Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi 2022/632 E. 2023/580 K. 06.04.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/632
KARAR NO: 2023/580
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 07.02.2022
NUMARASI: 2022/98 E. – 2022/43 K.
DAVANIN KONUSU: Tespit
Taraflar arasındaki tespit davasının ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerle davanın usulden reddine dair verilen karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı şirketin 22.09.2021 tarihli olağanüstü genel kurul toplantısında alınan kararların, mezkur genel kurula çağrı kararının alındığı 23.08.2021 tarih, 2021/22 sayılı yönetim kurulu kararının yok hükmünde olması nedeniyle yoklukla malul olduğunun tespiti ve yoklukla malul genel kurul toplantısında alınan kararlar çerçevesinde halka açılma hazırlığı yapan davalı şirketin bu haliyle halka açılması halinde müvekkilinin telafisi güç ve imkansız zararlara duçar olacağından, davaya konu 22.09.2021 tarihli genel kurul toplantısının 2 numaralı gündem maddesiyle şirket esas sözleşmesinin ”Şirketin Sermayesi” başlıklı 6. maddesinin tadiline ilişkin alınan tüm karar hakkında ihtiyati tedbir kararı verilmesini, 2 numaralı gündem maddesiyle, şirket esas sözleşmesinin ”Şirketin Sermayesi” başlıklı 6. Maddesinin, ”Yönetim Kurulu ve Süresi” başlıklı 7. Maddesinin, ”Karın Dağıtılması” başlıklı 14. Maddesinin, ”Yedek Akçe” başlıklı 15.maddesinin değiştirilmesi, şirket esas sözleşmesine ”Şirketin Fesih ve Tasfiyesi” başlıklı 20.maddenin eklenmesi, şirket esas sözleşmesinden ”Komiteler” başlıklı 8/A maddesinin kaldırılmasına ilişkin tadil tasarısının, 3 numaralı gündem maddesiyle yönetim kurulu üyelerinin seçimi, ücret ve huzur haklarının tespiti hususunun, 4 numaralı gündem maddesiyle yönetim kurulu üyelerine Türk Ticaret Kanunu’nun 395. ve 396. maddeleri uyarınca izin verilmesi hususlarının görüşülüp genel kurulun onayına sunularak karara bağlanacağının belirtildiğini, ancak mezkur genel kurul, genel kurul toplantısı çağrı kararının alındığı 23.08.2021 tarih ve 2021/22 sayılı yönetim kurulu kararının yok hükmünde olması nedeniyle; 22.09.2021 tarihli genel kurul karar toplantısında alınan kararların yoklukla malul olduğunun tespit edilmesine karar verilmesini, davaya konu genel kurul toplantısına çağrı kararının alındığı 23.08.2021 tarih ve 2021/22 sayılı yönetim kurulu kararının yok hükmünde olduğunu, davaya konu 22.09.2021 genel kurul toplantısına çağrı kararının alındığı yönetim kurulu kararının yok hükmünde olması nedeniyle, 22.09.2021 tarihli genel kurulda alınan kararların tamamının yok hükmün olduğunun tespiti gerektiğini belirterek davaya konu 22.09.2021 tarihli genel kurul toplantısında alınan kararların, genel kurul çağrısının yoklukla malul bir yönetim kurulu kararı çerçevesinde alınmış olması, bu durumun tek başına davaya konu 22.09.2021 tarihli genel kurul toplantısında alınan kararların da yoklukla malul olduğunun tespiti için yeterli olması, aynı zamanda yoklukla malul genel kurul toplantısının 2 numaralı gündem maddesi kapsamında alınan şirket ana sözleşmesinin ‘’şirketin sermayesi’’ başlıklı 6. maddesinin tadil edilmesiyle ilgili karar çerçevesinde davalı şirketin halka açılması halinde müvekkilinin telafisi zor ve imkansız zararlara duçar olacak olması nedenleriyle, ilgili kararın icrasının durdurulması yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesini, 22.09.2021 tarihli genel kurul toplantısında alınan kararların tamamının yoklukla malul olduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili 22/11/2021 tarihli dilekçesi ile; 30.09.2021 tarihinde işbu dava davacısı … tarafından …’ün İstanbul 7. Asliye Ticaret Mahkemesi’nde açmış olduğu dava ile konusu ve dava dilekçesi bire bir aynı yeni bir dava daha açıldığını ve bu davanın da İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nde 2021/644 Esas numarasına kaydedildiğini, 15.11.2021 tarihinde bu kez … tarafından birbirinin aynı dava