Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2023/526
KARAR NO: 2023/778
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 13/02/2023
NUMARASI: 2022/1182 E. – 2023/136 K.
DAVANIN KONUSU: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
Taraflar arasındaki çek iptali davasının ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerle davanın reddine dair verilen karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; … bank AŞ Bursa Şubesine ait, keşidecisi … San. ve Tic. AŞ olan, … seri numaralı, 05/01/2023 keşide tarihli, 800.000,00 TL bedell ve … seri numaralı, 05/02/2023 keşide tarihli, 800.000,00 TL bedelli çeklerin hamili olduğunu, çeklerin kaybolduğunu ileri sürerek, söz konusu çeklerin zayi nedeniyle iptali ve ödemeden men yasağı kararı verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; “… Dava, TTK’nun 818/1-s maddesi yollaması ile aynı Kanun’un 757. ve devamı maddelerine göre açılan zayi nedeniyle çek iptali ve ödeme yasağı talebinden ibarettir.Müdahale talep eden tarafından sunulan çeklerin incelenmesinde, … numaralı çek keşidecisinin … San. Ve Tic. A.Ş olduğu, keşide yeri İstanbul, tarihi 05/01/2023 ve 800.000 TL bedelli olduğu, … seri numaralı çek keşidecisinin … San. Ve Tic. A.Ş olduğu, 05/02/2023 keşide tarihli, 800.000,00 TL bedelli olduğu, çeklerin ön ve arka kısmının incelenmesinde davacıya ait cironun bulunmadığı görülmüştür. Davacı vekili safahatta sunduğu beyan dilekçesinde, dava konusu çeklerin kargoda kaybolduğunu iddia etmiştir. Bu noktada öncelikle davacının açılan işbu davada yetkili hamil olup olmadığının değerlendirilmesi gerekmektedir.(İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 43. Hukuk Dairesinin 2021/1479 Esas 2021/1125 Karar sayılı ilamı) Somut olayda, davacı vekili 08/02/2022 tarihli beyan dilekçesinde, davaya konu edilen çeklerin kargoda kaybolduğunu beyan etmiş olup, dosyaya sunulan çeklerin görüntüsünde davacıya ait cironun bulunmadığı, buna göre davacı şirketin dava konusu çeklerin yetkili hamili olarak kabul edilemeyeceği, zayi sebebiyle çek iptaline ilişkin işbu davanın ise ancak yetkili hamil tarafından açılabileceğinden davacının işbu davayı açmakta hukuki yararı bulunmadığı anlaşılmakla duruşma günü beklenmeden HMK. 320/1 maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu açılan davanın reddine dair karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. … ” gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı, davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili, istinaf başvuru dilekçesinde özetle; mahkemenin kararının hatalı ve hukuka aykırı olduğunu, çeklerin lehdar .,..Tekstil San. Ve Tic. Ltd. Şti. tarafından müvekkili şirkete, cari hesap borcuna karşılık arkası ciro edilerek gönderildiğini ve teslim alındığını, cari hesap ekstresini işlendiğini, müvekkili şirketin, bu çeklerin vadesi anlaşmaya aykırı olarak çok uzun olduğu için bu çekleri kargo ile …Tekstil San. Ve Tic. Ltd. Şti.’ne iade etmek üzere 04.08.2022 tarihinde … Kargo …acentesine teslim ettiğini, bir süre sonra kargonun … Tekstil San. Ve Tic. Ltd. Şti.’ne ulaşmadığının anlaşıldığını, yapılan araştırmada çeklerin kargoda kaybolduğunun anlaşıldığını, buna ilişkin kargo şirketi tarafından yazı verildiğini, müvekkilinin çeklerin kargoda kaybolduğunu … Tekstil San. Ve Tic. Ltd. Şti.’ne bildirerek bu çeklerin iptali için dava açmasını istediğini, bunun üzerine …Tekstil San. Ve Tic. Ltd. Şti. tarafından müvekkili şirkete Bursa 10.Noterliği’nin 14.09.2022 tarihli ve … nolu ihtarnamesi keşide edilerek, bu iki çekin müvekkil şirkete cirolandığı ve teslim edildiği belirtilerek cari hesaplarına alacak kaydedilerek borçlarından düşülmesini talep ettiğini, müvekkili şirketin çeklerde cirosunun olmadığı ve bu nedenle yetkili hamil olmadığı gerekçesi ile davanın reddedilmesinin kanuna açıkça aykırı olduğunu, TTK 651/2.maddede cirosu olan denmediğini, müvekkili şirketin çekler üzerinde hak sahibi olduğunu, çek iptali davası ile müvekkilinin zilyetliği ve çeklerin rızası hilafına elinden çıktığının ispatlandığını, bu hususta Yargıtay 11.HD’nin 2016/13113 Esas, 2017/6302 Karar sayılı ilamında mahkemeye olumlu bir kanaat verecek kadar delil sunulmasının yeterli kabul edildiğini, 2016/3882 Esas ve 2017/6192 Karar sayılı sayılı ilamının da benzer olduğunu, bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına ve davanın