Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
15.HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2019/1342
KARAR NO : 2019/1152
TÜRK MİLLETİ ADINA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 09/05/2019
NUMARASI : 2014/306 Esas, 2019/364 Karar
DAVANIN KONUSU: İTİRAZIN İPTALİ
BİRLEŞEN DAVA: TAZMİNAT
KARAR TARİHİ : 26/09/2019
Taraflar arasında görülen davanın yerel mahkemece yapılan yargılaması sonucunda verilen hükme karşı istinaf yoluna başvurulmuş olup, duruşmasız olarak dosya üzerinde yapılan inceleme ve istinaf talepleriyle sınırlı olarak yapılan değerlendirme sonunda;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ : Davacı-yüklenici … vekili İstanbul 8. ATM’ye verdiği 26/06/2008 tarihli dilekçesi ile, müvekkili ile davalı şirket arasında imzalanan sözleşme gereği müvekkilinin üstlendiği imalat ve montaj işlerini sözleşmeye uygun olarak eksiksiz tamamlayarak davalıya teslim ettiğini, taraflar arasında oluşan cari hesaptan dolayı müvekkili alacağının yapılan ihtara rağmen ödenmemesi üzerine alacağın tahsili amacıyla İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasından davalı şirket hakkında takip başlatıldığını, davalı tarafça yapılan itiraz üzerine takibin durduğunu, yapılan itirazda davalı tarafın icra takibine konu 782.774,70-TL’lik borcunun miktarına ve varlığına bir itirazının olmadığını, davalıdan alınan teminat mektubunun avans karşılığı olduğunu belirterek, haksız itirazın iptaline takibin devamına ve davalı aleyhinde %40’dan az olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava ettiği, bu dava dilekçesinin İstanbul 8. ATM’nin 2008/608 Esasına kaydedildiği görülmüştür.Davalı-iş sahibi … TİC. A.Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; taraflar arasında yapılmış sözleşme gereği davacının üzerine düşen edimlerinin tamamını yerine getirmediğini, takibe konu alacağın cari hesaptan kaynaklanmadığını, müvekkili ile davacı arasında kesin kabul ve teslime ilişkin düzenlenmiş tutanak bulunmadığını, davacının, süresi biten teminat mektubunun yenilenmiş şeklini müvekkiline vermekten kaçındığını, taraflar arasında hesap mutabakatı bulunmadığını, bu nedenle alacağın likit olmadığını ileri sürerek dilekçesinde bildirdiği diğer nedenlerle davanın reddini savunmuş, davacının kötüniyet tazminatına mahkumiyetini talep etmiştir. Davacı-İş sahibi … TİC. A.Ş. Vekili İstanbul 7. ATM’nin 2009/392 Esas sayılı dava dosyasına verdiği dilekçe ile taraflar arasında akdedilen 08/10/2007 tarihli eser sözleşmesine yüklenici-davalı …’nin aykırı davrandığını belirterek fazlaya ilişkin talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla 10.000-TL gecikme tazminatı ile 5.000-TL gelir kaybının avans faiziyle birlikte davalı yükleniciden tahsiline karar verilmesini talep ve dava ettiği, bu dava dosyasının İstanbul 8. ATM’nin 2008/388 Esas sayılı dosyasıyla birleştirilmesine karar verildiği görülmüştür.Davacı-İş sahibi … TİC. A.Ş. Vekili İstanbul 15. ATM’nin 2010/46 Esas sayılı dava dosyasına verdiği dilekçe ile, taraflar arasında akdedilen 08/10/2007 tarihli eser sözleşmesine binaen yüklenici-davalı …’nin yaptığı depolarda meydana gelen hasar nedeniyle fazlaya ilişkin talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla 10.000-TL maddi, 50.000-TL manevi tazminatın avans faiziyle birlikte davalı yükleniciden tahsiline karar verilmesini talep ve dava ettiği, bu dava dosyasının İstanbul 8. ATM’nin 2008/388 Esas sayılı dosyasıyla birleştirilmesine karar verildiği görülmüştür.Yapılan yargılama sırasında Ticaret Mahkemelerinin ayrılması nedeniyle dava dosyasının önce İstanbul 31. ATM’nin 2011/45 Esasına kaydedildiği, daha sonra da dosyanın İstanbul 11. ATM’nin 2014/306 Esasına kaydedildiği görülmüştür. Davacı-İş sahibi … TİC. A.Ş. Vekili İstanbul 3. ATM’nin 2016/1148 Esas sayılı dava dosyasına verdiği dilekçe ile, İstanbul 11. ATM’nin 2014/306 Esas sayılı dosyasına konu edilen talepleri açısından tahsilde tekerrür anlamına gelmemek üzere taraflar arasında akdedilen 08/10/2007 tarihli eser sözleşmesine binaen Ordu ve Samsun’da inşa edilen depoların gizli ayıplı olması nedeniyle uğranılan zararın tespiti ile temerrüte düşürüldüğü tarihten itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte davalıdan tahsiline ve dosyanın İstanbul 11. ATM’nin 2014/306 Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar verilmesini talep ve dava ettiği, mahkemece dava dosyasının İstanbul 11. ATM’nin 2014/306 Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar verildiği görülmüştür.İş sahibi … TİC. A.Ş. Vekilince İstanbul 31. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2011/45 Esas sayılı dosyasına 01/02/2013 tarihinde verdiği ıslah dilekçesiyle cezai şart alacağının ve ayıplı ifa nedeniyle uğranılan zararlarının tazminine ilişkin ikame edilen ve 2011/45 Esas sayılı dosya ile birleşen davalarındaki talep ve talep değerleri ile feri alacak kalemlerini ıslah ettiği, buna göre ayıplı imal edilen depoların patlaması nedeniyle uğranılan zarara ilişkin 10.000-TL’lik taleplerini 2.460.000-TL’ye çıkardıklarını davalı tarafça imal edilen depoların geç teslim edilmesi nedeniyle sözleşme uyarınca cezai şart ve gelir kaybı alacaklarının doğduğuna ilişkin 15.000-TL harca esas değer üzerinden ikame ettikleri ve bu dava dosyası ile birleşen cezai şart alacağı ve gelir kaybına ilişkin davanın harca esas değerini 65.000-TL’ye çıkartarak ıslah ettiklerini belirtmiştir. Asıl dosya davacı-birleşen dosyalar davalısı yüklenici … Vekili 10/02/2017 tarihli dilekçesi ile derdestlik ve zaman aşımı itirazında bulunmuştur. Asıl dosya davalısı-birleşen dosyalar davacısı … TİC. A.