Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/901
KARAR NO: 2022/736
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 15/10/2021
NUMARASI: 2021/854 E. 2021/931 K.
DAVANIN KONUSU: Zayi Belgesi Verilmesi
Taraflar arasındaki zayi belgesi verilmesi davasının ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonunda, süresinde açılmayan davanın reddine dair verilen karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili, davasında özetle; müvekkili firmanın, daha önce eski adresi olan İkitelli … Mah. … Sit. … Blok No: … Başakşehir/İstanbul adresinde başkaca herhangi bir şube ya da birimi olmaksızın tek bir merkez noktadan ticari faaliyetlerini sürdürmekte olduğunu, 31/08/2021 tarihinde müvekkili firmanın bitişiğinde bulunan başkaca bir firmada çıkan yangın nedeniyle, müvekkilinin zarar gördüğünü, yangının şiddeti, binaların çökme riskinin olması, itfaiye soğutma işlemlerinin ve inceleme çalışmalarının da uzunca bir süre mütemadiyen devam etmesi nedeniyle; müvekkili firmanın yetkilisinin iş yeri merkezine giremediğini, hayati riskin devam etmesi nedeniyle de firma uhdesinde oluşan, zarar, ziyan ve kaybın miktar ve niteliğinin öğrenilemediğini, 01/10/2021 tarihi itibariyle, müvekkili firmanın, ticari defterlerinin, envanterlerin, envanter defterinin, açılış bilançolarının, ara bilançolarının, finansal tablolarının, yıllık faaliyet raporlarının, topluluk finansal tablolarının, vergi levhasının, fatura ve irsaliyelerin, defter-i kebirin ve bu belgelerin anlaşılabilirliğini kolaylaştıracak çalışma talimatlarıyla birlikte, ticari tüm yazışmaların, bilgi ve belgelerin saklandığı bilgisayar ve hard disklerin, bina içerisinde muhafaza edilen her şeyin yangın nitecesinde zayi olduğunun öğrenildiğini beyanla, dilekçelerinde ilaveten sayılan belgelerin ve ticari defterlerin zayi oluğuna dair belge verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; “… Dava, zayi belgesi verilmesi istemine ilişkin olup, TTK 82/7 maddesi ‘Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde ziyaa uğrar ise tacir ziyaı öğrendiği tarihten itibaren 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.’ hükmünü içermektedir. Davacı vekilince dava dilekçesinde davaya konu yangının 31/08//2021 tarihinde meydana geldiğini belirtmiş olup dava 13/10/2021 tarihinde açıldığı anlaşılmakla bir tacirin söz konusu yangın olayını ve zararı aynı tarihte öğrenmiş olduğunun kabulünün zorunlu olduğu, basiretli bir tacirin, iş yerindeki yangını en geç olay tarihi yada ertesi gün öğreneceğinin hayatın olağan akışı gereği olduğu, davanın yasal süre içerisinde açılmadığı anlaşılmakla, TTK 82/7 maddesi uyarınca süresinde açılmayan davanın reddine dair karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm oluşturulmuştur.” gerekçesiyle, süresinde açılmayan davanın reddine, karar verilmiştir. Bu karara karşı, davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili, istinaf başvuru dilekçesinde özetle; önceki beyanlarını tekrarlamış ve yangının şiddeti, binaların çökme riskinin bulunması, itfaiye soğutma işlemlerinin ve inceleme çalışmalarının uzunca süre devam etmesi nedeniyle müvekkili firmanın yetkilisinin iş merkezine giremediğini, hayati riskin devam etmesi sebebiyle de müvekkilinin somut olayda zarar ve kaybın ne kadar olduğunu öğrenemediğini, ilk derece mahkemesince dosyada mübrez itfaiye raporunun dikkate alınmadığını, hasarın boyutunun mahkemece celbi halinde itfaiye raporunda açıkça görüleceğini, bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına ve talebin