Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi 2023/1449 E. 2023/1237 K. 13.07.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2023/1449
KARAR NO: 2023/1237
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 19. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 16.05.2023 tarihli Ara Karar
NUMARASI: 2023/96 Esas
DAVANIN KONUSU: Menfi tespit, istirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
Taraflar arasındaki menfi tespit ve istirdat davasında verilen ihtiyati tedbir kararına karşı ihtiyati tedbire yapılan itirazın reddine dair verilen ara karara karşı, davalı … Faktoring AŞ vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili talep dilekçesinde özetle; müvekkilinin Avrupa ve Türkiye’nin en büyük süt ürünleri, su, işlenmiş et markalarından biri olan … markalı ürünleri bünyesinde barındıran … Holding’e bağlı ülkemizin kağıt üretimi yapan en eski şirketlerinden birisi olduğunu, müvekkili şirket müşterisi olan dava dışı keşideci … Turizm Ticaret Ltd. Şti.’nden alacaklarına karşılık olarak aldığı,.. Bankası Nevşehir Şubesine ait,15/01/2023 keşide tarihli … çek numaralı 200.000,00.-TL bedelli bir adet çek ve … Bankası Nevşehir Şubesine ait, 08/01/2023 keşide tarihli … çek numaralı 165.000,00.-TL bedelli bir adet çek olmak üzere toplam 2 adet çekin müvekkili tarafından cirolanmadan önce çalındığını, bahse konu çeklerin müşteriden teslim sonrasında müvekkilinin Nevşehir bölge satış ekibi tarafından muhasebe işlemlerinin yapılması amacıyla kargo yolu ile şirket merkezine gönderildiğini, ancak müvekkili şirketin kargonun şirket merkezine teslimi sonrasında gönderim zarfı üzerinde yaptığı kontrollerde zarfın yırtık olduğunu ve içerisinde bahse konu çeklerin bulunmadığını tespit ettiğini, çeklerin kargo şirketi zimmetinde bulunduğu sırada şehir içi dağıtım faaliyeti esnasında yaşanılan hırsızlığa konu olay nedeni ile zayi olduğunu, bunun üzerine Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2022/702 esas sayılı dosyasında zayi nedeniyle çek iptali davası açılarak çek hakkında ödemeden men yasağı konulduğunu, çekin müvekkili şirket namına yazılmış olduğunu, arkasına ciro yapılmadan kaybolan çekin arkasına müvekkili şirketin kaşe ve imzasının sahte olarak atıldığını ve tek imza ile sahte ciro oluşturulduğunu, söz konusu 2 adet çek yönünden davalılara borçlu olmadıklarının tespitini, dava sonuna kadar çek bedellerinin davalılara ödenmek zorunda kalınması halinde ödenen bedelin, ödeme tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte müvekkili şirkete iadesini, müvekkili şirket ve dava dışı … Ticaret Ltd. Şti. tarafından icra dosyasına yapılacak ödemelerin dava sonuna kadar alacaklı tarafa ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir. Davalı … AŞ vekili savunmasında özetle; … Bankası Nevşehir şubesine ait 08.01.2023 keşide tarihli 165.000,00 TL bedelli çek ve 15.01.2023 keşide tarihli 200.000,00 TL bedelli çek nedeniyle borçlular aleyhine İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas ve 2023/215 Esas sayılı dosyalarında kambiyo senetlerine özgü takip başlatıldığını, tedbir talebinin reddi gerektiğini, dava açılmasından önce gerçekleştirilen bir arabulucuk görüşmesinin mevcut olmadığını, müvekkilinin davaya konu çekleri usul ve yasaya uygun şekilde ciro yoluyla iktisap ettiğini, iyi niyetli son meşru hamil olduğunu, davacının imzaya itirazlarının soyut ve mesnetsiz olduğunu, davacının karşılaştırılmaya elverişli imza örneklerinin taraflarınca bilinmesinin mümkün olmadığını savunarak ,davanın usul ve esastan reddine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, 24.02.2023 tarihli ihtiyati tedbir talebinin değerlendirildiği ara karar ile; “…Somut olayda davacı taraf menfi tespit talep etmiş ve dosya kapsamındaki belgeler ile icra dosyasının incelenmesinde davanın, icra takibinden sonra açıldığı anlaşılmıştır. İİK’da yer alan ve yukarıda bahsedilen kanuni düzenleme gözetilerek davacının tedbir talebinin yerinde olduğu anlaşılmış olup…” İİK madde 72/3 uyarınca takip bedelinin (365.000,00-TL*%15=54.750,00.