Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
15.HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2021/1002
KARAR NO: 2022/1028
TÜRK MİLLETİ ADINA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 24/10/2019
NUMARASI: 2015/1045 Esas, 2019/985 Karar
BİRLEŞEN İSTANBUL 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ DOSYASI
ESAS NO: 2016/938
KARAR NO: 2017/1115
DAVANIN KONUSU: Alacak |İtirazın İptali
KARAR TARİHİ: 24/05/2022
Taraflar arasında görülen davanın yerel mahkemece yapılan yargılaması sonucunda verilen hükme karşı istinaf yoluna başvurulmuş olup, duruşmasız olarak dosya üzerinde yapılan inceleme ve istinaf talepleriyle sınırlı olarak yapılan değerlendirme sonunda;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: Asıl dava; taraflar arasında düzenlenen taşeronluk sözleşmelerinden kaynaklanan ve davacıya ait olduğu iddia olunan iş iskelesi ve ekipmanlarının iadesi, iadenin mümkün olmadığı takdirde bedeli ile mahrum kalınan kira gelirinin davalı işverenden tahsili istemine , birleşen dava İİK nun 67. Maddesi gereğince açılan itirazın iptali ve icra inkar tazminat talebine ilişkin olup mahkemece asıl ve birleşen davanın kabulüne karar verildiği, kararın davalı vekilince istinaf edildiği anlaşılmıştır. Davacı vekili ; …Ltd Şti ile davalı şirket arasında … Projesinin dış cephe sıva işleri, bina cephelerinde ısı yalıtım işleri için 25/10/2010 tarihli ve 05/01/2011 tarihli,kutu temellere ısı yalıtımı, otopark perdelerine sıvı boya yapım işi bina cephelerinde ısı yalıtımı yapılması işleri için 23/01/2012 tarihli sözleşme ve ek protokollerin imzalandığını, davacı …Ltd Şti nin sözleşmede taşeron, davalı …Ltd Şti nin de işveren konumunda olduğunu, yeni satın alınacak iş iskelesinin temini ve montajının taşerona ait olduğunun sözleşme ile kararlaştırıldığını, davacı …Ltd Şti nin işin ifasında avansa ihtiyacı olması nedeniyle taraflar arasında 20/09/2012 tarihli protokol düzenlendiğini, 75.000 m2 dış cephe iş iskelesinin davalı …Ltd Şti ye verilen alınan avans karşılığı teminat gösterildiğini, işlerin ifasından sonra bakiye hesaba bakılmaksızın dış cephe iskelesi ve ekipmanlarının tamamının taşerona iadesinin kararlaştırıldığını, tarafların 27/11/2012 tarihinde fesihname başlıklı belge ile sözleşmenin feshini kararlaştırdıklarını, ancak kesin hakedişin davalı tarafça kasıtlı olarak yapılmadığını, böylece iskelenin kendi elinde kalmasının sağlandığını,iskelenin iade edilmesi için Kartal …noterliğinin 03/06/2013 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesinin tebliğine rağmen iskelenin teslim edilmediğini, bu nedenle İstanbul Anadolu 11. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2013/75 D.İş sayılı dosyası ile delil tespiti yaptırıldığını, alınan bilirkişi raporuna göre 75.000 m2 tutarlı dış cephe iş iskelesinin davalıya ait şantiyede bulunduğunu,iskele bedelinin 2.250.000,00 TL olduğunu, aylık kirasının ise 112.500,00 TL olduğununu belirterek; öncelikle … Mahallesi … Sokak … Sitesi Üstü Şantiye Sahası … İnşaat şantiyesinde bulunan 75.000 m2 dış cephe iskelesi ve ekipmanlarının üzerine davalı tarafından kullanılmaması ve 3.kişilere devredilmesinin engellenmesi bakımından ihtiyati tedbir konulmasına, müvekkiline ait olan 75.000 m2 dış cephe iş iskelesi ve yürüme bantları ve ekipmanlarının davacı müvekkiline aynen iade edilmesine, bu talep kabul edilmediği ya da iadenin mümkün olmaması halinde fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 1.000,00 TL iskele bedeli ile 1.000,00 TL kira bedeli alacaklarının ihtarname tarihi olan 03/06/2013 tarihinden itibaren işleyecek reeskont avans faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini İstanbul Anadolu 3. ATM nin 2014/1392 esas sayılı dosyasında talep ve dava etmiştir. Davalı vekili ; müvekkili