Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi 2018/450 E. 2019/701 K. 29.05.2019 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
15.HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2018/450
KARAR NO : 2019/701
TÜRK MİLLETİ ADINA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: …ANADOLU 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 12/07/2017
NUMARASI : 2014/1013 Esas, 2017/698 Karar,
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit, Tazminat
KARAR TARİHİ : 29/05/2019
Taraflar arasında görülen davanın yerel mahkemece yapılan yargılaması sonucunda verilen hükme karşı istinaf yoluna başvurulmuş olup, duruşmasız olarak dosya üzerinde yapılan inceleme ve istinaf talepleriyle sınırlı olarak yapılan değerlendirme sonunda;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ : Davacılar vekili, … istasyonları, terfi hatları ve deniz deşarjı ile mevcut iki pompa istasyonunda değişiklik yapılması işlerinin anahtar teslimi olarak tasarım, inşaat ve 60 aylık işletmesi işinin işletme kısmının alt yüklenici olarak…. San. Tic. A.Ş.’ne 30/01/2009 tarihli sözleşme ile verildiğini; davalılardan … Bankası A.Ş. Kurumsal Şubesi’nce bu iş nedeniyle 05/02/2009 tarihli ….mektup nolu … sayılı 731.601,00 Euro’luk teminat mektubu düzenlendiğini, teminat mektubunun 52.803,00 Euro’luk kısmının 01/03/2011 tarihinde vadesinin dolması nedeni ile hükümsüz kaldığını; ayrıca 228.804,00 USD’lik kısmının 01/03/2012 tarihinde ve bakiye 450.000,00 USD’lik kısmının 01/03/2014 tarihinde vadesinin sona ereceğinin hükme bağlandığını; yine “sözleşmelerden herhangi birinin veya tamamının her ne sebeple olursa olsun … Tic.AŞ’den kaynaklanan bir kusur nedeniyle sona erme sürelerinden önce feshedilmesi durumunda … Tic.AŞ’nin ödeyeceği teminat tutarının belirtildiğini”, daval… A.Ş’nin Mersin atıksu arıtma tesisi işine 01/06/2010 tarihinde başladığını; işin devamı esnasında davacı …. Tic. A.Ş. hakkında Kadıköy 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2009/544 esas sayılı dosyası ile açılan iflasın ertelenmesi davası reddedilerek şirket hakkında 03/06/2010 tarihinde iflas kararı verildiğini; bu kararın, bozulduğunu ve davanın halen derdest olduğunu; iflas kararı üzerine … işe davacı …. Tic. A.Ş’nin konsorsiyum ortağı olan … yükleniminde devam edilmesine karar verildiğini; davacı …. Tic. A.Ş’nin konsorsiyum ortağı … ile yapılan görüşmeler neticesinde taşeron olarak davalı … A.Ş.’nin işine devam etmesinin sağlandığını; davalı … A.Ş.’nin 01/06/2010 tarihinde işe başladığını ve işletme işini 31/10/2011 tarihine kadar devam ettirdiğini; … A.Ş.’nin işletme işine devam ederken … Danışma firması … gönderilen 24/0/2014 tarihli yazı ile, taşeron olarak faaliyet gösteren … A.Ş.’nin geçen yılki performansından memnun kalınmadığını; bu nedenle, FIDIC 7.5 ve 10.2 maddeleri gereğince ….A.Ş’nin sahayı terketmesi, aksi halde sözleşmenin tamamen feshedileceğinin bildirildiğini, bu bildirim üzerine … A.Ş’nin altyüklenici sözleşmesini feshettiğini; bu fesihten sonra …A.Ş.’nin diğer davalı … Bankası A.Ş. Kurumsal Şubesi’nden 678.804,00 Euro’luk teminat mektubunun paraya çevrilmesinin ve kendisine ödenmesinin talep edildiğini; davalılardan …Bankası A.Ş. Kurumsal Şubesi’nin de bu talebi kabul ederek teminat mektubunu paraya çevirip davalı … A.Ş.’ye ödendiğini; teminat mektubunun nakde çevrilmesinin hukuka aykırı olduğunu, işin sona erme sebebinin … Tic. A.Ş.’nin kusuru ile değil tamamen … A.Ş.’nin kusurundan kaynaklandığını; bu durumun, teminat mektubunun paraya çevrilmesinden önce 23/12/2011 tarihli yazı ile davalı bankanın şubesine bildirildiğini; teminat mektubunun haksız ve hukuka aykırı olarak tazmin edilmiş bulunması nedeniyle davalı … A.Ş’nin sebepsiz olarak zenginleştiğini; bu durumdan davalı bankanın kusurlu olduğunu, zira ödememesi gereken bir parayı ödediğini, kaldı ki davalı … A.Ş.’nin işin tamamlama oranına göre 154.465 Euro fazladan nakde çevirdiğini belirterek, icra takiplerinin durdurulmasına, davalılardan … Bankası A.