Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
15.HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/885
KARAR NO: 2023/724
TÜRK MİLLETİ ADINA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 22/01/2020
NUMARASI: 2014/1552 Esas, 2020/53 Karar
DAVANIN KONUSU: Tazminat
KARAR TARİHİ: 12/06/2023
Taraflar arasında görülen davanın yerel mahkemece yapılan yargılaması sonucunda verilen hükme karşı istinaf yoluna başvurulmuş olup, duruşmasız olarak dosya üzerinde yapılan inceleme ve istinaf talepleriyle sınırlı olarak yapılan değerlendirme sonunda;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: Dava; taraflar arasında düzenlenen eser sözleşmesinden kaynaklanan cezai şart ve zarar alacağının tahsili talebine ilişkin olup; mahkemece davanın reddine dair verilen karara karşı davacı vekilince istinaf talebinde bulunulmuştur.Davacı vekili, taraflar arasında akdedilen 02/03/2013 tarihli sözleşme uyarınca, davalının 480.000,00 Euro karışlığında 4 adet magazin beslemeli … model transfer makinasını teslim etmeyi taahhüt ettiğini, sözleşmeye göre müvekkilinin ödemesi gereken 144.000,00 Euro’luk sözleşme avansını ödediğini, sözleşme uyarınca avansın ödenmesinden itibaren 160 gün sonra ilk makinanın, 250 gün sonra ise diğer üç makinamn teslim edilmesinin gerektiğini, yine gecikmenin 15 günden fazla olması halinde, geciken her gün için makina başına 100,00 Euro ceza bedeli ödeneceğinin kararlaştırıldığını, davalıya üç adet ihtarname keşide edilmiş olmasına rağmen makinaların bugüne kadar teslim edilmediğini, makinaların teslim edilmemesi nedeniyle müvekkilinin almış olduğu siparişleri yerine getirmek için ek maliyetler altına girdiğini, çeşitli makinalar satın almak zorunda kaldığını ileri sürerek sözleşme uyarınca şimdilik 1.000,00 TL cezai şart alacağının 08/11/2013 tarihli ihtarnamenin davalıya tebliğ edildiği tarihten itibaren ve oluşan zararlarından şimdilik 1.000,00 TL’sinin ise dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizleriyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Davalı vekili, aynı konuyla ilgili İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nde 2014/1607 Esas sayılı dava dosyasının bulunduğunu, davacının taraflar arasındaki sözleşmeye bağlı kalmayarak makinalarda değişiklik talep ettiğini ve sözleşme süresini uzattığını, talep edilen değişiklikler doğrultusunda makinaların yeniden tasarlandığını ve teslime hazır hale getirildiğini, ancak davacının makinaları teslim almadığını, davacının makinalan teslim alması için 01/07/2014 tarihli ihtarnamesinin gönderildiğini, buna rağmen makinaların teslim alınmadığını, aynı anda hem cezai şart tazminatı hem de zararın tazmini talebinde bulunulamayacağını, eldeki davanın kısmi belirsiz alacak davası şeklinde ikame edilemeyeceğini, davacının davasındaki iddialarını ve zarar taleplerini kalem kalem somutlaştırması gerektiğini ve iddia ettiği bedelin harcını tamamlaması gerektiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, davacı şirketin 2012-2013-2014 yılları kanuni defterlerinin 6102 sayılı TTK nın 64/3. maddesine uygun olarak açılış ve kapanış tasdiklerinin süresinde yaptırıldığı, 2015 yılında e-deftere geçtiği, e-defter ile ilgili beratların süresinde alındığının görüldüğü,davalının davacının makinalar ile ilgili değişiklik talebinde bulunduğunu ve bu nedenle sözleşme süresinin uzatıldığını ayrıca sözleşme bedelinin, değişikliklerin maliyeti olan 76.000,00 Euro oranında artırılmasını kabul ettiğini geçerli delillerle ispat etmesi gerektiği,davalı