şirketin adresinin … mahallesi, … caddesi, … Sitesi … Blok No:… Merter İstanbul olup ihtilafın çözümünde Bakırköy Asliye Ticaret Mahkemelerinin yetkili olduğunu belirterek yetki itirazında bulunmuş, davanın esası yönünden ise davacının taşeron sıfatıyla söz konusu inşaatta bir kısım işlerin yapımını üstlendiğini ancak vaki temerrüdü ve sözleşmeye aykırılığı sonucu sözleşmenin 27/11/2012 tarihinde feshedildiğini, davacıya ait olan iş iskelesi ve diğer malzemelerin ise müvekkili şirket tarafından fesih tarihinden önce 19/09/2012 tarih ve … sayılı sevk irsaliyesi ve 20/09/2012 tarihli … sayılı fatura ile birlikte satın alındığını ve satış bedelinin … Bankası aracılığı ile ödendiğini, ayrıca … üzerinden yapılan 5 adet EFT işleminin de sözleşme doğrultusunda yapılacak tüm ödemelerin gerçekleştirildiğini, bu nedenle dava konusu iş iskelelerinin mülkiyetinin müvekkili şirkete ait olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir. Birleşen davada davacı vekili ; müvekkili … Ltd Şti nin … isimli projenin yüklenicisi olduğunu, davalı şirket ile davacı arasında imzalanan 25.10.2010 tarihli “Bina cephelerinde Isı Yalıtımı Yapılması İşleri” “Dış Cephe Sıva İşleri” 05.01.2011 tarihli Bina Cephelerinde ısı Yalıtımı Yapılması İşleri ve 23.01.2012 tarihli “Kutu Temellere Isı Yalıtımı, Otopark Perdelerine Sıvı Boya Yapılması İşleri’nin yapılmasına ilişkin sözleşmeler imzalandığını, bir süre sonra davalı …Ltd Şti nin işçilerin maaşlarını ödeyemez hale geldiğini, işin devamı için davacı … Ltd Şti den avans ödemesi yapmasını istediğini,vanas ödemesi yapıldığını, davalı şirketin sözleşmeye aykırı tutum ve davranışlara devam ettiğini ve temerrüde düştüğünü, sözleşmenin haklı nedenle feshedildiğini, davalıya yapılan avans ödemesi nedeniyle davacının alacaklı hale geldiğini, bu nedenle ödenen avansın tahsili için davalı …Ltd Şti hakkında İstanbul …İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasında icra takibi başlatıldığını, davalının haksız itirazı ile takibin durduğunu belirterek, itirazın iptaline, takibin devamına, davalının %20’den az olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkumiyetine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Birleşen davada davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı tarafın taraflar arasında imzalanan sözleşmelerin haklı nedenle feshedildiğini iddiasının doğru olmadığını,varılan uzlaşma ile feshin gerçekleştiğini,taşeronluk sözleşmesi gereğince davalı müvekkili …Ltd Şti nin sözleşmeden doğan tüm yükümlülüklerini yerine getirdiğini,ancak davacının hak ve alacakları ödememesi, iskelenin teslim edilmemesi neticesinde davalı şirketin çalışamaz ve borçlarını ödeyemez hale geldiğini, 27.11.2012 tarihli Fesihname başlıklı belgenin tarafların serbest iradeleriyle gerçekleştiğini, davacı firmanın iskeleyi teslim etmemesi üzerine İstanbul Anadolu 11. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2013/75 D.iş sayılı dosyasıyla delil tespiti yaptırıldığını, iskelenin ve diğer ekipmanların müvekkiline aynen iadesi için İstanbul Anadolu 3. ATM nin 2014/1392 esas sayılı dosyasında dava açtıklarını, bu dosyada verilen yetkisizlik kararı üzerine dosyanın İstanbul 15. ATM’sinin 2015/1045 Esas Sayısına geldiğini, davanın derdest olduğunu, bu davanın da İstanbul 15. ATM de yargılaması devam eden dosya ile bağlantılı olduğunu bu nedenle bekletici mesele yapılmasını istediklerini belirterek, haksız davanın reddi ile davacının %20 den az olmamak kaydıyla tazminat ile mahkumiyetine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece; iskelenin değeri 2.250.000,00 TL olarak belirlendiği , bu bedelin 09/09/2014 dava tarihinden itibaren reeskont avans faiziyle davalıdan alınıp davacıya verilmesine karar verildiği, birleşen İstanbul 4 ATM nin 2016/938 esas sayılı