dilekçesi ile aynı konuda aynı genel kurul kararlarına ilişkin işbu davanın açıldığını, resen takdir edilecek nedenlerle hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olan işbu davanın derdestlik nedeni ile reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; “…Dava konusu uyuşmazlığın, 22/09/2021 tarihli genel kurul kararının iptali talebinden ibaret olduğu görülmüştür. İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2021/644 Esas sayılı dosyasının netice-i talebi de 22/09/2021 tarihli genel kurul kararının iptaline ilişkindir. Hukuk Muhakemeleri Kanununun 114. maddenin 1-ı bendinde ‘Aynı davanın, daha önceden açılmış ve hâlen görülmekte olmaması’ hususu, dava şartı olarak belirtilmiştir. HMK 115. maddenin 2. Fıkrasına göre ‘Mahkeme, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir.’ Bu bağlamda; aynı davanın daha önceden İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2021/644 Esas sayılı dosyası ile açılmış olduğu ve halen görülmekte olduğu anlaşılmakla; davanın HMK madde 114/1-ı ve 115/2 gereğince derdestlik itirazının kabulü ile…” gerekçesiyle, HMK’nın 114/1-ı ve 115/2 maddeleri gereğince derdestlik itirazının kabulü ile davanın usulden reddine, karar verilmiştir. Bu karara karşı, davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili, istinaf başvuru dilekçesinde özetle; müvekkili tarafından davalı şirketin 22.09.2021 tarihli olağanüstü genel kurul toplantısında alınan kararların ve genel kurula çağrı kararının alındığı 23.08.2021 tarihli yönetim kurulu kararının yok hükmünde olması nedeniyle yoklukla malul olduğunun tespiti ve ihtiyati tedbir kararı verilmesinin talep ve dava edildiğini, mahkemece davanın derderstlik dava şartı nedeniyle reddine karar verildiğini, oysa derderstlik kararına gerekçe olarak gösterilen İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/644 Esas sayılı dosyasının İstanbul 7. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/636 Esas sayılı dosyası ile birleştirildiğini konusu ve dava sebebinin tamamen birbirinden farklı olduğunu, somut olayda derdestliğin şartlarından olan ilk ve 2. davanın konusunun aynı olması şartının gerçekleşmediğini, İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/644 Esas sayılı dosyasındaki davanın 22.09.2021 tarihli olağanüstü genel kurul toplantısında alınan bir kısım kararların iptali talebi ile ikame edilmişken istinaf konusu davanın toplantıda alınan kararların yoklukla malul olduğunun tespit talebi ile ikame edildiğini, talep sonuçlarının farklı olduğunu, her iki davanın talep sonuçlarının tamamen farklı olduğu gibi dava konusunun da farklı olduğunu, farklı hukuki sonuçlarının amaçlandığını, yok hükmündeki genel kurul kararının iptaline karar verilmesinin hukuki açıdan mümkün olmadığını, mahkemece İstanbul 1. Asliye Ticaret mahkemesinin dosyasındaki neticeyi talebi de genel kurul iptaline ilişkin olduğu şeklinde kabul ettiğini, talep sonucunun tamamen birbirinden bağımsız olduğunu, her iki dava neticesinde verilecek kararların farklı hukuki sonuçlar doğuracağının açık olduğunu, her iki davanın sebebini teşkil eden hukuki vakıaların birbirinden bağımsız olduğu gibi maddi vakıalardan birbirinden tamamen bağımsız olduğunu, kaldı ki derdestlik bakımından davanın sebebini oluşturan maddi vakıaların birbirinden bağımsız olmasının yeterli olduğunu, somut olayda her iki davanın dayanağını oluşturan maddi vakıaların aynı olmasının açık olduğunu, hatalı bir tespitle yetinen mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu iddia ederek, kararın kaldırılmasını dosyanın esastan incelenmek üzere mahkemeye gönderilmesini talep etmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, Anonim Şirketin 22.09.2021 tarihli olağanüstü genel kurul toplantısında alınan kararların, genel kurula çağrı kararının alındığı 23.08.2021 tarihli 2021/22 sayılı yönetim kurulu kararının yok hükmünde olması nedeniyle yoklukla malul olduğunun tespiti istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda davanın derdestlik nedeniyle usulden reddine karar verilmiş; bu karara karşı, davacı vekilince, yasal süresi içinde istinaf başvurusunda bulunulmuştur.İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülmüş olan istinaf nedenleriyle ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.Taraflar arasında davacının davalı şirket hissedarlarından olduğu, davalı şirketin 22.09.2021 tarihli olağanüstü genel kurul toplantısının gerçekleştirilmiş olduğu, taraflar arasında birden fazla hukuki uyuşmazlığın bulunduğu konularında herhangi bir ihtilaf mevcut değildir.Uyuşmazlık, iş bu dava ile İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/644 Esas sayılı dosyası arasında derdestlikle ilgili olumsuz dava şartının olup olmadığı, derdestlik nedeniyle davanın usulden ret kararının isabetli olup olmadığına ilişkindir. Dosya kapsamından, istinafa konu davanın İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/754 Esas sayılı dosyasında derdest iken İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/754 Esas, 2021/850 Karar ve 06.12.2021 tarihli kararı ile dosyanın HMK 166. Maddesi gereğince İstanbul 7. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/636 Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine yargılamanın birleştirilen İstanbul 7. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/636 Esas sayılı dosyası üzerinden devamına karar verildiği, dosyanın birleştirme kararı ile birlikte İstanbul 7. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/636 Esas sayılı dosyasının içerisine gönderildiği, mahkemenin 04.02.2022 tarihli kararı ile birden fazla davaların birleşmiş olması ve derdestlik savunmaları da dikkate alınarak birleştirilen İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin istinaf konusu olan 2021/754 ve bir kısım dava dosyalarının tefrikine karar verildiği, mahkemece verilen tefrik kararından sonra birleştirme kararından önce 2021/754 Esas sayılı dosya numarasının 2022/98 Esas sayılı numara ile mahkeme esasına kaydedildiği, mahkemece tefrik kararından sonra İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/644 Esas sayılı dosyasının iş bu dosya ile derdest olduğu kabul edilerek davanın dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verildiği anlaşılmıştır. Derdestlik, HMK’nın 114/1-ı maddesinde olumsuz dava şartı olarak düzenlenmiştir. Buna göre önceden açılmış bir dava devam etmekte iken aynı konuda yeniden dava açılamaz, buna rağmen açılırsa yeni dava usulden reddedilir. İlk ve ikinci davaların aynı dava olduğunu söyleyebilmek için birinci ile ikinci davaların taraflarının, konularının ve dava sebeplerinin aynı olması gerekir. Mahkeme, yaptığı inceleme sonucunda, iki davanın taraflarının, konularının ve dava sebeplerinin aynı olduğu kanısına varırsa, ikinci davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verir.Somut uyuşmazlıkta, mahkemece derdest olduğu kabul edilen 30.09.2021 tarihinde açılmış olan İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/644 Esas sayılı dava dosyasında davacı vekilinin talep sonucu; “1-) Öncelikle davaya konu 22.09.2021 tarihli genel kurul kararının 2 numaralı gündem maddesi kapsamında şirket ana sözleşmesinin ‘’Şirketin Sermayesi’’ başlıklı 6. maddesinin tadil edilmesiyle ilgili karar yönünden, halihazırda şirketin halka açılması ile ilgili sürecinin yürütülmekte olması, şirketin bu haliyle halkla açılması halinde azınlıkta kalan taraf olan müvekkil açısından telafisi güç ve imkansız zararların ortaya çıkacak olması nedenleriyle ilgili kararın icrasının durdurulması yönünde ivedilikle ihtiyati tedbir kararı verilmesini, 2-) 22.09.2021 tarihli genel kurul toplantısının; Çağrının usulüne uygun yapılmamış olması ve gündemin gereği gibi ilan edilmemiş olması nedenleriyle TTK’nın 446. maddesi kapsamında iptaline, 2 numaralı gündem maddesiyle, şirket esas sözleşmesinin ‘’Şirketin Sermayesi’’ başlıklı 6.maddesinin tadiline ilişkin kararın