Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2021/2097
KARAR NO: 2021/1594
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 16/12/2021
NUMARASI: 2021/529 E. – 2021/940 K.
DAVANIN KONUSU:Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali)
Taraflar arasında görülen kıymetli evrak iptali davasının ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonucunda, kararda yazılı nedenlerle verilen ihtiyati tedbir talebinin reddi kararına karşı, davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ İhtiyati tedbir talep eden davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin lehdarı olduğu … Bankası A.Ş. Mersin Girişimci Şubesine ait 30.08.2021 keşide tarihli ve keşidecisi … A.Ş. olan … seri numaralı çek; 30.12.2021 keşide tarihli ve … seri numaralı çek; 26.02.2022 keşide tarihli ve … seri numaralı çek ile 30.05.2022 keşide tarihli ve … seri numaralı çeklerin tüm aramalara rağmen bulunamadığını ileri sürerek, öncelikle ödeme yasağı konularak çeklerin iptaline karar verilmesini talep etmiştir. Davacı vekili 27.08.2021 tarihli beyanında, müvekkilinin çeklerin lehdarı olduğunu ve çeklerin müvekkilince beyaz ciro ile cirolandıktan sonra zayi olduğunu, çeklerin üç adetinin 400.000,00’er USD, bir adetinin ise 800.00,00 USD bedelli olduğunu beyan etmiştir. İlk derece mahkemesince 27.08.2021 tarihli tensip tutanağı ile ihtitayi tedbir talebinin kabulü ile çekler hakkında değişen oranlarda teminat karşılığı ödeme yasağı kararı verilmiştir. Yargılama sırasında 30.08.2021 keşide tarihli 0042048 nolu çekin … tarafından ibraz edilerek, Mersin …İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasında takibe konu edildiği anlaşılmıştır. Çekeri ibraz eden vekilinin Mersin Cumhuriyet Başsavcılığının 2021/45647 soruşturma sayılı dosyasına sunduğu beyanda, çeklerin davacı tarafından ciro edilerek verildiğini beyan ettiği anlaşılmıştır. Davacı vekilince sunulan 21.09.2021 tarihli dilekçede, mahkemece tedbir kararı verilen … Bankası Mersin Girişimci şubesine ait 30.08.2021 keşide tarihli … seri numaralı 400.000 USD bedelli çekin … tarafından bankaya ibraz edildiğini, ancak çek hakkında ödeme yasağı olması nedeniyle çekin ödenmediğini, ibraz edinin Mersin 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/226 değişik iş sayılı dosyasında ihtiyati haciz kararı alarak çeki Mersin … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasında takibe konu ettiğini, diğer çeklerin de …’ın elinde olduğunun savcılık dosyasına sunulan beyandan anlaşıldığını belirterek, ödemeden men yasağı olan çeke dayalı başlatılan icra takibinin durdurulmasına, diğer çekler yönünden çeklerin takibe konulmasının yasaklanmasına, çekleri elinde bulunduran kişiye karşı menfi tespit davası açmak üzere süre verilmesine, Mersin mahkemelerinde açılacak menfi tespit davası ile bu davanın birleştirilmesine ve ödemeden men yasağı verilen çek için yatırılan teminat bedelinin menfi tespit davasına aktarılmasına karar verilmesini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI ÖZETİ İlk Derece Mahkemesi talebi değerlendirdiği 24.09.2021 tarihli ara kararında; ” Bilindiği üzere çek iptali davası hasımsız bir dava olup çek hakkında ödemeden men yasağı verilmiş olması çeke istinaden ihtiyati haciz uygulanmasına veya icra takibine girişilmesine mani değildir. Davacı her ne kadar Mersin Mersin … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takibin tedbiren durdurulmasını talep etmiş ise de söz konusu dava çekin iptaline ilişkin olup çek iptali davasında takibin durdurulmasına karar verilmesi hukuken mümkün değildir. Yine hasımlı bir dava olan menfi tespit davasının çek iptali davası ile birleştirilmesi de hukuken mümkün değildir. Davacı icra takibinin durdurulması yolundaki istemini ancak icra takibinde alacaklı olan kimseye karşı açacağı menfi tespit davasında talep edebilir. Davacı vekilinin talep dilekçesine eklediği belgeler incelenmiş söz konusu çeklerin … isimli kişinin elinde olduğu görülmüştür. Nitekim bu kişi vekili aracılığı ile Mersin Cumhuriyet Başsavcılığının 2021/45647 Esas sayılı dosyasına verdiği dilekçesinde davaya konu edilen tüm çeklerin elinde olduğunu belirtmiştir.” Gerekçesiyle davacının ihtiyati tedbir talebinin reddine, karar vermiştir. Bu karara karşı, ihtiyati tedbir talep eden davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ İhtiyati tedbir talep eden davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde ; Mahkemece 27.08.2021 tarihinde ödemeden men yasağı kararı verilen 30.08.2021 keşide tarihli, … seri numaralı ve 400.000 USD bedelli çekin, … tarafından bankaya ibraz edildiğini, bankaca ödeme yasağı kararı nedeniyle çek bedelinin ödenmediğini, ancak ödeme yasağı kararı gereği çekin mahkemeye ibrazı gerekmesine rağmen, ihtiyati haciz kararı alınarak takibe konu edildiğini, diğer çeklerin de aynı kişinin elinde olduğunun soruşturma dosyasına sunulan beyanlardan anlaşıldığını, bu nedenle mahkemeden 21.09.2021 tarihli dilekçeye konu tedbirlerin