Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/897
KARAR NO: 2022/735
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 18/01/2022
NUMARASI: 2022/3 E. 2022/25 K.
DAVANIN KONUSU: Zayi Belgesi Verilmesi
Taraflar arasındaki zayi belgesi verilmesi davasının ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerle davanın reddine dair verilen karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili, davasında özetle; müvekkili şirketin yıl sonu noter tasdikleri için ticari defterlerinin gerekli olduğu aşamada pay defterinin kayıp olduğunun tespit edildiğini, müvekkili şirket yetkilisi, ortakları ve muhasebecisi tarafından pay defterinin kayıp olduğunun ve tüm çabalara rağmen bulunamadığının ve zayi olduğunun 30.12.2021 tarihinde tutanak altına alındığını, pay defterinin kaybolmasında müvekkili şirket ve yetkililerinin herhangi bir kusurunun bulunmadığını beyanla, müvekkili şirketin pay defterinin zayi olduğuna dair zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; “…Somut olayda davacı tarafın şirkete ait pay defterinin ne şekilde zayi olduğunun tespit edilemediğini beyan etmesi karşısında kanunda zayi belgesi verilebilecek hallerin afet halleri ve hırsızlık olmak üzere sınırlı olarak sayıldığı dikkate alındığında zayi belgesi verilmesi talep edilen pay defterinin kaybedilmesinin sınırlı hallerden olup olmadığı yönünde bir tespit yapılmasının mümkün olmadığı, şirket muhasebe biriminde dolap içerisinde muhafaza edildiği beyan edilen pay defterinin ne şekilde zayi olduğu hususunu açıklayamayan davacı tarafın pay defterinin saklanması konusunda özenli davranmadığı, tacir olan davacının talebe konu defteri güvenli bir şekilde muhafaza etmesi ve basiretli bir tacirin bu dikkat ve özeni göstermesi gerektiği, nedeni ne olursa olsun defterlerin güvenli bir yerde güvenli bir şekilde muhafaza edilmemesi nedeni ile davacının özen görevini yerine getirmediği, bu yönde gereken duyarlılığı göstermediği ve kusurlu olduğu, tacirin kendisine kusur izafe edilemeyecek olan ve irade dışında meydana gelen olaylar sebebiyle zayi belgesi verilmesini talep edebileceği, ancak somut olayda pay defterinin ne şekilde zayi edildiği açıklanamadığından bu değerlendirmenin de yapılamadığı nazara alınarak sübut bulmayan davanın reddine dair karar verilerek aşağıda yazılı olduğu biçimde hüküm kurulmuştur.” gerekçesiyle; davanın reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı, davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili, istinaf başvuru dilekçesinde özetle; önceki beyanlarını tekrarlamış ve tasdik işlemi bittikten sonra tasdik işlemi yapılan belgelerin dolaba yerleştirilirken pay defterinin dolapta olmadığının fark edildiğini, bunun üzerine dava dilekçesinin ekindeki tutanağın tanzim edildiğini, pay defterinin zayi olduğunun ilk fark edildiği tarihin 21.12.2021 olduğunu, aramalara rağmen pay defterinin bulunamadığına ilişkin tutanağında da 30.12.2021 tarihinde tutulduğunu, pay defterinin kaybolmasında müvekkiline kusur atfedilemeyeceğini, bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Talep, TTK’nın 82/7. maddesi gereğince zayi belgesi verilmesi talebine ilişkindir. İlk derece mahkemesince talebin reddine karar verilmiş; bu karara karşı, davacı vekili tarafından, yasal süresi içinde istinaf başvurusunda bulunulmuştur. İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, istinaf başvuru nedenleriyle ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. TTK’nın 82/1. maddesi gereğince, “Tacir, ticari defterlerini, envanterleri, finansal tablo, bilanço ve faaliyet raporlarını, aldığı mektupları (bir ticari işe ait yazışmaları), gönderdiği mektup suretlerini, kayıtlara esas olan belgeleri, sınıflandırılmış şekilde saklamakla yükümlüdür.” Saklama süresi on yıl olup sürenin başlangıcı da kanunda belirtilmiştir (TTK m.82/5-6). Defter ve belgelerin saklanması yükümü, gerçek kişi tacirlerde ticaretin terk edilmesinden sonra sürdüğü gibi, tacirin ölümü halinde mirasçılar bakımından da devam eder. Mirasın resmi tasfiyesi veya tüzel kişiliğin sona ermesi durumlarında, defter ve belgeler Sulh Hukuk Mahkemesince saklanır (TTK m.82/8). Saklanması gereken defter ve belgeler, saklama süresi içinde, yangın, deprem, su baskını gibi bir afet veya hırsızlıktan dolayı zayi olursa, tacirin (ölmüşse mirasçılarının), durumu öğrendikten itibaren on beş gün içerisinde işletmenin olduğu yerdeki mahkemeye başvurarak zayi belgesi alması gerekir. Kanun’da “isteyebilirler” denmiş ise de bu bir zorunluluk niteliğindedir. Zayi belgesi için açılan dava, çekişmesiz yargı işidir (TTK m.82/7). Dosya içerisindeki 30.12.2021 tarihli tutanağın şirket ortağı, münferiden yetkili müdür olan ortak tarafından düzenlenerek imzalandığı, tutanağın içeriğinden yıl sonu noter tasdikleri için pay defteri gerekli olduğunda pay defterinin kayıp olduğunun fark edildiği ve tüm aramalara rağmen bulunmadığı, bu sebeple söz konusu tutanağın tanzim edildiği açıklamasının yer aldığı anlaşılmaktadır. TTK’nın 87.maddesinde zayi belgesi verilebilmesi için aranan zayi halleri tahdidi olarak sayılmamıştır. Zayi olayının, tacirin engelleyemeyeceği bir olaydan ve tacire atfedilecek bir muhafaza kusuru olmaksızın gerçekleşmiş olması yeterlidir. Dosya içerisinde, davacının muhafaza kusuru sebebi ile somut olayın meydana geldiğin dair herhangi bir delil mevcut değildir. Yani talep edenin; ticari defter ve belgelerini koruyup gözetme yükümlülüğüne aykırı hareket ettiğine, kısacası basiretli bir tacir gibi davranmadığına dair bir kanıt yoktur. Az yukarıda bahsi geçen zayi tutanağının düzenlendiği tarihin, noterin defter tasdik tarihine yakın bir tarih olduğu da dava dilekçesine ekli belgelerden anlaşılmaktadır. Bu durumda, ilk derece mahkemesince talebin kabulüne karar verilmesi gerekirken reddine karar verilmesi isabetsiz bulunmuş ve davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü gerekmiştir. Açıklanan bu gerekçelerle, HMK’nın 353/1.b.2 maddesi uyarınca dosya üzerinden yapılan istinaf incelemesi sonucunda, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesinin istinafa konu karanının kaldırılmasına ve zayi belgesi verilmesi talebinin kabulüne dair aşağıdaki karar verilmiştir.
KARAR: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; HMK’nın 353/1.b.2. maddesi uyarınca davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüyle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının kaldırılmasına, davanın esası hakkında Dairemizce yeniden karar verilmesine, bu doğrultuda; 1-TTK’nın 82/7. maddesi uyarınca talebin kabulü ile davacı … Tic. Ltd. Şirketi’nin pay defterinin zayi olduğuna dair ZAYİ BELGESİ VERİLMESİNE, 2-Davacı tarafından yatırılan harcın Hazineye gelir kaydına, başkaca harç alınmasına yer olmadığına, 3-Davanın niteliği gereği yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, 5-Davacı tarafından yatırılan ve kullanılmayan bakiye gider avanslarının davacıya iadesine, 6-İstinaf aşamasındaki harç ve yargılama giderleri yönünden; a-Davacı tarafından yatırılan istinaf başvuru harcının Hazineye irad kaydına; 80,70 TL istinaf peşin karar harcının talep halinde ilk derece mahkemesince davacıya iadesine, b-İstinaf aşamasındaki yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, 7-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince davacı vekiline tebliğine, 8-Dosyanın, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair; HMK’nın 353.1.b.2. maddesi uyarınca, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 03.06.2022 tarihinde, oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi.
KANUN YOLU: HMK’nın 362/1.ç. maddesi uyarınca, karar kesindir.