Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/1569
KARAR NO: 2022/1366
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 20/04/2022
NUMARASI: 2021/673 E. – 2022/410 K.
DAVANIN KONUSU: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
İlk derece mahkemesinde görülen zayi nedeniyle iptal davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerle davanın reddine dair verilen karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; müvekkili bankanın Of Şubesi nezdinde bulunan keşidecisi … Tic Ltd. Şti olan Z3957672 nolu, 31.07.2021 keşide tarihli, 85.000,00 TL bedelli çekin bankada kaybolduğunun, banka yetkilileri tarafından tutanakla belirlendiğini, müvekkili bankanın yetkili hamili olduğu ve rızası dışında elinden çıkan çekin kötü niyetli kişilerin eline geçmesi olasılığı bulunduğunu ve bu durumdan bankanın zara göreceğini ileri sürerek, keşidecisi … Tic. Ltd. Şti olan … nolu, 31.07.2021 keşide tarihli ve 85.000,00 TL bedelli çekin zayi nedeniyle iptaline ve ödeme yasağı kararı verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; “… Davacı 1 adet çek ile ilgili tüm delil ve belgelerini dosyaya ibraz etmiş, Mahkememizce zayii olduğunu bildirilen çeke ait %15 teminatla ödeme yasağı verilmiş, ilanlar yapılmış ve ilana ait gazeteler dosyaya ibraz edilmiştir. Mahkememizce … T.A.Ş Genel Müdürlüğüne müzekkere yazılmış çekin ibraz edilip edilmediği sorulmuş, verilen cevabi yazı ile bahse konu çekin … Ltd. Şti. Tarafından bankaya ibraz edildiğinin bildirdiği görülmüştür. Mahkememizce 09/03/2022 tarihli duruşma ara kararı gereğince davacıya çeki ibraz edene karşı istirdat davası açmak için 1 aylık kesin süre verilmesine karar verildiği, davacı tarafça mahkememiz ara kararına istinaden istirdat davası açıldığına yönelik olarak dosyaya herhangi bir kayıt sunulmadığı görülmüştür. Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, 6102 sayılı TTK’nın 818/s bendinin atfıyla aynı Yasa’nın 758. maddesi gereğince iptali istenen çeki elinde bulundurana karşı, istirdat davası açmak üzere süre verilmesi gerekmektedir. İstirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, davanın açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. (benzer nitelikte Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2015/9852 E., 2016/4371 K., Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2015/7222 E., 2016/1291 K. Kararları ). Somut dosyada, davacıya çeki ibraz edene karşı istirdat davası açması için mahkememizce süre verildiği, ancak davanın açılmamış olduğu anlaşıldığından, davanın reddine ” gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı, davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili, istinaf başvuru dilekçesinde özetle; 09.03.2022 tarihli oturumda mahkemece, çeki ibraz eden karşı istirdat davası açılması için bir aylık kesin süre verdiğini, ancak beyan dilekçesinde belirtildiği üzere, çekin dava tarihinde ve halihazırda kayıp olduğunu, müvekkili bankanın uhdesinde bulunmadığını, bankaca mahkemeye 24.12.2021 tarihinde sunulan cevabi yazıda, çekin ibraz edildiğine dair verilen bilgilerin, çekin müvekkil bankaya ibrazından sonra ve çekin müvekkil banka uhdesinde kaybolma tarihi olan 21.10.2021 tarihinden önce yaşanan sürece ilişkin olduğunu, banka yetkilileri tarafından tutulan 21.10.2021 tarihli tutanakla bu durumun sabit olduğunu, tutanakta dava tarihi öncesi veya sonrası çekin banka uhdesinde bulunduğuna ilişkin bir ibare bulunmadığından, istirdat davası açılabilecek bir muhatap bulunmadığını,Bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına ve davanın kabulüne, karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Talep, hukuki niteliği itibariyle TTK’nın 818/1.s maddesi atfıyla aynı Kanun’un 757 vd. hükümleri uyarınca, zayi nedeniyle çek iptaline ilişkindir.İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda talebin reddine, karar verilmiş; bu karara karşı, davacı vekilince, yasal süresi içinde istinaf başvurusunda bulunulmuştur.İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülmüş olan istinaf nedenleriyle ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.Davacı vekili 23.10.2021 tarihli dava dilekçesinde, keşidecisi … Tic Ltd. Şti olan … nolu, 31.07.2021 keşide tarihli, 85.000,00 TL bedelli çekin bankanın Of Şubesinde kaybolduğunu, buna ilişkin olarak 21.10.2021 tarihli tutanak düzenlendiğini belirterek, çekin zayi olması nedeniyle iptaline karar verilmesini istemiştir. Kıymetli evrakta hakkın çeke bağlı olması nedeniyle, çekin zayi edildiği durumlarda, çeke bağlı hakkın çeksiz de ileri sürülebilmesi için TTK’nın 651. ve 652.maddelerinde hamile iptal davası açma hakkı getirilmiştir. İptal kararı alan hamil hakkını çek olmadan ileri sürebilecek yada borçludan yeni bir senet tanzim edilmesini isteyebilecektir. Bu davayı açma hakkı hamile aittir. Çek keşidecisinin veya temsilcisinin TTK’nın 757 ve 818/s.maddesi gereğince iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır.Bir çek ibraz tarihinden önce zayi edilebileceği gibi, usulüne uygun şekilde ibraz edilerek karşılıksız işlemine tabi tutulan bir çekin de zayi edilmesi mümkündür. Her iki durumda da zayi olan çekin iptalinin istenilmesinde hamilin hukuki yararı bulunmaktadır. Somut olayda, davacı vekilinin açıklamaları ile düzenlenen tutanak ve banka yazılarından, iptali talep edilen çekin ibraz sonrasında banka uhdesinde zayi olduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece, HMK’nın 31. maddesi kapsamındaki aydınlatma yükümlülüğü çerçevesinde, bu hususun açıklatılarak, ibraz sonrası da banka uhdesinde çekin zayi olabileceği değerlendirilerek, buna ilişkin deliller toplanıp ilanlar yapılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, somut olayda uygulama yeri bulunmayan ibraz öncesi durumlara ilişkin belgelerin esas alınarak karar verilmesi yerinde görülmemiştir.Yukarıda açıklanan gerekçelerle, talepte bulunanın idida gerekçesi ve delilleri tartışılarak yeniden yargılama yapılmak üzere, HMK’nın 353/1.a.6. maddesi uyarınca, ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının kaldırılmasına dair aşağıdaki karar verilmiştir.
KARAR:Yukarıda açıklanan gerekçelerle;1-HMK’nın 353/1.a.6. maddesi uyarınca, ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının KALDIRILMASINA, 2-Yukarıdaki açıklamalar ışığında davanın yeniden görülmesi için dosyanın, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 3-Davacı tarafından yatırılan istinaf peşin karar harcının, talep halinde, ilk derece mahkemesince iadesine,4-Davacı tarafından yapılan kanun yolu giderlerini kendi üzerinde bırakılmasına dair;HMK’nın 353/1.a maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda, oy birliğiyle ve kesin olarak karar verildi.20.10.2022
KANUN YOLU:HMK’nın 353/1.a maddesi uyarınca karar kesindir.