Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2023/1636
KARAR NO: 2023/1374
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İstanbul 16. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ: 13.06.2023
NUMARASI: 2023/392 Esas – 2023/282 Karar
DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Zayi Nedeniyle)
İlk derece mahkemesince kıymetli evrak iptali davasının ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerle davanın usulden reddine dair verilen karara karşı, davacı vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin … Bankası Osmanbey Şubesi’nin …, …, … seri numaralı toplamda 3 adet yaprak kalan çek defterini 01/06/2023 tarihinde saat 11:15 sularında iş yerinin önünde … caddesinde aracını park ettikten sonra, araçtan inerken düşürdüğünü ve kaybettiğini, söz konusu çek yapraklarının boş halde ve üzerinde imza olmadığını, boş ve imzasız olan çekleri eline geçiren kötü niyetli 3. kişilerin, çeklerin üzerini gerçeğe aykırı doldurup, sahte ve taklit imzalar ile çek karşılığını bankadan tahsil etmesi veya çeki işletmesi tehlikesi halen söz konusu olduğunu beyanla ödeme yasağı konulmasını, çeklere ilişkin dava açıldığına dair davalıdır şerhi içeren müzekkere yazılmasına ve devamında da adı geçen çeklerin zayii nedeniyle iptaline karar verilmesini, … Bankası Osmanbey Şubesi’ne müzekkere yazılmasına ve ödeme yasağı konulması yönünde tedbir alınmasına, bu çeklere ilişkin dava açıldığına dair … Bankası Osmanbey Şubesi’ne davalıdır şerhi içeren müzekkere yazılmasına ve 3 adet çekin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; “…Yukarıda yapılan açıklamalar ve yargılama kapsamında yapılan değerlendirme sonucunda; TTK’nın 651. maddesindeki genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK’nın 818/s maddesi yollamasıyla aynı Kanunun 757. maddesi uyarınca zayi nedeniyle çek iptal davası açma hakkının yalnızca hamile ait olup somut olayda olduğu üzere keşideci olan davacının dava açma (aktif husumet) ehliyetini haiz olmadığı, HMK’nın 114/e maddesi uyarınca davacının dava takip yetkisinin bulunmasının dava şartı olduğu, ancak işbu davada davacı keşidecinin (hesap sahibinin), hamil adına bu davayı açma yetkisinin, dolayısıyla dava takip yetkisinin bulunmadığı anlaşılmıştır. Bunun yanında kıymetli evrak niteliğinde olmayan boş çek yapraklarının iptalinin istenilmesinde hukuki yarar bulunmadığı… ” gerekçesiyle, davanın usulden reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı, davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili, istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Müvekkili … Bankası Osmanbey Şubesi’nin …, …, … seri numaralı 3 adet çek yaprağının kaldığı çek defterinin zilyedi olduğunu, müvekkilinin zilyedi olduğu ve toplamda 3 adet yaprak kalan çek defterini 01/06/2023 tarihinde saat 11:15 sularında iş yerinin önünde Halaskargazi caddesinde aracını park ettikten sonra, araçtan inerken düşürmüş ve kaybettiğini, söz konusu çek yaprakları boş haldedir ve üzerinde imza olmadığını, Çekin kaybolduğunun fark edilmesinden hemen sonra müvekkili tarafından karakola şikâyette bulunulduğunu, muhatap bankaya gerekli ihtarname gönderildiğini, muhatap bankanın 06/06/2023 tarihli cevabi yazı ile taleplere itiraz ettiğini, Boş ve imzasız olan çekleri eline geçiren kötü niyetli 3. kişilerin, çeklerin üzerini gerçeğe aykırı doldurup, sahte ve taklit imzalar ile çek karşılığını bankadan tahsil etmesi veya çeki işletmesi tehlikesi halen söz konusu olduğunu,Bu nedenle taraflarınca İstanbul 16. Asliye Ticaret Mahkemesinde çek iptali sebebiyle dava açıldığını, her ne kadar ilk derece mahkemesi tarafından usul ve yasaya aykırı bir şekilde davanın usulden reddine karar verilmiş olsa da çeklerin boş olması sebebiyle ve kötü niyetli birinin eline geçtiği takdirde müvekkilinin zarara uğraması söz konusu olacağı için dava açma gereği hasıl olduğunu, bu sebeple davanın usulden reddedilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu,Bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına ve davanın davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, TTK’nın 818/s atfıyla uygulanması gereken 757- 764. madde hükümlerine göre açılmış zayi nedeniyle çek iptali isteğine ilişkindir. İlk derece mahkemesince davanın reddine karar verilmiş, karara karşı davacı vekilince yasal sürede istinaf başvurusunda bulunulmuştur. İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.TTK’nın 757-764. maddelerinde yer alan yasal düzenlemelere göre çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK’nın 651/2. maddesi uyarınca senet üzerinde hak sahibi bulunan hamile aittir. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi olması halinde hak sahibi hamile iptal kararı alarak, hakkını senetsiz olarak ileri sürme, ya da yeni bir kıymetli evrak tanzimini isteme olanağı tanınmak istenmiştir(TTK m.652). Keşidecinin, muhatap bankayı ödemeden men yetkisi bulunmamaktadır. Çek ibraz edildiği takdirde, hak talep eden hamile karşı İİK’nın 72. maddesi uyarınca olumsuz tespit davası açma imkanları mevcut bulunmaktadır. Hukuki yararının bulunması HMK’nın 114/h maddesi uyarınca dava şartıdır.Yine TTK’nın 651/2. maddesi uyarınca iptal davasını açmakta hukuki menfaati olan kişi senede bağlı alacak hakkı olan hamildir. Somut olayda davacı , çeklerin hamili değil çeklerin bağlı olduğu hesabın sahibi olduğu gibi çekler henüz keşide dahi edilmemiş yani kambiyo vasfını haiz olmayan boş çek yaprakları olduğu açıklanmıştır. Keşideci hesap sahibinin boş çekler için iptal talebinde hukuki yararı bulunmamaktadır. Bu sebeplerle ilk derece mahkemesi kararı isabetli olmakla istinaf başvurusunun HMK 353/1-b1 maddesi uyarınca esastan reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçelerle;1-HMK’nın 353/1.b.1 maddesi uyarınca, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, 2-Davacı tarafından yatırılan istinaf başvuru ve peşin karar harçlarının Hazineye gelir kaydına; bakiye 89,95 TL harcın davacıdan tahsiliyle Hazineye gelir kaydına, 3-Davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvuru için yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına,4-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine,5-Dosyanın, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair; HMK’nın 353/1.b.1 maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 14.09.2023 tarihinde, oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi.
KANUN YOLU: HMK’nın 362/1.ç maddesi uyarınca, çekişmesiz yargı işi olması nedeniyle karar kesindir.