Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/2075
KARAR NO: 2023/59
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: Bakırköy 4. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ: 04.11.2022
NUMARASI: 2020/296 Esas – 2021/977 Karar
DAVA: Zayi nedeniyle çek iptali
İlk derece mahkemesinde yapılan çek iptali davasının kısmen kabulüne dair verilen karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket adına cirolanan, … Bankası A.Ş. Bismil/Diyarbakır Şubesine ait … nolu, 25.07.2020 keşide tarihli, 10.000,00 TL bedelli, … Bankası A.Ş. Bismil/Diyarbakır Şubesine ait … nolu, 17.07.2020 keşide tarihli, 11.500,00-TL bedelli, … Bankası A.Ş. Diyarbakır 3. Sanayi Şubesine ait … nolu, 30.06.2020 keşide tarihli, 40.000,00-TL bedelli, … Bankası A.Ş. Tarsus Şubesine ait … nolu, 28.08.2020 keşide tarihli, 18.732,53-TL bedelli, … T. A.Ş. Kazımkarabekir/Ankara Şubesine ait … nolu, 28.08.2020 keşide tarihli, 55.000,00 TL bedelli, … Bankası A.Ş. Gaziantep Kurumsal Şubesine ait … nolu, 05.08.2020 keşide tarihli, 23.362,42 TL bedelli, … T. A.Ş. Şanlıurfa Şubesine ait … nolu, 04.08.2020 keşide tarihli, 15.000,00 TL bedelli 7 adet çekin şirket merkezine gönderilmek üzere … Kargo Gaziantep İpekyolu Şubesi firmasına verildiğini, çeklerin … Kargo İstanbul Giyimkent Şubesi’ne gönderildiği ve çeklerin kargonun zilyetliğindeyken çalındığını beyanla söz konusu çekler üzerine ödeme yasağı konularak iptallerine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; “…Kayıp istemi üzerine, TTK’ nin 760 ila 762. maddeleri uyarınca Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nde 3 kez ilan yapılmış, ancak ilk ilandan itibaren 3 ay beklenildiği halde dava konusu; … Bankası A.Ş. Bismil/Diyarbakır Şubesine ait … nolu, 25.07.2020 keşide tarihli, 10.000,00 TL bedelli ve … T. A.Ş. Şanlıurfa Şubesine ait … nolu, 04.08.2020 keşide tarihli, 15.000,00 TL bedelli tacir çekleri mahkememize ibraz edilmemiştir. İlgili bankalarla yapılan yazışmalara göre de dava konusu bu tacir çeklerinin muhatap bankalara da ibraz edilmediği anlaşılmıştır. Tüm dosya kapsamına göre, dava konusu bu iki adet tacir çekinin davacı elinde iken kaybolduğu sonucuna varıldığından davanın bu iki çek yönünden kabulüne , ilgili bankalarca yapılan yazışmalar neticesinde ibraz edilen dava konusu; … Bankası A.Ş. Bismil/Diyarbakır Şubesine ait … nolu, 17.07.2020 keşide tarihli, 11.500,00-TL bedelli tacir çeki hakkında Bismil 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2021/185 Esas sayılı dosyası ile, … Bankası A.Ş. Diyarbakır 3. Sanayi Şubesine ait … nolu, 30.06.2020 keşide tarihli, 40.000,00-TL bedelli tacir çeki hakkında Diyarbakır 8. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/127 Esas sayılı dosyası ile, … Bankası A.Ş. Tarsus Şubesine ait … nolu, 28.08.2020 keşide tarihli, 18.732,53-TL bedelli tacir çeki hakkında Tarsus 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/201 Esas sayılı dosyası ile, … T. A.Ş. Kazımkarabekir/Ankara Şubesine ait … nolu, 28.08.2020 keşide tarihli, 55.000,00 TL bedelli tacir çeki hakkında Ankara 12. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2020/425 Esas sayılı dosyası ile, … Bankası A.Ş. Gaziantep Kurumsal Şubesine ait … nolu, 05.08.2020 keşide tarihli, 23.362,42 TL bedelli çek hakkında Gaziantep 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2020/403 Esas sayılı dosyası ile istirdat davaları açıldığından bu çekler yönünden karar verilmesine yer olmadığına kararı vermek gerektiği…” gerekçesiyle, davanın kısmen kabulü ile … Bankası A.Ş. Bismil Diyarbakır Şubesine ait, 25/07/2020 düzenleme tarihli, 10.000,00-TL bedelli, … nolu, düzenleyeni … Ticaret Limited Şirketi olan tacir çekinin iptaline, … T.A.Ş. Şanlıurfa Şubesine ait, 04/08/2020 düzenleme tarihli, 15.000,00-TL bedelli, … seri nolu, düzenleyeni … olan hamiline tacir çekinin iptaline, sair çekler yönünden ise karar verilmesine yer olmadığına, tüm çekler hakkında verilen ödeme yasağı kararının kaldırılmasına, bu hususta ilgili bankalara yazı yazılmasına, karar verilmiştir. Bu karara karşı, davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili, istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Müvekkili şirket adına cirolanan çeklerin, yasal hamili olan müvekkili zilyetliğindeyken kaybolduğunu, toplam 7 adet çekin müvekkili şirketin Gaziantep Şubesi’nden, müvekkili şirketin merkezi olan “… Mah. … Cad. … Blok No:… İç Kap No: …-…-… Esenler/İSTANBUL” adresine gönderilmek üzere … Kargo Gaziantep İpekyolu Şubesi firmasına verildiğini, çeklerin … Kargo İstanbul Giyimkent Şubesine gönderildiğini ve çeklerin kargonun zilyetliğindeyken kaybolduğunu, Müvekkili şirketin kargo paketini açtığında çeklerin olduğu