Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2023/1541
KARAR NO: 2023/1421
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 25/02/2022
NUMARASI: 2021/500 E. – 2022/143 K.
DAVANIN KONUSU: Zayi Belgesi Verilmesi
Hasımsız açılan zayi belgesi verilmesi talebinin ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerle reddine dair verilen karara karşı, süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket yetkilisinin 19.11.2020 tarihinde kendisine ait … plakalı aracı evinin yanına park ettiğini, 20.11.2020 günü saat 07:30 sıralarında aracın sol arka kelebek camının kırılarak şirket yetkilisine ait evrak ve belgelerin bulunduğu çantanın çalındığı, şirketin genel kurul karar defterinin de çalınarak zayi olduğunu, şirketin ticari faaliyetlerini devam ettirebilmesi için zayi belgesi verilmesi gerektiğini ileri sürerek, zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; “… tacir olan davacının basiretli bir iş adamı olmanın gerektirdiği özeni göstererek defter ve belgelerini saklaması ve zayi olmaması için üzerine düşen bütün yükümlülükleri ihtimam ile yerine getirmesi gerektiği, davacının Genel Kurul Karar defterinin şirket yetkilisinin aracının bagajında bırakılarak defterin muhafazasında tacir olmanın gerektirdiği özeni göstermediği değerlendirildiğinden…” gerekçesiyle davanın reddine, karar verilmiştir. Bu karara karşı, davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili, istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Müvekkili şirket yetkilisinin, kendisine ait aracı evinin yanında park ettiğini, ertesi gün sabah saatlerinde aracın arka kelebek camının kırılarak hırsızlık yapıldığının belirlenerek kolluk kuvvetlerine haber verildiğini, araçtan alınan çantada şirkete ait genel kurul karar defterinin de bulunduğunu, defterin saklanmasında usule aykırı bir davranışta bulunulmadığını ve süresinde zayi nedeniyle iptal isteminde bulunulduğunu, bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Talep, TTK’nın 82/7. maddesi gereğince zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince, yukarıda açıklanan gerekçeyle talebin reddine karar verilmiş; bu karara karşı, davacı vekili tarafından, yasal süresi içinde istinaf başvurusunda bulunulmuştur. İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, istinaf başvuru nedenleriyle ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. TTK’nın 82/1. maddesi gereğince, “Tacir, ticari defterlerini, envanterleri, finansal tablo, bilanço ve faaliyet raporlarını, aldığı mektupları (bir ticari işe ait yazışmaları), gönderdiği mektup suretlerini, kayıtlara esas olan belgeleri, sınıflandırılmış şekilde saklamakla yükümlüdür.” Saklama süresi on yıl olup sürenin başlangıcı da kanunda belirtilmiştir (TTK m.82/5-6). Defter ve belgelerin saklanması yükümü, gerçek kişi tacirlerde ticaretin terk edilmesinden sonra sürdüğü gibi, tacirin ölümü halinde mirasçılar bakımından da devam eder. Mirasın resmi tasfiyesi veya tüzel kişiliğin sona ermesi durumlarında, defter ve belgeler Sulh Hukuk Mahkemesince saklanır (TTK m.82/8). Saklanması gereken defter ve belgeler, saklama süresi içinde, yangın, deprem, su baskını gibi bir afet veya hırsızlıktan dolayı zayi olursa, tacirin (ölmüşse mirasçılarının), durumu öğrendikten itibaren on beş gün içerisinde işletmenin olduğu yerdeki mahkemeye başvurarak zayi belgesi alması gerekir. Kanun’da “isteyebilirler” denmiş ise de bu bir zorunluluk niteliğindedir. Zayi belgesi için açılan dava, çekişmesiz yargı işidir (TTK m.82/7). Tacirin yukarıda bahsedilen kanun maddesinden yararlanabilmesi için ticari defter ve belgelerinin korunabilmesi amacıyla gerekli dikkati ve ihtimamı göstermiş olması gerekmektedir. Ayrıca, ziya durumunun tacirin iradesi dışında meydana gelmesi zorunludur. Hasımsız açılan zayi belgesi iptali davasında, TTK’nın 82/7. maddesi gereğince mahkemece resen araştırma ilkesi çerçevesinde delillerin toplanarak değerlendirilmesi gerekir. Bakırköy … Noterliğinin 10.01.2022 tarihli cevabi yazısından, davacı şirkete ait yönetim kurulu defterinin şirketin kuruluşu aşamasında 19.02.1998 tarihinde … numarasıyla tasdik ettirilen deftere ilişkin belgelerin saklama süresinin dolduğu ancak, … ile … numaraları ile davacı şirkete ait defter onaylarının yapıldığı sabittir. Mali kayıtların bulunmadığı ve şirket adına alınan kararların yazıldığı genel kurul karar defterinin şirketin birden fazla yetkilisi ve müdürünün bulunduğu dikkate alındığında kısa süreliğine alınan kararların imzalatılması için şirket merkezi dışında bulundurulması ve araç içerisinde muhafaza edilmesi hayatın olağan akışına uygundur. Ticari defterin araç içindeyken aracın camı kırılarak çalınması ve buna ilişkin ceza kovuşturması dikkate alındığında, genel kurul karar defterinin zayi olduğu kabul edilmelidir. Bu nedenle davacının istinaf başvurusunun kabulü ile genel kurul defterinin zayi olması nedeniyle zayi belgesi verilmesine karar verilmiştir.Açıklanan bu gerekçelerle, HMK’nın 353/1.b.2. maddesi uyarınca dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının kaldırılarak zayi belgesi verilmesi talebi hakkında yeniden karar verilmesine ve neticede talebin kabulüne dair aşağıdaki karar verilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; HMK’nın 353/1.b.2. maddesi uyarınca davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüyle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının kaldırılmasına, talebin esası hakkında Dairemizce yeniden karar verilmesine, bu doğrultuda; 1-Davacının talebinin kabulü ile davacı şirkete ait genel kurul karar defterinin zayi olduğunun tespitiyle bu defter için zayi belgesi verilmesine, 3-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 269,85 TL harçtan, dava açılırken davacı tarafından yatırılan 54,40 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 214,45 TL harcın davacıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydına, 4-Davanın niteliği gereği yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, 5-Davacı tarafından yatırılan ve kullanılmayan bakiye gider avanslarının davacıya iadesine, 6-İstinaf giderleri yönünden; a-Davacı tarafından yatırılan istinaf başvuru harcının Hazineye irat kaydına; peşin istinaf karar harcının, talep hâlinde, ilk derece mahkemesince davacıya iadesine, b-İstinaf yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, 7-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince davacı vekiline tebliğine, 8-Dosyanın, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair; HMK’nın 353.1.b.2. maddesi uyarınca, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 20.09.2023 tarihinde, oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi.
KANUN YOLU: HMK’nın 362/1.ç. maddesi uyarınca, karar kesindir.