Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/306
KARAR NO: 2022/249
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 21/12/2021
NUMARASI: 2021/483 E. – 2021/489 K.
DAVANIN KONUSU:Tevdi Mahali Tayini (Ödeme yeri belirlenmesi)
Taraflar arasında görülen tevdi mahalli tayini talebinin ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonucunda, kararda yazılı nedenlerle verilen talebin reddi kararına karşı, talep eden tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Ödeme yeri belirlenmesini talep eden vekili, talep dilekçesinde özetle; İstanbul 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2019/98 Esas sayılı dosyasından yapılan konkordato başvurusu neticesinde müvekkili … A.Ş., … A.Ş. ve talep dışı … hakkında 21.06.2021 tarihinde konkordato tasdik kararı verildiğini, tasdik kararının hüküm kısmının 10 numaralı bendinde “Davacı şirketler ve gerçek kişi yönünden, İİK m.308/c hükmü uyarınca bağlayıcı hale gelen konkordatonun, konkordato talebinden önce veya komiser izni olmaksızın mühlet içinde doğan bütün alacaklar için mecburi olduğuna” şeklinde hüküm kurulduğunu, bu hükümle de konkordato tasdik kararının bağlayıcı hale geldiğini, bağlayıcı hale gelen konkordatonun kural olarak konkordato talebinden önce doğan bütün alacaklar için de geçerli olduğunu, bu doğrultuda konkordato tasdik kararı ile müvekkillerine her alacaklıya mahkemece belirlenen ödeme planı doğrultusunda ifada bulunma yükümlülüğü getirildiğini, konkordato başvurusundan önce müvekkilleri tarafından ileri tarihli çekler keşide edildiğini ve bu çeklerin konkordato tasdik projesine tabi olması nedeniyle çek bedellerinin tasdik edilen proje kapsamında ödenmesi gerektiğini, müvekkilleri tarafından konkordato tasdik projesi kapsamına dahil çeklerin bedellerinin mahkemece gerekçeli kararda belirtilen ilk taksit ödeme planına binaen ödenmesi için çeklerin bilinen hamillerine tebligat yapılmasına rağmen çeklerin ibraz edilmediğini, ödeme yapılamaması durumunda İstanbul 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2019/98 Esas sayılı dosyasından verilen konkordato tasdik kararı gereği projenin olumsuz etkileneceğini ileri sürerek, hamilleri tarafından ibraz edilmeyen çeklerin bedellerinin mahkemece belirlenecek bir ödeme yerine yatırılmasına (tevdi mahalli tayinine) karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI ÖZETİ İlk Derece Mahkemesi, 21.12.2021 tarihli ek kararında; ” …İstinaf mahkemesince verilen kesin karar nedeniyle talep tekrar değerlendirildiğinde BK’nun 107. Maddesine göre ‘Alacaklının temerrüde düşmesi durumunda borçlu, hasar ve giderleri alacaklıya ait olmak üzere, teslim edeceği şeyi tevdi ederek borcundan kurtulabilir’ denilmektedir. Bu maddeden de anlaşılacağı üzere tevdi mahalli tayini taleplerinde alacaklının belli olması ve tevdi kararı verilebilmesi için alacaklının temerrüde düştüğünü mahkemece tespit edilesi gerekmektedir. Yukarıda da belirtildiği üzere talep edenler …olarak değişik iş üzerinden taleplerini ileri sürmüşler ve dilekçelerine ekledikleri 5 sayfada dökümü yapılan çok sayıda çekten dolayı tevdi mahalli talep ettikleri görülmektedir. Çekte borçlu keşideci, alacaklı hamile ödemeyi çekte yazılı muhatap banka nezdindeki hesabından yapması gerekmektedir. Poliçede borçlu muhatap, hamilin kim olduğunu bilemez. Muhatap resmi bir kurum olmayıp poliçenin keşidecesine olan borcunu, poliçe karşılığı ödeyerek borcundan kurtulmaktadır. Bu anlamda poliçenin tevdi mahallinin tayini poliçe için gerekli bir durum olmakla birlikte çekte keşideci borçlu muhatap banka nezdindeki hesabında çek karşılığını bulundurmak zorundadır. Yani çekin keşidecisinin çek hesabının bulunduğu bankada çekin