Ş. Vekili 13/06/2017 tarihli dilekçesi ile İstanbul 3. ATM’nin 2016/1148 esas sayılı dosyası ile açtıkları davada talep ettikleri 1.500.000-TL’lik davalarının hangi konuları ve faturaları kapsadığını beyan etmiştir. Yerel mahkemece yapılan yargılama sonunda 09/05/2019 tarih, 2019/364 Karar sayılı kararı ile; “…bu itibarla asıl dava yönünden yapılan inceleme sonrasında; benimsenen bilirkişi kurulu raporunda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere taraflar arasındaki eser sözleşmesinden kaynaklı taraf ticari defter ve kayıtlarına göre davacının davalıdan 782.774,70 TL asıl alacak, 2.717,97 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 785.492,67 TL alacaklı olduğu anlaşıldığından benimsenen bilirkişi raporunda tespit edilen 785.492,67 TL (kısa kararda maddi hata olarak 785.792,67 TL yazılmıştır) alacak miktarına yönelik davalının vaki itirazının haksız olduğu ve İİK’nun 67.maddesi gereğince iptalinin gerektiği; belirlenen-tespit edilen alacak miktarını aşan davacı taraf işlemiş faiz isteminin yerinde olmadığı kanaatine varıldığından davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Alacak likit ve itiraz haksız olduğundan kabul edilen miktar üzerinden davalının icra inkar tazminatına mahkumiyetine, reddedilen miktar yönünden alacaklının kötü niyetinin kanıtlanamamış olması nedeniyle, davalı-borçlu tarafların kötü niyet tazminatı isteminin reddine karar verilmiştir. Birleşen İstanbul 7. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2009/392 Esas, İstanbul 15. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2010/46 ve İstanbul 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2016/1148 Esas Sayılı davaları yönünden yapılan yargılama sonrasında; yukarıda gerekçesiyle tartışılıp değerlendirildiği üzere, taraflar arasındaki eser sözleşmesi gereği birleşen tüm davalarda davalı tarafça yapılıp teslim edilen işlerde ileri sürülen gizli ayıp iddiasının davalının kendi kusurundan kaynaklandığı, diğer yandan işin eksik ve geç teslim edildiği iddiasının ispatlanamadığı anlaşıldığından birleşen davacının birleşen davalarda ileri sürdüğü gecikme tazminatı, kar mahrumiyeti ve maddi manevi tazminat istemlerine ilişkin birleşen davaların ayrı ayrı reddine” karar verildiği görülmüştür. Asıl dosya davalısı-birleşen dosyalar davacısı iş sahibi … TİC. A.Ş. Vekili 27/05/2019 tarihli istinaf dilekçesi ile, Asıl dava dosyası yönünden;”1-ödemezlik define yönelik itirazımız ve delillerimiz değerlendirmeye alınmamış, itirazımızın neden reddedildiği gerekçelendirilmemiştir. 2-yerel mahkemenin alacağa uygulanacak faiz yönünden karar vermemesi ve talepnamedeki koşullarla takibin devamına şeklinde karar yazılması yükleniciye fazladan asıl alacağın iki katı üzerinde haksız faiz hesaplanmasına yol açacak niteliktedir.” Birleşen istanbul 7. asliye ticaret mahkemesinin2009/392 sayılı dosyası yönünden; “Davalı taraf, Ordu- Ünye depolarını 20.11.2007 tarihine, Ordu- Merkez depolarını 02.12.2007 tarihine, Samsun-Çarşamba depolarını 14.12.2007 tarihine ve Samsun- Terme depolarını 131.12.2007 tarihine kadar bitirmeyi taahhüt etmiştir. İşbu davada Yüklenici tarafından sunulan teslim tutanaklarının sonradan ve gerçeğe aykırı olarak doldurulmuş olduğunun; öyle ki montaja dahi başlanılmayan tarihlere ilişkin teslim tutanağı düzenlenmiş olduğunun ve tutanak altındaki imzaların şirketi yetkili kimseler olmadığının tespiti üzerine Yerel Mahkemece ve talimat yoluyla tanıklar dinlenilmiştir. Dinlenilen tanık ifadeleri ile ispatlandığı üzere Mart-Nisan aylarında teslim etmiştir. Montaja engel bir durum olmadığı, diğer taşeronların çalışmalarını devam ettirdikleri de yöne tanık ifadesi ile sabit olmuştur. Bu haliyle hükmün kanunun aradığı niteliklere haiz olduğundan bahsedilemeyeceğinden tanık ifadeleri doğrultusunda cezai şart talebimizin değerlendirilmesi gerekmektedir.” şeklinde, Birleşen İstanbul 3. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2016/1148 Esas Sayılı Dosyası İle İstanbul 15. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2010/46 Esas Sayılı Dosyası Yönünden; “Müvekkil şirket tarafından açılan birleşen davaların konusu müvekkil şirket tarafından yapılan güçlendirme çalışmaları, mahrum kalınan kira bedelleri ve TMO tarafından rücu edilen zararlara ilişkin tazminat talebidir. Yerel Mahkemece ıslah işlemimizin geçerli olup olmadığı hakkında inceleme yapılarak, ıslah işleminin geçerli olması halinde İstanbul 3. Asliye Ticaret Mahkemesinin birleşen dosyasının derdestlik yönünden değerlendirme yapması gerekirken hiçbir konuda inceleme yapmamıştır. Yerel Mahkeme davalarımızı incelemek ve usuli işlemleri değerlendirerek hüküm kurmak yerine hiçbir gerekçe belirtmeksizin her iki davanın konusu farklıymış gibi iki davayı da ayrı ayrı reddetmiş ve b. Davalarda davalı yüklenici lehine ayrı nisbi red vekalet ücretine hükmetmiştir. Ayıba ilişkin ikame olunan davamızda davalı Yüklenici depoda yaşanan yıkılmanın fazla yüklemeden olduğunu, teknik şartnamede 8 mt. fındık yükleneceği belirtilmesine rağmen 9,60 mt fındık yüklendiği iddiasında bulunmuştur. Buna karşılık Yerel Mahkemece lehimize bilirkişi raporu sunulmasından sonra mevcut bilirkişi raporlarının hükme esas alınmaya elverişli olmadığını belirterek oluşturduğu yeni bilirkişi heyeti tarafından hazırlan ve hükme esas alınan bilirkişi raporunda tek bir hesap ya da gerekçelendirme yapılmadan sağlıklı olmadığı şerhiyle dosyaya ön rapor sunan ve haklılığımızı ispatlayan deliller üzerine görüş değişikliğine giden heyetin değiştirdikleri ön raporlarında belirtilen görüşlerine katılım bildirilmiş ve bunun dışında hiçbir inceleme yapılmamıştır. Özetle; hem asıl dava yönünden ve hem de birleşen davalar yönünden müvekkil şirketin adil yargılanma ve hukuki dinlenilme hakkını ağır şekilde ihlal eden, kararının gerekçesini dahi belirtmeyen ve böylelikle bugüne kadar davamızın/ savunmalarımızın ispatına ilişkin sunulan onca delilimizin adeta yok sayılmasına neden olan usul ve yasaya aykırı ilamın ortadan kaldırılmasına” karar verilmesi gerekçeleriyle istinaf kanun yoluna başvurduğu görülmüştür.Dosya kapsamında taraflar arasında 08/10/2007 tarihli “SÖZLEŞME” başlıklı sözleşme imzalandığı görülmüş bu sözleşmenin incelenmesinde; sözleşmenin 2. Maddesine göre işin konusunun iş sahibi tarafından inşa edilecek 13 adet 5.000 tonluk toplamda 65.000 tonluk prefabrik fındık deposu binalarının prefabrik elemanlarının imali, iş yerine nakli ve montajının yapılması işi olarak açıklandığı, yapılacak depolarda fındık depolanacağı için prefabrik ile ilgili tüm statik ve mukavemet hesaplarının yüklenici … Tarafından yapılacağının sorumluğunun yükleniciye ait olacağının depo temellerinin projelerinin ve statik projelerin ise iş sahibi … TİC. A.