Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi 2023/594 E. 2023/538 K. 02.05.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2023/594
KARAR NO: 2023/538
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: TEKİRDAĞ ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 19/01/2023 tarihli değişik iş kararı
NUMARASI: 2023/20 D.İş – 2023/19 Karar
KONU: İhtiyati Haciz
Taraflar arasındaki ihtiyati haciz isteminin ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonunda kararda yazılı nedenlerle ihtiyati haciz isteminin kısmen kabul kısmen reddine dair verilen karara karşı, ihtiyati haciz talep eden alacaklı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ İhtiyati haciz talep eden alacaklı vekili, talep dilekçesinde özetle; müvekkilinin karşı tarafın Velimeşe’de yaptığı iş için kullandığı araçlara yakıt temini sağladığını, bunun için karşı tarafın müvekkilinin … ve … Mahallesinde bulunan akaryakıt istasyonlarından araçları ile ihtiyacı kadar mazot almakta olduğunu, ödemeyi ise fatura kesiminden sonra o ay içerisinde borcu kadar yaptığını, ancak karşı tarafın daha önceleri de ödemeleri sıklıkla geciktirdiğini ve eksik ödediği gibi faturası tarafına gönderilmiş ve kabul edilmiş borcunu da 2022 yılı Kasım ayından itibaren olmak üzere aradan geçen bunca zamana rağmen ödememiş olduğunu, karşı tarafın 2022 yılı Kasım ayına ait 6 adet faturayı ödemediğini, haricen edinilen bilgiye göre karşı tarafın ticari piyasada son dönemde yüksek miktarda çekinin yazıldığının öğrenildiğini, işbu sebeple müvekkilinin muaccel olan ve teminat altında bulunmayan alacağı için ihtiyati haciz talep etmesinin zaruri hale geldiğini, 6 adet faturanın karşı tarafa gönderildiğini ve karşı tarafça kabul edilmiş e fatura olduğunu, toplam bedelinden 40.288,83 TL’lik kısmının ödenmediğini ileri sürerek, öncelikle teminatsız olarak, aksi kanaatte olunursa uygun teminat karşılığında borçlunun menkul, gayrimenkul malları ile üçüncü kişilerdeki hak ve alacakları üzerine ihtiyati haciz konulmasını talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI ÖZETİ İlk derece mahkemesi, ihtiyati haciz talebini değerlendirdiği 19.01.2023 tarihli kararında; “…Talep, satış faturasından kaynaklı İİK 257 ve devamı maddelerine dayalı ihtiyati haciz istemine ilişkindir. İİK 257 vd. maddelere göre, rehinle temin edilmemiş ve vadesi gelmiş bir para borcunun alacaklısı ile vadesi gelmemiş olsa da 257/2. Maddede düzenlenen hallerde vadesi gelmemiş alacaklar yönünden, borçlunun yedinde veya üçüncü şahısta olan taşınır ve taşınmaz malları ve alacaklariyle diğer hakları üzerinde ihtiyati haciz isteminde bulunulabilir. İhtiyati haciz kararı verilebilmesi için alacaklının alacağını ve icabında haciz sebepleri hakkında mahkemeye kanaat getirecek deliller göstermesi gerekmektedir. Burada senetlerden değil, delillerden bahsedilmektedir. İhtiyati haciz kararı verilebilmesi için bir kimsenin aleyhine delil olmak üzere vücuda getirdiği bir belgenin varlığı şart değildir. İhtiyati haciz kararı verilirken dikkat edilmesi gereken hususun alacağın yazılı delille ispatı değil, alacağın varlığı konusunda hakime kanaat verecek delillerin sunulmasıdır. Hakim, taraflar arasındaki ilişkiye, alacağı doğuran sebebin şekline ve niteliğine göre ibraz edilen delilleri değerlendirerek alacağın varlığı hakkında bir kanaata vardığı takdirde İİK‘daki diğer şartlar mevcutsa ihtiyati haciz talebini kabul edecektir. Alacağın varlığına kanaat getirilmesi yaklaşık ispattır. Bununla birlikte hukuki bir işlem söz konusu olduğunda, alacağın varlığının bir belgeye veya belgeler zincirine dayanması tercih edilmesi gereken bir seçenektir. Diğer hukuki himaye tedbirlerinde olduğu gibi