tarafından bu yönde herhangi bir somut delil sunulmadığı, davalının sipariş edilen makinaları gereği gibi ve zamanında teslim etmediği, bu nedenle oluşan zararları tazmin etmekle yükümlü olduğu, buna ilişkin İstanbul 14. Asliye Ticaret Mahkemesi’nde karar verildiği, davacı tarafın, sözleşmenin haklı olarak feshedilmesi nedeniyle uğradığı menfi ve müspet zararın tazminini talep ettiği,menfi zararın, uyulacağına ve yerine getirileceğine inanılan bir sözleşmenin hüküm ifa etmemesi ve yerine getirilmemesi yüzünden güvenin boşa çıkması nedeniyle uğranılan zarar olduğu, menfi zarar kapsamına; sözleşme yapılmasına güvenilerek başka bir sözleşme fırsatının kaçırılmasından doğan zarar, sözleşme giderleri, sözleşmenin yerine getirilmesi ve karşılık edanın kabulü için yapılan masraflar, sözleşmenin yerine getirilmesi dolayısıyla uğranılan zarar, başka bir sözleşmenin yerine getirilmemesi nedeniyle uğranılan zarar ve dava masrafların girdiği, müspet zararın; sözleşme nedeniyle mal varlığında artışı beklenen meblağın, sözleşmenin haksız feshinden ötürü mal varlığına girmemesinden kaynaklanan zarar olduğunu, davacı tarafın, sözleşmeyi feshetmekle sözleşmenin ifâsından vazgeçmiş olduğunu, bu nedenle artık müsbet zarar kapasmamında, taraflar arasındaki sözleşmede kararlaştırılan avansın ödenmesinden itibaren 160 gün sonra ilk makinanın, 250 gün sonra ise diğer üç makınanın teslim edilmesi, teslimdeki gecikmenin 15 günden fazla olması halinde, geciken her gün için makina başına 100,00 Euro ceza bedeli ödeneceği yönündeki cezai şart tazminatını talep edemeyeceği, davacının diğer zarar talebinin de ispata muhtaç olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Davacı vekili istinaf dilekçesiyle, müvekkili şirketin 02/03/2013 tarihinde davalı şirket ile belli spesifik özellikleri olan 4 adet makinanın yapımı için anlaştığını, müvekkili şirketin sözleşme uyarınca ödeme şartlarını yerine getirmiş olmasına rağmen davalı şirketin sözleşmede yer alan teslim şartlarını karşılamadığını ve ilgili makinaları teslim etmediğini, yargılama sırasında davalının sözleşmeyi gereği gibi ifa etmediğinin ortaya konulduğunu, burada müvekkili şirketin müspet zararlarının belirlenmesinin mümkün olmadığını, mahkemece eksik inceleme sonucu karar verildiğini, müvekkilinin sipariş etmiş olduğu makinaların sözleşmeye uygun şekilde teslim edilmediğini, bu nedenle müvekkilinin başkaca makineler kullanmak veya satın almak durumunda kaldığını, bir sözleşmenin ifa edilmemesinden veya eksik ifasından dolayı uğranılan zararların karşılanmasının hukukta esas olduğunu, davalı firmanın teslimini taahhüt etmesine rağmen teslim edilmeyen makineler yerine müvekkili firmanın, 10 adet CNC tezgahı satın almak zorunda kaldığını, müvekkili firmanın almış olduğu siparişlerden purjör, körtapa, ve insört parçaların CNC tezgahta üretiminden kaynaklı olarak oluşan fazlalık maliyetin, müvekkili firma iş yerinde bulunan CNC tezgahlarındaki üretim hızının kıyası bilirkişi tarafından yapıldığını, ancak transfer tezgahları ile CNC tezgah arasındaki üretim hızının kıyası ile sipariş adedinin ticari defter ve faturalardan tespitinin yapılmadığını, transfer tezgahları yerine müvekkili firma tarafından alınmak zorunda kalınan 10 adet CNC tezgah için girilen maliyetin tespiti gerekirken bilirkişice bu tespitlerin yapılmadığını, davacı müvekkilinin iddiasının teknik bir konu olup bunun yalnızca bilirkişiler eli ile tespit edilebileceğini, mahkeme gerekçesindeki tespit edilememenin tespit edilmesinin teknik anlamda bir izahının olmadığını belirterek yerel mahkeme kararının kaldırılması için istinaf kanun yoluna başvurmuştur. Uyuşmazlık, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 470. ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. Davacı yüklenici, davalı ise iş sahibidir. Taraflar arasında 02/03/2013 tarihli, … numaralı eser sözleşmesi imzalanmıştır. Bu sözleşme ile davalı yüklenici sıfatıyla, 480.000,00 Euro bedel karşılığında sözleşmede detaylı özellikleri yazılı olan 15 üniteli 4 adet Magazin Beslemeli … Model Transfer Makinesini imal ederek sözleşmede yazılı tarihlerde davacı tarafa teslim etme işini üstlenmiştir. Dava dışı … AŞ ile davacı şirket arasında 15/03/2013 tarihinde Beşiktaş … Noterliği’nde … yevmiye numaralı düzenleme şeklinde finansal kiralama sözleşmesi imzalanmıştır. Bu sözleşme ile davacı şirket’ni davalı şirketten alacağı takım tezgahları finansal kiralama kapsamına alınmıştır. Bu sözleşmeler kapsamında davalı şirkete dava dışı … AŞ tarafından 20/03/2013 tarihinde 144.000,00 Euro avans ödemesi yapılmıştır. Davalı yüklenici şirket sözleşmeye konu makinalardan 1 adet demo üretip teslim tarihinden sonra 15/05/2014 tarihinde davacı şirkete teslim etmiş, sözleşmede davalı şirketin imal edeceği makinelerin purjör, körtapa ve 1/2-3/4 inç insört parçaları imal edeceği, parça işlem süresinin minimum tur zamanının 4,5 saniye/1, maximum tur zamanının 5,5 saniye/1 adet olacağı taahhüt edilmiştir.Davacı, ürünlerin teslim edilen makineden 6,02 saniyede çıktığını ve parçalardan sadece purjör parçasını yapabildiğini, diğerlerini yapamadığını ileri sürmüş, davalı ise, yapılan değişikliklerin maliyeti olan 76.000,00 Euro’nun ödenmesi şartıyla makinaları teslime hazır olduğunu, geç teslime sebebiyet veren hususların davacının talimatlarından kaynaklandığını iddia etmiştir. İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2014/1607 Esas sayılı dosyası ile … AŞ tarafından davalı yükleniciye karşı teslimdeki gecikme nedeniyle eldeki davanın da konusunu oluşturan sözleşme uyarınca davalıya ödenen 144.000,00 Euro avansın iadesini talep edilmiş, mahkemece 11/06/2015 tarih, 2015/428 Karar sayılı karar ile davanın kabulüne karar verilmiş ve bu karar taraflarca istinaf kanun yoluna başvurulmadığından kesinleşmiştir. Yanlar arasında imzalanan ve ihtilaf konusu olmayan sözleşmenin “Özel Şartlar” başlıklı 1.maddesinde; davalı yüklenici yanca makinelerin süresinde teslim edilmemesi halinde davacı iş sahibine gecikilen her bir iş günü için 100,00 Euro ödeneceği kabul edilmiştir. Dairemizce yapılan incelemede; mahkemece davacı yanın dava dilekçesinde şimdilik 1.000,00 TL olarak talep ettiği zarar içeriğinin açıklattırılmadığı, davacı yanın yargılama sırasında verdiği dilekçesiyle zarar taleplerini açıklayarak davasını ıslah ettiği, davacı vekilinin ıslah dilekçesiyle zarar taleplerini, davalı firmanın teslimini taahhüt etmesine rağmen teslim edilmeyen makineler yerine davacı firmanın siparişini aldığı purjör, körtapa, 1/2 ve 3/4 insört parçalarının imalatını gerçekleştirmek için 10 adet CNC tezgahı satın almak zorunda kaldığı, müvekkilinin almış olduğu siparişlerden purjör, körtapa ve insört parçaların CNC tezgahta üretimden kaynaklı olarak oluşan fazlalık maliyetin, müvekkili firma iş yerinde mevcut bulunan CNC tezgahlarda tespit edilecek üretim hızı ile transfer tezgahtaki üretim hızının kıyası ile sipariş adedinin ticarİ defter ve faturalarından çıkarılarak tespiti ve tespit edilen tutarın müvekkiline ödenmesi şeklinde açıkladığı tespit