Ş. Tarafından yaptırılacağının, depo yerleri ve tonajlarının; Ordu-Ünye 25.000 tonluk depo, Ordu-Merkez 15.000 tonluk depo, Samsun-Çarşamba 15.000 tonluk depo ve Samsun-Terme 10.000 tonluk depo olarak belirlendiği, sözleşmenin 4. Maddesinde yer tesliminin prefabrik elemanlarının montajına tam uygun şekilde iş sahibi tarafından en geç 15/10/2007 tarihine kadar yapılacağının yüklenicinin de prekastları 31/12/2007 tarihine kadar üretip montajını belirlenen iş programı doğrultusunda, Ordu-Ünye’deki deponun 20/11/2007’ye kadar biteceğini, Ordu-Merkez’deki deponun 02/12/2007’ye kadar biteceğini, Samsun-Çarşamba’daki deponun 14/12/2007’ye kadar biteceğini ve Samsun-Terme’deki deponun 31/12/2007’ye kadar biteceğinin kararlaştırıldığı görülmüştür.Sözleşme kapsamında … genel olarak imalata dair yükümlülükleri; prefabrik yapı elemanlarının hesap ve imalat projelerini yapmak, prefabrik yapı elemanlarının ilgili şartnamelere uygun imalatını yapmak, işyerine nakletmek ve montajını yapmaktır. Bu işin TMO teknik şartnamesine uygun olarak inşa edileceği ve prefabrik betonarme işlerinin TMO’ya kabulünün … ait olduğu belirtilmektedir. İş sahibi … yükümlülükleri ise; işyerine Treyler ve montaj vincinin girebilmesi için gerekli dolguları yapmak, işyerinin montaja uygun hale getirilmesini sağlamak, prefabrik montaj sırasında gerekebilecek su ve kolonların montajında gerekli dolgu betonunu bedelsiz olarak … montaj ekiplerine temin etmek, projede çıkacak olan temel soketlerinin tabanına … vereceği montaj kotuna göre düzgün şap oluşturmak, drenaj ve izolasyon işleri, kapı pencere doğramaları, elektrik tesisatı gibi hususlardır. Taraflar arasında avans ödemesi olarak 920.000-TL 25/10/2007 tarihinde 920.000-TL, 25/11/2007 tarihinde 920.000-TL, 25/12/2007 tarihinde 920.000-TL, 25/01/2008 tarihinde 920.000-TL ve KDV olmak üzere toplam 828.000-TL’nin fatura kesimini takip eden ayın 24’ünde ödeneceği, … alınan avansa karşılık işin bitirilmesinden 6 ay sonra geri alınmak üzere 920.000-TL tutarında banka teminat mektubunu … vereceğinin kararlaştırıldığı görülmüştür.Sözleşmeye ekli teknik şartnamede teklif sahibinin sorumluluğunun işin ve bütün kısımlarının iyi işlemesi ve 1.sınıf bir imalat yapılması şartlarını bütün detaylarıyla karşılamakla yükümlü olduğu, işin komple projelendirilmesinden, gerekli tüm mühendislik hesap ve kontrollerini yapmak, avam ve tatbikat proje ve çizimlerini hazırlamaktan tümüyle sorumlu olduğunun, TMO’nun depo yapım aşamasıyla ilgili teknik olarak hiçbir sorumluluğu ve yükümlülüğünün olmadığının, teklif sahibi tarafından temin ve tesis edilecek kabuklu fındık yatay depolarının şartnamede belirtilen teknik kriterlerin yanı sıra 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu’na göre 02/08/2006 tarih 26247 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış, fındık lisanslı depo yönetmeliğine uygun olarak inşa edileceğinin belirtildiği, depo yapısının; her bir kabuklu fındık deposunun en az 700 m2 alanlı ve saçak altı kiriş alt kotu döşeme tabanından itibaren en az 10 mt. Olacağının, her depo ünitesinin 350 mt.lik 2 bölüm halinde ve bölmeler arasındaki duvarların sıcaklık değişimlerinden etkilenmeyecek şekilde yalıtımlı olarak imal edileceğinin, tremilerin konulacağı cephelere yağmurlu havalarda fındık alımına imkan verecek şekilde çatı sistemi yapılacağının, fındık depolarının betonarme kolon kiriş sistemli prefabrike olarak imal edileceğinin, depoların fındık yoğunluğuna eşit ve altında olan ürünler de depolanabilecek şekilde projelendirileceğini, bu nedenle yan duvarların fındık basıncına karşı mukavemette olacak şekilde betonarme prefabrike panel olarak imal edileceğinin, zemin döşemesinin çelik hasırlı beton olup, en az C25 olacağının, döşeme kalınlığının minimum 25 cm. Olacağının, çatı kaplamasının metal kenetli panel olacağının, bina yanlarının üst kısmına boydan boya alüminyum veya pvc pencere yapılacağının, depoların sızdırmaz olacak şekilde birleşim ve ek yerleri pürüzsüz olacak şekilde kapatılacağının, yatay ve dikey birleşim yerlerinin yuvarlak olacak şekilde yapılacağının, bu dokümanlarda aksi belirtilmedikçe projelerin dokümanların, malzeme seçimi, tasarım imalat ve deneyimlerin uluslararası standartlaşma örgütünün standartlarına uygun olacak şekilde hazırlanacağının, her bir depo ünitesinin kabuklu fındık depolama kapasitesinin 2500 ton olacağının, her bir depo ünitesinin 2×2550 tonluk bölmeler halinde inşa edileceğinin, depo tesislerinin 20 ton/saat alım kapasitesine sahip olacağının, depolara stoklanacak kabuklu fındığın maksimum yüksekliğinin 8 metre olacağının, kabuklu fındığın depoya alırken kabukta çatlama ve kırılmaya izin vermeyecek şekilde ürünün düşme hızını azaltacak bir sistem kurulacağının, kapasite hesaplamaları için 0.500 t/m3 yoğunluk, %6 rutubet ve %1 yabancı madde ihtiva eden kabuklu fındığın esas alınacağının, depolara stoklanacak malzemenin kabuklu fındık olmak üzere gerektiğinde fındığın yoğunluğuna eşit ve altında olan ürünlerin de stoklanacağının, fındık için yoğunluğun azami 550 kg/m3, yığın açısının asgari 450 kg/m3 olacağının, elevatörlerin kapasitesinin en az 20 t/saat (0.500 tm3 yoğunluklu kabuklu fındık için) olacağının kararlaştırıldığı görülmüştür.Taraflar arasında imzalanan sözleşmeye konu imalatlar ile ilgili olarak düzenlenen şirket çalışanları tarafından 22/03/2008 tarihinde imzalanan “İŞ BİTİRME TUTANAĞI”nda; Ordu-Ünye’deki 25.000 tonluk 5 ünite fındık depolarının 26/12/2007 tarihinde, Ordu-Merkez’deki 15.000 tonluk 3 ünite fındık depolaranın 31/12/2007 tarihinde, Samsun-Çarşamba’daki 15.000 tonluk 3 ünite fındık depolarının 23/01/2008 tarihinde, Samsun-Terme’deki 10.000 tonluk 2 ünite fındık depolarının 01/02/2008 tarihinde, iş yerinde düzenlenmiş tasdikli proje, teknik şartname, her türlü fen ve sanat kaidelerine uygun olarak, taahhüt konusu işin gerçekleştiğini gösteren montaj teslim tutanaklarına ilaveten taşıyıcı perde izolasyonlarının da yapıldığının tespit edildiği görülmüştür.Dosya kapsamında alınan bilirkişi raporlarının incelenmesinde; 10/04/2009 tarihli bilirkişi heyet kök raporunda; prefabrike betonarme işlerinin TMO şartnameleri hükümlerine uygun olarak üretildiği ve montajlarının