Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
15.HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/490
KARAR NO: 2023/313
TÜRK MİLLETİ ADINA
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 30/12/2019
NUMARASI: 2017/910 Esas, 2019/1166 Karar
DAVANIN KONUSU: Menfi tespit, Alacak, İstirdat
KARAR TARİHİ: 21/03/2023
Taraflar arasında görülen davanın yerel mahkemece yapılan yargılaması sonucunda verilen hükme karşı istinaf yoluna başvurulmuş olup, duruşmasız olarak dosya üzerinde yapılan inceleme ve istinaf talepleriyle sınırlı olarak yapılan değerlendirme sonunda;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ :
Dava; eser sözleşmesinden kaynaklanan menfi tespit, alacak ve istirdat talebine ilişkin olup, mahkemece davanın reddine dair verilen karara karşı davacı yanca istinaf talebinde bulunulmuştur. Davacı vekili, davalılardan … Sanayi ve Tic. Ltd. Şti’nin Bakırköy Yeşilyurt şantiyesinde yapılacak … sistem alimünyum pencere ve cam işleri ile kompak laminat cephe kaplama, seramik cephe kaplama, balkon camlı korkuluk, otomatik motorlu panjur ve kompozit panel kaplama işlerinin işveren tarafından onaylanan sistemlere uygun olarak imalatı, nakliyesi ve montaj için teklif verdiğini, diğer davalı …’in davalı … Tic.Ltd.Şti.’nin ortağı/patronu olduğunu, görüşmeler sırasında müvekkilini gösterişli bina ve ofisinde ağırladığını, … ünvanlı ana tedarikçi firmanın imalat için gerekli olan malları hazırladığı bu malları derhal alması gerektiğini belirttiğini, … markasının hem alınması gereken malzemeye zam yapacağı hem de döviz fiyatları değişeceği için fiyatın güncellenmesi gerekeceğini, daha sonra işi malzeme fiyat değişikliği nedeni ile aynı fiyata yapamayacağını, fiyat farkı talep edeceklerini belirttiğini, bu nedenle yanında getirdiği sözleşmenin hemen imzalanarak kendisine anlaşılan vadelerde çek verilmesini bu çekleri mal siparişi için …’ya çalışanı ile hemen göndereceğini faturaların sonra kesilebileceğini söylediğini, davacının güvende olması için ek-3’te sunulan tarihsiz 198.000 Euro değerinde … banka Güneşli Şubesine ait 05.07.2017 basım tarih … numaralı sözleşmenin tarafı olan ortağı/patronu olduğu … şirketi çekini vereceğini ve güvence olarak da çeki şahsen cirolayacağını söylediğini, davalının hilesi nedeni ile güven duyan müvekkilinin aldanarak tek suret hazırlanan sözleşmeyi imzaladığını, fotokopisi sunulan tahsilat makbuzu ile şüphelinin alındı verdiği çek bordrosunda bahsi geçen … Bankası Küçükbakkalköy Şubesi 23.09.2016 basım tarihli … numaralı 31.08.2017 vadeli 135.000,00 TL tutarlı, … numaralı 30.09.2017 vadeli 135.000,00 TL tutarlı, … numaralı 31.10.2017 vadeli 135.000,00 TL tutarlı, … numaralı 30.11.2017 vadeli 135.000,00 TL tutarlı, … numaralı 31.12.2017 vadeli 35.000,00 TL tutarlı, … numaralı 31.01.2018 vadeli 135.000,00 TL tutarlı toplamda 810.000,00 TL tutarlı çekleri davalıya teslim ettiğini, davalı …Ş şirketinin iyi niyetli olmadığını, öncelikle elinde bulunan çeki ne şekilde kimden aldığını açıklaması ve faktoring sözleşmesini ibraz etmesi gerektiğini belirterek, davalı …Ş’in elinde bulunan … bankası Küçükbakkalköy Şubesi 23.09.2016 basım tarihli … numaralı 30.11.2017 vadeli 135.000,00TL tutarlı çekin daha icraya konulmamış olması nedeni ile %15 teminat karşılığı çekin yazılmaması ve icraya konulamaması yönünde ihtiyati tedbir, aksi takdirde ihtiyati haciz kararı verilmesini, dava konusu edilen … bankası Küçükbakkalköy Şubesi 23.09.2016 basım tarihli … numaralı 31.11.2017 vadeli 135.000,00TL tutarlı çek ile ilgili olarak davacı müvekkilimin davalı … Tic. Ltd. Şti.ne borcu olmadığının tespitine, çekin davalı …’in elinden alınarak davacı müvekkiline teslimine, çekin tahsil edilmesi halinde çek bedeli olan 135.000,00 TL’nin fazlaya ilişkin talep ve dava haklar saklı kalmak kaydı ile dava tarihinden başlayarak reeskont faizi ile birlikte davacı müvekkiline ödemesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı …Ş vekili, davacı şirketin keşidecisi olduğu 30/11/2017 tarihli ve 135.000,00-TL bedelli dava konusu çekin diğer davalı çek lehtarının edimlerini yerine getirmemesi nedeniyle bedelsiz kaldığından bahisle, borçlu olmadığının tespiti talepli açılan davada mahkemenin yetkili ve görevli olmadığını, davalı şirketin adresinin Sarıyer/İstanbul