Ş.’nin teminat mektubu bedelini tahsil için Kadıköy …. İcra Müdürlüğü’nün … sayılı ilamsız icra takibi üzerinden, Kadıköy …. İcra Müdürlüğü’nün … sayılı dosyası üzerinden ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile Kadıköy … İcra Müdürlüğü’nün … sayılı dosyası üzerinden ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile alacak için açmış olduğu takiplerde dava konusu miktar olan 678.804,00 Euro yönünden davalı … Bankası AŞ’ne karşı borçlu olmadığının tespiti ve sebepsiz zenginleşmesi nedeniyle 678.804,00 Euro’nun davalı … AŞ’den tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı ….San. ve Tic. A.Ş. vekili, işin yüklenicisinin …AŞ olduğunu, davacı … müvekkili …. ile aralarında organik bağ bulunması nedeniyle müvekkilinin taşeron olarak kabul edildiğini, davacı … iflası sonrasında işletme işinin konsorsiyum ortaklarından … 18/06/2010 tarihli protokol ile devredildiğini, müvekkilinin taşeronluğunun devam ettiğini, ancak yeterli tecrübesi olmayan … firması ile iletişim ve koordinasyonun sağlanamadığını, … tarafından talep edilen bazı hususların … tarafından dikkate alınmadığını, bunun sonucu olarak müvekkili …’in performansının iş sahibi … tarafından yanlış yorumlanarak yetersiz olarak değerlendirilmesine sebep olduğunu, bu nedenle müvekkilinin sözleşmesinin feshedildiğini, bütün bunların … iflası nedeniyle oluştuğunu, bu nedenle teminat mektubundaki kusur şartı gerçekleştiğinden müvekkili … tarafından teminat mektubunun haklı ve hukuka uygun olarak nakde çevrildiğini, teminat mektubunun muhatabı şirket ile davalı … şirketinin aynı şirket olup, ünvan değişikliği bulunduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir. Davalı … Bankası A.Ş. vekili, müvekkili bankanın müşterisi olan davacı … Tic. A.Ş.’nin talebi üzerine … Tic. A.Ş.’ne hitaben … nolu 05/02/2009 tarihli ve toplam 1.350.000,00 Euro bedelli teminat mektubu düzenlendiğini, 15/02/2012 tarihinde davalı …San.ve Tic.AŞ tarafından teminat mektubunun 678.804 Euro’luk kısmının tazmin talebinde bulunulduğunu; muhatabın talebi incelenerek yerinde görüldüğünden 24/02/2012 tarihinde teminat mektubunun 678.804,00 Euro karşılığı 1.548.827,00 TL’sinin muhatabın hesabına gönderildiğini ve firma tarafından bankanın ibra edildiğine ilişkin yazı verildiğini; teminat mektubunun nakde çevrilmesi ile ilgili işlemlerin yerinde olduğunu, müvekkiline dava açılmasının yasal dayanağı bulunmadığını, davacı … şirketinin dava hakkı bulunmadığını, teminat mektubunun hukuki niteliği gereği ilk talep halinde bankanın ödeme yapması gerektiğini belirterek, müvekkili banka açısından açılan davanın reddine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, ana yüklenici ortaklardan …Tic. A.Ş’nin 03/06/2010 tarihinde iflası üzerine idare ile imzalanan 18/06/2010 tarihli ek protokol gereği … firmasının sözleşmenin geri kalan bölümünün tamamlanması konusunda sorumlu ve yetkili yüklenici olduğu; davalılardan …Bankası A.Ş. Kurumsal Şubesi tarafından 731.601,00 Euro bedelli olarak hazırlanan teminat mektubunun 52.803,00 Euro’luk bölümünün 01/03/2011 tarihinde vadesinin dolması nedeni ile hükümsüz kaldığı; davalı …A.Ş.’nin Mersin atıksu arıtma tesisi işletme işine 01/06/2010 tarihinde başladığı ve işin 31/10/2011 tarihine kadar sürdüğü; davalı … A.Ş’nin işletme işini devam ettirirken Mersin Su ve Kanalizasyon İşleri Müdürlüğü (MESKİ) tarafından konsorsuyum ortağı … gönderilen 24/10/2011 tarihli yazı üzerine dava dışı … tarafından davalı … A.Ş’nin alt yüklenici sözleşmesinin feshedildiği; bu fesihten sonra, … A.Ş.’nin diğer davalı … Bankası A.Ş. Kurumsal Şubesi’nden 678.804,00 Euro’luk teminat mektubunun paraya çevrilmesini istediği, talebin kabul edilerek teminat mektubunun paraya çevrildiği, davalı … A.Ş’nin sözleşmenin feshedilmesinde tamamen kendisinin kusurlu olduğu, dava konusu teminat mektubunun ilk talepte ödeme kaydına havi bir mektup olup, şarta bağlı bir mektup olarak nitelendirilemeyeceğinden davalı bankanın, teminat mektubu konusu tutarı muhataba ödenmesinde davalı bankaya yüklenebilecek bir kusurun bulunmadığı; bu kapsamda; dava dışı …, davalı/alt yüklenici .. A.