yapıldığını gösteren deney, rapor ve tutanak gibi belgelerin düzenlenerek … verilmesi ve gerekirse TMO’ya karşı doğrulanmasının … yükümlülüğünde olduğunu, tarafların yapılan iş miktarları ve metrajları konusunda anlaşmazlık beyan etmedikleri, iş bitirme tutanağının düzenlendiği tarihin işin teslim edildiği tarih olarak kabul edilmesi gerektiğini, sözleşme bedelinin ödenmeyen 782.774,70-TL tutarındaki kısmının … ödenmesi gerektiğini bildirdiği,06/06/2009 tarihli bilirkişi heyet 1. ek raporunda; sözleşme bedelinin 34.500-TL olan damga vergisinin … tarafından 16/05/2008 tarihinde damga vergisi ve pişmanlık zammı toplamı olarak ödendiğine dair makbuzun ibraz edilmesi nedeniyle icra takibiyle istenebilir toplam alacağın 785.492,67-TL olduğunun, diğer hususlarda kök rapordaki görüş ve kanaatlerinin aynı olduğu belirtildiği, 10/11/2009 tarihli bilirkişi heyet 2. Ek raporunda; yükleniciden gecikme cezası kesilmesine ve kira gelir kaybı istenilmesine gerek bulunmadığı ve diğer konularda ana ve ek raporda belirtilen görüş ve kanaatlerde bir değişiklik olmadığının ifade edildiği, 05/05/2010 tarihli bilirkişi heyet 3. Ek raporunda; yükleniciden gecikme cezası kesilmesine ve kira gelir kaybı istenilmesine gerek bulunmadığı ve diğer konularda ana ve ek raporda belirtilen görüş ve kanaatlerde bir değişiklik olmadığının ifade edildiği, Ordu Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2010/101 D.iş sayılı dosyası kapsamında alınan 19/08/2010 tarihli tespit raporunda; söz konusu binanın mevcut projelerine bağlı olarak yapılan tahkik hesapları sonucu mevcut hesaplardaki panellerin davranış kabullerinin uygun olmadığı, iç panellerde en alttaki panel donatı, dış panellerde ise hem donatı hem kesit açısından yetersizliklerin olduğu, paneller ile kolonlar arasında herhangi bir ankraj elemanı bulunmadığından panellerin kolonlardan ayrılma riski bulunduğunu, kolonlarda oluşturulan dişlerden dolayı kolonlarda kesit zayıflamasının da etkisiyle kolonun narin tarafa doğru sehim yaptığı, bu sistemin öngörülen yükleri emniyetle taşımayacağı ve taşıyıcı sistemin güçlendirilmesi gerektiğini, İTÜ raporu ve ekinde sunulan güçlendirme projesinin incelenerek yaklaşık maliyetinin 146.025-TL olarak hesap edildiğini, ancak maliyeti belirtilen güçlendirme işine ek olarak panel hesaplarında fındık yükünden kaynaklanan iç kuvvetlerin tahkik yapılırken aynen alınmasının gerektiğini, ancak betonarme veya çelik güçlendirme hesaplarında TS 500’e göre 1.6 kat sayısıyla çarpılarak arttırılması gerekirken bu arttırımın yapılmadığını, iç panellerde en alttaki panelin donatısının yetersiz olduğunun hesaplarda görüldüğünü, ancak bu panellerde herhangi bir güçlendirme işleminin yapılmadığının, yerinde yapılan incelemede bazı dış panellerde önemli boyutta çatlakların gözlemlendiğinin, güçlendirme hesapları yapılırken bu panellerde çatlamış kesit rijitlikleri kullanılarak çatlakların kesitte neden olacağı rijitlik kayıplarının değerlendirilmesinin gerektiğinin belirtildiği, Terme Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2009/107 D.iş sayılı dosyasından alınan bila tarihli tespit raporunda; panellerdeki çatlakların oluşmasının ve düşme nedenlerinin proje ve hesap dışına çıkılarak aşırı fındık yüklemesinin yapılması, statik hesaplarda dikkate alınmayan dinamik yüklerin etki etmesi, temel dış dolgularının tekniğe uygun yapılmaması, tam ankastreliğin sağlanamaması, statik hesaplara uymayan yanlış teşkil eden çelik konstrüksiyon imalatların yapılmış olmasının, aynı projenin aynı şartlarda, aynı malzeme ile Ünye’de, Terme’de ve Çarşamba’da da uygulandığından aynı kusurların ortaya çıktığının taraflarınca gözlemlenmesinin tespitlerinin doğruluğunun bir kanıtı olduğunun belirtildiği,Ünye 2.ASHM nin 2009/9131 D.İş sayılı dosyasına sunulan 23.12.2009 tarihli bilirkişi tespit raporunda; duvar panellerinin her iki yüzeyinde yatay ve düşey donatı ağı bulunduğunu, bina dış cephesindeki panellerin 9.35 metreye kadar yükseldiğini, bunun üzerinde 0.65 metre yükseklikli şerit pencere bulunduğunu, dosyada bulunan depo binalarının taşıyıcı sistemlerine ait hesaplar incelendiğinde, tüm hesaplarda teknik şartnameye uygun olan kabuklu fındığın en büyük depolama yüksekliğinin 8 metre olduğunun alttaki panelin 3 kenarının basit mesnetli, üst kenarı boşta plak kabulü yapılırken bunun üstündeki diğer panellerin ise 2 kısa kenarından mesnetli ayrık plak şeritleri kabulü alınarak yapıldığını, akslar arsına konulan panellerin 8 metre yüksekliğinde üçgen yayılı yüke sahip olarak çözüldüğünün belirtildiği, Ordu 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2015/14 Talimat sayılı evrakıyla sunulan 07/10/2015 tarihli bilirkişi heyet raporunda; Ordu merkez ile 63 numaralı fındık deposunun statik hesaplarında kullanılan 8 metre depolama yüksekliğinin ne kadar üzerinde bir depolama yapıldığının keşif tarihinde deponun boşaltılmış olması ve olumsuzluklara yönelik durumların ortadan kaldırılmış olması nedeniyle tespit edilemediğini, ancak dava konusu durumun yaşanması sonrası 17/07/2009 tarihinde Ordu 1. Ve 2. Sulh Hukuk Mahkemelerinin teknik bilirkişi marifetiyle yaptığı tespitlerde mevcut durum tespitiyle birlikte fotoğrafların yer aldığını ve bu fotoğraflara bakılarak o gün depoda bulunan fındığın depolanma yüksekliği hakkında ulaşım platformu prekast kodları, pencere kotu, çatı kotları yardımıyla bir çalışma yapıldığını ve fındık yüksekliğinin yaklaşık olarak kenarlarda 0,3 metre, ortada ise 1,40 metre yüksekliğinde bir fındık hacmi meydana getirmekte olabileceğinin belirtildiği, İTÜ Rektörlüğü Yapı ve Deprem Uygulama Araştırma Merkezi Müdürlüğü bünyesindeki bilirkişiler tarafından hazırlanan 08/12/2009 tarihli raporda; Çarşamba’da inşa edilen 3 adet deponun yerinde yapılan incelemeleri neticesinde önerilen takviyenin boyut ve adet itibariyle yerinde uygulandığını, söz konusu 3 adet deponun 1250 tona kadar yüklemeye uygun olduğunu, bu nedenle uygunluk ve kullanılabilirlik açısından bir sakınca olmadığını, depoların kapı giriş bölgesinde bulunan açı kırıcılarının depoların taşıyıcı sistemine yük aktarmayacak şekilde kapı üstü panellerine yük aktaran destek bağlantılarının kaldırılmasının uygun olacağının