Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2023/341
KARAR NO: 2023/704
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 05.12.2022
NUMARASI: 2022/707 E. – 2022/1086 K.
DAVANIN KONUSU: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)
Taraflar arasındaki çek iptali davasının ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerle konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair verilen karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili …’ın ileride telafisi imkansız zararlara uğramasının önlenmesi bakımından; zayi suretiyle müvekkilinin elinden çıkan yetkili hamili olduğu … Bursa/Ertuğrulgazi Şubesi … seri numaralı, 20.06.2022 keşide tarihli 35.000,00 TL bedelli çekin zilyetliğini 28.07.2022 tarihi itibariyle kaybettiğini, müvekkilinin adına hamili olduğu çek tutarının tahsili amacıyla 07.07.2022 tarihinde Bursa … İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyası ile kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip başlatıldığını, davaya konu çek aslının,yaptığı tüm incelemeler ışığında postalandığı icra müdürlüğü sınırları içerisinde kaybolma ihtimalinin pek yüksek olduğunu, … Bursa/Ertuğrulgazi Şubesine ödeme yasağı konulması yönünde tedbir alınmasını, … Bursa/Ertuğrulgazi Şubesi’nin … seri numaralı, 20.06.2022 keşide tarihli, … IBAN numaralı hesabı üzerinden keşide edilen 35.000,00 TL bedelli çekin zayii nedeniyle İcra takibine konu edilmemesi hususunda TTK’nın 757. maddesi ve HMK’nın 389 vd. maddelerine göre ihtiyati tedbir yolu ile ödeme yasağı konulmasını ve çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; “…Somut olaya 6103 sayılı kanun gereğince dava tarihi itibariyle 6102 sayılı TTK ‘nın uygulanması gerekir. … bankası Bursa/Ertuğrulgazi Şubesi’nin … seri numaralı, 20.06.2022 keşide tarihli, … IBAN numaralı hesabı üzerinden keşide edilen 35.000,00 TL bedelli çekin çekin 3.kişi … tarafından bankaya ibraz edildiği anlaşılmakla ;davacıya istirdat davası açması husunda ihtaratlı davetiye tebliğ edildiği ancak;verilen kesin süreye rağmen istirdat davası açtığına dair dosya belge ibraz etmediği görülmüştür…” gerekçesiyle konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına, karar verilmiştir. Bu karara karşı, davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili, istinaf başvuru dilekçesinde özetle; kararın hukuka aykırı olduğunu, müvekkili şirket tarafından tüm sorumluluğun yerine getirilmiş olmasına rağmen mahkemenin hatalı değerlendirmesi neticesinde davanın reddine karar verdiğini, taraflarına istirdat davası açılmak üzere süre verilmesi ve açılmamış olması nedeniyle davanın reddedilmiş olmasının haksız ve hukuka aykırı olduğunu, müvekkilinin yetkili hamil olduğu çekin zilyetliğini 28.07.2022 tarihi itibariyle kaybettiğini, …’in ise 29.06.2022 tarihinde çekin önceki zilyedi olduğunu, müvekkilinin lehtar sıfatına haiz olduğu dava konusu çekin aralarındaki ticari ilişki nedeniyle …’e ciro edildiğini, …’in 29.06.2022 tarihinde bankaya ibraz ettiğini ancak çekin karşılıksız çıkması sebebiyle kaşe vurulduğunu ve çeki müvekkiline geri verdiğini ve müvekkilinden borcunu nakden aldığını, müvekkili tarafından …’e borcun ödenmesi neticesinde müvekkilinin yeniden çekin hamili haline geldiğini, bunun üzerine çek tutarının tahsili amacıyla 07.07.2022 tarihinde Bursa … İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasında icra takibi başlatıldığını, takibe konu çek aslının dosyaya sunulmak üzere 20.07.2022 tarihinde PTT’nin kıymetli evrakların gönderimine yönelik sigortalı gönderim usulüyle gönderildiğini, yapılan kontrollerde postanın 28.07.2022 tarihinde Bursa … İcra Müdürlüğüne teslim edildiğinin tespit edildiğini ancak teslim günü çek aslının bulunmadığı yönünde tutanak tutulduğunu, netice itibariyle davaya konu çek aslının yapılan tüm incelemeler ışığında postalandığını, icra müdürlüğü sınırları içerisinde kaybolmuş ihtimalinin yüksek olduğunu, çekin 3. şahısların zilyetliğine geçmesi durumunda telafisi imkansız zararlar doğabileceğini, müvekkilinin … hakkında dava açabilmesi için 28.07.2022 tarihinden sonra …’in çeke zilyet olması gerektiğini ancak …’in takipten önce çeke zilyet olduğunu ve bankaya ibraz ettiğini, karşılıklıksız çıkması neticesinde …’e borcun ödenerek çekin geri alındığını bu nedenle istirdat davası açılmasını gerektirir bir durumun olmadığını, hatalı karar verildiğini iddia ederek, kararın kaldırılmasını tedbiren ödeme yasağı konulmasını ve davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, hukuki niteliği itibariyle TTK’nın 818/1.s maddesi atfıyla aynı Kanun’un 757 ve devamı hükümleri uyarınca, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına, çek üzerindeki ödeme yasağı kararının kaldırılmasına karar verilmiş; bu karara karşı, davacı vekilince, yasal süresi içinde istinaf başvurusunda bulunulmuştur.İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, istinaf başvuru nedenleriyle ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Dosya kapsamından, dava konusu çekin dava dışı …’ın … Ertuğrulgazi/ Bursa şubesindeki çek hesabından davacı adına 20.06.2022 tarihinde keşide edilen 35.000,00 TL tutarlı çek olduğu, çekin ciro edildiği ve ciroların çizilmiş olduğu, çekin 29.06.2022 tarihinde bankaya ibraz edildiği ve karşılıksız olduğunun belirtildiği, davacı tarafça dava dilekçesinde çekin 28.07.2022 tarihinde kaybedildiğinin belirtilmesiyle yetinilmiş iken istinaf dilekçesinde çekin bankaya ibraz ettiği anlaşılan ciranta …’e çekin kendisi tarafından ciro edildiği ve yine davacı vekilinin istinaf dilekçesindeki iddiasına göre çekin karşılıksız çıkması neticesinde … tarafından davacıya iade edildiği, davacının …’e olan borcunu nakden ödediği ve çeki teslim aldığı, çekle ilgili takip başlatmak üzere çek aslının PTT’nin kıymetli evrakların gönderimine yönelik usulüyle gönderildiği, Bursa … İcra Müdürlüğünce posta dağıtım merkezince teslim edildiği ancak anılan İcra Müdürlüğü tarafından 28.07.2022 tarihinde posta yoluyla gelen imzalı evrakta çek aslının yazı ekinde olduğu yazılmış ise de çek aslının çıkmadığına dair tutanak tutulduğu iddiasıyla çekin zayi nedeniyle iptali davası açtığını iddia ettiği, mahkeme tarafından davacı iddialarının araştırılması amacıyla ilgili bankalara ve PTT Başmüdürlüğü ile Bursa … İcra Müdürlüğüne müzekkereler yazıldığı, … bankası AŞ tarafından 22.08.2022 tarihli cevabı yazıda çekin … Bankası AŞ Tümsan San Sitesi Şubesi aracılığıyla bankaya elektronik ortamda 29.06.2022 tarihinde ibraz edilmiş olduğu, takas uygulamaları kapsamında karşılıklık işlemine tabi tutulduğunun belirtildiği, … Bankası AŞ’nin 29.08.2022 tarihli dosyaya ibraz edilen cevaba yazısında ise çekin … tarafından ibraz edildiğinin belirtildiği anlaşılmıştır. PTT tarafından 23.08.2022 tarihli cevabı yazı ve ekleri ile İcra Müdürlüğünün cevabı yazı ve ekleri dosyaya ibraz edilmiştir. Mahkemece çekin üçüncü kişi tarafından bankaya ibraz edilmiş olduğunun anlaşılması üzerine davacı vekiline, çekle ilgili olarak bir haftalık kesin süre içerisinde istirdat davası açılması için meşruhatlı şeklide davetiye tebliğ edilmiştir. 05.12.2022 tarihli duruşmada, mahkeme tarafından istirdat davası açıldığına dair herhangi bir belgenin ibraz edilmediği zapta geçirildikten sonra davacı vekili tarafından yeniden süre verilmesi talep edilmiştir. Mahkemece yukarıda yer verilen gerekçelere istinaden istirdat davasının açılmaması gerekçesiyle konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair hüküm tesis edilmiştir. Zayi nedeniyle çek iptali istemlerinde, yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, TTK’nın 818/s bendinin atfıyla 758. maddesi gereğince, iptali istenen çeki elinde bulundurana karşı davacı tarafa istirdat davası açmak üzere süre verilmesi, bu süre içerisinde istirdat davasının açılması halinde çek iptali davasının konusuz kaldığı düşünülerek esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına; açılmaması halinde ise, çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulması gerekir (Yargıtay 11. HD 31.10.2016 tarihli 2015/11662- 2016/8538 E.K; aynı Dairenin 23.05.2016 tarihli 2015/10802- 2016/5494 E.K sayı ilamları). Ancak somut olayda, dava konusu çekin davanın açılmasından önce dava dışı … tarafından bankaya ibraz edildiği anlaşılmaktadır. Mahkemece her ne kadar çeki elinde bulundurana karşı istirdat davası açmak için davacıya TTK’nın 763. maddesi gereğince süre verilmiş ise de davacı vekili tarafından söz konusu çekin adı geçenden çekin karşılıksız çıkması neticesinde geri alındığı ve borcun nakden ödendiği iddia edilmektedir. Bu durumda, mahkemece HMK’nın 31. maddesi gereğince bu hususun aydınlatılması için davacı tarafa süre verilmesi ve daha sonra da yasa gereğince kıymetli evrak iptaline dair gerekli ilanların yapılarak uygun sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken, somut olaya uygun düşmeecek gerekçeyle karar verilmiş olması isabetli görülmemiştir. Açıklanan bu gerekçelerle, HMK’nın 353/1.a.6 maddesi uyarınca dosya üzerinden yapılan istinaf incelemesi sonucunda, ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının kaldırılmasına dair aşağıdaki karar verilmiştir.
KARAR:Yukarıda açıklanan gerekçelerle; 1-HMK’nın 353/1.a.6. maddesi uyarınca, ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının kaldırılmasına, 2-Yukarıdaki açıklamalar ışığında davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 3-Davacı tarafından yatırılan istinaf peşin karar harcının, talep halinde, ilk derece mahkemesince iadesine,4-Davacı tarafından yapılan kanun yolu giderlerinin, ilk derece mahkemesince, esas hükümle birlikte yargılama giderleri içinde değerlendirilmesine dair;HMK’nın 353/1.a maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda, oy birliğiyle ve kesin olarak karar verildi. 27.04.2023
KANUN YOLU:HMK’nın 353/1.a maddesi uyarınca karar kesindir.