kabulüne, karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, hukuki niteliği itibariyle TTK’nın 818/1.s maddesi atfıyla aynı Kanun’un 757 ve devamı hükümleri uyarınca açılan zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda davanın reddine karar verilmiş; bu karara karşı, davacı vekilince, yasal süresi içinde istinaf başvurusunda bulunulmuştur. İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülmüş olan istinaf nedenleriyle ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Davacı, …bank AŞ Bursa Şubesine ait, keşidecisi… San. ve Tic. AŞ olan, 0617165 seri numaralı, 05/01/2023 keşide tarihli, 800.000,00 TL bedell ve 0617166 seri numaralı, 05/02/2023 keşide tarihli, 800.000,00 TL bedelli çeklerin hamili olduğunu, çeklerin kaybolduğunu ileri sürerek, çeklerin iptalini istemiş, mahkemece, çeklerin görüntüsünde davacıya ait cironun bulunmadığı, buna göre davacı şirketin dava konusu çeklerin yetkili hamili olarak kabul edilemeyeceği, zayi sebebiyle çek iptaline ilişkin işbu davanın ancak yetkili hamil tarafından açılabileceği, davacının işbu davayı açmakta hukuki yararı bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Çek iptali istemlerinde, yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, 6102 sayılı TTK’nın 818/s bendinin atfıyla aynı Yasa’nın 758. maddesi gereğince iptali istenen çeki elinde bulundurana karşı davacı tarafa istirdat davası açmak üzere süre verilmesi, bu süre içerisinde istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığı düşünülerek esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddine dair hüküm kurulması gerekir. (Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 25.02.2015 tarih, 2014/17245 Esas, 2015/2482 Karar, 31.10.2016 tarihli, 2015/11662Esas, 2016/8538 Karar, 23.05.2016 tarihli, 2015/10802Esas, 2016/5494 Karar sayılı ilamları). Somut olayda dava konusu çeklerin davanın devamı sırasında üçüncü kişi …tarafından ibraz edilmesi nedeniyle, mahkemece çeki elinde bulunduranlara karşı istirdat davası açmak için davacıya TTK’nın 763. maddesi gereğince süre verilmiş, davacı tarafından da süresi içinde İstanbul 5.Asliye Ticaret Mahkemesinin 2023/74 Esas sayılı dosyası ile istirdat davası açılmıştır. Bu durumda eldeki çek iptali davası konusuz kalmıştır. Bu nedenlerle mahkemece, davanın konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçeyle karar verilmesi doğru olmamıştır. Bu nedenlerle, davacı vekilinin istinaf sebepleri yerinde görülmemekle birlikte mahkeme kararının resen gözetilen bu sebeplerle kaldırılarak davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair Dairemizce yeniden hüküm kurulması gerekmiştir. Açıklanan bu nedenlerle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun reddine, mahkeme kararının, resen gözetilen sebeplerle, düzeltilmek üzere HMK’nın 33., 355 ve 353/1.b.2 maddeleri uyarınca kaldırılmasına, davanın, dava takip yetkisi bulunmaması sebebiyle usulden reddine dair yeniden esas hakkında aşağıdaki hüküm verilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan gerekçelerle; Davacı vekilinin istinaf başvuru nedenleri yerinde görülmediğinden reddine; ancak HMK’nın 33, 355 ve 353/1.b.2 maddeleri uyarınca resen gözetilen sebeplerle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının düzeltilmek üzerekaldırılmasına, davanın esası hakkında Dairemizce yeniden karar verilmesine, bu doğrultuda;1-Konusuz kalan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına,2-Alınması gerekli 179,90 TL harçtan peşin olarak alınan 80,70 TL harcın mahsubu ile bakiye 99,20 TL harcın davacıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydına, 3- Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, 4-HMK’nın 333. maddesi uyarınca dosyaya yatırılan ve sarf edilmeyen davacı gider avansının talep halinde davacıya iadesine,5-İstinaf aşamasındaki harç ve yargılama giderleri yönünden;a-Davacı tarafından yatırılan istinaf başvuru harcının Hazineye gelir kaydına; davacı tarafından yatırılan istinaf peşin karar harcının, talep halinde, ilk derece mahkemesince davacıya iadesine,b-Davacı tarafından yapılan kanun yolu giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına 6-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince davacı vekiline tebliğine dair; HMK’nın 353/1.b.2 maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi.03.05.2023
KANUN YOLU: HMK’nın 362/1.ç maddesi uyarınca, karar kesindir.