olduğunu, Küçükçekmece Asliye Ticaret Mahkemelerinin yetkili ve görevli olduğunu, ayrıca mahkemenin davacının ihtiyati tedbir talep ettiğini, mahkemenin tedbir talebinin kabulüne dair verdiği karardan rücu ederek ihtiyati tedbirin kaldırılmasını, aksi halde teminat miktarının dava değerinin % 115’den az olmayacak şekilde artırılmasını ve keşideci olan davacının kendisi ile önceki hamiller arasındaki ilişkiden doğan şahsi defilerin faktoring firmasına karşı ileri sürmesinin mümkün olmadığını belirterek, davanın reddine, %20’den aşağı olmamak üzere kötüniyet tazminatının davacıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece, davacının ticari defterleri üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırıldığı, bilirkişi raporunda, davacının 2017 yılı ticari defterlerinde davalı … San. ve Tic.Ltd. Şti’ni 159.01.020 verilen sipariş avansları hesabı cari hesap kodunda takip etmekte olduğu, taraflar arasındaki ticari ilişkinin mevcut olduğu, bu konuda uyuşmazlık bulunmadığı, davalı faturasının 04.07.2017 tarihli ve Seri A. … no’lu, toplam: 454.595,00 TL tutarlı olduğu, ancak davacı kayıtlarında mevcut bulunmadığı, davacının davalı şirkete keşide ettiği dava konusu … numaralı 31.08.2017 vadeli 135.000,00TL, … numaralı 30.09.2017 vadeli 135.000,00TL, … numaralı 31.10.2017 vadeli 135.000,00TL , … numaralı 30.11.2017 vadeli 135.000,00TL tutarlı, … numaralı 31.12.2017 vadeli 135.000,00TL, … numaralı 31.01.2018 vadeli l35.000,00TL tutarlı toplamda 810.000,00 TL tutarlı çeklerin 21.07.2017 tarih ve … no’lu makbuz ile ciro ve imza edilerek davalı tarafa verildiği, davalı tarafın iş bu faturalara karşılık gelen herhangi bir fatura veya iadesinin bulunmadığı, davacı tarafın incelenen 2017 yılı defter ve belgelerine göre; 31.12.2017 tarihli (.. no’lu madde, Yevmiye s: …) davalı tarafa verilen çeklerin 159.01.020- verilen sipariş avansları hesabında davalı taraf borcunda: 810.000,00 Tl olarak bulunduğu, dava konusu çek’in 30.11.2017 tarih ve 135.000,00 TL henüz tahsil edilmemiş olduğunu, sonuç olarak davacı tarafın davalı taraftan 810.000,00 TL alacaklı olduğu, davalı tarafın faturasının davacının ticari defterlerinde kayıtlı olmadığı, davalı …Ş 2017 yılı ticari defterlerinin incelenmesinde; davalı … ile diğer davalı … Ltd Şti arasında ticari ilişki olduğu, hesap hareketlerinin “riskli, üstlenilmeyen, faktoring işlemlerinden alacaklar hesabı ile ilişkinin devam ettiği 25/07/2017 tarihli faktoring sözleşmesinin bulunduğu, faktoring işlemine konu alacağın 04/07/2017 tarihli … nolu 454595 TL tutarlı faturaya istinaden teslim alındığının anlaşıldığı söz konusu çekin faktoring sözleşmesine göre masraf komisyon düşüldükten sonra 122.500,00 TL’sinin … firmasına ödendiği, dosyaya ibraz edilen 19/08/2017 tarihli mailde davacı şirket yetkilisi …’nun davalı … yetkilisi …’e hitaben attığı mailde “31/08/2017 tarihli ve 31/12/2017 tarihli iki çekin davalı elinde olduğunu, ve bayramdan sonra ödenmesi için süre talep ettiğini, bildirdiği” yani davacı tarafın keşide ettiği çeklerin … Ltd Şti tarafından piyasada kullanıldığından haberdar olduğunun anlaşıldığı, davalı … Ltd Şti’nin ticari defterlerinin incelenemediğini, davalı … Ltd Şti’nin alacağına dayanak olarak davacı tarafa düzenlediği 04/07/2017 tarih … nolu 454.595,00 TL tutarlı fatura içeriği mal ve hizmeti davacıya verdiğini ispat etmesi gerektiği, davacı tarafından dava konusu çekin vadesinde faktoring şirketine ödenmediğinin tespit edildiği belirtilmiştir. Mahkemece, davacı şirketin davalı … Tic. Ltd. Şti arasında anlaşma yapıldığı, bu anlaşmanın davalı şirketin ortağı …’in hileli eylemleri ile sözleşmenin imzalattırıldığı ve sözleşme ile toplam 810.000,00 TL değerinde 6 adet çeki keşide ederek davalıya verdiği ve çek bordrosu ile de kayıt altına alındığı, davalıların kendisini aldattığını sözleşmeyi ifa etmedikleri, bu sebeple davaya konu çeki elinde bulunduran … Anonim Şirketi’nin de kötüniyetli olduğu, sözkonusu … bankası Küçükbakkalköy Şubesi 23.09.2016 basım tarihli … numaralı 30/11/2017 vadeli 135.000,00 TL tutarlı çekten dolayı borçlu olmadıklarının tespitine karar verilmesini talep ettiği, dava konusu çekin davacı … davalı … kayıtlarında yer aldığı, diğer davalı … Ltd Şti’nin ticari defterlerini ibraz etmediği, bu nedenle incelenemediği, davalı