Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi 2022/599 E. 2022/744 K. 02.06.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/599
KARAR NO: 2022/744
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İstanbul 6. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ: 10.12.2021
DAVA: Zayi Belgesi Verilmesi
Zayi belgesi verilmesi davasının ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; Davacı …AŞ’nin … Sk. No:… Bebek/İstanbul adresinde faaliyet gösterdiğini, müvekkili şirketin ticari işletmesinde gerekli depolama alanı bulunmadığından ticari defter ve belgelerinin muhafazası için arşiv ve depolama şirketi … ile anlaşıldığını, bu süreçte … tarafından yapılan 11.06.2019 tarihinde …’in “… Mh… SK. No:.. Gebze/Kocaeli “adresinde bulunan … adlı depolama tesisinde yangın çıktığını, yangının 15.06.2019 gününe kadar devam ettiğini, depolama tesisindeki tüm malzemelerin yanmış olduğunu ve yanan malzemelerin içinde müvekkili şirkete ait ticari defter ve belgelerin de bulunduğunun öğrenildiğini, yangına ilişkin 19.06.2019 tarihli itfaiye raporunun ekte yer aldığını, bu nedenlerle müvekkili şirketin tutmakla yükümlü olduğu bulunduğu ticari defter ve belgelerin tamamen yandığını beyan ederek müvekkili şirketin tutmakla yükümlü olduğu ticari defter ve belgelere ilişkin Sayın mahkemeden süresinde zayi belgesi tatep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; “…Yapılan yargılama, toplanan deliller, bilirkişi raporları ve dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; dava konusu edilen 2016 yılına ait …-… seri no aralığında 222 sayfa,2016 yılına ait …-… seri no aralığında 221 sayfa,2017 yılına ait …-… seri no aralığında 221 sayfa,2017 yılına ait …-… seri no aralığında 221 sayfa,2017 yılına ait …-… seri no aralığında 219 sayfa,2017 yılına ait …-… seri no aralığında 221 sayfa,2017 yılına ait …-… seri no aralığında 221 sayfa,2017 yılına ait …-… seri no aralığında 221 sayfa,2017 yılına ait …-… seri no aralığında 222 sayfa faturaların yangın esnasında zayi olduğu, faturaların Vergi Usul Kanunu ve Türk Ticaret Kanununca düzenlenmesi, kullanılması ve saklanması zorunlu olan belgelerden olduğu, Vergi Usul Kanununa göre 5 yıl Türk Ticaret Kanununa göre 10 yıllık saklama süresinin bulunduğu ve 6102 sayılı TTK’nın 82/7. Maddesinde aranan yasal koşulların oluştuğu, zayi belgesi talep edilen diğer belgelerin başka kurumlardan yada birimlerden temin edilebilir olduğu kanaati ile bu hususlara yönelik talebin de yerinde olmadığı kanaatine varıldığı…” gerekçesiyle, 1-Talebin Kısmen Kabulü ile; talep eden … A.Ş.’nin, -2016 yılına ait …-… seri no aralığında 222 sayfa, -2016 yılına ait …-… seri no aralığında 221 sayfa, -2017 yılına ait …-… seri no aralığında 221 sayfa, -2017 yılına ait …-… seri no aralığında 221 sayfa, -2017 yılına ait …-… seri no aralığında 219 sayfa, -2017 yılına ait …-… seri no aralığında 221 sayfa, -2017 yılına ait …-… seri no aralığında 221 sayfa, -2017 yılına ait …-… seri no aralığında 221 sayfa, -2017 yılına ait …-… seri no aralığında 222 sayfa faturaların yangın esnasında zayi olduğunun tespiti ile 6102 sayılı TTK’nın 82/7. maddesi uyarınca ZAYİ BELGESİ VERİLMESİNE, fazlaya ilişkin talebin reddine, karar verilmiştir. Bu karara karşı, davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili, istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Ticari iş karinesi gereği, tüzel kişi tacirin tüm işleri ticari iş niteliğinde olduğundan dava dilekçesi ekinde sundukları fatura dahil tüm belgeler ticari nitelikte birer evrak olduğunu ve saklanması zorunlu olduğunu, zira, TTK 82’nci maddesinde neler için zayi belgesi verilmesi istenebileceği sınırlı olarak gösterilmemiş olup, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu belgelerden bahsedildiğini, yine TTK 82 (5) md.uyarınca 10 yıllık saklama yükümlülüğünün mevcut olduğunu, Dolayısıyla, fatura dışındaki diğer belge asılları bakımından da saklama yükümlülükleri devam ettiğinden, diğer belgeler açısından zayi belgesi talebinin reddedilmesinin hatalı