Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
15.HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2018/473
KARAR NO : 2020/550
TÜRK MİLLETİ ADINA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 18/10/2017
NUMARASI : 2014/975 Esas, 2017/953 Karar
DAVANIN KONUSU: İtirazın İptali
KARAR TARİHİ : 04/06/2020
Taraflar arasında görülen davanın yerel mahkemece yapılan yargılaması sonucunda verilen hükme karşı istinaf yoluna başvurulmuş olup, duruşmasız olarak dosya üzerinde yapılan inceleme ve istinaf talepleriyle sınırlı olarak yapılan değerlendirme sonunda;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ : Davacı vekili, taraflar arasında akdedilen 11.03.2008 tarihli hafriyat sözleşmesi ile davacının, … ilçesi, … köyü, … ada, 4.483,1852 ve 1274 parsellerdeki arazinin hafriyat, kazı dolgu, tesviye ve düzenleme işlerinin yapımını, davalının da sözleşme bedeli olan 3.900.000 USD’yi ödemeyi yüklendiğini, davacının, sözleşme konusu işleri ve ilave işleri tam ve eksiksiz olarak yerine getirdiğini; davacının, dava konusu projenin müteahhit firması olan … A.Ş. yükleminde bulunan işleri de davalı tarafın kabulü ve taahhüdü doğrultusunda tam ve eksiksiz yerine getirdiğini; davacının, bakiye alacağı olan 1.380.957 USD için 31.12.2008 tarihli fatura tanzim edilerek davalıya gönderildiğini; davalının söz konusu faturaya itirazı olmadığını; diğer yandan davalının finans müdürünün davacıya gönderdiği 02.01.2009 tarihli e-postada kesilmesi gereken faturanın 1.254.134 USD olduğunu, … A.Ş. adına yapılan iş tutarının 230.000 USD + KDV olduğunu; iş artışı nedeni ile alacaklarının yaklaşık 200.000 USD olduğunun bildirildiğini, davalı finans müdürü tarafından iletilen alacak mikarının eksik olduğunu, dava dışı … AŞ’ye yapılan işlerin tutarının 271.000 USD ve sözleşme dışı yapılan işerin % 9 oranında olduğunu; davalının ödeme yükümlülüğünü yerine getirmemesi nedeni ile 30.09.2010 tarihli ihtarname yollanarak bakiye 938.797,12 USD’nin talep edildiğini, davalının kendi talepleri ve yönlendirmeleri neticesinde müvekkili tarafından yerine getirilen işlerde bir takım eksiklikler ve hatalar bulunduğu mazereti ileri sürülerek davalının borcu olmadığını beyan ettiğini, bu konuda bir ihbarda bulunmadığını, 11.10.2010 tarihli hafriyat hizmeti fiyat farkı adı allında 490.489,82 TL bedelli fatura tanzim edilerek davacıya gönderildiğini; davacının söz konusu faturaya 21/10/2010 tarihli ihtarname ile itiraz ederek iade ettiğini; tanzim olunan faturalardan bakiye 328.000 USD, fazla yapılan iş bedeli 298.540 USD, kesin hakediş bakiyesi 40.857,12 USD, dava dışı … A.Ş. adına yapılan işlerin bedeli 271.400 USD olmak üzere toplam 938.797,12 USD alacaklarının davalı tarafından ödenmediğini; davacının davalı aleyhine Kadıköy …. İcra Müdürlüğü’nün … sayılı dosyası ile 328.000,00 USD karşılığı 504.496,80 TL’nin tahsili için başlattığı takibin davalının haksız itirazı ile durduğunu belirterek, davalının icra takibine itirazının iptali ile takibin devamına ve icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde özetle; dava konusu ihtilafın 11.03.2008 tarihli hafriyat sözleşmesinden kaynaklandığını, sözleşmenin 1.05 maddesinde anahtar teslimi sözleşme bedelinin 3.050.000,00 USD + KDV (3.599.000,00 USD) olarak belirlendiğini, bu tutarın, tamamının davacıya ödendiğini, sözleşmenin 1.26.6 maddesine göre sözleşme kapsamı işlerin 100 gün içinde 10/06/2008 tarihine kadar yapımının vaat edilmesine