belirtildiği,İTÜ Rektörlüğü Yapı ve Deprem Uygulama Araştırma Merkezi Müdürlüğü bünyesindeki bilirkişiler tarafından hazırlanan 21/12/2009 tarihli raporda; Terme’de inşa edilen 2 adet deponun yerinde yapılan incelemeleri neticesinde önerilen takviyenin boyut ve adet itibariyle yerinde uygulandığını, söz konusu 2 adet deponun 1250 tona kadar yüklemeye uygun olduğunu, bu nedenle uygunluk ve kullanılabilirlik açısından bir sakınca olmadığını, depoların kapı giriş bölgesinde bulunan açı kırıcılarının depoların taşıyıcı sistemine yük aktarmayacak şekilde kapı üstü panellerine yük aktaran destek bağlantılarının kaldırılmasının uygun olacağının belirtildiği,İTÜ Rektörlüğü Yapı ve Deprem Uygulama Araştırma Merkezi Müdürlüğü bünyesindeki bilirkişiler tarafından hazırlanan 18/10/2010 tarihli raporda; Ordu’da inşa edilen 3 adet deponun yerinde yapılan incelemeleri neticesinde önerilen takviyenin boyut ve adet itibariyle yerinde uygulandığını, söz konusu 3 adet deponun 1250 tona kadar yüklemeye uygun olduğunu, bu nedenle uygunluk ve kullanılabilirlik açısından bir sakınca olmadığını, depoların kapı giriş bölgesinde bulunan açı kırıcılarının depoların taşıyıcı sistemine yük aktarmayacak şekilde kapı üstü panellerine yük aktaran destek bağlantılarının kaldırılmasının uygun olacağının belirtildiği,İTÜ Rektörlüğü İnşaat Fakültesi öğretim üyeleri tarafından hazırlanan 19/04/2011 tarihli teknik bilirkişi heyet raporunda; fındık depolarının projelendirilmesi ve imalatına esas olacak teknik veriler TMO genel müdürlüğünce hazırlanmış depo işleri teknik şartnamesinde verildiğini, bu şartnamede depolarda stoklanacak kabuklu fındığın maksimum yüksekliğinin 8 metre olacağının kararlaştırıldığını, depoya ait prefabrik panel ve kolonların boyutlandırılmasına bu yüksekliğin esas alındığını, bölüm 2 ve köşe kolonların eğilme ve sehim hesapları ekinde ayrıntılı olarak açıklandığı üzere dıştan dışa 40/80 cm. En kesitli kolonların 8 metre fındık depolama yüksekliği için hem donatı miktarı hem de sehim koşulları bakımından yeterli olduğu, panellerin gireceği yuva boşluklarının düşüldüğü, betonun çekme bölgesinde gerilme olmadığını, çatlamış kesit varsayımı ile yapılan hesaplarda maksimum yanal sehimin 1.75 cm. Bulunduğunu, bu değerin hem yönetmeliklerdeki 3.33 cm. Sınırının, hem de panellerin uçlarının 1 cm. Yerleştirme payı ile 5.cm olan kolon içinde bırakılan yuva içine girme boyunun güvenlik altında olduğunu, aşırı yükleme yapılıp fındık depolama yüksekliği 10 metreye çıktığında ise kolonlarda eğilme momentlerinin %75 arttığını, donatı bakımından bir yetersizlik olmasa bile çatlamış kesitin etkili atalet momentinin azaltılması sonucu yanal sehimin 4.05 cm’ye çıktığını, yani panellerin yuva içindeki boyuna eşitlenebildiğini, 15/07/2009 tarihinde Ordu merkez ilçesindeki 63 nolu depoda bu durumun gerçekleştiğini ve kolon sehiminin en fazla olduğu bölgedeki üstten itibaren 3 sıra panelin uçlarının kolon içlerindeki yuvalardan kurtularak düştüğünü, meydane gelen olayın tümüyle aşırı yüklemeye bağlı olduğunu, esasen olayın tespit amacıyla yerinde inceleme yapan bilirkişilerin raporlarında depolardaki fındık yüksekliğinin 10 metre civarında olduğunun gözlemlediklerini belirttikleri, önceki hesap ve teknik raporlarda olayın esas nedeni olan aşırı yüklenme ile ilgili bir değerlendirme yapılmadığını, bu raporlarda panellerden oluşan depo duvarlarının bir bütün olarak düşünülmemesi gerektiğini, panellerin ayrık elemanlar olarak hesaplanmasının gerektiğinin belirtildiğini, alt 2 sıra panelde bu tür hesapların sonucunda donatı yetersizliğinin ortaya çıktığının ifade edildiğini, bu görüşün 3 kenarı basit mesnetli olarak çalıştığı kesin olan en alt sıra paneller için yanlış ancak bir üst sıra paneller için doğru olduğunu, … firması tarafından uygulandığı anlaşılan güçlendirme imalatlarından ilk 3 adet imalatın gerçekte fındık depolama yüksekliğinin 8 metreyi aşmadığı sürece gereksiz ve tümüyle olası bir aşırı yükleme sonucu kolon seyiminin artmasına ve panellerin yuvalarından çıkmasına karşı bir önlem mahiyetinde olduğunu, depo inşaatı teknik şartnamesinde olmayan ek bir tedbir niteliğinde olduğunu, bu imalat kalemleri bedelinin … firmasından talep edilmesinin yanlış olduğunu, … firması ile TMO arasında yapılmış sözleşme koşullarına bağlı olarak taraflardan birinin karşılaması gerektiğini, … firmasının bu konuda herhangi bir kusurunun ve dolayısıyla yükümlülüğünün olmadığının belirtildiği, İTÜ Rektörlüğü Yapı ve Deprem Uygulama Araştırma Merkezi Müdürlüğü bünyesindeki bilirkişiler tarafından hazırlanan 11/05/2011 tarihli raporda; söz konusu depoların iş veren tarafından temin edilen mevcut projelerin incelenerek yapılan tahkik hesapları neticesinde söz konusu projenin statik hesaplarının fen ve sanat kurallarına uygun olmadığını, ayıplı, eksik ve kusurlu hesaplama yapıldığını, bunlara bağlı olarak söz konusu depoda meydana gelen yan duvarlarda açılma ve yerinden çıkma gibi hasarların sundurma etkisiyle olamayacağı, esas itibariyle sorunun proje kusurlarından dolayı olabileceğinin belirtildiği, 02/07/2013 tarihli hesap bilirkişi heyet raporunda; davacının davalıdan 30/05/2008 takip tarihi itibariyle cari hesaptan kaynaklanan 782.774,70-TL asıl alacak ve 2.717,97-TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 785.492,67-TL alacağının bulunduğunu, davalı … tarafından davacı … eserin geç teslimi nedeniyle talep ettiği ifaya ekli cezai şart bedelinin teslim anında ihtirazi kayıt ile ileri sürüldüğü kanıtlanamadığından bu talebin reddinin gerektiğini, ancak böyle bir durumda davalı … geç teslim nedeniyle davacı … gecikme tazminatı isteyebileceğini ancak dosya kapsamında eserin ne zaman teslim edildiği net olarak tespit edilemediğinden bu konuda bir sonuca varılamadığını, davalı … tarafından davacıdan ayıplı imalat nedeniyle TMO tarafından iş sahibi … rücu ettiği zarar faturalarına ilişkin olarak 938.956,56-TL, depolarda oluşan kira kaybı nedeniyle 576.537,87-TL, depolarda meydana gelen hasarın giderilmesi ve depoların güçlendirilmesi çalışmaları nedeniyle 759.000-TL, İTÜ uzman raporları için yapılan ödemelere ilişkin 7.100-TL olmak üzere toplam 2.281.594,43-TL tutarın karşı dava tarihinden itibaren … A.