Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2023/149
KARAR NO: 2023/599
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 22/12/2022
NUMARASI: 2022/900 E. – 2022/926 K.
DAVANIN KONUSU: İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
Taraflar arasındaki istirdat davasının ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerle davanın usulden reddine dair verilen karara karşı, davalı tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketçe 15.11.2021 tarihinde satın alınacak ürünler içen fiyat teklifi istediğini, davalı şirketçe 15.11.2021 tarihli proforma fatura ile ürün başına 102,60 USD+KDV şeklinde teklif sunulduğunu, teklife istinaden 18.11.2021 tarihinde iletilen sipariş emrinin davalı tarafından onaylandığının, müvekkilinin sipariş formu onaylanarak iletildiğini, davalı şirket ile paylaşılan sipariş formunda Satın Alma Sipariş Şartnamesinin 2. maddesi uyarınca, sipariş emri ve satın alma siparişinin ayrılmaz bir parçası ve eki olduğunun bildirildiğini, müvekkilince şartnamenin 8/1. maddesindeki hüküm uyarınca davalıya verilen sipariş formunun 22.11.2021 tarihli e-postasıyla iptal edildiğini, madde hükmü gereğince bu süre içerisinde davalı şirketçe herhangi bir ürün teslimi yapılmadığından, müvekkilinin ödeme yükümlülüğünün de bulunmadığını, davalı şirketçe sipariş 5.700,00-USD masraf yapıldığının belirtilerek 22.11.2021 tarihli e-postasıyla talep edildiğini, taraflar arasındaki mutabakat ve eklerine aykırı şekilde İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı doyasında 121.718,26 TL alacağın tahsili amacıyla başlatılan takibin itirazsız kesinleşmesi nedeniyle 16.02.2022 tarihinde ihtirazi kayıtla 149.928,97 TL ödendiğini, yapılan masrafların ve icra takibine dayanak gösterilen fatura ve belgelerin müvekkilinin sipariş emri ile ilgisinin bulunmadığını ileri sürerek 149.928,97-TL’nin faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, savunmasında özetle; taraflar arasındaki ticari ilişkinin devamı sırasında, davacının özel malzeme ile yapılması istenen bazı parçaları talep ederek sipariş verildiğini, müvekkilinin önceki iş tecrübesi ile siparişi teyit ettiğini, talep edilen üründe kullanılan özel ürünün sürekli kullanılmaması nedeniyle stokta bulunmadığını, siparişin onaylanması üzerine ürünlerin tedarik edilerek giderler yapıldığını, iptal üzerine uğranılan zararların tahsili amacıyla başlatılan takibin kesinleştiğini ve borcun ödendiğini, davacının iddialarının dayanağı olarak gösterdiği şartnamenin müvekkilince imzalanmadığını, davacının haksız şekilde siparişini iptal ederek müvekkilini zarara uğrattığını,İİK’nın istirdat davasını düzenleyen madde 72.maddesi gereğince istirdat davasına bakmaya yetkili mahkemelerin açıkça kanun tarafından belirtildiğini, buna göre istirdat davalarının icra dosyasının bulunduğu yer mahkemelerinde ya da davalının yerleşim yeri mahkemesinde açılması gerektiğinden dosyanın dosyanın yetkili mahkemeye gönderilmesini gerektiğini savunarak, öncelikle İİK’nın 72. maddesi gereğince yetkisizlik kararı verilmesi ve davanın reddini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; “..Dava, davalının yaptığı icra takibi nedeniyle ödemek mecburiyetinde kalınan paranın istirdadı istemine ilişkindir.Taraflar arasında bir ticari ilişki mevcuttur ve bu ticari ilişkinin satınalma siparişi şartnamesi kapsamında gerçekleştirildiği tarafların kabulündedir. Bu şartnamenin 15. maddesine göre yetkili mahkemenin Karşıyaka mahkemeleri olduğu hükme bağlanmıştır.Dava Karşıyaka’da açılmıştır. Davalı cevap dilekçesinde yetki itirazında bulunmuş ise