Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2023/605
KARAR NO: 2023/486
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 03/01/2023
NUMARASI: 2022/810 E. – 2023/4 K.
DAVANIN KONUSU: Zayi Belgesi Verilmesi
Taraflar arasındaki zayi belgesi verilmesi davasının ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerle davanın reddine dair verilen karara karşı, davacı tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin, Ağustos ayı sonunda taşınarak adres değişikliği yaptığını, bu nedenle şirket belgelerinin toplanarak taşınma ve yerleşim işlemlerinin tamamlanmasına tamamlanana kadar depoda tutulduğunu, kısa süre içinde şirketin personelince yapılan evrak düzenleme işlemleri sırasında “Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri”nin kaybolduğunun belirlendiğini ileri sürerek, anılan defterin zayi olduğuna ilişkin zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; “…Dava, 6102 sayılı TTK’nın 82/7 maddesine dayalı olarak açılmış zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.6102 sayılı TTK’nın 82/7 maddesinde ‘Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren otuz gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.’ denilmektedir. Davacı yasada sayılı mücbir sebeplere dayanmamış, taşınma nedeniyle defterin kaybolduğunu iddia ettiğine göre davacı tacirin TTK’nın 82/7. maddesindeki düzenlemeden faydalanabilmesi için öncelikle ticari defterlerin korunması amacıyla gerekli dikkat ve ihtimamı göstermiş olması gerekmesine, davacı tacirin taşınmada defterini kaybetmesi olayının mücbir sebep olarak kabul edilemeyeceği, tacirin ticari defterlerini korumada gerekli dikkat ve özeni göstermediği anlamına geldiği ve kaçınılmazlık unsurunun gerçekleşmediği kanaatine varılmakla zayii belgesi verilmesi koşulları mevcut olmadığından, basit yargılama usulüne tabi iş bu dava dosyasında HMK’nın 320/1. maddesi uyarınca dosya üzerinden davanın…” gerekçesiyle, davanın reddine, karar verilmiştir. Bu karara karşı, davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili, istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Mahkemece TTK’nın 82/7. maddesindeki düzenlemeden faydalanmak için ticari defterlerin korunması için gerekli tedbirlerin alınmadığı, taşınma sırasında defterin zayi olmasının mücbir sebep olarak kabul edilemediği, ticari defterlerin korunmasında gerekli dikkat ve özenin gösterilmediği gerekçesiyle talebin reddine karar verildiğini, ancak şirket yetkilisinin tüm dikkat ve özeni göstermesine rağmen karar defterlerinin kaybolduğunu, adres değişikliği için ihtiyaç duyulan defterin bulunamadığını, defterin tasdik bilgilerinin mahkemeye sunulduğunu, aktif ticari yaşamı bulunan şirketin karar defterinin bulunamamasının şirket açısından telafisi imkansız zararlar oluştuğunu, Bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına ve davanın kabulüne, karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, hukuki niteliği itibariyle, TTK’nın 82/7. maddesi uyarınca zayi belgesi verilmesi istemine ilişkin bir çekişmesiz yargı işidir. İlk derece mahkemesince, yukarıda açıklanan gerekçeyle davanın reddine karar verilmiş; bu karara karşı, davacı vekili tarafından, yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülmüş olan istinaf başvuru nedenleriyle ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Davacının talebi, TTK’nın 82/7. maddesi uyarınca açılmış, zayi belgesi verilmesi talebi olup, maddede sayılan veya benzeri nedenlerle tacirin saklamakla yükümlü olduğu ticari belgelerin zayi olması halinde zayi belgesi verilebileceği düzenlenmiştir. Mahkemece, davanın süresinde açıldığı kabul edilmiş, ancak taşıma sırasında zayi olduğu kabul edilen talep konusu defterin muhafazasında özensiz davranıldığı, davacının ticari defterlerini korumak için gerekli önlemleri almadığı kabul edilerek karar verilmiştir. Dava basit usule tabi olmakla, HMK’nın 320/1. maddesi uyarınca duruşma açılmadan karar verilmesi mümkün ise de bunun için hukuki dinlenilme hakkının tam olarak sağlanmış olması ve müphem noktaların açıklığa kavuşmuş olması gerekir. Zayi belgesi verilmesi talebi, çekişmesiz yargı işi olup HMK’nın 385/2. maddesi uyarınca resen araştırma ilkesine tabidir. Mahkemenin resen araştırma yapması gerektiği hususu TTK’nın 82/7. maddesinde de açıkça belirtilmiştir. HMK’nın 27. maddesinde düzenlenen hukuki dinlenilme hakkı, açıklama ve ispat hakkını ve mahkemenin bu açıklamaları dikkate alarak değerlendirmesini ve karaların somut ve açık olarak gerekçelendirilmesini de kapsar. Davacıya taleplerini açıklama fırsatı verilmeden sonuca gidilmesi, hukuki dinlenilme hakkını ihlal eder niteliktedir. Davacı vekilli, müvekkilinin, iptali istenen karar defterinin zayi olduğunun taşıma sırasında fark ettiğini belirtmiş, mahkemece, zayi şekli ve tarihi hakkında bir izahat istenmeden dosya üzerinden davanın reddine karar verilmiştir. Davacı vekili, zayi olan ticari defterin tasdikine ilişkin noterlik bilgilerini de sunmuştur. Bu durumda mahkemece yapılması gereken, duruşma açılarak, defterin zayi oluş şekli ile ilgili açıklama ve delillerinin sorulması, yasa maddesinde zayi hallerinin sınırlı olarak sayılmadığı gözetilerek dosyaya sunulan tüm deliller değerlendirilmek ve re’sen araştırma ilkesi doğrultusunda gerekli eksik belge ve deliller toplandıktan sonra davacı talebinin esası hakkında bir karar vermekten ibarettir. Açıklanan bu gerekçelerle, HMK’nın 353/1.a.6 maddesi uyarınca dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının kaldırılarak dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair aşağıdaki karar verilmiştir.
KARAR:Yukarıda açıklanan gerekçelerle; 1-HMK’nın 353/1.a.6 maddesi uyarınca, ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının kaldırılmasına, 2-Yukarıdaki açıklamalar ışığında davanın yeniden görülmesi için dosyanın, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 3-Davacı tarafından yatırılan istinaf peşin karar harcının, talep halinde, ilk derece mahkemesince davacıya iadesine,4-Davacı tarafından yapılan kanun yolu giderlerini kendi üzerinde bırakılmasına dair; HMK’nın 353/1.a maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda, oy birliğiyle ve kesin olarak karar verildi. 23.03.2023
KANUN YOLU:HMK’nın 353/1.a maddesi uyarınca karar kesindir.