Ş.’den istenebileceğini belirttiği, Bilirkişi … tarafından 09/07/2013 tarihli dilekçe ile, 02/07/2013 tarihli bilirkişi heyet raporunda hazırladığı taslak raporunda yer alan görüşlerine doğru olarak yer verilmediğini fark ettiğini, sonuç olarak olayın sebebinin fındık depolama yüksekliğinin 8 mt.’den 10 mt.ye çıkması olduğunu, yani proje dışı aşırı yüklemenin söz konusu olduğunu, halbuki proje kriterleri dışına çıkmayıp 8 mt.üzerinde fındık yüklenmeseydi panellerin düşmeyeceğini, güçlendirmeye de gerek kalmayacağını belirttiği, İTÜ Rektörlüğü İnşaat Fakültesi öğretim üyeleri tarafından hazırlanan 30/07/2013 tarihli bilirkişi heyet raporunda; fındık depolarında maksimum 1250 ton sınırlaması olduğundan aşırı yüklenmediği, fındığın yoğunluğu düşük olduğundan yüksekliğin yer yer 8 mt.’yi geçtiğini, hiçbir zaman silme 10 mt. Olmadığını çünkü kenarlarda pencerelerin olduğunu, ancak orta bölgelerde 10 mt.ye ulaştığının çeşitli belge ve raporlarda belirtiğini, hesapların 8 metreye göre yapılmasıyla 1540 ton ağırlığını taşıması gerektiğini ancak yerinde 1250 ton sınırlaması olduğunu, bu nedenle hiçbir zaman aşırı yüklenmediğinin anlaşıldığını, projelendirmenin 1540 tona göre yapılması gerektiği için yıkılmanın nedeninin aşırı yükleme değil projelendirme ve imalat hatası olduğu kanaatine varıldığının belirtildiği, İTÜ Rektörlüğü İnşaat Fakültesi öğretim üyeleri tarafından hazırlanan 04/05/2016 tarihli bilirkişi heyet raporunda; Ordu merkez 63 nolu depodaki panellerin yuvadan sıyrılıp düşmesine neden olan kritik yüksekliğin 9-10 metre olabileceği, bu yüksekliğin üzerinde fındık dolum yükseklikleri halinde panellerin yuvadan sıyrılıp düşebileceğini, fındık dolum yüksekliğinin sözleşme değeri olan 8 metreyi aşmadığı müddetçe panellerin düşmesinin mümkün olmadığını, bazı teknik bilirkişi veya ekspertiz raporlarında dış cephe panellerinin en altın bir üstündeki panelde donatı yetersizliğine bağlı olarak yönetmelik esasları dahilinde güvenlik ve taşınabilecek en yüksek depolama yüksekliğinin en fazla 5.79-6 metre olduğunun ifade edildiğini, ancak meydana gelen kazanın bu nedenle olmadığının açık olduğunu, en altın bir üstündeki panellerin hiç birinde bir kırılma, önemli bir çatlak veya aşırı bir seyimin ortaya çıkmadığını, sonuç olarak olayın 8 metreyi aşan aşırı fındık yüklemesine bağlı köşe kolon maksimum yanal yer değiştirmesine neden olduğunu ve üst sıradaki panellerin düşmesiyle meydana geldiğinin belirtildiği, 26/09/2014 tarihli bilirkişi heyet kök raporunda; sonuç olarak 15.07.2009 tarihinde Ordu-Merkez ilçesindeki 63 nolu depoda panellerin yerinden çıkması ve depodaki fındığın dışarı akması olayında,depo içinde bölgesel olarak projelendirmede esas alınan 8 metre yüksekliğin üzerinde fındık yüklemesi yapılması ve buna bağlı olarak köşe kolonun kısa kenarı doğrultusundaki yer değiştirmelerin önemli ölçüde artmasının etkili olduğunu, bununla beraber 8 metrenin ne kadar üstündeki fındık depolama yüksekliğinde duvar panellerinden çıkarak depodaki fındığın dışarı akmış olduğunun 19.04.2011 tarihli İTÜ raporundan anlaşılamadığını, bu konunun ortaya çıkması için 19.04.2011 tarihli İTÜ raporundaki çalışmaya benzer detaylı değerlendirmeleri açık ve denetime elverişli bir çalışmanın dosyaya sunulması gerektiğinin belirtildiği, 05.05.2016 tarihli bilirkişi heyet ek raporunda; yapılan incelemeler sonucunda teknik raporlar ile bilirkişi raporları arasında farklılıklar olduğunun belirlendiğini, daha önce hazırlanan raporlar ile örtüşen sonuçlar verdiği ortaya çıkan Yıldız üniversitesi öğretim üyelerince hazırlanan 02.03.2015 tarihli teknik raporda belirtilen hususların itibar ve kabul edilebilir netilikte olduğunu, buna göre, … tarafından hazırlanan statik betonerme hesap,çizim ve detaylarının ,projelerin hazırlandığı tarihte yürürlükte olan standart ve yönetmeliklere tam olarak uygun olmadığını, eksik ve kusurlu olduğunu, oluşan hasarların proje ve imalat kusurlarından kaynaklandığını, dosyadaki fotoğrafla açısal olarak çekilmiş olup panellerin yerinen çıkarak zarar gördüğü iddia edilen zamanda çekilen bu fotoğraflardan ,depolarda fazla fındık yüklemesi olduğuna dair iddiaların anlaşılamadığını, TMO nun fındık depolarına yerleştirmiş olduğu fındık miktarlarının sürekli kontrol altında olduğunu, hiç bir surette 1250 tona ulaşılamadığını, bu rakamın hayli altında kalındığı görüş ve kanaatine vardıklarının belirtildiği, Yıldız Teknik Üniversitesi Öğretim Üyelerinden oluşan 02.03.2015 tarihli raporda; … tarafından hazırlanan statik ve betonarme projenin eksik ve kusurlu olduğunu, heyetlerinin güvenli fındık depolama yüksekliğinin 5.20 metre olarak hesapladıklarından dolayı depoların bu haliyle 8 metre fındık depolama yüksekliği için o tarihte yürürlükte bulunan standart ve yönetmeliklerin öngördüğü güvenliğe sahip olmadıklarını, depoların 8 metre yüksekliğinde fındık depolama kapasitesine sahip olabilmesi için güvenli mesnet genişliği tekin etmek ve eğilme momenti taşıma gücü kapasitesini sağlamak amacıyla cephe ve iç duvar panellerine yapılan çelik takviyelerin ve köşe kolonlardaki eğilme rijitliğini arttırıp sehimleri azaltmak amacıyla yapılan betonarme mantolama güçlendirmesinin ve köşe kolonların üst ucundan komşu kolonlara yapılan çelik gergilerin gerekli olduğunu, mevcut statik ve betonarme hesap, çizim ve detayların ,projelerin hazırlandığı tarihte yürürlükte olan standart ve yönetmeliklere tam olarak uygun olmadığını, eksik ve kusurlu olduğunu, sözü edilen kusurların giderilmesi amacıyla yapılan takviye ve güçlendirme imalatlarının tamamının gerekli olduğunu, depolarda ,cephe yan panellerinde meydana gelen aşırı sehim,çatlak ve yerinden çıkma gibi hasarlarla köşe kolon üst ucundan ortaya çıkan aşırı yer değiştirmenin tasarım, proje ve imalat kusurlarından kaynaklandığının belirtildiği,Dosyaya sunulan tüm teknek raporlar ve bilirkişi raporları ile ilgili hesap dokümanlarının ayrıntılı olarak incelendiği 5 kişilik heyetten oluşan 26.09.2014 tarihli heyet raporunda; heyet olarak katıldıkları görüş olan ve 19.04.2011 tarihli İTÜ teknik raporunda da bulunan taşıyıcı sistemin 8 metre fındık yüksekliğine göre tasarlandığını, fındık