Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/2343
KARAR NO: 2023/706
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 09.11.2022
NUMARASI: 2022/1008 E. – 2022/902 K.
DAVANIN KONUSU: Zayi Belgesi Verilmesi
Taraflar arasındaki zayi belgesi verilmesi davasının ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerle talebin reddine dair verilen karara karşı, davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı … Başkanı, dava dilekçesinde özetle; 27/10/2022 tarihinde tutulan dava dilekçe ekindeki tutanakla sabit olunduğu şekilde … karar defterinin zayi olduğunu, zayi nedeninin tutanakla tespit edildiğini, …’ne ait zayi olan karar defterinin tespiti zayi belgesinin verilmesi talebiyle işbu davayı açma zaruretinin hasıl olduğunu iddia ederek, söz konusu karar defterine dair zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; “…6102 Sayılı Kanunun 82/7. Maddesinde bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebileceği belirtilmektedir. Davacı taraf her ne kadar mahkememize sunduğu dava dilekçesi ile … karar defterinin zayi olduğunu bahisle huzurdaki davayı açmış ise de; TTK’nın 16/(2) maddesindeki “Devlet, il özel idaresi, belediye ve köy ile diğer kamu tüzel kişileri … tacir sayılmazlar.” düzenlemesi karşısında, davacının tacir niteliği taşımadığı, ayrıca kanunda zayi belgesi verilebilecek hallerin TTK.82/7 maddesinde sınırlı olarak sayıldığı, somut olayda zayi istenen belgelerin kaybedilmesinin bu sınırlı hallerden olmadığı…” gerekçesiyle, talebin reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı, davacı … Başkanı tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı … Başkanı, istinaf başvuru dilekçesinde özetle; her ne kadar okul TTK’nın 82/7. maddesinde belirtilen nedenlerden biri yüzünden kaybolmamışsa da kaybolma nedeninin bilinmediğini, okul yönetiminin yakın zamanda değişmiş olduğunu, bu durumun tespit edilemediğini, hırsızlık nedeni veya başka bir nedenle kaybolmuş olabileceğinin de değerlendirildiğini, okulun bir kamu kurumu olup denetime tabi olduğunu, her yıl düzenli olarak denetlendiğini, karar defterinin kaybolduğunun yetkili üst kurumlara bildirildiğini, konuyla ilgili inceleme yapıldığını, mevzuat gereği okula ait giderlerin okul aile birliği bütçesinden karşılandığını, karar defterinin olmaması nedeniyle Okul Aile Birliğinin banka hesabında işlem yapılamadığını, karar defterinin kaybı nedeniyle okulda çalışan işçilerin maaşının ödenemediğini, diğer giderlerin karşılanamadığını, bu durumun okula mağduriyet yaşattığını, ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına ve talebin kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, TTK’nın 82/7. maddesi gereğince zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yukarıda açıklanan gerekçeyle talebin reddine karar verilmiş; bu karara karşı, davacı … Başkanı tarafından, yasal süresi içinde istinaf başvurusunda bulunulmuştur. İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, istinaf başvuru nedenleriyle ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. TTK’nın 82/1. maddesi gereğince, “Tacir, ticari defterlerini, envanterleri, finansal tablo, bilanço ve faaliyet raporlarını, aldığı mektupları (bir ticari işe ait yazışmaları), gönderdiği mektup suretlerini, kayıtlara esas olan belgeleri, sınıflandırılmış şekilde saklamakla yükümlüdür.” Saklama süresi on yıl olup sürenin başlangıcı da kanunda belirtilmiştir (TTK m.82/5-6). Defter ve belgelerin saklanması yükümü, gerçek kişi tacirlerde ticaretin terk edilmesinden sonra sürdüğü gibi, tacirin ölümü halinde mirasçılar bakımından da devam eder. Mirasın resmi tasfiyesi veya tüzel kişiliğin sona ermesi durumlarında, defter ve belgeler Sulh Hukuk Mahkemesince saklanır (TTK m.82/8). Saklanması gereken defter ve belgeler, saklama süresi içinde, yangın, deprem, su baskını gibi bir afet veya hırsızlıktan dolayı zayi olursa, tacirin (ölmüşse mirasçılarının), durumu öğrendikten itibaren on beş gün içerisinde işletmenin olduğu yerdeki mahkemeye başvurarak zayi belgesi alması gerekir. Kanun’da “isteyebilirler” denmiş ise de bu bir zorunluluk niteliğindedir. Zayi belgesi için açılan dava, çekişmesiz yargı işidir (TTK m.82/7). Davacı, Okul Aile Birliği olup tacir değildir. Belirtilen maddede zayi belgesinin tacir tarafından talep edilebileceği vurgulanmıştır. Maddede açık düzenleme bulunduğundan kanun boşluğundan söz edilemez. Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 29.05.2015 tarih ve 2015/5074-11683 E.K., 28.04.2014 tarih ve 2014/274-7901 E.K., 21.04.2008 tarih ve 2007/4039 E., 2008/5380 K.sayılı ilamlarında da belirtildiği üzere, tacir olmayan kişilerin TTK’nın 82. maddesi kapsamında zayi belgesi verilmesini talep etmeleri mümkün olmadığından TTK hükümlerine göre zayi belgesi verilmesini talep etmesi mümkün değildir. Davacı … Dernek vasfını taşımadığından Dernekler Kanunu hükümlerine göre değerlendirme yapılması da mümkün değildir. Bu nedenlerle davacının yerinde görülmeyen tüm istinaf başvuru nedenlerinin reddi gerekmiştir. Açıklanan bu gerekçelerle, HMK’nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararı usul ve yasaya uygun olup davacı tarafça ileri sürülen istinaf nedenleri yerinde görülmediğinden, istinaf başvurusunun esastan reddine dair aşağıdaki karar verilmiştir.
KARAR: Yukarıda açıklanan gerekçelerle;1-HMK’nın 353/1.b.1 maddesi uyarınca, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, 2-Davacı tarafından yatırılan istinaf başvuru ve peşin karar harçlarının Hazineye gelir kaydına; bakiye 99,20 TL istinaf karar harcının davacıdan tahsiline, 3-Davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvuru için yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına,4-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine,5-Dosyanın, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair; HMK’nın 353/1.b.1 maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 27.04.2023 tarihinde, oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi.
KANUN YOLU: HMK’nın 362/1.ç maddesi uyarınca karar kesindir.