de, ancak yetkili mahkemeyi HMK 19/2 maddesinde yazılı şekilde açıkça bildirmediğinden geçerli bir yetki itirazı bulunmamaktadır. Taraflar arasındaki yazılı yetki sözleşmesinde Karşıyaka Mahkemelerinin yetkili kılınmış olması, davalının geçerli bir yetki itirazı bulunmaması nedeniyle HMK 19/4. Maddesi gereğince davaya bakmaya Karşıyaka Asliye Ticaret mahkemesi yetkili olduğundan, davanın yetki nedeniyle reddi gerektiği kanaatine varılmış; Mahkememiz ile Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesinin 2022/492 Esas 2022/729 Karar sayılı sayılı dosyası arasında yetki uyuşmazlığı bulunduğundan dosyanın merci tayini için İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 37. Hukuk Dairesine gönderilmesine karar vermek gerekmekle,” gerekçesiyle mahkemenin yetkisizliği nedeniyle davanın usulden reddine, karar verilmiştir. Bu karara karşı, davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili, istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Karşıyaka Asliye Ticaret mahkemesince, satın alma sipariş şartnamesinde yetki şartı dikkate alınmadan İİK’nın 72.maddesine göre yetkisizlik kararı verildiğini, yetki sözleşmesinin ancak yazılı olarak yapılabileceğini, bu nedenle İİK’nın 72. maddesi gereğince yetkili mahkemelerin belirlenmesi nedeniyle müvekkilinin yetki ilk itirazı gereğince, mahkemece yetkisizlik kararı verildiğini, dosyanın gönderildiği İstanbul 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin de geçerli bir yetki itirazı bulunmadığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verdiğini, imzasız bir belge ile yetki sözleşmesi yapıldığının kabul edilemeyeceğinden mahkeme gerekçesinin hatalı olduğunu, Bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına ve davanın esastan incelenmesi için mahkemesine gönderilmesine, karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, satım sözleşmesinden kaynaklanan alacağın tahsili amacıyla başlatılan takip nedeniyle ödenen miktarın istirdadı istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda davanın yetki nedeniyle usulden reddine, karar verilmiş; bu karara karşı, davalı vekilince, yasal süresi içinde istinaf başvurusunda bulunulmuştur. İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülmüş olan istinaf nedenleriyle ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Taraflar arasındaki sözleşme ilişkisinde davacı tarafından 15.11.2021 tarihli sipariş formu ile talep edilen ürünlere ilişkin teklif istendiği, davalı tarafından aynı tarihli profarma fatura ile ürün bedelinin belirtildiği, siparişin 18.11.2021 tarihinde onaylandığı, daha sonra davacının 22.11.2021 tarihinde siparişi iptal ettiği, davalının, sipariş nedeni ile yapmış olduğu giderlerin tahsili talebiyle İstanbul …İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası ile başlatılan takibin kesinleşmesi üzerine dosya borcunun 16.02.2022 tarihinde 149.928,97 TL olarak ödenerek eldeki istirdat davasının açıldığı anlaşılmıştır. Davalı vekili süresinde sunduğu cevap dilekçesinde, İİK’nın 72. maddesi gereğince istirdat davalarında yetkili mahkemenin, davalının yerleşim yeri mahkemesi ile icra takibinin bulunduğu yer mahkemesi olduğu belirtilerek yetki itirazında bulunulmuştur. Davanın açıldığı Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesince, dosyada bulunan imzasız satın alma şartnamesinin 15. maddesindeki yetki şartının dikkate alınamayacağı, kaldı ki satın alma siparişinin tek taraflı olarak fesih edilmesi nedeniyle de yetki şartının dikkate alınamayacağı, yetkili mahkemenin İİK’nın 72/8.maddesi gereğince belirlenmesinin gerektiği, takibin