rağmen işlerin süresinde yapmadığını ve işi yarım bıraktığını, davacının inşaat alanından çıkardığı hafriyat toprağınının çok önemli bir kısmını saha dışına taşımadığını, daha sonra taşıyacağını söyleyerek geçici olarak sahada depoladığını, bir kısımını ise Tuzla deresi yatağına döktüğünü, Tuzla Belediyesince yapılan tespite göre dereye dökülen hafriyat toprağının 835.177 m3 olduğunu, bu nedenle, İBB Çevre Koruma Müdürlüğü tarafından davacıya 01/02/2010 tarihinde 83.202,00 TL idari para cezası kesildiğini, davacının kendi finansman zorluklarını da bahane ederek 2008 yılı içinde sözleşme bedeli dışında 1.998.201,00 USD daha para aldığını ve 02/12/2008 tarihinde ek protokol yapıldığını, protokol ile davacının dere yatağına döktüğü toprağı kaldırmayı, hafriyat işlerinin tümü için gereken izin ve lisansları almayı ve bu izin ve lisansların sahada kullanılmasına izin verdiği kısmın dışında kalan, inşaat sahasına, dere yatağına ve komşu parsellere yığdığı tüm hafriyat toprağını lisanslı döküm alanlarına taşıyarak bertaraf etmeyi yeniden taahhüt ettiğini, davalının da bunun karşılığında ilave bir bedel ödemeye razı olduğunu; bu kapsamda, ödenen tutarın 275.000,00 USD olduğunu; davacıya, sözleşme kapsamında 3.599.000,00 USD, sözleşme bedeli dışında (çevre düzcnlemesi, izin ve ruhsatlar için) 1.998.201,00 USD ve ek protokol kapsamında 275.000,00 USD olmak üzere toplam 5.872.201,00 USD ödeme yapıldığını; ek protokol tarihine kadar ilave bir işin söz konusu olmadığını, çevre düzenlemesi, izin ve ruhsatlar ile ek protokol kapsamında davacının bir iş yapmadığını, bu tutarların iadesi gerektiğini; yarım kalan işin 3. kişilere yaptırıldığını, davacı tarafından sahada kalan 240.406 m3 hafriyat toprağının saha dışına taşıtılması için KDV dahil toplam 4.043.708,00 TL masraf yaptıklarını, bu tutarın, davacı tarafından kendilerince ödenmesi gerektiğini; sözleşmenin anahtar teslimi olduğunu; dava dışı … A.Ş. için yapılan işlerle ilgili iddiaların haksız ve dayanaksız olduğunu; ek protokolde ifade edildiği gibi …. A.Ş. ile aralarında bir mutabakat olmadığını, anılan firmanın sözleşmesinin fesh edildiğini ve iflas ettiğini; davalının 1.984,12 USD alacaklı olduğunu; davacının alacak iddiasını ödenmemiş fatura bedellerine dayandırdığını; dava konusu alacağın likit olmadığından icra inkar tazminatı talebinin yerinde olmadığını ifade ederek, asıl davada davanın reddine karar verilmesini istemiş; karşı davada ise fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 2.273.201 USD ve 4.043.708 TL’nin dava tarihinden ticari temerrüt faizi ile davacı/karşı davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.Mahkemece, asıl dava yönünden; taraflar arasında 11/03/2008 tarihli sözleşme ve 02/12/2008 tarihli ek protokolün akdedildiği; davacı/karşı davalı-yüklenici tarafından, yüklenimindeki işin bir bölümünün yerine getirildiği; davalı/karşı davacı iş sahibi tarafından yükleniciye kısmi ödemede bulunulduğu hususlarında uyuşmazlık bulunmadığı; asıl dava yönünden; 11/03/2008 tarihli sözleşme ile yapılan işin pursantajının %99,11 olarak belirlenmesi nedeni ile bu sözleşme gereği davacı/karşı davalının, yapmış olduğu işin tutarının 3.050.000,00 USD x 0.9911= 3.022.865,00 USD olarak hesaplandığı; 02/12/2008 tarihli ek protokol ile ilave işlerle ilgili bir hakediş tanzim edilmemiş olması, ek protokol ve ilave işler kapsamındaki işlerin imalat kalemleri ve bu kalemlere ait metrajların fiyat birimlerinin