karşılığını bulundurması yeterli olup çek keşidecisi açısında tevdi mahalli her halükarda muhatap bankadır. Çekin ibraz süresi geçse de, ibraz süresi geçmiş bir çek için keşideciyi çek bedelini tevdi etmeye zorlama anlamına gelecek tevdi mahalli tayini talebi ve geçmişe dönük olarak keşidecinin muhatap bankada çek bedelini yatırması yönünde karar verilmesi çeki hukuki niteliklerine uygun ve geçerli değildir. (İstanbul BAM 13. HD’nin 2019/1006 Esas 2019/985 Karar nolu ilamı) Çek yönünden çeklerde tevdi mahalli tayinine gerek olmadığı, en iyi tevdi mahallinin çekin ait olduğu banka hesabında yasal ibraz süresinde çek bedelinin hesapta bulundurulması suretiyle borçtan kurtulunmasının mümkün olduğu ve tevdi mahalline gerek olmadığı. (Ankara BAM 18. HD 2018/1701 Esas 2020/473 Karar nolu ilamı) Talep edenin dilekçesinde bahsettiği konkordatonun tasdikli dosyasında alacaklılar belli olmasına rağmen, talep eden tarafından tevdi mahalline ilişkin iş bu dosya …olarak açılmış olup, alacaklının temerrüde düşüp düşmediği mahkememizce değerlendirilememiştir. Kaldı ki bütün bilgiler konkordato davasına bakan yukarıda bahsedilen dosyada mevcut olduğuna göre, talep eden taraf ödeme yapmak istediği takdirde ödemeyi nereye yapacağı konusunda konkordatonun tasdikine ilişin davaya bakan mahkeme ve bu mahkemece görevlendirilen kayyıma müracaat hususunun da değerlendirilmesi gerekmektedir. Yukarıda da açıklandığı üzere çekler yönünden tevdi mahalline gerek olmayıp en iyi tevdi mahallinin çekin ait olduğu banka hesabında yasal ibraz süresinde çek bedelinin hesapta bulundurması suretiyle borçtan kurtulunması mümkün olduğundan ayrıca talebin …olarak açılması, talep eden tarafından dilekçe ekine eklenen evraklarda alacaklının kim olduğunun belli olmamasından dolayı alacaklının temerrüde düşüp düşmediği hususu da mahkememizce saptanamadığından, en iyi tevdi mahallinin çekin ait olduğu muhatap banka olması nedeniyle talep edenlerin çekler yönünden tevdi mahalli tayini talep etmelerinde hukuki yararlarının bulunmadığı anlaşıldığından aşağıdaki şekilde talebin reddine” gerekçesiyle tevdi mahalli tayini talebinin reddine, karar verilmiştir. Bu ek karara karşı, talep eden vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Talep eden vekili, istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Mahkemece, çekler yönünden tevdi mahalli tayini talebine yönelik karar verilmesinde hukuki yarar olmaması gerekçesiyle talebin reddine karar verilmişse de kararın eksik incelemeyle verildiğini, müvekkilleri hakkında İstanbul 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2019/98 Esas sayılı dosyasında yapılan konkordato yargılaması sonucunda 21.06.2021 tarihinde konkordato projesinin İİK’nın 305.maddesi hükmü uyarınca tasdikine karar verildiğini, kararla konkordato projesi alacaklılarına yapılacak ödemenin iskonto oranı, vade ve ödenecek meblağ yönünde detaylara yer verildiğini, ancak çek alacaklılarına ödemenin nasıl yapılacağı konusunda herhangi bir hüküm kurulmadığı için ödeme hususunda müvekkillerinin hak kayıplarına maruz kalmaması ve konkordato projesinin sekteye uğramaması adına çek bedelinin belirlenecek bir hesapta tutulması adına tevdi mahalli tayini talep edildiğini, borçlunun proje kapsamında sorumluluğunun mahkemece belirlenen alacaklılara belirlenen ödeme planı doğrultusunda ödeme yapmasından ibaret olduğunu, mevcut bir borcun ifası amacı ile keşide edilen çeklerin ödenebilmesi için muhakkak çek aslının ibraz edilmesi gerektiğini, ödeme için çek aslının ibrazının zorunlu olduğunu, ancak mahkemece çekin ait olduğu banka hesabında yasal ibraz süresinde çek bedelini hesapta bulundurulması suretiyle borçtan kurtulunmasının mümkün