ve davalının yerleşim yerinin İstanbul olması nedeniyle İstanbul mahkemelerinin yetkili olduğu kabul edilerek yetkisizlik kararı verilmiştir. Dosyanın gönderildiği İstanbul 5.Asliye Ticaret Mahkemesi de yukarıda belirtilen gerekçe ile yetkisizlik kararı vermiş ve bu karar süresi içerisinde davalı vekilince istinaf edilmiştir. HMK’nın yetkiye ilişkin genel düzenlemesine göre her davanın açıldığı tarihteki davalının yerleşim yeri mahkemesi genel yetkilidir. Ayrıca, sözleşmeden kaynaklanan davalarda, sözleşmenin ifa edildiği yer mahkemesi de yetkilidir. Dava istirdat davası olup İİK’nın 72/8.maddesine göre, menfi tespit ve istirdat davası takibi yapan icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabileceği gibi, davalının yerleşim yeri mahkemesinde de açılabilir hükmü bulunmaktadır. Belirtilen bu hükme göre, davanın İstanbul mahkemelerinde açılması gerekmektedir. Ancak davacı, Karşıyaka mahkemesinde dava açmış olup, süresinde sunulan cevap dilekçesi ile yetki ilk itirazında bulunulmasına rağmen, İİK’nın 72.maddesine atıf yapılmış açıkça bir yetkili mahkeme gösterilmemiştir. Dava dilekçesi ekinde sunulan satın alma sipariş şartnamesinde imza bulunmadığı, bu nedenle bu sözleşmenin HMK’nın 17.maddesine uygun bir yetki sözleşmesi niteliğinde olmadığı açıktır. Bu belgenin satın alma siparişinin eki olması bu sonucu değiştirmez. Yetki ilk itirazı usulsüz olsa dahi, ilk derece mahkemesince yetki itirazının kabulü ile yetkisizlik kararı verilmesi üzerine, taraflarca bu karara yönelik bir istinaf başvurusunda bulunmadan dosyanın Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesince belirlenen yetkili mahkemeye gönderilmesinin talep edilmesi ile taraflar arasında İstanbul mahkemelerinin yetkisi konusunda bir yetki sözleşmesi yapıldığının kabulü gerekir. Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesinin yetkisizlik kararı üzerine taraflar arasındaki irade uyuşmasıyla yapılan bir yetki sözleşmesine göre, İstanbul Asliye Ticaret Mahkemesince uyuşmazlığın esasının incelenmesi hususunda yetkili hale gelmiştir. Yetkinin kesin olarak düzenlenmediği hallerde belirilen şekilde irade uyuşması ile taraflar arasında yetki sözleşmesi yapılması mümkün olup, somut olayda kamu düzenine ilişkin ve kesin yetki halinden söz edilemeyeceğinden, mahkemece işin esasının incelenmesi gerekirken yetkisizlik kararı verilmesi doğru görülmediğinden, ilk derece mahkemesinin yetkisizlik kararının kaldırılmasına karar verilmiştir.Açıklanan bu gerekçelerle, HMK 353/1.a.3. maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüyle ilk derece mahkemesinin istinafa konu yetkisizlik kararının kaldırılmasına dair aşağıdaki karar verilmiştir.
KARAR: Yukarıda açıklanan gerekçelerle; 1-Yetkisizlik kararı veren ilk derece mahkemesinin yetkili olduğu anlaşıldığından, HMK’nın 353/1.a.3. maddesi uyarınca ilk derece mahkemesinin istinafa konu yetkisizlik kararının kaldırılmasına, 2-Davanın yeniden görülmesi için dosyasının, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 3-Davacı tarafından yatırılan istinaf peşin karar harcının, karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,4-Davacı tarafından yapılan kanun yolu giderlerinin, ilk derece mahkemesince, esas hükümle birlikte yargılama giderleri içinde değerlendirilmesine,5-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince taraf vekillerine tebliğine dair;HMK’nın 353/1.a.3 maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda, 06.04.2023 tarihinde, oy birliğiyle ve kesin olarak karar verildi.
KANUN YOLU: HMK’nın 353/1.a maddesi uyarınca karar kesindir.