edilmiştir.Mahkemece hükme esas alınan ve dava konusu makinalar üzerinde yapılan keşif sonucu hukukçu Prof. Dr. .., SMMM … ve hukukçu Prof. Dr. … tarafından hazırlanane 09/01/2019 tarihli 2.ek raporda; taraflar arasında akdedilen sözleşmede davalı taralın imal edeceği transfer tezgahlarında bütün parça türleri için üretim süresi 5,5 saniye olarak belirlendiği, bu durumda, CNC makinenin transfer tezgahıma göre 7,23 kat yavaş çalıştığı, aynı miktarda mamul elde edebilmek için bir transler tezgahı yerine 7.23 adet CNC tezgahı gerektiği, 4 adet transfer tezgahi için de 29 adet CNC tezgahı gerektiği, davalıdan alınması kararlaştırılan 4 adet transfer tezgahı için 24 saatte 6 personel çalıştırılması yeterli iken, 29 adet CNC makinesi için 24 saatte 24 personel çalıştırılması gerektiği, transfer tezgahlarına göre CNC tezgahların daha çok fire verdiği,, bu firenin mamul ağırlığının yaklaşık % 61,5 u kadar olduğu, başka bir deyişle, purjör ve kör tapa için CNC tezgahlarda transfer tezgahına göre % 41,5 oranında fazla malzeme kullanıldığı, CNC tezgahlarının transfer tezgahlarına göre daha fazla elektrik enerjisi harcadığı, 4 adet transfer tezgahı yaklaşık 120 kwh enerji tüketirken, 29 adet CNC tezgahta bu rakamın 435 kwh olduğu tespitleri yapılmıştır.Davacı aynı zamanda firmaları tarafından üretilmesi gereken ancak davalı yanca zamanında teslim edilmeyen makineler nedeniyle üretilemeyen ürünler için alınan ham maddelerin stokta kalıp çürüdüklerini, bu nedenle kâr mahrumiyetine uğradıklarını ileri sürerek bu zararın da tahsilini talep etmiştir.Görüldüğü üzere, davacı yanın talepleri hem sözlemenin ifasına, hem de sözleşmenin feshine yönelik talepler olup, dosya kapsamında yanlar arasında imzalanan sözleşmenin feshedildiğine yönelik bir belge ya da beyan olmadığı anlaşılmaktadır. O halde, mahkemece öncelikle davacı yana eldeki dava ile sözleşmenin feshinin talep edilip edilmediği ve transfer makinesi almak yerine CNC makinesi alma nedeninin ve ıslah dilekçesi ile açıklanan talep kalemlerinden hangileri için dava dilekçesinde belirtilen 1.000,00 TL bedelden ne miktar talep edildiğinin açıklattırılması, akabinde davacı yanın fesih talebi bulunup bulunmamasına göre talep edebileceği zararların tespitinin yapılması, delillerin buna göre değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olmuştur.Açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin istinaf talebinin kabulü ile usul ve yasaya uygun bulunmayan yerel mahkeme kararının 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince kaldırılarak yukarıda açıklanan şekilde inceleme ve araştırma yapıldıktan sonra oluşacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi için dosyanın yerel mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE,2-İstanbul 11. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 22/01/2020 tarih, 2014/1552 Esas, 2020/53 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,3-Dosyanın Dairemiz kararına uygun şekilde inceleme yapılarak yeniden bir karar verilmek üzere yerel mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,4-Davacı tarafından yatırılan istinaf karar harcının istek halinde kendisine İADESİNE,5-Davacı tarafça yapılan istinaf yargılama giderinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda DİKKATE ALINMASINA,6-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından vekâlet ücreti takdirine YER OLMADIĞINA,Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince KESİN olmak üzere 12/06/2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.