı veya işin gereğine uygun şekilde yapılmamasından doğan her türlü zarar ve ziyanın tazmin edileceği ve ayrıca işin kendi nam ve hesabına yürütülmesini gerektiren her türlü bütün ödemeler, fiyat ve maliyet farkları, işin yürütülmesi için işverenin katlanacağı her türlü mali yükümlülükler ve masrafları yüklenici tarafından ödeneceği ve tazmin edileceğinin karar altına alındığının düzenlendiği; anahtar teslim sözleşme çerçevesinde davacının işin gecikmesi nedeniyle yapılan harcamalara ilişkin taleplerinin davacı tarafça tablo halinde hazırlanıp yazılan kalemlere ilişkin bulunduğu, bu kesintilerin avans, teminat, sigorta gümrük, personel kesintisi gibi bilirkişi raporlarında da ayrıntılı olarak gösterilen kalemlere ilişkin bulunduğu ve yasal kesintiler olduğu, sözleşmeye ilişkin bu taleplere yönelik davacı tarafça düzenlenmiş listeler dışında hakedişlerden haksız olarak kesinti yapıldığına dair bir delil sunulmadığı, yine 11/03/2010 tarihli zeyilname ile de anahtar teslim esasına göre sözleşme ve ekleri doğrultusunda işin yapılmasının yüklenici tarafından kabul edildiği taraflarca benimsendiği ve bu nedenle de herhangi bir fark talebinin söz konusu olamayacağı; davacı tarafça işçilere fazla ödendiği beyan edilen miktar bakımından ödenen bu miktarın fazla mesai ücreti olduğu ileri sürülmüş olmakla birlikte sözleşmenin 12.5 maddesinde; yüklenicinin projede personel, işçi vb. adı altında emrinde (gerek Türk gerekse yerel Türkmen) çalıştırdığı kişilerin tümünün Türkiye’deki ve Türkmenistan’daki ücret, maaş fazla mesailerinin, maaş vergilerinin, sigorta primlerinin.. her türlü prim ve diğer sosyal haklarının yüklenici tarafından ödeneceği hüküm altına alındığı, bu kesintinin davacı tarafça sunulan ve kesintileri gösteren tabloda fazla mesai kesintisi adı altında da yer almadığı kaldı ki anılan sözleşme hükmü gereğince bu miktardan da davacı yüklenicinin sorumlu olduğu” gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.Davacı istinaf başvuru dilekçesi ile; dava dilekçesindeki ve dosyadaki beyanlarını tekrarlayarak; taleplerin tamamının kabul edilmemesi halinde davalının kusurlu eylemlerinin iş sözleşmesinde belirlenen bedellerle yapılmasına engel olduğu ve güçleştirdiği, bu durumun ekonomik mahvına sebebiyet verdiği göz önüne alınarak hakimin sözleşmeye müdahalesi ile işin birim baz fiyatlarının alınacak bilirkişi raporu doğrultusunda fazlaya dair hakları saklı tutularak %100 oranında artırılmasına karar verilmesi gerektiğini belirterek kararının kaldırılmasına, davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı istinaf cevap dilekçesinde; projede yapılan esaslı olmayan değişikliklerin zeyilname ve hak edişler ile davacıya ödendiğini belirterek talebin reddine karar verilmesini talep etmiştir.Taraflar arasında 24/07/2009 tarihli … Otel İşi Mekanik-Elektrik Uygulama Sözleşmesi, 29/07/2009 tarihli Archabill Villa Mekanik-Elektrik Uygulama Sözleşmesi, 17/11/2009 tarihli 108 Konut projesi “Elektrik Uygulama Sözleşmesi düzenlendiği, 15/01/2010 tarihliPost Binası Elektrik işlerinin davacı yüklenici tarafından yapılmasının kararlaştırıldığı ve 11/03/2010 tarihli zeyilnamenin düzenlendiği ihtilafsız olup, belirtilen sözleşmelerin götürü bedelli olmayıp birim fiyat esasına göre düzenlenmiş anahtar teslimli sözleşme olmasına rağmen, mahkemece götürü bedelli sözleşme olarak kabul edilerek sonuca gidilmesi hatalı olmuştur.Davacı tarafça dava konusu edilen alacakların; davacı alacağından yapılan kesintilere ilişkin olduğu konusunda dosyada ihtilaf yoktur. Bu durumda davacı tarafa yapılan kesintilerin hangi nedenle ne miktar yapıldığı hususunda beyanda bulunması için süre verilmesi gerekir. Davacı tarafça dava konusu edilen, yapılan kesintiler ve kesintilerin haklı nedene dayandığı konusunda ispat külfeti davalı tarafta olduğuna göre bu konuda davalıya dosya kapsamında belirtilmeyen delillerini varsa ibraz etmesi için süre verilmesi ve delil ibraz edilmesi halinde kesintilerin haklı olup olmadığı konusunda bilirkişi heyetinden ek rapor alınması gerekmektedir.Bu şekilde sonuca varılamaması halinde ise davacının terditli talebi olan ve mahkemece değerlendirilmeyen sözleşmeye hakimin müdahalesi ile birim fiyatların %100 oranında artırılması talebinin değerlendirilmesi gerekmektedir. Açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin istinaf talebinin kabulü ile usul ve yasaya uygun bulunmayan yerel mahkeme kararının 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince kaldırılarak yukarıda açıklanan şekilde inceleme ve araştırma yapıldıktan sonra oluşacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi için dosyanın yerel mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE, 2-İstanbul 8. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 29/12/2017 tarih, 2014/342 Esas, 2017/1099 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,3-Dosyanın Dairemiz kararına uygun şekilde yeniden bir karar verilmek üzere mahalli mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, 4-Davacı tarafından yatırılan istinaf karar harcının istek halinde kendisine iadesine,5-Davacı tarafça yapılan istinaf yargılama giderinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına,6-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından davacı yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-a-6 maddesi gereğince KESİN olmak üzere 08/06/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.Başkan …