Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi 2021/2340 E. 2022/678 K. 26.05.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2021/2340
KARAR NO: 2022/678
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: Bakırköy 5. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ: 16.07.2019
NUMARASI: 2019/239 Esas – 2019/869 Karar
DAVA: Çek İptali İlk derece mahkemesince görülen çek iptali davasının ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerle davanın reddine dair verilen karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin keşidecesi … Tur LTD. ŞTİ olan 12 adet çeki kaybettiğini veya çaldırdığını ileri sürerek, çek yapraklarının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; “…Somut olayda kaybedildiği ileri sürülen çeklerin 11 adetinin imzasız boş çek yaprağı olduğu anlaşılmakla imzasız boş çek yaprağının TTK 757 maddesi uyarınca iptalinin talep edilemeyeceği gibi TTK 818/1-s maddesi yollaması ile 757 maddesi gereğince hamile ait olan kıymetli evrak iptalini talep hakkı keşideciye verilmemiş olduğundan açılan davanın tensiben reddine karar vermek gerekmiştir. Diğer çek yaprağı yönünden ise çekin davacının yetkili hamili olduğu şirket tarafından başka bir şirket adına düzenlendiği, bu durumda yetkili hamilin çek emrine düzenlenen … LTD. ŞTİ. Olduğu anlaşılmakla bu çek yönünden de davacının iptal talep edemeyeceği sonucuna varılmıştır. Davacı vekillerinin açıklamalarından davacının çeklerin yetkili hamili veya keşidecisi olmadığı, çeklerin, ortağı ve yetkilisi olduğu şirkete ait olduğu, bu durumda boş çek yaprakları yönünden davacı ortağın kendi adına dava açtığının kabulü halinde, husumet ehliyetinin bulunmayacağı, şirket adına dava açtığının kabulü halinde ise keşidecinin boş çek yapraklarının iptalini talep edemeyeceği…” gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı, davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili, istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Yerleşik Yargıtay içtihatları ve mahkeme kararlarına göre çekin elden çıktığı anda hamili olunduğuna dair yaklaşık ispat kabul edildiğini, kaldı ki dosyaya sundukları otodan hırsızlık tutanağında da müvekkilinin dava konusu çeklerin çalındığını beyan ettiğini, Dava konusu çeklerin, banka tarafından müvekkiline teslim edildiği ve müvekkilinin çeklerin hamili konumunda bulunduğu, çeklerin daha sonra müvekkil elinden istediği dışında çıktığının sabit olduğunu, çeklerin müvekkiline teslim edilerek hamili konumunda bulunduğu, … Bankası A.Ş.’ ye müzekkere ile sorulup bilgi edinilmesi gerekirken mahkemece bu araştırma yapılmadan eksik inceleme ile hüküm kurulduğunu, … Bankası A.Ş. Merter Şubesi’ne ait; …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, … No’lu çeklerin bankadan tahsil edilmesini engellemek ve müvekkilinin de zarar görmemesi için çekin iptali ve ödeme yasağı konulması istemiyle iş bu davanın açılması zorunluluğu hasıl olmuşsa da istemlerinin mahkemece hukuksuzca reddedildiğini, Bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Talep, hukuki niteliği itibariyle TTK’nın 818/1.s maddesi atfıyla aynı Kanun’un 757 vd. maddeleri uyarınca zayi nedeniyle çek iptaline ilişkindir. İlk derece mahkemeseince yapılan yargılama sonucunda talebin reddine karar verilmiş; bu karara karşı, davacı vekili tarafından, yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. İstinaf incelemesi, HMK’nın 355.maddesi uyarınca, ileri sürülen istinaf başvuru nedenleriyle ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Talebi konu çek yapraklarının davacının ortak ve yetkilisi olduğu beyan edilen dava dışı … Ltd. Şti adına banka hesabı üzerinden verilen çek yaprakları olduğu, davacı vekilinin 16.07.2019 tarihli duruşma zabtına geçen beyanı ile ihtilafsızdır. Kıymetli evrakta hakkın çeke bağlı olması nedeniyle, çekin zayi edildiği durumlarda, çeke bağlı hakkın çeksiz de ileri sürülebilmesi için TTK’nın 651. ve 652. maddelerinde hamile iptal davası açma hakkı getirilmiştir. İptal kararı alan hamil, hakkını çek olmadan ileri sürebilecek ya da borçludan yeni bir senet tanzim edilmesini isteyebilecektir. Bu davayı açma hakkı hamile aittir. Çek keşidecisinin ve bu bağlamda çek hesabı sahibinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Somut olayda dava konusu … nolu çekin …Ltd. Şti emrine keşide edilmiş olduğu anlaşılmakla davacı yasanın aradığı hamil niteliği taşımamaktadır. Bu nedenle, davacının eldeki davayı açmakta hukuki yararı yoktur. Ayrıca, dava konusu diğer çek yapraklarının ise imzasız olarak kaybedilmesi nedeniyle çek yapraklarının kıymetli evrak niteliğini kazanmamış olması nedeniyle iptal talep etmekte hukuki yarar bulunmamaktadır. Bu çek yaprakları yönünden davacı ileride çeke dayalı alacak talep eden olursa, onlara karşı menfi tespit davası açma hakkına sahiptir. Açıklanan bu gerekçeyle, HMK’nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca dosya üzerinden yapılan istinaf incelemesi sonucunda, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; 1-HMK’nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, 2-Davacı tarafından yatırılan istinaf başvuru harçlarının Hazineye gelir kaydına, 3-Davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvuru için yapılan masrafların kendi üzerlerinde bırakılmasına, 4-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine, 5-Dosyanın, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair; HMK’nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi. 26.05.2022
KANUN YOLU: HMK’nın 362/1.ç maddesi uyarınca karar kesindir.