depolama yüksekliğinin 8 metreyi aşmadığı sürece güçlendirmenin gereksiz ve tümüyle olası bir aşırı yükleme sonucu kolon sehiminin artmasına ve panellerin yuvalarından çıkmasına karşı bir önlem mahiyetinde olduğunu, depo inşaatı teknik şartnamesinde olmayan ek bir tedbir mahiyetinde kabul edildiğinin görüşüne katıldıklarını, olayın gerçekleşme tarihi olan 15.07.2009 tarihinden sonraki 1-2 gün içerisinde farklı bilirkişiler marifetiyle yapılan tespit raporlarından da anlaşılacağı üzere depoda olması gereken 8 metre yükseklikten fazla fındık yüklendiğini ve bu yüksekliğin de yaklaşık 9.60 metre seviyelerine ulaştığının anlaşıldığını, dosya içerisindeki resim ve belgeler üzerinde yapılan incelemelerde dolum yapma tekniğinden kaynaklı olarak fındığın orta kısmından yan kısımlarına doğru üçgene benzer dağılımla yayıldığını, depo içindeki fındığın yüksekliğinin ise yürüyüş platformu ,pencere kotu, çatı kotu gibi bilinen noktalar dikkate alındığında farklı bilirkişilerin yerinde tespit ettiği yüksekliklerin görüldüğünü, bu yüksekliklerin orta kısımlara da yaklaşık 9.40-9.60 metre seviyelerinde iken yanlara doğru yaklaşık 8.30 seviyesinde olduğunu,teknik şartnamede depolanacak fındığın maksimum yüksekliğinin 8 metre olmasına rağmen bu yükseklik aşılarak fazla fındık yüklemesi durumunda taşıyıcı sisteme ilave yükler geleceğini ve fazla yükleme durumunda da yine yükleme diyagramı üçgen biçiminde ele alınacağını, olması gereken yükseklikte fazla yükleme durumu karşılaştırıldığında şekilde gösterdikleri gibi taralı alanla çizilen ekstra yatay yük panellere geleceğini ve taşıyıcı sistemi zorlayarak sehimlerin artmasına sebep olacağını ve panellerin yerinden çıkmasına neden olacağını, depoda ne kadar yükseklikte fındık yüklemesi durumunda duvar panellerinin yerinden çıkarak depodaki fındığın dışarı döküleceğine dair hesap yapılması istenildiğinde, dosyada bulunan 03.05.206 tarihli İTÜ teknik raporunda verilen hesapları incelediklerinde kritik yüksekliğin yaklaşık 9.1 metre seviyelerinde olduğunubelirlediklerini,02.03.2015 tarihli YTÜ teknik raporunda bahsi geçen donatı yetersizliğinin dış cephe panellerinin en altın bir üstündeki panelde olduğunu ve bunun sonucunda da söz konusu olayın meydana geldiğinin belirtildiğini, ancak meydana gelen kazanın bu nedenle olmadığını, sonuç olarak olayın 8 metreyi aşan aşırı fındık yüklemesine bağlı köşe kolon maksimum yanal yer değiştirmesinin önemli etken olduğunu ve buna bağlı olarak belli bölgede üst sıradaki panellerin yerinden çıkmasının söz konusu olmayıp herhangi bir ek tedbir ve güçlendirmeye de gerek kalmayacağının belirtildiği görülmüştür.Mahkemece yapılan yargılama sırasında 22/03/2018 tarihli celsenin 2 nolu ara kararı gereğince alınan tüm bilirkişi raporlarının ayrıntılı, denetime ve hüküm tesisine elverişli olmadığından tarafların beyanları ve talepleri de karşılanmamış olmakla asıl ve birleşen dava yönünden ayrıca alınan bilirkişi raporları, talimat raporları, teknik heyet raporları da incelenerek denetime ve hüküm tesisine elverişli rapor hazırlanması için dosyanın yeniden yeni bir heyet bilirkişisine tevdi edildiği, bu tevdi sonucu hazırlanan 15/01/2019 tarihli heyet raporunun incelenmesinde; dosyaya sunulan tüm teknik raporlar ve bilirkişi raporlarıyla ilgili hesap dokümanları detaylı incelendikten sonra söz konusu panellerin yerinden çıkmasının asıl nedeninin teknik şartnamede belirtilen 8 metrelik yükleme yüksekliği üzerinde fazla fındık yüklemesi yapılması ve buna bağlı olarak kolon sehiminin en fazla olduğu bölgede bulunan üstteki panellerin yerinden çıkarak düştüğünü, dava konusu olan fındık depolarının teknik şartnameye uygun olarak yapıldığını, bundan dolayı da herhangi bir kusur atfedilemeyeceğini, 8 metre üzerinde daha fazla fındık yüklemesi yapılmadıkça panellerin yerinden çıkmasının söz konusu olmayıp herhangi bir ek tedbir ve güçlendirmeye gerek kalmayacağının belirlendiği, asal dava yönünden davacı … toplam 785.492,67-TL tutarında alacak talebinde haklı olduğunun, birleşen 2009/392 esas sayılı 2010/46 ve 2016/1145 esas sayılı dosyalar yönünden davacı iş sahibinin talebinde haklı olmadığının belirlendiği görülmüştür. Dosya içerisindeki tüm bilirkişi raporlarının incelenmesi akabinde dosya içerisinde mevcut yazışmaların incelenmesine geçilmiştir.Dosya içerisinde mevcut ve dava konusu olan panellerin yerinden çıkması olayının gerçekleşme tarihinden 8.5 ay önce … tarafından … yazılan 27.10.2008 tarihli yazının incelenmesinde: … elemanının arayarak ÜNYE’deki söz konusu depoların birkaçında duvarların dış cephesinde yüzeysel çatlakların olduğunu gözlemlediğini söylemesi üzerine … teknik elemanlarınca ilgili tüm fındık depolarının yerinde yapılan incelenmesi sonucunda; çatlağın sebebinin duvarların fındık yükü altında yüklenmesi sonucu plaklardaki normal olan sehimden dolayı donatısız kısımda yüzeysel çatlaklar oluştuğunu, esas yükü taşıyan 15 cm lik çift donatlı plakları ise herhangi bir çatlak olmadığını, yaptıkları incelemede kapasitesi dışında 8 metrenin üstünde fındık depolamasının yapıldığının ve proje ve hesaplamalar dışına çıkıldığının belirtildiği yazılmıştır. Dosya içerisinde mevcut TC TMO Genel Müdürlüğü Fındık İşleri Dairesi Başkanlığı tarafından … a yazılan 11.05.2011 tarihli yazının incelenmesinde; Teknik şartnamede yer alan asgari fındık yoğunluğu olan 450 kg esas alındığında her bir depo için 8 metre yükseklikte asgari 1260 ton ürün stoklanabileceğinin görüldüğünü, her bir ünitede 1250 ton daha altında ürün olduğundan stok yüksekliğinin 8 metreyi geçmesinin söz konusu olmadığını, dolayısıyla taşeron firmaların iddialarının tamamen gerçek dışı olduğunu … depolarında çatların oluşmasının nedeninin proje ve hesap dışına çıkılarak aşırı fındık yüklemesinin yapılmasının statik hesaplarda dikkate alınmayan ankastreliğin sağlanılmaması, statik hesaplara uymayan yanlış teşkil edilen konstrüksiyon imalatlarının yapılmış olması olduğunu aynı proje ve aynı şartlarla ve aynı malzeme ile Ünye de ,Terme de ve çarşamba da da uygulandığından ve aynı kusurların ortaya çıktığının taraflarınca gözlemlendiğinden tespitlerinde haklı olduklarının belirttiği görülmüştür.Asıl Dava; Taraflar arasında Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO)’ya kiralanmak üzere inşa edilecek ve içinde 8 metre yükseklikte 1250 ton ağırlığında fındık ağırlanacak nitelikte depo inşasına ilişkin sözleşme gereğince ödenmeyen iş bedelinin tahsili talebine ilişkindir.Birleşen davalar ise; aynı sözleşme gereğince işin geç ve ayıplı tesliminden kaynaklı gecikme tazminatı alacağı ,kar mahrumiyeti ile maddi ve manevi tazminat taleplerine ilişkindir. Taraflar arasında imzalanan sözleşmenin hukuki niteliği 818 sayılı BK 355 ve devamı (6098 sayılı TBK’nın 470 ve devamı) maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesidir. Taraflar arasında fındık depolaması amacıyla prefabrik depo imalatını konu alan eser sözleşmesi ilişkisi bulunduğu ihtilafsız olup, davacı-birleşen dosyalar davalısı … A.