kabulüne karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Talep, TTK’nın 82/7. maddesi gereğince zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince, yukarıda açıklanan gerekçeyle talebin reddine karar verilmiş; bu karara karşı, davacı vekili tarafından, yasal süresi içinde istinaf başvurusunda bulunulmuştur. İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, istinaf başvuru nedenleriyle ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Somut olayda davacı vekilinin, 31.08.2021 tarihinde müvekkili firmanın bitişiğinde bulunan başka bir firmada yangın çıktığını, müvekkilinin de yangından yoğun şekilde etkilendiğini, müvekkilinin 01.10.2021 tarihi itibariyle bina içerisinde muhafaza edilen tüm ticari belgelerin ve söz konusu belgelerin saklandığı bilgisayar ve hardisklerin yangın neticesinde zayi olduğunu öğrendiğini, bu tarihe kadar bina içerisinde hayati tehlikenin varlığı sebebiyle inceleme yapılamadığını beyan etmiş olduğu anlaşılmaktadır. 6102 sayılı TTK’nın 82/7. maddesi uyarınca “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgeler yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde ziyaa uğrarsa tacir ziyaı öğrendiği tarihten itibaren on beş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir.” Zayi belgesi istemli dava açmak için yasal on beş günlük hak düşürücü süre belirlenmiş olup, bu süre zayi olayının öğrenilmesiyle başlar. Somut olayda yangın olayının meydana gelmesinden itibaren yaklaşık bir ay boyunca davacı şirkete ait iş merkezinde hayati tehlikenin devam etmesi sebebiyle şirket merkezine girilemediği, bu sebeple hadisenin meydana gelmiş olduğu 31.08.2021 tarihinden belli süre sonra 01.10.2021 tarihinde talep konusu olan belge ve evrakların zayi olduğunun öğrenildiğini iddia ettiği, bu konuda çeşitli görsellere ve itfaiye raporuna dayanıldığı anlaşılmaktadır. Zayi belgesi verilmesi talebi, çekişmesiz yargı işi olup HMK’nın 385/2. maddesi uyarınca resen araştırma ilkesine tabidir. Mahkemenin resen araştırma yapması gerektiği hususu TTK’nın 82/7. maddesinde de açıkça belirtilmiştir. Bu kapsamda davacı vekilinin delil olarak dayanmış olduğu itfaiye raporunun ilgili yerden getirtilmesi için mahkemece müzekkere yazılmalı, davacının tanık listesi ibraz etmesi için süre ve imkân tanınarak tanıklar mahkemece dinlenilmelidir. Böylece davacı vekilinin hayati riskin devam etmesi sebebiyle hadisenin meydana gelmiş olduğu 31.08.2021 tarihinden sonra, ancak 01.10.2021 tarihinde müvekkilinin kendine ait iş yerine girerek zayi olayını öğrenebildiğine dair iddialarının doğruluğu araştırılmak sureti ile az yukarıda bahsi geçen on beş günlük hak düşürücü süre içinde davanın açılıp açılmadığı belirlenerek sonuca gidilmelidir. Açıklanan bu gerekçeyle, HMK’nın 353/1.a.6. maddesi uyarınca dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair aşağıdaki karar verilmiştir.
KARAR:Yukarıda açıklanan gerekçelerle; 1-HMK’nın 353/1.a.6. maddesi uyarınca, ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının kaldırılmasına, 2-Yukarıdaki açıklamalar ışığında davanın yeniden görülmesi için dosyanın, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 3-Davacı tarafından yatırılan istinaf peşin karar harcının, talep halinde, ilk derece mahkemesince iadesine, 4-Davacı tarafından yapılan kanun yolu giderlerini kendi üzerinde bırakılmasına dair; HMK’nın 353/1.a maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda, oy birliğiyle ve kesin olarak karar verildi. 03.06.2022
KANUN YOLU:HMK’nın 353/1.a maddesi uyarınca karar kesindir.