bilinmemesi nedeniyle yapılan işlerin miktarı ve tutarları ile ilgili dosya kapsamındaki belgelere göre bir değerlendirme yapılmasının mümkün olmadığı; bu durumda taraf defterleri dikkate alınarak bir değerlendirme yapılması zorunluluğunun doğduğu; yapılan mali incelemelerde davalı/karşı davacının defter kayıtlarına göre 328.934,00 USD davacı/karşı davalıya borçlu bulunduğu; davacı/karşı davalının kesmiş olduğu faturaların ödenmiş olması ve iade edilmemiş olması nedeniyle defter kayıtlarına göre davalı/karşı davacının, davacı/karşı davalıya 328.934,00 USD borçlu olduğu; yapılan işin pursantaj değerlerine göre 11/03/2008 tarihli sözleşme ile eksik iş tutarı olarak 3.050.000,00 USD x 0,0089= 27.145,00 USD’nin bu borç miktarından düşülmesi gerektiği; bu durumda davacı/karşı davalı-yüklenicinin (328.934,00 USD – 27.145,00 USD=) 301.789,00 USD alacaklı bulunduğu gerekçesiyle, davacı tarafından, davalı aleyhine açılan asıl davanın sübut bulduğundan kısmen kabulü ile İstanbul Anadolu … İcra Müdürlüğü’nün (Kadıköy …. İcra Müdürlüğü) … sayılı takip dosyasında, davalının 301.789,00 USD’nin T.C. Merkez Bankası Efektif Satış Kuru üzerinden hesaplanacak TL karşılığına yönelik itirazının iptali ile takibin devamına, asıl alacak 301.789,00 USD ye 27/12/2010 takip tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a maddesi uyarınca devlet bankalarının USD cinsi döviz ile açılmış (1) yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranının uygulanmasına, fazlaya ilişkin istemin reddine, İİK.nun. 67/2. maddesi uyarınca alacağın varlığı ve miktarının yargılamayı gerektirdiği yani likit olmadığı gözetilerek davacı yanın %40 icra inkar tazminatı isteminin yasal koşulları bulunmadığından reddine karar verilmiş; karşı davada ise; karşı davalı/ yüklenicinin, sözleşme kapsamındaki hafriyat işinin bir kısmını eksiksiz olarak yerine getirmediği; hafriyatın bir bölümünün saha içerisinde, bir bölümünün de izinsiz olarak dere yatağına döküldüğü; bu nedenle, karşı davacının, muhtelif nakliyecilere toplam 2.203,756,00 TL ödemede bulunduğu; 516.949,00 TL döküm ücreti ödediği; 28.200,00 TL hafriyat miktarı ölçüm hizmeti ödediği ve 800.000,00 TL belediyeye hafriyat harcı ödemesi olmak üzere toplam 3.548.905,00 TL ödemede bulunulduğu; Tuzla Belediye Başkanlığı’nın 11/08/2009 tarih ve 966 sayılı kararına göre; dereyatağına izinsiz hafriyat dökümünün … Ticaret A.Ş. ve … San. Tic. Ltd. Şti. tarafından yapıldığı; idari işlemler/tutanaklar ve karar üzerine, taraflar arasında “ek protokol” düzenlendiği; karşı davalı yüklenici şirketin, dere yatağına dökülen hafriyatı kaldırmadığı; bu durumda, eser sözleşmesi kapsamında e.BK.m. 356 ve e.BK.m. 97 uyarınca karşı davalı/yüklenicinin, davacı/iş sahibinin bu hususta yapmış olduğu masrafları özen borcuna aykırılıktan dolayı tazmin etmekle yükümlü bulunduğu; karşı davacı iş sahibinin iş sahasında bırakılan ve sahaya tevzi edilen hafriyatla ilgili olarak dava dışı denetim firmasından alınan raporlar ve işin fiilen gerçekleştirilme şekli itibariyle durumdan (…) bilgi sahibi de bulunduğu; taraflar arasındaki uyuşmazlığın dere yatağına dökülen hafriyatla ilgili idari makamlarca tutanak düzenlenmesi ve idari işlemler sonrasında ortaya çıktığı; karşı davacı/iş sahibi zararının (dere yatağına dökülen hafriyat toprağı miktarı 835.177,00 m3 karşı davacının 3.kişilere yaptırdığı hafriyat miktarı 240.406 m3 olduğu) bu durumda, karşı davacı/iş sahibince yukarıda yazılı