dava dosyasında; birleşen dosya davacısının 505.964,06 TL cari hesap alacağı bulunduğu, bu miktar alacak üzerinden itirazın iptaline ,takibin devamına, 505.964,06 TL ye takip tarihinden itibaren reeskont avans faizi yürütülmesine karar verildiği görülmüştür. Davalı -birleşen davacı istinafında; mahkemenin talebi aşan karar verdiğini, terditli talebin var olduğunu, iskelenin iadesi mümkün olmaz ise bedelinin tahsili ile mahrum kalınan kira bedelinin tahsilini talep etmiştir. Karara esas alınan Anadolu 2. İcra Hukuk Mahkemesinin kararının emsal alınamayacağını, iskelenin iade şartlarının protokole bağlandığını, mahkemece bu konuda değerlendirme yapılması gerektiğini belirtmiştir. İskelenin iade koşulları 15.01.2013 tarihli protokolde düzenlenmiş, 15.07.2013 tarihine kadar davacının davalıya olan borcunun ödenmemesi halinde iskeleler üzerinde davalının tasarrufta bulunacağı düzenlen ve mahkemenin bu protokolü dikkate almamıştır. İskele teminat olarak verilmiş ve birleşen davalarının kabulüne karar verilmiştir, alacakları sabit iken çelişkili olarak asıl davanın kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğunu, alacak hakkı ödenmeden iskelenin iadesi kararının verilemeyeceğini, davalının iskele üzerinde hapis hakkının var olduğunu, protokolde önce davacının borcunun ödenmesi gerektiğini, kendi borcunu yerine getirmediğinden asıl davanın reddine karar verilmesi gerektiğini , teminat amaçlı inançlı işlemin var olduğunu, 20.09.2012 tarihli protokolde iskele davacı tarafından 236.000 TL ( avans bedeli ) ye devredildiğini, mülkiyetin davalıya geçtiğini, bilirkişi raporunda iskelenin iade koşullarının oluşmadığını, mahkemenin bu hususu görmezden geldiğini, iskele bedelinin keşif yapılmadan tespit dosyası üzerinden belirlendiğini, tespit dosyasına itiraz ettiklerini, delil olarak kabul edilemeyeceğini, yeniden keşif yapılması gerektiğini ,kira bedellerinin fahiş hesaplandığını, davacının iskelesinin 14.000m2 si polisan tarafından haczedilip satıldığını, bu miktarında iadesine karar verildiğini , davanın zamanaşımına uğradığını kararın kaldırılmasını talep etmiştir. Taraflar arasındaki uyuşmazlık, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 470 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. Davacı yüklenici, davalı iş sahibidir. Birleşen dava yönünden davalı yüklenicinin istinaf başvurusu bulunmadığından birleşen dava ile ile ilgili istinaf incelemesi yapılmamıştır. İstanbul 2. İcra Hukuk Mahkemesinin 2014/775 Esas 2015/1033 karar sayılı kararında feri müdahil … Tic. A.Ş tarafından davalı şirkete karşı açılan istihkak davasının sonucunda davaya konu iskelenin mülkiyetinin davacı şirkete ait olduğu tespit edilmiş olup, karar Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin 2019/1597 Esas 2019/7713 Karar sayılı ilamı ile kesinleştiği görülmüştür. Taraflar arasındaa … Projesinin dış cephe sıva işleri, bina cephelerinde ısı yalıtım işleri için 25/10/2010 tarihli ve 05/01/2011 tarihli,kutu temellere ısı yalıtımı, otopark perdelerine sıvı boya yapım işi bina cephelerinde ısı yalıtımı yapılması işleri için 23/01/2012 tarihli sözleşme ve ek protokollerin imzalandığını ve eser sözleşmesi ilişkisi bulunduğu, sözleşmenin tarafların mutabakatı ile 22/11/2011 tarihli fesihname belgesi ile feshedildiği ve işin tasfiyesinin yapılacağının öngörüldüğü imzası ve içeriği inkar edilmeyen fesihten sonra yapılan 15/01/2013 tarihli protokol başlıklı belgede ise, asıl davaya konu iskele ile ilgili olarak; cari hesap ödemesi durumunda iskelenin davacı …’ye iade edileceği aksi halde davalı … Ticaret Limited Şirketi tarafından tasarruf edileceği düzenlenmiş olup, buna göre iskelenin iade şartları bahsi geçen protokoler ve fesih ibranamesi (tasfiye fesihnamesi) dikkate alınarak değerlendirilmesi