ihtiyati hacizde de amaç, davaya ilişkin yargılamadan farklı olarak maddi hukuka dayanan hak bakımından nihai bir karar verip uyuşmazlığı sona erdirmek değildir.Yukarıda açıklanan hususlar çerçevesinde yapılan değerlendirmede ve dosyanın incelenmesinde; talep eden vekili tarafından faturaların bedelinin ödenmemesi nedeniyle ihtiyati haciz isteminde bulunulduğu, talep dayanağı e-faturaların ve teslim alan imzalı teslim fişleri asıllarının dosyaya sunulduğu, ihtiyati haciz kararı verilebilmesi için alacaklının alacağı ve icabında haciz sebepleri hakkında kanaat getirecek deliller göstermesi gerektiği, sunulmuş olan belgelerin alacağın varlığı gösterir mahiyette belgelerden oldukları, İİK 257/2. maddede öngörülen ihtiyati haciz şartlarının mevcut olduğu, talep edenin alacaklı olduğu hususunda yaklaşık kanaatin oluşması nedeniyle talebin kabulüne, ihtiyati haciz isteyen alacaklının hacizde haksız çıktığı taktirde borçlunun ve üçüncü şahsın bu yüzden uğrayacakları bütün zararlardan sorumlu olması nedeniyle alacak miktarının takdiren %15’i oranında teminat yatırılması halinde; UYAP sisteminden yapılan ve sisteme kaydedilen incelemede karşı taraf adına kayıtlı bir çok karayolu taşıtı bulunduğu anlaşılmakla tedbirde ölçülülük ilkesi ve talep edilen miktar nazara alınarak talep edilen 40.288,83 TL alacak miktarı uyarınca, karşı tarafın aşağıda plakası yazılı aracı, bu araç dışındaki karayolu araçları hariç olmak üzere taşınır ve taşınmaz malları üzerine ihtiyati haciz konulmasına, borçlunun 3 kişilerdeki hak ve alacakları üzerine ihtiyati haciz isteminin aynı nedenle takdiren reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir…” gerekçesiyle, talep edenin ihtiyati haciz isteminin kısmen kabul-kısmen reddine, ihtiyati haciz isteyenin e-fatura ve akaryakıt teslim fişlerine dayanan alacağının (40.288,83 TL) %15’i olan 6.043,32 TL teminat yatırdığında veya sunulacak olan kesin ve süresiz teminat mektubu ibraz edildiğinde 40.288,83 TL üzerinden karşı taraf borçlu … Klima Anonim Şirketi’nin ayrıntıları yazılı masraflara yetecek oranda borçluya ait olması halinde … plaka sayılı, … marka … tip, 2015 model kara yolu aracının üzerine; … plakalı araç dışındaki araçlar hariç olmak üzere diğer taşınır malları ve taşınmaz malları ile hak ve alacakları üzerine İİK’nın 257 ve bunu izleyen maddeleri gereğince ihtiyati haciz konulmasına, talep edenin, karşı tarafın tüm menkul mallar ve üçüncü şahıslardaki hak ve alacaklar yönünden isteminin, … plakalı araç dışındaki kara yolu araçları ve üçüncü şahıslardaki hak ve alacakları yönünden reddine karar vermiştir.Bu karara karşı, ihtiyati haciz talep eden alacaklı vekili tarafından, istinaf yoluna başvurulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ İhtiyati haciz talep eden alacaklı vekili, istinaf başvuru dilekçesinde özetle; mahkemece, borçluya ait yalnızca … plakalı bir adet araca ve fiziken haciz taleplerinin kabul edildiğini, diğer taşınırlar, taşınmazlar, üçüncü kişilerde bulunan hak ve alacaklar için ihtiyaten haciz taleplerinin kabul dilmediğini, kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, ayrıca gerekçeyle bağdaşmayan mevcut durum karşısında hatalı olduğunu, yerel mahkeme kararının kaldırılarak taleplerinin kabulü gerektiğini, mahkemece verilen ihtiyati haczin icrası noktasında icra takibine girişilen Çorlu İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasında tek araç için ( … ) yapılan ihtiyati hacizde müvekkilinden önce araç üzerinde 11 icrai ( kesin) haczin ve 1 adet ihtiyati haczin mevcut olduğunu, mahkemece borçlu üzerinde birden fazla taşınır mal varlığının bulunduğunu belirtmesine karşın hiç bir gerekçe olmaksızın yalnızca tedbirde