kanunun emredici hükümlerine, dürüstlük kuralı ve iyi niyet kaidelerine aykırı olması nedeniyle TTK’nın 445.maddesi kapsamında iptaline, 2 numaralı gündem maddesiyle, şirket esas sözleşmesinin ‘’Yönetim Kurulu ve Süresi’’ başlıklı 7.maddesinin tadiline ilişkin kararın, kanunun emredici hükümlerine aykırı olması nedeniyle TTK’nın 445. Maddesi kapsamında iptaline, 2 numaralı gündem maddesiyle, şirket esas sözleşmesinin ‘’Karın Dağıtılması’’ başlıklı 14. Maddesinin tadiline ilişkin kararın kanunun emredici hükümlerine ve eşitlik ilkesine aykırı olması ve bu aykırılık anonim ortaklığın temel yapısını bozacak şekilde sürekli nitelikte olması nedeniyle TTK’nın 447. Maddesi kapsamında butlanına; aynı zamanda kar payı dağıtım hakkının sakınılarak kullanılması ilkesine aykırı olması nedeniyle TTK’nın 445. Maddesi uyarınca iptaline, Yönetim kurulu üyesi …’nın azledilmesine ilişkin kararın kanunun emredici hükümlerine aykırılık sebebiyle TTK’nın 445.maddesi kapsamında iptaline,
‘’Yönetim Kurulu Üyelerinin Seçimi, Ücret Ve Huzur Haklarının Tespiti’’ başlıklı 3 numaralı gündem maddesi kapsamında yönetim kurulna aday gösterme imtiyazı bulunan tarafımızca yönetim kurulu üyeliğine aday olarak gösterilen kişilerin hiçbir haklı sebep gösterilmeksizin yönetim kuruluna seçilmemesine ilişkin kararın kanunun emredici hükümlerine aykırılık sebebiyle TTK’nın 445. Maddesi kapsamında iptaline, 4 numaralı gündem maddesiyle Yönetim Kurulu Üyelerine TTK’nın 395. Maddesi kapsamında izin verilmesine ilişkin kararın azınlık ile çoğunluk arasındaki menfaat dengesine, iyi niyet kaideleri ve dürüstlük kuralına aykırılık sebebiyle TTK’nın 445. Maddesi uyarınca iptaline,” şeklindedir. 15.11.2021 tarihinde açılan eldeki davada davacı vekilinin talep sonucu ise; “…1-) Öncelikle davaya konu 22.09.2021 tarihli genel kurul toplantısında alınan kararların, genel kurul çağrısının yoklukla malul bir yönetim kurulu kararı çerçevesinde alınmış olması, bu durumun tek başına davaya konu 22.09.2021 tarihli genel kurul toplantısında alınan kararların da yoklukla malul olduğunun tespiti için yeterli olması, aynı zamanda yoklukla malul genel kurul toplantısının 2 numaralı gündem maddesi kapsamında alınan şirket ana sözleşmesinin ‘’Şirketin Sermayesi’’ başlıklı 6. Maddesinin tadil edilmesiyle ilgili karar çerçevesinde davalı şirketin halka açılması halinde müvekkilin telafisi zor ve imkansız zararlara duçar olacak olması nedenleriyle, İLGİLİ KARARIN İCRASININ DURDURULMASI YÖNÜNDE İVEDİLİKLE İHTİYATİ TEDBİR KARARI VERİLMESİNE, 2-) 22.09.2021 tarihli genel kurul toplantısında alınan kararların tamamının YOKLUKLA MALUL OLDUĞUNUN TESPİTİNE,..” ilişkindir. Görüldüğü üzere her iki dava dosyasındaki talep sonuçları farklıdır. Bu nedenle somut uyuşmazlıkta derdestlik dava şartının varlığından bahsedilemeyeceği anlaşılmaktadır. Mahkemece işin esası incelenerek bir karar verilmesi gerekir iken derdestlik dava şartı yokluğu gerekçesiyle davanın usulden ret kararı isabetli olmamıştır.Yukarıdaki açıklamalar ışığında, ilk derece mahkemesince dava şartlarına aykırı karar verildiği anlaşıldığından ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının HMK’nın 353/1.a.4. maddesi uyarınca kaldırılmasına dair aşağıdaki karar verilmiştir.
KARAR:Yukarıda açıklanan gerekçelerle; 1-HMK’nın 353/1.a.4. maddesi uyarınca, işin esası incelenmeksizin, İlk Derece Mahkemesinin istinafa konu kararının kaldırılmasına, 2-Davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 3-Davacı tarafından yatırılan istinaf peşin karar harcının, ilk derece mahkemesince, talep halinde iadesine, 4-Davacı tarafından yapılan kanun yolu giderlerinin, İlk Derece Mahkemesi tarafından, esas hükümle birlikte yargılama giderleri içinde değerlendirilmesine, 5-Gerekçeli kararın İlk Derece Mahkemesince taraflara tebliğine dair; HMK’nın 353/1.a.4 maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi.06.04.2023
KANUN YOLU: HMK’nın 353/1.a. maddesi uyarınca karar kesindir.