gerektiğinden, mahkemece bu hususlar gözetilmeden verilen karar eksik ve hatalı olmuştur. Davalı vekilinin bu yöndeki istinaf sebepleri yerinde görülmüştür. Davacı vekili dava dilekçesinin talep kısmında terditli olarak, 75.000 m2 dış cephe iş iskelesi ve yürüme bantları ve ekipmanlarının davacıya aynen iade edilmesini, bu talep kabul edilmediği ya da iadenin mümkün olmaması halinde fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 1.000,00 TL iskele bedeli ile 1.000,00 TL kira bedeli alacaklarının ihtarname tarihi olan 03/06/2013 tarihinden itibaren işleyecek reeskont avans faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep etmiş, mahkemece tüm talepler yönünden karar verildiği görülmüştür. Terditli davalarda mahkemece öncelikle ilk talep yönünden araştırma yapılıp reddi halinde ikinci talebe ilişkin inceleme ve araştırma yapılması gerektiği halde usule uygun şekilde birinci talep kabul edildiği halde ikinci talep yönünden de hüküm kurulması hatalı olmuştur. Ayrıca; ilk talep yönünden davaya konu iskelenin mülkiyeti davacıya ait olduğu anlaşılmasına göre; bu kez keşif yapılmak sureti ile iskelenin aynen iadesinin mümkün olup olmadığı değerlendirilmesi, aynen iadesi mümkün olmadığı takdirde bedel ve kira tazminatı yönünden değerlendirme yapılması gerekirken terditli taleplerin hepsine birden hükmedilmesi hatalı olmuştur. İstanbul Anadolu 2. İcra Hukuk Mahkemesinin 2014/775 esas sayılı dosyasında verilen karar, taraflar arasında düzenlenen sözleşme, protokol ve fesihname kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, davaya konu iskelenin davacı yüklenici firmaya ait olduğu anlaşılmış olup, ancak yukarıda da bahsedildiği üzere geçerliliği ihtilafsız olan 15/01/2019 tarihli protokol kapsamında dava konusu iskelenin iadesinin şarta bağlandığı, cari hesap ödeme şartının gerçekleşmemesi durumunda tasarruf yetkilisinin davalı iş sahibine geçeceği bildirildiği, bu durumda mahkemece yapılacak işin öncelikle 15/01/2013 tarihli protokolde iskelenin iade şartının gerçekleşip gerçekleşmediği yönünde değerlendirme yapılması, şartın gerçekleşmesi halinde iadesi, aksi halde ise davanın reddine karar verilmesi gerektiğinden kararın bu yönüyle de kaldırılması gerekmiştir. Mahkemece hüküm kısmında zamanaşımınıın reddi yönünden karar verilmiş ise de; gerekçe kısmında zamanaşımı ile ilgili herhangi bir değerlendirme yapılmadığı , gerekçe belirtilmediği anlaşılmış olup , bu konuda gerekçe oluşturularak karar verilmesi gerektiğinden bu yönden de kararın kaldırılması gerekmiştir. Açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin istinaf talebinin kabulü ile usul ve yasaya uygun bulunmayan yerel mahkeme kararının 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince kaldırılarak yukarıda açıklanan şekilde inceleme ve araştırma yapıldıktan sonra oluşacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi için dosyanın yerel mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; 1-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE, 2-İstanbul 15. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 24/10/2019 tarih, 2015/1045 Esas, 2019/985 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA, 3-Dosyanın Dairemiz kararına uygun şekilde inceleme yapılarak yeniden bir karar verilmek üzere yerel mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, 4-Davalı tarafından yatırılan istinaf karar harcının istek halinde kendisine İADESİNE, 5-Davalı tarafça yapılan istinaf yargılama giderinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda DİKKATE ALINMASINA, 6-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından vekâlet ücreti takdirine YER OLMADIĞINA, Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince KESİN olmak üzere 24/05/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.