zarfın olmadığını gördüğünü, bunun akabinde müvekkili şirketin, … Kargo Gaziantep İpekyolu Şubesi ile … Kargo İstanbul Giyimkent Şubesi yetkilileriyle görüştüğünü, yetkililerden … isimli şahsın, şifahen yapılan görüşmede “Kargo poşetinin tahrip olmuş şekilde ellerine ulaştığını, barkodu okuyamadıkları için tutanak tutulmadan poşeti değiştirdiklerini” bildirdiğini, bunun üzerine müvekkili şirketin kamera görüntülerini talep ettiğini, ancak merkezin onayı olmadan kamera görüntülerini veremeyeceklerini söylediklerini, TTK’nın 757. maddesi uyarınca; mahkemece tüm çekler hakkında verilen ödeme yasağı kararının kaldırılmasına, bu hususta ilgili bankalara yazı yazılmasına, karar verilmiş olup bu karar usul ve yasaya aykırı olduğunu, ödeme yasağının hükmün kesinleşmesine kadar devam etmesi gerektiğini, ayrıca beş adet çek hakkındaki iptal talebinin nihai karara bağlanmaması nedeniyle nedeniyle hüküm HMK 297.maddesine aykırı olup kaldırılması gerektiğini, Emsal nitelikteki İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi 2018/1517 Esas – 2018/1034 Karar sayılı ilamının ekli olduğunu, Mahkeme tarafından dava dosyasında mevcut bulunan delilleri dikkate alınmaksızın eksik inceleme neticesinde karar verilmesinin usul ve yasaya aykırılık teşkil ettiğini, Bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına ve davanın tam kabulüne karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, hukuki niteliği itibariyle TTK’nın 818/1.s maddesi atfıyla aynı Kanun’un 757 ve devamı hükümleri uyarınca, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince, dava konusu iki adet çekle ilgili davanın kabulüne, dava konusu diğer beş adet çekle ilgili dava konusuz kaldığından davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına ve çekler hakkında verilen ödeme yasağı kararının kaldırılmasına karar verilmiş; bu karara karşı, davacı vekilince, yasal süresi içinde istinaf başvurusunda bulunulmuştur.İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, istinaf başvuru nedenleriyle ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Davacı vekilince ibraz edilip, haklarında çek istirdatı davası açılan ve iş bu davada zayi nedeniyle iptali istenilen beş adet çekle ilgili kurulan hüküm yönünden karar istinaf edilmiştir. Çek iptali istemlerinde, yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, 6102 sayılı TTK’nın 818/s bendinin atfıyla aynı Yasa’nın 758. maddesi gereğince iptali istenen çeki elinde bulundurana karşı davacı tarafa istirdat davası açmak üzere süre verilmesi, bu süre içerisinde istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığı düşünülerek esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına; açılmaması halinde ise, çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulması gerekir. (Yargıtay 11. HD 31.10.2016 tarihli 2015/11662- 2016/8538 E.K; aynı Dairenin 23.05.2016 tarihli 2015/10802- 2016/5494 E.K sayı ilamları). Somut olayda dava konusu beş adet çekin, davanın devamı sırasında üçüncü kişiler tarafından ibraz edilmesi nedeniyle, mahkemece çeki elinde bulunduranlara karşı istirdat davası açmak için davacıya TTK’nın 763. maddesi gereğince süre verilip, davacının süresi içinde istirdat davalarını açtığı ihtilafsızdır. İptaline karar verilen çekler bakımından ödeme yasağının kaldırılması usule aykırı ise de ödeme yasağı iş bu karar kesinleşinceye kadar devam edeceğinden, bu usule aykırılık kaldırma sebebi yapılmayıp, karar bu yönden eleştirilmekle yetinilmiştir. İptallerine karar verilmeyen çekler yönünden ise ödeme yasağı veya tedbir taleplerinin esasa ilişkin davanın açıldığı mahkemelerce karara bağlanabileceği de tartışmasız olup, bu çekler bakımından ödeme yasağının kaldırılmasında usul ve yasaya aykırılık görülmemiştir. Açıklanan bu gerekçelerle, HMK’nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, davacının istinaf başvurusunun esastan reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan gerekçelerle; 1-HMK’nın 353/1.b.1.maddesi uyarınca, davacının istinaf başvurusunun esastan reddine, 2-Davacı tarafından yatırılan istinaf başvuru ve peşin harçlarının Hazineye irat kaydına, bakiye 99,20 TL istinaf karar harcının davacıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydına, 3-Davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvuru için yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına,4-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince davacı vekiline tebliğine,5-Dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair;HMK’nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 19.01.2023 tarihinde oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi.
KANUN YOLU: HMK’nın 362/1.ç maddesi uyarınca, karar kesindir.