Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/2236
KARAR NO: 2022/1833
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: TEKİRDAĞ ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 28/09/2022
NUMARASI: 2021/1212 E. – 2022/1307 K.
DAVANIN KONUSU: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
Taraflar arasındaki zayi nedeniyle çek iptali davasının ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerle davanın kısmen kabulü kısmen reddine dair verilen karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; müvekkilin yetkili hamili olduğu keşidecisi … olan … Bankası A.Ş. Emlak Konut Çorlu Şubesine ait 27.12.2008 keşide tarihli, … seri numaralı ve 3.352,00 TL bedelli; 15.11.2008 keşide tarihli, … seri numaralı ve 1.500,00 TL bedelli, 30.10.2008 keşide tarihli, … seri numaralı ve 8.000,00 TL bedelli çekler ile … A.Ş. Çorlu Orion Şubesine ait 30.08.2008 keşide tarihli … seri numaralı 2.000,00 TL bedelli çeklerin zayi olduğunu, çekleri bulan kişilerce tedavüle çıkarılarak ibrazının muhtemel olduğunu, hamil olan müvekkilinin iptal talibinde bulunmakta hukuki yararının bulunduğunu ileri sürerek, çeklerin zayi olmaları nedeniyle iptaline ve ödeme yasağı kararı verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; “… Dava konusu … seri numaralı, 30/08/2008 vade tarihli 2.000,00 TL bedelli çek yönünden yapılan değerlendirmede; TTK’nun 757 ve devamı maddelerinde çek hamilinin çeki zayi etmesi halinde çeki eline geçiren kimse malum değilse, çekin iptaline karar verilmesini mahkemeden isteyebileceği, iptal talebinde bulunan kimsenin, çek elinde iken zıyaa uğradığını kuvvetle muhtemel gösteren delilleri mahkemeye temin etmek ve çekin bir suretini ibraz etmek veya çekin esas muhteviyatı hakkında malumat vermekle mükellef olduğu, somut olayda dava konusu edilen … A.Ş. Çorlu Orion Şubesi’ne ait, … seri numaralı, 30/08/2008 vade tarihli 2.000,00 TL bedelli çekin hamili bulunan davacı tarafından kaybedildiği, TTK’nun 757 ve devamı maddelerindeki şartların gerçekleştiği anlaşılmakla, ayrıca yapılan araştırma sonucuna göre çekin takibe konulmadığı, bankaya ibraz da edilmediği, iş bu çekin zayi olduğu kanaatine varılmakla, … A.Ş. Çorlu Orion Şubesi’ne ait, … seri numaralı, 30/08/2008 vade tarihli 2.000,00 TL bedelli çekin iptaline karar verilmiştir. Davacı tarafça senette meşru hamil olunup olunmadığı, dava konusu emre yazılı çekte lehtar veya ciranta vasfının bulunması ile ispatlanabilecektir. Bu husus yüksek yargı kararlarında da kabul edilmektedir. İstanbul BAM 12 HD 2020/987 esas ve 2020/872 karar sayılı ilamında ‘davacının yetkilisi bulunduğu şirketi adına çekleri zilyedinde bulundurduğu haklı hamillik iddiasının dinlenemeyeceği ,davacının yetkilisi bulunduğu şirketi adına elinde bulundurduğu sırada kaybedildiği anlaşılmakla haklı hamil kabul edilemeyeceği’, İstanbul BAM 12 HD 2018/2479 esas ve 2018/1698 karar sayılı ilamında ‘dosyaya muhatap bankaca gönderilen çek fotokopilerine göre, ibrazdan önce davacının ciro silsilesinde bulunmadığı, çeklerin dava dışı kişilerce bankalara ibraz edildiği,ibraz tarihinden sonra da davacının meşru hamil olduğunu yaklaşık ispat koşuluna göre kanıtlayacak alacağın temliki sonuçlarını doğuracak bir ciro veya alacağın temliki ne ilişkin sözleşme bulunmadığı,hamiline yazılı çekin ibrazdan sonra elden devrinin çeki elinde bulunduranı meşru hamil haline getirmeyeceği,verilen hükmün yasal dayanağı olmadığı ancak davacı sıfatı kamu düzenine ilişkin olmakla HMK 355 maddesi gereği istinaf sebebi olarak ileri sürülmese de re’sen incelenmesi gerektiğinden; davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüyle, kararın kaldırılmasına,davacının aktif husumet(davacı sıfatı) ehliyeti yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.’ şeklinde açıklanmıştır.Dava konusu … seri numaralı, 27/12/2008 vade tarihli 3.352,00 TL bedelli; … seri numaralı, 15/11/2008 vade tarihli 1.500,00 TL bedelli; … seri numaralı, 30/10/2008 vade tarihli 8.000,00 TL bedelli çekler yönünden yapılan değerlendirmede, çeklerin ödeme için takas merkezine ibraz edildikleri, çek tarihlerinden itibaren 10 yıl geçmiş olması nedeniyle ibraz eden kişilere ait bilgilerin gönderilemediğinin bildirildiği, davacı tarafça çeklerin bankaya ibrazdan sonra davacı elindeyken kaybolduğunun iddia edildiği, davacının çeklerin kendi nezdindeyken kaybolması nedeniyle tedbir talebinde bulunarak çeklerin iptalini talep ettiği, dava konusu çekte arka yüz bulunmasa da davacının iddiası kapsamından çekin lehtarı veya cirantası olmadığı, davacının meşru hamil olarak kabul edilemeyeceği, kambiyo senedinin iptali isteminde çekin meşru hamili tarafından bulunabileceği, davacının dava açmakta aktif husumetinin bulunmadığı kanaatine varılarak davanın usulden reddine karar vermek gerekmiş..” gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile … A.Ş. Çorlu Orion Şubesi’ne ait … seri numaralı, 30.08.2008 keşide tarihli ve 2.000,00 TL bedelli çekin zayi nedeniyle iptaline, diğer çeklere yönelik talebin reddine, karar verilmiştir. Bu karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili, istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Mahkemenin ret gerekçesinin hatalı olduğunu, ancak müvekkilinin çeklerin yetkili hamili olduğunu, bunun aksine bir kanıt bulunmadığını, ibraz üzerinden on yıldan fazla süre geçmesi nedeniyle ibraz edenlerin bilgilerinin gönderilmediğini, sunulan delillerin davanın ispatı için yeterli olduğunun Yargıtay kararlarıyla kabul edildiğini, Bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına ve davanın kabulüne, karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, 6102 sayılı 818/1.s maddesi atfıyla aynı Kanun’un 757. maddesi uyarınca göre zayi nedeniyle çeklerin iptali talebine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda davanın usulden reddine karar verilmiş; bu karara karşı, davacı vekilince, yasal süresi içinde istinaf başvurusunda bulunulmuştur. İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülmüş olan istinaf nedenleriyle ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Dosya kapsamından, davacının yetkili hamili olduğunu ileri sürdüğü çeklerin 2008 yılında keşide edildiği ve bankaya ibraz edilen çeklerin karşılıksız işlemine tabi tutulduğu anlaşılmaktadır. Davacı vekili, karşılıksız çıkan çeklerin sonradan müvekkiline döndüğünü ileri sürerek, ibraz sonrasında çeklerin zayi edildiğini ileri sürmektedir. Hakkın çeke bağlı olması nedeniyle, çekin zayi edildiği durumlarda, çeke bağlı alacak hakkının çeksiz de ileri sürülebilmesi için TTK’nın 651. ve 652. maddelerinde hamile iptal davası açma hakkı getirilmiştir. İptal kararı alan hamil, hakkını çek olmadan ileri sürebilecek ya da borçludan yeni bir senet tanzim edilmesini isteyebilecektir. Bu davayı açma hakkı hamile aittir. Bu talebin ileri sürülmesindeki amaç, kıymetli evraka bağlı hakkın, kıymetli evrakın zayi olması nedeniyle ileri sürülmesinin sağlanmasıdır. Eldeki çeklerde, davacının yetkili hamil olduğuna ilişkin emare bulunmadığı gibi bu çeklere bağlı bir alacağın tahsilinin amaçlandığına dair hukuki yararın varlığı da kanıtlanmadığından ilk derece mahkemesince davanın reddine karar verilmesinde isabetsizlik bulunmamaktadır.Yukarıda açıklanan nedenlerle ilk derece mahkemesi kararı isabetli olduğundan, davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca esastan reddi gerektiğinden aşağıdaki karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçelerle;1-HMK’nın 353/1.b.1.maddesi uyarınca, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, 2-Davacı vekili tarafından peşin olarak yatırılan istinaf başvuru ve peşin harçlarının Hazineye gelir kaydına,3-Davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvuru için yapılan masrafların davacı üzerinde bırakılmasına,4-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine,5-Dosyanın, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair; HMK’nın 353/1.b.1 maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi.30.12.2022
KANUN YOLU: HMK’nın 362/1.ç maddesi uyarınca karar kesindir.