-TL) %15’i oranında teminat karşılığında İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … ve İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı takip dosyalarında icra veznesine giren paranın yargılama sonuna kadar alacaklıya ödenmemesine karar verilmiştir. İhtiyati tedbir kararına karşı davalı … Faktoring AŞ vekili tarafından itiraz edilmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI ÖZETİ İlk derece mahkemesi, ihtiyati tedbir talebine itirazı değerlendirdiği 16.05.2023 tarihli ara kararında; “…Somut olayda davacı borçlu, davalı alacaklının başlattığı iki adet icra takibinde menfi tespit talebinde bulunmuştur. 24/02/2023 tarihli ara karar ile %15 teminat karşılığında icra dosyalarında vezneye giren paranın alacaklıya ödenmemesi hususunda tedbir kararı verilmiştir. İhtiyati tedbir kurumu esas olarak HMK’da düzenlenmiş ise de, menfi tespit davalarına ilişkin İİK’da özel düzenleme bulunmaktadır. Bu sebeple açılan menfi tespit davalarında öncelikle İİK hükümlerinin uygulanması gerekir. Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesinde İİK md. 72/3 uyarınca ihtiyati tedbir şartlarının gerçekleştiği ve teminat miktarının makul olduğu… ” gerekçesiyle, ihtiyati tedbire yapılan itirazın reddine karar vermiştir. Bu ara karara karşı, ihtiyati tedbir kararına itiraz eden davalı … Faktorig AŞ vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF BAŞVURU NEDENLERİ Davalı … A.Ş vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; davaya konu icra dosya borçlarının dava dışı borçlu … Şirketi tarafından icra dosyalarına ödendiğini, icra takip dosyalarının icra müdürlüğünce infazen kapatıldığını, davacının kendi ödemediği borç hakkında İİK 72/3. Maddesi gereğince tedbir talebinde bulunamayacağı gibi mahkeme tarafından icra dosyaları incelenmeksizin icra dosyasına yatırılan paranın davacı tarafından değil dava dışı borçlu tarafından ödendiği tespit edilmeksizin eksik inceleme sonucu vermiş olduğu tedbir kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, tedbirin icrasının gerçekleştirebileceği derdest bir icra takibi bulunmadığından dolayı tedbir kararında hukuki yararının olmadığını, konusunun kalmadığını, tedbir talebinin reddine karar verilmesi gerektiğini, tedbir kararında yaklaşık ispat koşulunun sağlanmamış olması nedeniyle kararın usul ve yasaya aykırılık teşkil ettiğini, tedbiri gerektirecek hiçbir delil ibraz edilmediğini, borçlunun İİK 169 ve HMK 200.maddeleri gereğince senedin senetle ispatlanması kuralını yerine getiremediğini iddia ederek, tedbir kararının kaldırılmasını aksi halde takip çıkış miktarı ve %20 kötü niyet tazminatı toplamı kadar teminat karşılığında tedbir kararı verilmesini talep etmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Talep, İİK’nın 72/3.maddesi gereğince icra takibinden sonra açılan menfi tespit ve istirdat davası içinde verilen ihtiyati tedbire itirazın reddi ara kararının istinafına ilişkindir.İlk derece mahkemesince, derdest dosyada davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin kabulüne ilişkin ara karara davalı … Faktoring AŞ vekilinin itirazı üzerine itirazın reddine dair karar verilmiş; itirazının reddine dair verilen ara karara karşı, davalı vekili tarafından, yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurulmuştur İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülen istinaf başvuru nedenleriyle ve kamu düzenine aykırılık yönleriyle sınırlı olarak yapılmıştır. Dosya kapsamından, davalılardan … Faktoring AŞ şirketince İstanbul 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2023/119 Değişik İş sayılı dosyasında 30.01.2023 tarihli ihtiyati haciz kararı alındığı, ihtiyati haciz kararına konu çekin, dava dışı … Gıda ve İhtiyaç Maddeleri…. Ltd şirketinin … Bankası Nevşehir Şubesindeki çek hesabından davacı … AŞ adına 15.01.2023 tarihinde keşide edilen 200.000,00 TL bedelli çek olduğu, çekin davalılardan … tarafından davalı … Ltd şirketine ve adı geçen şirketin ise davalı …… AŞ şirketine ciro ettiği, söz konusu çekin bankaya ibrazında Karşıkaya