ölçülülük ilkesi gereği denilerek üzerinde 12 haciz bulunan 1 adet araç üzerine ihtiyaten haciz kararı vermesi ve diğer tedbir kalemlerinin reddedilmesinin ihtiyati haciz kurumunu işlevsiz bıraktığını, neden rastgele bir plakanın seçilmiş olmasının da anlaşılamadığını, neden borçlu firmanın akaryakıt aldığı araçların dahi tercih edilmediğinin de anlaşılamadığını, yerel mahkeme kararının kaldırılarak borçlunun halihazırdaki durumu da dikkate alınarak menkul ve gayrimenkul malları ile üçüncü kişilerdeki hak ve alacakları üzerine ihtiyaten haczine karar verilmesini, özellikle 3.kişilerdeki hak ve alacakları yönünden ihtiyati haciz taleplerinin kabulü gerektiğini, bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına ve borçlunun menkul ve gayrimenkul malları ile özellikle üçüncü kişilerdeki hak ve alacakları üzerine ihtiyati haciz konulmasına karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Talep, İİK’nın 257 vd. maddeleri uyarınca ihtiyati haciz talebine; istinaf, ihtiyati haciz talebinin kısmen reddi kararına ilişkindir. İlk derece mahkemesince ihtiyati haciz talebinin kısmen kabul-kısmen reddine karar verilmiş; bu karara karşı, ihtiyati haciz talep eden alacaklı vekili tarafından, yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülen istinaf başvuru nedenleriyle ve kamu düzenine aykırılık yönleriyle sınırlı olarak yapılmıştır. İİK’nın 257. maddesinde ihtiyati haciz şartları düzenlenmiş olup maddede, rehinle temin edilmemiş ve vadesi gelmiş bir para borcunun alacaklısının, borçlunun yedinde veya üçüncü şahıstan olan taşınır ve taşınmaz mallarını ve alacakları ile diğer haklarını ihtiyaten haczettirebileceği belirtilmiş, maddenin 2. fıkrasında ise iki bent halinde, vadesi gelmemiş borçlardan dolayı, borçlunun muayyen yerleşim yerinin olmaması, borçlunun taahhütlerinden kurtulmak maksadı ile mallarını gizlemeye, kaçırmaya veya kendisi kaçmaya hazırlanır ya da bu maksatla alacaklının haklarını ihlal eden hileli işlemlerde bulunursa ihtiyati haciz istenebileceği düzenlenmiştir. İİK’nın 258. maddesi hükmüne göre, ihtiyati haciz kararı verilebilmesi için mahkemenin alacağın varlığı hakkında kanaat edinmiş olması yeterlidir. Mahkemenin alacağın varlığına kanaat getirmesinden anlaşılması gereken alacağın usul kurallarına göre kesin bir şekilde ispat edilmesi değildir. Bu hükme göre alacaklının, alacağının varlığını ve muaccel olduğunu tam ve kesin olarak ispat etmesi aranmamakta, bu konuda mahkemeye kanaat verecek delilleri göstermesi yeterli kabul edilmektedir. İİK’nın 257. maddesi uyarınca ihtiyati haciz kararı verilebilmesi için alacağın muaccel ve rehinle temin edilmemiş olması gerekmektedir. Somut olayda ihtiyati haciz talep eden vekilince, müvekkilinin karşı tarafın araçlarına yakıt sattığını, ancak 2022 yılı Kasım ayına ait 6 adet fatura bedelinden 40.288,83 TL’lik kısmın ödenmediğini ileri sürerek, borçlunun menkul, gayrimenkul malları ile üçüncü kişilerdeki hak ve alacakları üzerine konulmasına karar verilmesi talep edilmiştir. Mahkemece, ”… plaka sayılı, … marka, … tip, 2015 model kara yolu aracının üzerine, … plakalı araç dışındaki araçlar hariç olmak üzere diğer taşınır malları ve taşınmaz malları ile hak ve alacakları üzerine İİK’nın 257 ve bunu izleyen maddeleri gereğince ihtiyati haciz konulmasına, talep edenin, karşı tarafın tüm menkul mallar ve üçüncü şahıslardaki hak ve alacaklar yönünden isteminin, … plakalı araç dışındaki kara yolu araçları ve üçüncü şahıslardaki hak ve alacakları yönünden reddine” şeklinde karar verilmiştir. Mahkemece verilen kararda, alacaklının alacağına ilişkin yaklaşık ispat koşulunun gerçekleştiği tespiti yapıldıktan sonra tedbirde ölçülülük ilkesi