olduğunu, diğer belgelerin başka kurumlardan ya da birimlerden temin edilebilir olması, talebin reddi için bir gerekçe olmadığını, örneğin 3 nüsha düzenlenen faturanın 1 nüsha aslı müşteride kalmakla beraber, davacı müvvekili şirkette kalması gereken diğer 2 nüsha aslı …’de çıkan yangında zayi olduğunu, her ne kadar müşteride 1 nüsha fatura aslı mevcut olsa da bu faturanın müşteriden temin edilebilmesi olasılığı bilinemeyen bir ihtimal olduğunu ve mahkemece faturalar için zayi belgesi kararı verildiğini, dolayısıyla aynı mantık diğer belgeler için de geçerli olduğunu, eğer başka kurumlardan ya da birimlerden temin edilebileceği gerekçesi ile zayi belgesi taleplerinin tümü reddedilebilecek olsa o zaman uygulamada zayi belgesi talep edilebilecek herhangi bir belge kalmayacağını, ayrıca, diğer belgeler açısından söz konusu belgelerin ıslak imzalı asıllarının ilgili kurumlardan ya da birimlerden ne derece temin edilebileceğinin de belirsiz olduğunu, tüm bu nedenlerle; müvekkili şirketin tutmakla yükümlü bulunduğu faturalar dahil tüm belgelerin ıslak imzalı asılları tamamen yanmış olduğundan, Bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına ve taleplerinin tümüyle kabulüne karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Talep, hukuki niteliği itibariyle, TTK’nın 82/7. maddesi uyarınca zayi belgesi verilmesi istemine ilişkin bir çekişmesiz yargı işidir. İlk derece mahkemesince, yukarıda açıklanan gerekçeyle davanın Kısmen kabulüne karar verilmiş; bu karara karşı, davacı vekili tarafından, yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülmüş olan istinaf başvuru nedenleriyle ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.Davacının talebi, TTK’nın 82/7. maddesi uyarınca açılmış bir zayi belgesi verilmesi talebi olup anılan yasal düzenlemede, yasada düzenlenen ve benzeri nedenlerle zayi olan defterlerin zayi olması halinde zayi belgesi verilebileceği düzenlenmiştir. Mahkemece, davanın süresinde açıldığı kabul edilmiş, ancak yangında zayi olan talep ve dava konusu faturaların zayi olduğunun tespitine karar verilip, talep konusu diğer belgelerin başka kurum veya birimlerden temin edilebilecek belgelerden olduğu gerekçesiyle bunlarla ilgili talebin reddine karar verilmiştir. Zayi belgesi verilmesi talebi, çekişmesiz yargı işi olup HMK’nın 385/2. maddesi uyarınca resen araştırma ilkesine tabidir. Mahkemenin resen araştırma yapması gerektiği hususu TTK’nın 82/7. maddesinde de açıkça belirtilmiştir. Mahkemece de yargılama aşamasında bilirkişi kök ve ek raporları alınmış, alınan bilirkişi rapor içeriklerine göre talep ve dava konusu faturalarla ilgili zayi belgesi isteminin kabulüne, diğer bir kısım dava konusu belgelerin başka kurum veya birimlerden temin edilebilecek nitelikte oldukları anlaşılmakla, bunlar yönünden istemin reddine karar verilmiştir. Mahkemenin zayi belgesi isteminin reddine ilişkin belgelerin bilirkişiler tarafından başka kurum veya birimlerden temin edilebilecek nitelikte oldukları belirtilmekle, bunlar yönünden davacının zayi belgesi talebinde hukuki yararı bulunmayacaktır. Bu nedenle mahkemece kurulan hüküm isabetli olup, aksi yöndeki davacı istinaf nedenleri yerinde görülmemiştir. Açıklanan bu gerekçelerle, davacı vekilinin istinaf başvuru nedenleriyle sınırlı olarak yapılan inceleme sonucu, davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1.b.1 maddesi uyarınca esastan reddine dair aşağıdaki karar verilmiştir.
KARAR: Yukarıda açıklanan gerekçelerle; 1-HMK’nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, 2-Davacı tarafından yatırılan istinaf başvuru ve peşin harçlarının Hazineye gelir kaydına, 3-Davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvuru için yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına, 4-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine, 5-Dosyanın, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair; HMK’nın 353/1.b.1 maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi. 02.06.2022
KANUN YOLU: HMK’nın 362/1.ç maddesi uyarınca karar kesindir.