olacağından bahisle tevdi mahalli tayini talebinin reddine karar verilmesine rağmen, bu kararın hukuki menfaat sağlayamayacağı gibi müvekkiller aleyhine sonuçlar doğurabileceğini, tasdik edilen proje kapsamında nisaba dahil edilen alacaklı ile çeki elinde bulunduran alacaklının (hamilin) farklı kişiler olma ihtimali söz konusu olabileceğini, başka bir ihtimal olarak müvekkiller tarafından çek alacaklısına konkordato projesi dahilinde belirli vadelerde ödeme yapılması akabinde alacaklı tarafından söz konusu çekin başka bir kişiye cirolanması da hukuken mümkün olabileceğini, proje alacaklısı ile hamilin farklı kişiler olma ihtimali ile müvekkili tarafından mahkemece karar verildiği üzere çek bedelinin bankada bulundurulması suretiyle proje kapsamında ödeme yapılması projenin asıl alacaklısı yani kendisine çek keşide edilen kişi yönünden müvekkilin borcu ifa sorumluluğunu ortadan kaldırmayacağı gibi, konkordato projesi olumsuz yönde etkileneceğini ve müvekkilince mükerrer ödeme yapılacağını, Bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına ve talebin kabulüne karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Talep, TBK’nın 107-111 maddeleri uyarınca tevdi mahalli tayini (ödeme yeri belirlenmesi) istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda talebin reddine karar verilmiş; bu karara karşı, talep eden vekilince, yasal süresi içinde istinaf başvurusunda bulunulmuştur. İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülmüş olan istinaf nedenleriyle ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Talep eden vekili, tasdik edilen konkordato projesinde daha önce verilen çekler bakımından ne şekilde ödeme yapılacağının düzenlenmemesi nedeniyle çek bedellerinin konkordato projesine uygun şekilde ödenmesi için tevdi mahalli tayini talep etmiştir. Kıymetli evrak olan çekte muhatap, ancak bir banka olabilir (TTK’nın 782. Maddesi). Çek borçlusu olan keşideci, alacaklıya ödemesini muhatap banka nezdindeki hesaptan yaparak borcundan kurtulacaktır. Henüz ibraz edilmemiş bir çekin alacaklısı bilinmediğinden TBK’nın 107. maddesinde belirlenen temerrüt koşulları oluşmamıştır. Çekin ibrazı halinde keşideci, ödeme yaparak borcundan kurtulabilecektir. Çekin konkordato kapsamında olduğunu iddia ediyorsa, bu konudaki iddianın çeki ibraz eden hamille talep eden arasında çözülmesi ya da uyuşmazlık çıkarsa dava konusu edilmesi gereken bir husustur. Tasdik kararında hüküm altına alınmayan bir konuda …şekilde talep edilen tevdi mahalli tayini kararı ile kesinleşen tasdik kararının değiştirilmesi mümkün görülmemiştir. Tevdi mahalli tayini koşulları oluşmadığına ilişkin ilk derece mahkemesi karar ve gerekçesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığından davacı vekilinin tüm istinaf başvuru nedenlerinin reddi gerekmiştir. Açıklanan bu gerekçelerle, HMK’nın 353/1.b.1 maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, istinaf başvurusunun esastan reddine dair aşağıdaki karar verilmiştir.
KARAR: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; 1-HMK’nın 353/1.b.1 maddesi uyarınca, talep eden vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, 2-Talep eden vekili tarafından yatırılan istinaf başvuru ve peşin karar harçlarının Hazineye gelir kaydına, 3-Talep eden vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvuru için yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına, 4-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince talep eden vekiline tebliğine, 5-Dosyanın, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair; HMK’nın 353/1.b.1 maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi.03.03.2022
KANUN YOLU: HMK’nın 362/1.ç maddesi uyarınca karar kesindir.