Ş.’nin alt yüklenicilik sözleşmesini feshetmekte haklı olduğu; bu durumda, başlangıçta, davacı müflis … Tic. A.Ş. tarafından verilen teminat mektubunun, alt yüklenicilik sözleşmesinin feshinden sonra davalı .. A.Ş. tarafından nakde çevrilmesinde haklı olmadığı; davalı … Bankası AŞ.’ye, teminat mektubunun nakde çevrilmesi sürecinde atfı kabil kusur bulunmadığı; bu kapsamda, davalı bankanın, davacı teminat mektubu lehtarına karşı sorumluluğunun bulunmadığı; davalı/alacaklı bankanın, nakde çevrilen teminat mektubu bedelini tahsil için yapmış olduğu icra takiplerinde haklı olduğu; bu nedenlerle; davacılar tarafından davalı …Bankası A.Ş. aleyhine açılan davanın sübut bulmadığından reddine; davacı … tarafından, davalı …Sanayi ve Ticaret A.Ş. aleyhine açılan davanın sübut bulmadığından reddine; davacı … Tic. A.Ş. tarafından, davalı …Ticaret A.Ş. aleyhine açılan davanın kabulü ile 678.804,00 EURO’nun davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmiştir. Davacı Müflis …. Tic.AŞ İflas İdaresi vekili istinaf dilekçesinde, teminat mektubunun şarta bağlı olmasına ve şartın gerçekleşmemesine ve bu durumun müvekkilince bildirilmesine rağmen nakde çevrildiğinden davalı bankanın da sorumlu olduğunu, lehine teminat mektubu düzenlenen şirket … Tic.AŞ iken teminat mektubunun paraya çevrilmesinin üçüncü bir şirket olan … San.Tic.AŞ (…) tarafından istendiği, bilirkişi raporunda bu hususun tespit edilmesine rağmen mahkemece dikkate alınmadan karar verildiğini, her iki şirketin farklı tüzel kişiler olmasına rağmen teminat mektubunun paraya çevrilmesinde bankanın %100 kusurlu olduğunu, bu nedenlerle her iki davalı yönünden de davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini, bu husus kök ve 1-2. Ek raporlarda belirtilmesine rağmen, aynı bilirkişilerin 3. Ek raporunda aksi yönde görüş bildirmesi nedeniyle mahkemece bilirkişi raporunun hükme esas alınıp alınmayacağı irdelenmeden karar verildiğini belirterek, yerel mahkeme kararının kaldırılmasına, davanın davalı… Bankası AŞ yönünden de kabulüne karar verilmesini istemiştir. Davacı …San.AŞ vekili istinaf dilekçesinde, mahkemece 678.804 Euro’nun … şirketinden alınıp teminat mektubunu davalıya veren … AŞ’ne verilmesinin hukuka aykırı olduğunu, zira teminat mektubu nedeniyle müvekkili şirketin ipotek verdiğini ve davalı bankanın ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile icra takibi yaparak müvekkiline ait fabrika binasını sattırarak parayı müvekkilinden tahsil ettiğini, diğer davacı …. AŞ’den hiç para çıkmadığını, bu nedenle müvekkilince açılan davanın reddinin hatalı olduğunu, …AŞ’nin ne … ne de … Bankası’na para ödemediğini, ödemelerin alacağını, bu paranın müvekkili şirkete iadesi gerektiğini, teminat mektubunun şartlı olduğu ve … AŞ’nin kusurunun oluşmadığının defalarca bildirilmesine rağmen teminat mektubunun haksız olarak hakde çevrildiğini, parayı müvekkili şirket ödediğinden müvekkili lehine tahsil kararı verilmesi gerektiğini dava tek olduğu için davalılar yararına sadece 72.416,62 TL vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken, mahkemece her iki davalı yararına ayrı ayrı 72.416,62 TL vekalet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu belirterek, yerel mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir. Davalı…San.ve Tic.AŞ vekili istinaf dilekçesinde, yargılama sırasında alınan tüm bilirkişi raporlarının hükme esas alınamayacak derecede hatalı ve afaki olduğunu, bilirkişilerin kendilerini yetersiz görmelerine rağmen ve talep edilmesine rağmen başka bir heyet oluşturulmadığını, raporlar arasında ciddi sapmalar bulunduğunu, uzmanlıkları kusur konusun kapsamadığı halde kusur hususunda görüş bildirildiğini, teminat mektubundaki … kusuru yerine müvekkilinin kusurunun tartışıldığını, farklı bir heyetten rapor alınması gerektiğini, sözleşmenin …’nın kusuru nedeniyle sona ermesi ve şartın gerçekleşmesi üzerine