masraflardan dolayı karşı davalının tazmin etmesi gereken zararın (516.949,00 TL döküm ücreti + 28.200,00 TL hafriyat miktarı ölçüm hizmeti bedeli + 800.000,00 TL hafriyat harcı=) 1.344.949,00 TL masrafın (240.406 m3/835.000,00 m3x1.344.949,00 TL=) 387.226, 12 TL’sinden sorumlu bulunduğu; 03/07/2012 tarihli bilirkişi kurulu raporuna göre, karşı davacı/iş sahibince dava dışı 3.kişilere dere yatağındaki hafriyatın döküm sahalarına nakli için toplam: 2.203.756,00 TL ödeme yapıldığı; bu durumda, karşı davalı yüklenicinin tazmin etmesi gereken zarar miktarının (2.203.756,00 TL + 387.226,12 TL=) 2.590.982,12 TL olarak hesaplandığı; 3065 sayılı Yasaya göre KDV ancak hizmet ve mal alımlarında yapılan ödemeler için tahakkuk ettirileceğinden tazminata karşı davacının KDV eklenmesine yönelik talebinin yerinde bulunmadığı; karşı davacı iş sahibinin dere yatağına dökülen bakiye (835.177 m3- 240.406 m3=) 594.771,00 m3 hafriyat için açılmış karşı davasının bulunmadığı; ayrıca, bilirkişi raporlarına göre, karşı davalı yükleniciye yapılmayan iş karşılığı olarak yapılan fazla ödeme (1.998.201,00 USD çevre düzenlemesi, izin ve ruhsatlar için sözleşme dışında ödenen tutar) + 275.000,00 USD (ek protokol kapsamında sözleşme bedeline ek olarak ödenen tutar)= 2.273.201,00 USD) bulunmadığı gerekçesiyle, davacı tarafından davalı aleyhine açılan karşı davanın sübut bulduğundan kısmen kabulü ile 2.590.982,12 TL tazminatın 03/06/2011 dava tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte karşı davalıdan tahsili ile karşı davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin istemlerin reddine karar verilmiştir. Davacı/karşı davalı …San. Tic. Ltd. Şti. vekili istinaf dilekçesinde; asıl dava yönünden; ilk rapordan sonraki süreçte keşif yapılacak alanın karşı davacı tarafından bina eklentileri ile kapatılması nedeni ile 2. ve 3. raporların ilk bilirkişi heyeti tarafından hazıralanan rapor doğrultusunda düzenlendiğini; tarafların 01/08/2017 tarihinde görüşmeye başladığını, proje olmadığından sözleşme bedeli yaklaşık yapılan hesaplar ile 3.050.000 USD + KDV = 3.599.000 USD olarak kararlaştırıldığını, ancak sözleşmenin imzalanmadığını, 11/03/2008 toprak hafriyat sözleşmesinin imzalandığını, USD değerinin düşmesine rağmen akaryakıt fiyatı arttığı için yaklaşık hesaplama ile 3.900.000 USD + KDV olarak kararlaştırıldığını, tarafların ödemelerini 3.900.000 USD üzerinden hazırlanan hakediş belgelerine göre yaptığını, mahkemenin sözleşme bedelini 3.050.000 USD + KDV olarak değerlendirilmesinin dosya kapsamına aykırı olduğunu; davacının davalıdan 5 adet faturaya dayalı alacaklı olduğunu, bu faturalara itiraz olmadığını ve faturalara istinaden ödeme yapıldığını, karşı davacının ticari defterleri üzerinde yapılan incelemede 328.934 USD borçlu olduğunun tespit edilmesine rağmen mahkemenin 301.389 USD’ye karar vermesinin hatalı olduğunu, davacının alacağının ticari defter ve kayıtlarla belli olduğunu, bu nedenle inkar tazminatı verilmemesinin hatalı olduğunu belirtmiş; karşı dava yönünden ise; işin karşı davacının talimatları doğrultusunda yapıldığını, karşı davacının talimatları ile hafriyatın bir kısmının saha dışına bir kısmınında karşı davacıya ait parsellere döküldüğünü; 11/03/2018 tarihli sözleşmedeki işlerin tamamlandığını ve ilave işler nedeni ile ek protokol imzalandığını, ek protokol ile karşı davacının müteahhidi … firmasının iflası ile yarım bıraktığı işlerin eksiksiz yapılarak 31/12/2008 