şirketin BA -BS formlarının da vergi dairesine bildirilmediği, davalı … şirketinin kendi kanununa uygun şekilde dava konusu çeki elde ettiği, dosyada yer alan 21/07/2017 tarihli tahsilat makbuzu incelendiğinde davacının dava konusu çekin de yer aldığı toplam 6 adet çeki davalı … Tic.ltd. Şti’ne verdiği, kendi ticari defterlerine avans hesabına kaydettiği, ancak bu kayıt tek taraflı delil niteliğinde olup yeterli olmadığı, tahsilat makbuzunda herhangi bir açıklama bulunmadığı, dosyaya ibraz edilen imzasız cephe işleri keşif özeti ve de tarafların verilen çekleri teminat amacı ile verdiğine ilişkin herhangi yazılı bir belge ve sözleşme de sunulmadığı, dosyada görüntüleri yer alan dava konusu dahil 6 adet çekin üzerinde de teminat amacı ile verildiğine yönelik herhangi bir ibare bulunmadığı, sözkonusu çekin kıymetli evrak olup sebepten mücerret olduğu, davacının teminat amaçlı verildiğine ilişkin iddiasını 6100 sayılı HMK uyarınca yazılı delil ile ispat edemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Davacı vekili istinaf dilekçesiyle, davalı … ile diğer davalı şirket arasında ibraz edilen faturadan kaynaklı herhangi bir mal alım satımı olmadığını, elinde sevk irsaliyesi bulunmadığından çeklerin avans çeki olarak verildiğinin kabulü gerektiğini, faturaya konu malların teslim edilip edilmediğine ilişkin faktoring şirketinden sevk irsaliyesi istenmesinin, sevk irsaliyesi bulunmaması halinin davacı lehine delil teşkil edeceğini ve çeklerin avans çeki olduğunu göstereceğini, davanın kabulüne karar verilmesi gerektiği halde davanın reddine karar verildiğini belirterek yerel mahkeme kararının kaldırılması için istinaf kanun yoluna başvurmuştur. Davacı şirket ile davalı … Ltd Şti arasında … sistem aleminyum pencere ve cam işleri ile kompak laminat cephe kaplama, seramik cephe kaplama, balkon camlı korkuluk, otomatik motorlu panjur ve kompozit panel kaplama işlerinin işveren tarafından onaylanan sistemlere uygun olarak imalatı, nakliyesi ve montajı işine ilişkin sözleşme yapıldığı, davacının sözleşme bedeli olarak toplam 810.000,00 TL bedelli 6 adet çeki davalıya teslim ettiği, bu çeklerden dava konusu … nolu 31/08/2017 vadeli 135.000,00 TL tutarlı henüz davacı tarafından karşılığı ödenmiş çekin diğer davalı …Ş elinde olduğu, davacının bu çekten dolayı borçlu olmadığının tespitini talep ettiği, ayrıca davalı …’ın taahütünü de yerine getirmediği, sözleşmeyi gereği gibi ifa etmediği, faktoring şirketi ile … arasındaki ticari ilişkinin varlığının ispatı gerektiği iddiasıyla açılan davada menfi tespit ve istirdat talebinde bulunulmuştur. Bu durumda, mahkemece mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yapılarak, yüklenicinin ticari defterleri de incelenip, diğer ticari defterleri ile karşılaştırılarak, mahallinde imalatın yapılıp yapılmadığı, yapılmışsa imalat bedelinin belirlenmesi, dava konusu çekin karşılığı işin yapılıp yapılmadığının tespiti ile davadaki talepler hususunda sonucuna göre karar verilmesi gerektiği halde, bu hususlar üzerinde durulmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olmuştur. Açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin istinaf talebinin kabulü ile usul ve yasaya uygun bulunmayan yerel mahkeme kararının 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince kaldırılarak yukarıda açıklanan şekilde inceleme ve araştırma yapıldıktan sonra oluşacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi için dosyanın yerel mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE, 2-Bakırköy 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 30/12/2019 tarih, 2017/910 Esas, 2019/1166 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,3-Dosyanın Dairemiz kararına uygun şekilde inceleme yapılarak yeniden bir karar verilmek üzere yerel mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, 4-Davacı tarafından yatırılan istinaf karar harcının istek halinde kendisine İADESİNE,5-Davacı tarafça yapılan istinaf yargılama giderinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda DİKKATE ALINMASINA,6-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından vekâlet ücreti takdirine YER OLMADIĞINA, Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince KESİN olmak üzere 21/03/2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.