müvekkilinin teminat mektubunu nakde çevirdiğini, 04/05/2017 tarihli raporda müvekkili … kusurlu olarak değerlendirilmesinde, … tarafından … gönderilen 24/10/2011 tarihli yazı ve … tarafından … gönderilen 28/12/2011 tarihli ihtarnamenin esas alındığını, halbuki her iki yazıda da müvekkili … ne şekilde kusurlu olduğu ve müvekkili şirketin varsa performans düşüklüğünün açık, somut ve belgeye dayalı olarak açıklanmadığını, 04/05/2017 tarihli bilirkişi raporunun hükme elverişli olmadığını belirterek, yerel mahkeme kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir. Somut olayda, davacı tarafça, davalı banka tarafından teminatın paraya çevrilmesi nedeniyle, icra takiplerinde dava konusu miktar olan 678.804,00 Euro yönünden davalı … Bankası AŞ’ne karşı borçlu olunmadığının tespiti ve sebepsiz zenginleşmesi nedeniyle 678.804,00 Euro’nun davalı … AŞ’den tahsiline karar verilmesi istenmiş, mahkemece davacılar tarafından davalı …Bankası A.Ş. aleyhine açılan davanın sübut bulmadığından reddine; davacı … tarafından, davalı … Sanayi ve Ticaret A.Ş. aleyhine açılan davanın sübut bulmadığından reddine; davacı … ve Tic. A.Ş. tarafından, davalı … Sanayi ve Ticaret A.Ş. aleyhine açılan davanın kabulü ile 678.804,00 Euro’nun davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmiştir. Dosya kapsamına göre, dava dışı iş sahibi Mersin Su ve Kanalizasyon İşleri Müdürlüğü’nün projesinde teknik destek sağlayan SRP-Temelsu Konsorsiyumu tarafından … ve … gönderilen 24/10/2011 tarihli yazıda taşeron … AŞ’nin geçen yıl içindeki faaliyetlerinin değerlendirildiği ve gösterdiği performanstan memnun kalınmadığı, bu nedenle FIDIC 7.5 ve 15.2 maddeleri gereğince … AŞ’nin sahayı terk etmesini ve tesis işletme sorumluluğunun devralınmasını istediklerini, sözleşme şartlarına uygun bir tesis işletmesini 28 gün içinde gerçekleştirmelerini beklediklerini, aksi takdirde sözleşmenin feshi için gerekli işlemlere başlanacağının bildirildiği, bu yazı üzerine EMİT tarafından … AŞ ile yapılan sözleşmenin feshedildiği, davalı … AŞ tarafından da teminatın paraya çevirme talimatı verilerek davalı bankaca paraya çevrildiği anlaşılmaktadır. Teknik destek sağlayan müşavir firma SRP-Temelsu Konsorsiyumu tarafından gönderilen 24/10/2011 tarihli yazıda bir önceki yıl … AŞ tarafından gösterilen işletme performansının düşüklüğü ve bu durumdan davalı … AŞ’nin sorumlu olup olmadığı konusunda mahkemece bir değerlendirme yapılmayıp, sözleşmenin feshinde … AŞ’nin kusuru bulunup bulunmadığı konusunda yazı dayanağı delil ve belgeler getirtilip değerlendirilmeksizin ve bu hususta bilirkişi kurulundan görüş alınmaksızın, anılan yazıda belirtilen hususlar var sayılarak, bu konuda inceleme yapılmadan yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olmuştur.Açıklanan nedenlerle, tarafların diğer istinaf sebepleri incelenmeksizin, istinaf taleplerinin usul yönünden kabulü ile, usul ve yasaya uygun bulunmayan yerel mahkeme kararının HMK’nın 353/1-a-6. bendi gereğince kaldırılarak, belirtilen şekilde araştırma yapılıp varılacak uygun sonuç dairesinde yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi açıklandığı üzere;1-Taraflar vekilinin istinaf başvurusunun esasa ilişkin sebepler incelenmeksizin usul yönünden KABULÜNE,2- İstanbul Anadolu 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 12/07/2017 tarih, 2014/1013 Esas, 2017/698 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,3-Dosyanın Dairemiz kararına uygun şekilde inceleme yapılarak yeniden bir karar verilmek üzere yerel mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,4-Taraflarca yatırılan istinaf karar harcının istek halinde kendisine iadesine,5-Taraflarca yapılan istinaf yargılama giderinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına,6-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından taraflar yararına vekâlet ücreti takdirine yer olmadığına,Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince KESİN olmak üzere 29/05/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.