uyarınca sınırlandırma yapılarak ihtiyati haciz talebinin kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiştir. Ancak, İİK’nın 257.maddesinde ”… borçlunun yedinde veya üçüncü şahıstan olan taşınır ve taşınmaz mallarını ve alacakları ile diğer hakları … ”nın ihtiyaten haczettirilebileceği düzenlenmiş olup buna göre mahkemenin istinafa konu ihtiyati haciz kararındaki tedbirde ölçülülük ilkesi gerekçe gösterilerek, sadece bazı araç ve malların ihtiyati haczine, bazı araç ve malların haczedilmemesine karar verilmiş olması ve üçüncü şahıslardaki hak ve alacakları yönünden talebin reddine karar verilmesi İİK’nın 257. maddesindeki düzenlemeye aykırı olmuştur. Zira mahkemece ihtiyati haciz koşullarının gerçekleştiği tespit edildikten sonra borçlunun sadece borca yeter miktardaki mallarının haczine karar verilebileceği, icra müdürlüğünce aşkın haciz yapılması hâlinde takip hukukuna ilişkin diğer hukuki çarelerin kullanılabileceği açıktır. Açıklanan bu gerekçelerle, mahkemece yazılı şekilde ihtiyati haciz kararı verilmesi, talebin bir kısmının yazılı gerekçeyle reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olduğundan, alacaklı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının kaldırılarak, alacaklının ihtiyati haciz talebinin %15 oranında teminat karşılığında kabulü ile borçlunun yedinde veya üçüncü şahıstan olan taşınır ve taşınmaz malları ve alacakları ile diğer hakları üzerine borca yetecek kadar malların üzerine ihtiyati haciz konulmasına dair Dairemizce yeniden karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçelerle; İhtiyati haciz talep eden alacaklı vekilinin istinaf başvurusunun İİK’nın 258/3 ve HMK’nın 353/1.b.2 maddeleri uyarınca kabulü ile ilk derece mahkemesinin istinafa konu 19.01.2023 tarihli ihtiyati haciz kararının kaldırılmasına, ihtiyati haciz talebi hakkında Dairemizce yeniden karar verilmesine, bu doğrultuda; 1-İhtiyati haciz talep eden alacaklı vekilinin ihtiyati haciz talebinin İİK’nın 257 ve devamı maddeleri uyarınca kabulü ile karşı taraf/borçlunun 40.288,83 TL alacağı karşılamaya yeterli miktardaki haczi kabil menkul ve gayrimenkul malları ile üçüncü kişilerdeki hak ve alacaklarının ihtiyaten haczine, 2-İİK’nın 259. maddesi uyarınca takdiren %15 oranında belirlenen 6.043,32 TL nakdi teminat ilk derece mahkemesi veznesine yatırıldığında ya da aynı tutarda kesin ve süresiz banka teminat mektubu ibraz edildiğinde, kararın infazı için bir suretinin ilk derece mahkemesi tarafından, ihtiyati haciz talep eden vekiline verilmesine, 3-Kararın yetkili icra müdürlüğünce infazına, 4-Karar tarihindeki AAÜT uyarınca belirlenen 2.400,00 TL maktu avukatlık ücretinin, esas hakkındaki takip ya da davada haklı çıkmaları kaydıyla, karşı taraf/ borçludan alınıp alacaklıya verilmesine, 5-İstinaf kanun yoluna başvuran alacaklı tarafından yatırılan istinaf başvuru harcının Hazineye gelir kaydına; istinaf peşin karar harcının ise karar kesinleştiğinde ve talep halinde, ilk derece mahkemesince, ihtiyati haciz talep edene iadesine, 6-İhtiyati haciz talep eden tarafından yapılan 492,00 TL istinaf başvuru harcı gideri, 143,00 TL posta gideri olmak üzere toplam 635,00 TL istinaf kanun yolu giderinin, esas hakkındaki takip ya da davada haklı çıkması kaydıyla, karşı taraf/ borçludan alınıp alacaklıya verilmesine, 7-Gerekçeli kararın, ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine, 8-Dosyanın, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair; HMK’nın 353/1.b.2 ve İİK’nın 258/3. maddeleri uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, oy birliğiyle ve kesin olarak karar verildi. 02.05.2023
KANUN YOLU: HMK’nın 362/1.f ve İİK’nın 258/3. maddeleri uyarınca karar kesindir.