Asliye Ticaret Mahkemesinin 05.12.2022 tarihli 2022/702 Esas sayılı dosyasında ödeme yasağı bulunduğundan işlem yapılamadığına dair şerh düşüldüğü, dava konusu 08.01.2023 keşide tarihli çekin ise aynı banka şubesinden aynı keşideci tarafından davacıya keşide edilen 165.000,00 TL bedelli çek olduğu, söz konusu çeke ilişkin olarak davalı …… AŞ tarafından İstanbul 6. Aliye Ticaret MAhkemesinin 2023/93 Değişik iş sayılı dosyasında 20.01.2023 tarihli ihtiyati haciz kararı aldığı ve İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasında davalı … Faktoring AŞ şirketi tarafından 19.01.2023 tarihinde 165.000,00 TL asıl alacak ve ferileri olmak üzere alacağın tahsili amacıyla davalılar …… Ltd Şirketi … dava dışı keşideci … Ltd şirketi hakkında kambiyo senetlerne mahsus haciz yoluyla icra takibi başlattığı, İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasında ise 200.000,00 TL bedelli çekle ilgili olarak icra takibinin başlatılmış olduğu ,davacı şirket tarafından daha önceden çeklerin zayi olduğu gerekçesiyle Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesinin 2022/702 Esas sayılı dosyasında zayi nedeniyle çek iptal davası açıldığı, icra takip sonrasında ise iş bu menfi tespit davasının açıldığı ve dava dilekçesiyle birlikte İİK 72/3.maddesi gereğince ihtiyati tedbir talebinde bulunulduğu anlaşılmıştır. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davaları bakımından verilebilecek ihtiyati tedbir kararı, İİK’nın 72/3. maddesinde düzenlenmiştir. İlk derece mahkemesince yasal düzenleme kapsamında ve teminat miktarı da takdir edilmek suretiyle, icra veznesine yatırılacak paranın alacaklıya ödenmesinin tedbiren durdurulmasına karar verilmiştir. HMK’nın 389 ve devamı hükümlerinde geçici hukuki himayenin bir türü olan ihtiyati tedbirlere ilişkin düzenleme genel nitelikte olup İİK’nın 72. madde hükmünde menfi tespit davaları hakkındaki tedbirlerin özel olarak düzenlenmiş olması, bu davada, HMK’nın 389 ve devamı madde hükümlerinin uygulanmasına engel teşkil etmeyecektir. HMK’nın 390/3.maddesinde yer alan ”Tedbir talep eden taraf, dilekçesinde dayandığı ihtiyati tedbir sebebini ve türünü açıkça belirtmek ve davanın esası yönünden kendisinin haklılığını yaklaşık olarak ispat etmek zorundadır.” şeklindeki hükümle ihtiyati tedbire karar verebilmek için yaklaşık ispat gerekli ve yeterli görülmüştür. Bu nedenle mahkemece itirazın reddine ilişkin verilen ara karar usul ve yasaya uygun olduğu, yaklaşık ispatın sağlandığı, mevcut aşama itibariyle konulan ihtiyati tedbirin tarafların hak ve menfaat dengesine uygun olduğu, davacının davasını kazanması halinde tedbir kararı verilmemiş olması durumunda telafisi güç zarara uğrayacağı ihtimali bulunduğundan, mahkemece davalı tarafından yapılan itirazın reddine dair verilen ara kararda isabetsizlik görülmemiştir. Açıklanan bu gerekçelerle; HMK’nın 353/1.b.1 ve 394/5. maddeleri uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, ihtiyati tedbire itiraz eden davalı … AŞ vekilinin 16.05.2023 tarihli ara karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine dair aşağıdaki karar verilmiştir.
KARAR: Yukarıda açıklanan gerekçelerle; 1-HMK’nın 353/1.b.1 ve 394/5 maddeleri uyarınca, ihtiyati tedbire itiraz eden davalı … AŞ vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, 2-İhtiyati tedbire itiraz eden davalı … AŞ vekili tarafından yatırılan istinaf başvuru ve peşin harçlarının Hazineye gelir kaydına, bakiye 89,95 TL istinaf karar harcının ihtiyati tedbire itiraz eden davalı … AŞ’den tahsiline, 3-İhtiyati tedbire itiraz eden davalı … AŞ vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvuru için yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına,4-Gerekçeli kararın, ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine, 5-Dosyanın, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair; HMK’nın 353/1.b.1 ve 396/5 maddeleri uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, oy birliğiyle ve kesin olarak karar verildi.
KANUN YOLU: HMK’nın 362/1.f ve 394/5 maddeleri uyarınca karar kesindir.