tarihinde karşı davacıya teslim edildiğini, ancak karşı davacının ek protokoldeki yükümlülüklerini yerine getirmediğini, 02/01/2009 tarihli mailde karşı davacı tarafından işin eksiksiz yapıldığının belirtildiğini, sözleşme 1.3.0 maddesi işin tam yapılması halinde teminat mektuplarını iade edileceği hükmünün düzenlenmiş olduğu ve karşı davacının teminat mektuplarını iade ettiğini, karşı davacının ihtarı bulunmadığını, sözleşmeyi fesh etmediğini, eksik olması halinde ihtar çekmesi gerektiğini; dere yatağına toprağın … tarafından döküldüğünü, karşı davacının …. İflas Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyadaki beyanı ve İstanbul 10. İdare Mahkemesi’nin 2009/129 Esasa sayılı dosyasında verilen 25/09/2009 tarihli kararda toprağın … tarafından döküldüğünün belirtildiğini, karşı davacının hafriyatın taşınması için aldığı faturaların davacının alacağını istemesinden sonra düzenlendiğini, hava fotoğraflarında dere yatağının 31/12/2008 tarihinde davacı tarafından düzenlendiğinin açık olduğunu, … şirketi kayıtlarına göre 31/12/2008 tarihli sözleşme gereği saha içinde figure edilen toprağın 638.000 m3 kazıdan çıkarılan toprağın minimum %15 kabarması ile 554.782 m3 olduğunu, bilirkişinin %3 kabul ederek metraja ilave etmesinin hatalı olduğunu, … şirketi kayıtlarına göre sahada yapılan kazı miktarının %6,5 iş artışı hariç 892.000 m3 olduğunu, müvekkili tarafından saha dışına taşınan hafriyatın 892.000-554.782 = 337.218 m3 olduğunu, sözleşmenin kazılan miktara göre olup saha dışına eksik hafriyat çıkarılmasının söz konusu olmadığını, müvekkili şirketin 31/12/2008 tarihinde ayrılmasından sonra başkaları tarafından sahaya 200.000 m3 hafriyat döküldüğünü, Tuzla Belediyesinin 01/07/2009 tarihli cevabi yazısında sorumluluğunun karşı davacıda olduğunun belirtildiğini, mahkemece bu hususların araştırılmadığını, karşı davacının eksik ifa halinde işin yapılması için mahkemeden izin talep etmesi gerektiğini; sözleşme 1.52.1 maddesinde ihtilaf halinde … şirketi kayıtlarının esas alınması gerektiği halde bu kayıtlar incelenmeksizin bilirkişi raporu düzenlendiğini belirterek, yerel mahkeme kararının kaldırılmasına, davanın kabulü ile karşı davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı/karşı davacı …. vekili istinaf dilekçesinde; sözleşmenin anahtar teslimi götürü bedelli 3.050.000 USD+KDV olduğunu, 02/12/2008 tarihli ek protokolün yüklenicini inşaat sahasına ve çevreye yığdığı hafriyat toprağının bertaraf edilmesi için yapıldığını, davacının hafriyat işi dışında hiçbir iş yapmadığını, davacının Tuzla Belediyesini resmi tespitlerine göre 855.177 m3 miktarındaki hafriyat toprağını ek protokolde taahhüt edilen vade tarihinden 6 ay sonraki tarihte halen inşaat sahasında bulunduğunu, davacının toprağı sahaya ve çevreye yığdığı, taşımadığını ek protokolde açıkça ikrar ettiğini, İBB tarafından davacıya para cezası uygulandığını, Tuzla Belediyesinin torağın kaldırılmasına dair ihtarı üzerine toprağın 240.406 m3’lük kısmının başka firmalara taşıttırıldığını ve oluşan 4.043.708 TL masrafın bu davada talep edildiğini, belediye tarafından hem davacıya hem …. toprak dökümünden ayrı ayrı ceza verildiğini, davacının müvekkilinin bilgisi olmasızın dava dışı … ile anlaşarak bu firma için bazı hafriyat işleri yaptığını, ek protokol düzenlenirken … İnşaat ile mutabakat sağlanması halinde bu ödemenin davacıya yapılacağının belirlendiği, mutabakatın bulunmadığı, anahtar teslimi götürü