Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/2292
KARAR NO: 2022/1753
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 10/10/2022
NUMARASI: 2022/692 E. – 2022/682 K.
DAVANIN KONUSU: Kıymetli Evrak İptali
Hasımsız olarak görülen çek iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik verilen hükme karşı davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilmiş dosya içerisindeki tüm belgeler okunup, incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; müvekkil bankanın Çiftehavuzlar Şubesinin keşidecisi olduğu … ve … sayılı çeklerin boş halde kaybolduğunu, çeklerin kötüniyetli kişilerce ele geçirildiği takdirde yüksek tutarda doldurulma riski bulunduğunu, çeklerin tüm aramalara rağmen bulunamadığını ileri sürerek, TTK’nın 818.maddesi atfıyla 757.maddesi uyarınca zayi olan çeklerin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; ” …Dava; zayi nedeniyle çek iptali isteğine ilişkindir.Çek iptali davası açma hakkı hamile tanınmış olup çek keşidecisinin bu davayı açma hakkı bulunmamaktadır. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle senedin zayi olması halinde hak sahibine iptal kararı alarak, hakkını senetsiz olarak ileri sürme ya da yeni bir kıymetli evrak tanzimini isteme olanağı tanınmak istenmiştir. (TTK.652) Dava dilekçesi ve tüm dosya içeriğine göre; dava konusu çeklerin boş ve bedelsiz olduğu, çeklerin keşide edilmediği, imzalanmadığı anlaşılmaktadır. Boş çek yaprağının Türk Ticaret Kanunu’nda hüküm altına alınan ve kıymetli bir evrak olan çekin zorunlu unsurlarını taşımadığı, bir senedin çek niteliğinde olabilmesi için anılan Kanun’da düzenlenen zorunlu unsurları bulundurması gerektiği, boş olan, bedeli yazılı olmayan, keşideci imzası bulunmayan bu sebeple de çek hukuki statüsünde bulunmayan çek yaprağının kıymetli evrak niteliğinde olmadığı gözetilerek; şartları oluşmayan zayi sebebine dayalı kıymetli evrak (çek) iptali davasının reddine karar vermek gerektiği sonuç ve kanaatine varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur. … ” gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı, davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili, istinaf başvuru dilekçesinde özetle; müvekkil bankanın Çiftehavuzlar Şubesinin keşidecisi olduğu … ve … sayılı çeklerin boş halde kaybolduğunu, çeklerin kötüniyetli kişilerce ele geçirildiği takdirde yüksek tutarda doldurulma riski bulunduğunu, her ne kadar çek iptali davası açma hakkı hamile tanınmış bir hak ise de Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 2001/10899 Esas, 2001/3256 Karar sayılı kararında keşidecinin elinde iken zayi olan senet yönünden keşidecinin de dava açma hakkı olduğunun belirtildiğini, hukuki yararı bulunduğunu, mahkemece, kıymetli evrak vasfı taşımadığından davanın reddine karar verilmiş ise de bu kararın Yargıtay 11.Hukuk Dairesinin 2014/1148 Esas, 2014/7886 Karar sayılı kararına da aykırı olduğunu, bu nedenlerle, ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE: Dava, hukuki niteliği itibariyle TTK’nın 818/1.s maddesi atfıyla aynı Kanun’un 757 ve devamı hükümleri uyarınca, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda davanın reddine karar verilmiş; bu karara karşı, davacı vekilince, yasal süresi içinde istinaf başvurusunda bulunulmuştur. İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülen istinaf başvuru nedenleriyle ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Kıymetli evrakın iptali müessesesi TTK’nın 651 ve devamı maddelerinde düzenlenmiş olup, kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir. Senedin iptaline karar verilmesini, kıymetli evrakın zayi olduğu veya zıyaın ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi isteyebilir. Kıymetli evrakta hakkın çeke bağlı olması nedeniyle, çekin zayi edildiği durumlarda, çeke bağlı hakkın çeksiz de ileri sürülebilmesi için TTK’nın 651. ve 652.maddelerinde hamile iptal davası açma hakkı getirilmiştir. İptal kararı alan hamil hakkını çek olmadan ileri sürebilecek ya da borçludan yeni bir senet tanzim edilmesini isteyebilecektir. Bu davayı açma hakkı hamile aittir. Çek keşidecisinin veya temsilcisinin TTK’nın 757 ve 818/s.maddesi gereğince iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Davacı vekilince dava dilekçesinde, müvekkil bankanın Çiftehavuzlar Şubesi’nin keşidecisi olduğu iki adet boş çek yaprağının kaybolduğunu ileri sürerek çeklerin iptaline karar verilmesi talep edilmiştir. İstinaf dilekçesinde de müvekkilinin çeklerin hamili olduğunu ileri sürmediği gibi buna ilişkin bir belge de sunmamıştır. Bu durumda çekin keşidecisi olan davacının çek iptali davası açamayacağı anlaşılmaktadır. Bu nedenlerle, mahkemece davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığından davacı vekilinin aksi yöndeki istinaf sebepleri yerinde görülmemiştir. Davacı vekilince, Yargıtay 11.Hukuk Dairesinin 2014/1148 Esas, 2014/7886 Karar sayılı kararının emsal nitelikte olduğu ve bu karar doğrultusunda davanın kabulü kararı verilmesi gerektiği istinaf sebebi olarak ileri sürülmüş ise de, söz konusu Yargıtay kararına konu olayda davacının keşideci olmadığı, dolayısıyla eldeki davaya emsal nitelikte olmadığı anlaşıldığından bu yöndeki istinaf sebepleri de yerinde görülmemiştir. Açıklanan gerekçelerle, HMK’nın 353/1.b.1 maddesi uyarınca dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, davacı vekilince ileri sürülen istinaf nedenleri yerinde görülmediğinden, istinaf başvurusunun esastan reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
KARAR: Yukarıda açıklanan gerekçelerle; 1-HMK’nın 353/1.b.1.maddesi uyarınca, davacının istinaf başvurusunun esastan reddine, 2-Davacı tarafından yatırılan istinaf başvuru ve peşin harçlarının Hazineye irat kaydına,3-Davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvuru için yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına,4-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince davacı vekiline tebliğine,5-Dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair;HMK’nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 22.12.2022 tarihinde oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi..
KANUN YOLU: HMK’nın 362/1.ç maddesi uyarınca, karar kesindir.