Ş. Yüklenici, davalı-birleşen dosyalar davacısı … AŞ. İse iş sahibidir. Davacı-birleşen dosyalar davalısı … A.Ş. Asıl davada sözleşme kapsamında bakiye iş bedelinin tahsili talebiyle yapılan icra takibine vaki itirazın iptali takibin devamı ve icra inkar tazminatı talebinde; davalı-birleşen dosyalar davacısı … AŞ. Tarafından açılan ve birleştirme kararı verilerek asıl davada birlikte görülen davalarında; geç teslim nedeniyle cezai şart, eksik ve hatalı imalat nedeniyle uğranılan zararlara ilişkin alacak, maddi ve manevi tazminat taleplerinde bulunmuş, yerel mahkemesince yüklenici şirket tarafından açılan asıl davanın kısmen kabulüne, iş sahibi şirketçe açılan birleşen davaların reddine karar verildiği, karşı davalı-birleşen dava dosyaları davacısı tarafından istinaf kanun yoluna başvurulduğu görülmüştür.6098 sayılı TBK’nın 470. Ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesi, yüklenicinin bir eseri meydana getirmeyi iş sahibinin de bunun karşılığı bir bedel ödemeyi üstlendiği karşılıklı edimleri içeren sözleşme niteliğindedir. TBK ve yerleşik Yargıtay içtihatlarında kabul edildiği üzere yüklenicinin üstlendiği edimleri sözleşmeye uygun, iş sahibinin haklı menfaatlerini gözeterek, sadakat ve özenle, fen ve sanat kurallarına uygun olarak ifa etmek, iş sahibi tarafınca işin yapımına ilişkin yüklenilen hususlarda sözleşmeye ve işin fen ve sanat kurallarına uygun yapılmasına engel olacak hususların bulunması halinde iş sahibini uyarma yükümlülüğü mevcuttur.Yüklenicinin iş bedelini talep edebilmesi yapılan işin sözleşmesine, proje ve statik hesaplarına uygun olarak yapıp teslim edilmesi şartına bağlıdır. Yapılan imalatlarda eksik ve ayıplı işlerin bulunması halinde ve ayıplı imalatlara ilişkin yasada öngörülen ihbar yükümlülüklerini yerine getirmesi durumunda yapılan iş bedelinin belirlenmesinde mahsubunun yapılması gereklidir. Bu açıklamalar kapsamında; somut uyuşmazlığın incelenmesinde, davaya konu sözleşme kapsamında davacı yüklenici tarafından inşa edilen bir deponun yıkılmış olduğu sabit olup, uyuşmazlık bu deponun yıkılmasındaki imalattanmı yoksa kullanım hatasından mı kaynaklandığı hususunda toplanmaktadır.Yukarıda incelenen taraflarca yaptırılan tespitler ile, alınan özel raporlar ve mahkemece yargılama sırasında aldırılan 2 ayrı heyete ait rapor ve ek raporların birlikte değerlendirilmesinde; imalat hatasının da bulunduğu ancak yıkım olayına fazla miktarda fındık depolanması olayının neden olduğunun belirtildiği, bir kısım raporlarda ise statik ve betonarme projelerin ve yapılan imalatın hatalı olduğunun ifade edildiği görülmüştür.Yerel mahkemece hükme esas alınan 15/01/2019 tarihli bilirkişi heyet raporunda, dosya kapsamındaki tüm raporların dosya üzerinden değerlendirilmesi ile yetinildiği, taraflar arasındaki sözleşmenin, projenin ve statik hesaplamaların değerlendirilmediği tespit edilmiş olup, bu itibarla hükme esas alınan heyet bilirkişi raporunun İstinaf ve Yargıtay incelemesi bakımından denetlenebilir nitelikte bulunmadığı anlaşılmıştır. Kaldı ki, dava dosyasında dava konusu projeye ait donatı detayı projesi, oluk kirşi detay projesi, statik hesap evraklarına rastlanılmamıştır.Tüm bu açıklamalar ışığında, yerel mahkemece yapılacak iş; taraflar arasındaki sözleşme, sözleşmenin eki projeler, dava konusu projeye ait donatı detayı projesi, oluk kirşi detay projesi, statik hesap evrakların ilgili kurumlardan temini ile mahallinde yapılan inceleme sonucu alınan tespit ve uzman görüşleri de değerlendirilmek suretiyle gerekirse mahallinde keşif yapılarak daha önce rapor veren bilirkişiler dışında konusunda uzman 2 adet inşaat mühendisi ve talep edilebilecek hak ediş bedeli ve uğranılacak zarar bedeli hususunda taraf delillerini ve ticari defterleri değerlendirecek mali müşavir ve sözleşmeler hukuku kapsamında uzman bilirkişiden oluşturulacak bir heyetten rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken bu hususlar dikkate alınmaksızın hazırlanan bilirkişi heyet raporu esas alınarak hüküm kurulması doğru olmamış, bu nedenle asıl dosya davalısı-birleşen dosyalar davacısı iş sahibi … TİC. A.Ş. vekilinin istinaf talebinin kabulü ile, eksik incelemeye ve çelişkilere dayalı bilirkişi heyet raporunun dayanak yapılarak verilen mahkeme kararının kaldırılarak, yukarıda belirtilen şekilde oluşturulacak bilirkişi kurulundan rapor alınarak esas hakkında hüküm tesis edilmesi için dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;1-Davalı-birleşen davalar davacısı iş sahibi … TİC. A.Ş. vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE, 2-İstanbul 11. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 09/05/2019 tarih, 2014/306 Esas, 2019/364 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,3-Dosyanın Dairemiz kararına uygun şekilde inceleme yapılarak yeniden bir karar verilmek üzere yerel mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, 4-Davalı-birleşen davalar davacısı tarafından yatırılan istinaf karar harcının istek halinde kendisine İADESİNE,5-Davalı-birleşen davalar davacısı tarafça yapılan istinaf yargılama giderinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda DİKKATE ALINMASINA,6-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından vekâlet ücreti takdirine YER OLMADIĞINA,Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince KESİN olmak üzere 26/09/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.