sözleşme bedelininin fazlası ile ödendiğini, fazla yapılan ödemelerin çevre düzenlemesi ile alınacak ruhsat ve izinler için ödenecek harç tutarı olduğunu; davacının istinaf dilekçesi ile genişlettiği iddiasını kabul etmediklerini, sözleşme kapsamındaki anahtar teslimi götürü bedeli hem kazı ve hem de toprağın saha dışına taşınarak bertaraf edilmesini kapsadığını, müvekkilinin sözleşmeyi fesh etmediğini, eksik bırakılmış işlerden doğan zararın tazimini istediğini belirterek, yerel mahkeme kararının kaldırılmasına, asıl davanın reddine karşı davanın ise kabulüne karar verilmesini istemiştir. Kadıköy …. İcra Müdürlüğünün … sayılı takip dosyası ile alacaklı …. Ltd. Şti. tarafından borçlu …..A.Ş. aleyhine 27/12/2010 tarihinde 5 adet faturaya dayalı olarak 328.000,00 USD’nin ferileriyle birlikte tahsiline yönelik yapılan icra takibinde borçlu vekilince borca ve fer’ilerine itiraz edildiği ve takibin durduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece mahallinde keşif yapılmış olup, bilirkişiler … tarafından oluşturulan bilirkişi kurulu 09/04/2012 tarihli ön rapor ve 03/07/2012 tarihli raporda, sözleşmenin 3.050.000 +KDV= 3.5999.000 USD götürü bedelli hafriyat işi olduğu, %99,11’in tamamlanmış olduğu, 3.5999.000 X %99,11 = 3.566.968 USD talep edilebilecek hakediş miktarı olduğunu, davacının ödenmediğini ileri sürdüğü 328.000 USD’nin tespit edilemediğini, davacının yapmadığı işler için karşı davacının talep edebileceği alacağın 3.548.905 + KDV = 4.073.708 TL olduğunu belirtmişler; 01/04/2013 tarihli ek raporda ise, yüklenici firmanın sözleşmeye konu işleri keşif saati itibariyle tamamlayıp teslim ettiğinin kanıtlanamadığını, sözleşme 2.38 madde karşısında faturalara itiraz etmemesinin zımni kabul sayılmayacağını, sözleşmeye göre taprağın en az 2 km uzağa taşınması gerekirken 800-900 metreye taşındığını, karşı davacının ek protokol kapsamında 275.000 USD ödediğini beyan ettiğini, davacının edimlerini yerine getirmediğinin anlaşılması nedeni ile bu miktarın kanıtlanması halinde karşı davacıya ödenmesinin gerekeceği belirtilmiştir. Bilirkişiler … tarafından oluşturulan bilirkişilerce düzenlenen 05/11/2012 tarihli raporda; davacının 2007-2008-2009-2010 defterlerinin usulüne uygun tutulmadığı, karşı davacının 2008-2009-2010 defterlerini usulüne uygun tutulduğu, 2011 defterinin usulüne uygun olmadığı, tarafların cari hesap şeklinde çalıştığını, davacının 2011 defterlerini sunmadığını, davacıların davalıdan 31/12/2010 tarihi itibariyle 317.550,56 USD alacaklı göründüğünü; karşı davacının defterelerine göre davacıya borç tutarının 667.266,13 USD olduğu, davacının alacaklı olduğu tutarın 171.332,75 olduğu, hafriyat işi için dava dışı şirketler tarafından kesilen faturalar toplamının 2.593.698,18 TL olduğu ve tamamının ödenmiş gözüktüğünü, karşı davacı tarafın ödendiği iddia olunan diğer tutarlar 610.000 TL karşı davacı defterinde kayıtlı olduğunu, hafriyat işi 82.365.68 m3 götürü bedelli 3.050.000 USD + KDV üzerinden üstlenmiş denetim firması işin tamamlanma oranını %99.11 olarak belirtmiş ve karşılığının 3.022.865 USD + KDV, davacının alacağı 6.032.201.58 USD olduğu, davalının ödediğini, teknik rapor uyarınca davacının 3.022.865 USD’lik kısmına hak kazandığı ve bu işlerin götürü kapsamında olduğunun kabulü halinde 3.050.000 – 3.022.865 = 27.135 USD ve 328.000 – 27.135 = 300.865 USD alacağı davacının talep edebileceğini; davalının alacağı teknik raporda 3.548.905 TL olarak hesaplandığı, mali değerlendirmede ise davacı adına yapılan harcamalara ilişkin kayıt toplamının 4.036.965.18 TL olarak hesaplandığını; 15/12/2014 tarihli ek raporda ise, 2011 mali yılı sonunda 338.550,50 USD karşı dacının davacıyı takip ettiği cari hesapta karşı davacının davacıya borçlu olduğunu, 3.050.000 USD + KDV x %99,11=3.022.865 USD davacının hak edişi olduğu; davacı açısından davacı tarafından takip edilen 328.000 – (3.050.000-3.022.865) =300.865 USD davacının alacağı olduğu; karşı davacının davacı yerine yaptığı 2.593.698,18 TL + 610.000 TL + 800.000 TL + 33.276 TL = 4.036.965,18 TL karşı davacının alacağı olduğu belirtilmiştir.Bilirkişiler … tarafından müştereken düzenlenen 03/08/2015 tarihli raporda; karşı davacının defterlerine göre karşı davacının davacıya 328.934 USD borçlu olduğu, davacının defterlerine göre karşı davacının davacıya 317.550,56 USD borçlu olduğu, …. firmasının hak edişlerine göre 3.050.000 + KDV x %99,11=3.022.865 USD hak ediş, 3.050.000-3.022.865=27.135 USD eksik iş bedeli, talep edilen 328.000-27.135=300.865 USD davacının alacağı olduğu; Karşı davacının eksik iş için sarf ettiği 4.036.965,18 TL’den davacı tarafından yerine getirilseydi ödenecek tutarın düşürülmesi ile talep edilebilecek bedelin 1.543.816,23 TL olduğu belirtilmiş ve alınan 19/08/2016 tarihli ek raporda aynı görüşler tekrarlanmıştır.Bilirkişiler … ve Prof. Dr. … tarafından düzenlenen 31/05/2017 tarihli rapora göre; taraflar arasında yazılı olarak 11/03/2008 tarihli sözleşme ve 02/12/2008 tarihli ek protokolün akdedildiğini; Yapı denetim firması … tarafından sunulan belgelerde şantiye içi kazı miktarının 600.000 m3, şantiye dışı kazı miktarının 386.224.52 m3 olduğunu, sözleşme eki olan keşif listesinde de şantiye içi kazı için 2.85 TL/m3, şantiye dışı kazı için 7.50 TL/m3 birim fiyat belirlendiğinin tespit edildiğini; bu verilere göre şantiye içi ve dışı toplam kazı tutarı bedelinin 600.000 m3 x 2.85 TL/m3 + 386.224,52 m3 x 7.50 TL/m3 = 4.606.683,92 TL olarak hesaplandığını; bu tutarın KDV hariç karşılığının 4.606.683,92 TL/ 1,18= 3.903.969,42 TL olduğunu; ilk hakedişin yapıldığı tarihte dolar kuru 1,2789 TL olduğu; buna göre sözleşme bedelinin 3.050.000,00 USD kabul edildiğinde TL karşılığının 3.900.000,00 TL olduğunu; dolayısıyla sözleşmeni “ön bilgileri” kısmında ve hakedişlerde sözleşme bedelinin TL yerine USD olarak yazıldığı kanaatine varıldığından; ihtilaf konusu sözleşme bedelinin 3.050.000,00 USD olduğu; 11/03/2008 tarihli sözleşme ile yapılan işin pursantajı denetim firmasınca hazırlanan hakediş raporlarında %99,11 olarak belirlenmesi nedeni ile bu sözleşme gereği davacı/karşı davalının, yapmış olduğu işin tutarının 3.050.000,00 USD x 0.9911= 3.022.865,00 USD olarak hesaplandığını; asıl dava yönünden davacının karşı davacıdan 328.934-27.135=301.789 USD alacaklı olduğu, karşı davacının eksik işlerden dolayı KDV dahil toplam 4.036.965,18 TL alacaklı olduğunu belirtmiştir. Tüm dosya kapsamı bir arada değerlendirildiğinde, taraflar arasında arazinin hafriyat, kazı dolgu, tesviye ve düzenleme işlerinin yapımı hususunda 3.050.000,00 USD + KDV bedelli 11/03/2008 tarihli götürü bedelli sözleşme ve 02/12/2008 tarihli ek protokol düzenlendiği; yapılan işlerin metrajının tespit imkanı bulunmadığından taraf defterlerine göre yapılan değerlendirmede davalı karşı davacı defterlerinde davacı karşı davalıya 328.934,00 USD borç göründüğü, 27.145,00 USD’lik eksik iş tespit edildiğinden, eksik işlerin mahsubu halinde asıl davada davacı alacağının 301.789,00 USD olarak belirlendiği; yüklenici tarafından yapılan hafriyat sonrası izin verilen yer dışında dökülen toprağın Belediyece 835.177 m3 olarak belirlendiği, bu miktar topraktan karşı davacı tarafça üçüncü kişilere 240.406 m3 kısmının taşıttırıldığı, bu kapsamda karşı davacı tarafından …. şirketine 868.773,35 TL, … 649.000 TL, …afriyat’a 1.075.915,83 TL olmak üzere toplam 2.203.756,00 TL ödeme yapıldığı; karşı davacı tarafından ayrıca 516.949,00 TL döküm ücreti + 28.200,00 TL hafriyat ölçüm hizmeti + 800.000,00 TL hafriyat harcı olmak üzere toplam 1.344.949,00 TL ödendiğine ilişkin belgelerin dosyaya ibraz edildiği; bu harcamaların usulsüz dökülen toplam toprak miktarı için yapıldığından üçüncü kişilere taşıttırılan toprak miktarına oranlandığında karşı davacının talep edebileceği miktarın 387.226,12 TL olduğu, buna göre karşı davada 2.203.756,00 TL + 387.226,12 TL = 2.590.982,12 TL talep edilebileceği sonucuna varılmaktadır. Mahkemece, yargılama sırasında düzenlettirilen ve hükme esas alınan bilirkişi raporunda belirlenen hususların dosya kapsamına uygun olarak değerlendirildiği anlaşıldığından asıl ve karşı dava yönünden verilen karar yerinde olmuştur. Açıklanan nedenlerle, 6100 sayılı HMK’nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzeni gözetilerek yapılan istinaf incelemesi sonucunda, dosya kapsamına, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenler ve ileri sürülen istinaf sebeplerine göre, mahkeme kararında usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla, taraf vekillerinin istinaf başvurularınnı HMK’nın 353/1-b-1. bendi gereğince esastan reddine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi açıklandığı üzere;1-İstanbul Anadolu 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 18/10/2017 tarih ve 2014/975 esas, 2017/953 karar sayılı kararında usul ve esas yönünden yasaya aykırı bir durum bulunmamasına göre, taraf vekillerinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan REDDİNE, 2-Davacı-Karşı davalıdan asıl davada alınması gereken 54,40-TL istinaf karar harcından peşin alınan 35,90-TL’nin mahsubu ile bakiye 18,50-TL istinaf karar harcının davacı-karşı davalıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA, 3-Davacı-Karşı davalıdan karşı davada alınması gereken 176.989,99-TL istinaf karar harcından peşin alınan 44.247,50-TL’nin mahsubu ile bakiye 132.742,49-TL istinaf karar harcının davacı-karşı davalıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA,4-Davalı-Karşı davacıdan asıl davada alınması gereken 31.708,25-TL istinaf karar harcından peşin alınan 7.928,00-TL’nin mahsubu ile bakiye 23.780,25-TL istinaf karar harcının davalı-karşı davacıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA, 5-Davalı-Karşı davacıdan karşı davada alınması gereken 54,40-TL istinaf karar harcından peşin alınan 35,90-TL’nin mahsubu ile bakiye 18,50-TL istinaf karar harcının davalı-karşı davacıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA,5-Taraflarca yapılan istinaf yargılama giderlerinin üzerlerinde bırakılmasına,6-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından taraflar yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 6100 sayılı HMK’nın 361. maddesi gereğince kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde Yargıtay’da temyiz yolu açık olmak üzere 05/06/2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.