talep edildiğini, ancak mahkemece tedbir taleplerinin hatalı değerlendirilerek reddine karar verildiğini; ödemeden men yasağı tedbirinin verilmiş olmasının başkaca önleyici tedbir kararı verilmesine engel olmadığını, TTK’da hamiline yazılı senetler için 662. maddede, emre yazılı senetler için 683. maddede ödemeden men yasağı ile bono ve çekler için 757. maddede ödeme yasağı ile ilgili ayrı ayrı düzenlemeler yapıldığını, TTK’nın 757. maddesine göre ödemeden men yasağı kararından sonra çeki elinde bulunduran kişinin, bu çeki TTK’nın 763.maddesi gereğince mahkemeye sunması gerektiğini, ancak çeki ibraz eden kişinin, ödeme yasağına konu çeki mahkemeye teslim etmeyerek takibe konu ettiğini, çek üzerinde ödeme yasağı kararının bulunmasının ihtiyati haciz ve takibe engel olduğunu, bu durumda mahkemece HMK’nın 389.maddesi gereğince her türlü tedbir kararının verilebileceğini, yetkisiz hamilin bir çeki takibe konu edip, diğerlerini ciro ederek TTK’nın 763.maddesine aykırı davranmasına rağmen mahkemece tedbir taleplerinin dikkate alınmamasının yerinde olmadığını, ödemeden men kararı olan çekin ihtiyati hacze konu edilemeyeceğini, mahkemenin kabulünün ödemeden men kararının içini boşalttığını, bu hususta verilen bir kısım Yargıtay kararlarının TTK’da düzenlenen ödemeden men kurumu ile bağdaşmadığını, kanunun yanlış yorumlanması sonucu verilen bu kararların mahkeme açısından da bağlayıcı olmadığını, iki haftalık süre içinde menfi tespit davası açılması nedeniyle ödemeden men kararının devamına karar verilmesi gerektiğini, verilen süre içinde Mersin 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/670 Esas sayılı dosyada menfi tespit davası açıldığını, çekin icra takibine konu edilmemesine ilişkin talep hakkında hüküm kurulmamasının mahkeme kararlarının gerekçeli olması kuralına aykırı olduğunu, talebin gerekçesiz şekilde reddinin hatalı olduğunu belirterek, ilk derece mahkemesi ara kararının kaldırılarak, çeklerin takibe konu edilmesinin önlenmesine, süresinde menfi tespit davası açılması nedeniyle ödeme yasağı kararının devamına karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, hasımsız açılan çek iptali davası ve ödemeden men talebine ilişkindir. Davacı vekili, müvekkilinin lehdarı olduğu ve beyaz cirosu bulunan dört adet çekin zayi olduğunu belirterek, çeklerin zayi nedeniyle iptalini ve ödeme yasağı kararı verilmesini talep etmiştir. İlk derece mahkemesince, zayi olduğu belirilen çekler için teminatla ödeme yasağı kararı verilmiştir. Yargılama sırasında dava konusu edilen 30.08.2021 keşide tarihli, … seri numaralı ve 400.000 USD bedelli çekin … tarafından ibraz edildiği, ödeme yasağı nedeniyle çek bedelinin ödenmediği ve çekin alınan ihtiyati haciz kararıyla birlikte ibraz eden tarafından Mersin …İcra Müdürlüğünde takibe konu edildiği anlaşılmıştır. Davacı tarafından yapılan şikayet sunucu, ibraz eden vekilince sunulan beyan dilekçesinde diğer üç adet çekin de ibraz edende bulunduğu ve çeklerin ticari ilişki kapsamında başka bir kişiye ciro edildiğinin bildirildiği görülmüştür. Davacı vekili ibraz sonrası 21.09.2021 tarihli dilekçesiyle ödeme yasağı kararına rağmen çekin mahkemeye sunulmayarak takibe konu edilmesi nedeniyle, takibin tedbiren durdurulmasını, diğer çeklerin icra takibine konu edilmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesini ve menfi tesit davası açılmak üzere süre verilmesini istemiştir. İlk derece mahkemesince yazılı gerekçeyle tedbir talebinin reddine, dava açılması için davacı vekiline iki haftalık süre verilmiş, bu ara karara karşı yasal süresi içinde davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur. İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülen istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzenine aykırılık yönleriyle sınırlı olarak yapılmıştır. Dosyadaki belgelerden, davacı vekilince 28.0.2021 tarihinde Mersin 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/670 Esas sayılı dosyasında, çeki ibraz eden … aleyhine takip dosyası nedeniyle borçlu olmadığının tespiti istemiyle dava açıldığı belirlenmiştir. TTK’nın 818/s maddesi yollamasıyla çekler hakında da uygulanacak olan TTK’nın 757.maddesinde, ” İradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebilir. Mahkeme, ödemeyi meneden kararında muhataba, vadenin gelmesi üzerine poliçe bedelini tevdi etmeye izin verir ve tevdi yerini gösterir.” düzenlemesi bulunmaktadır. İk derece mahkemesince yasa hükmüne uygun şekilde zayi olduğu belirtilen çekler yönünden teminat karşılığı ödeme yasağı kararı verilmiştir. Mahkemece TTK’nın 758.maddesine göre verilen süre içinde davacı tarafından ibraz edilen çek yönünden menfi tespit davası açılmış ve mahkemece çek üzerindeki ödeme yasağı kararı kaldırılmamıştır. Kimin elinde bulunduğu belirlenen diğer üç adet çek yönünden de davacının verilen süre içinde istirdat veya menfi tespit davası açması gerektiği açık olup, davacının açılacak bu davada tedbir talebini de ileri sürmesinde yasal bir engel bulunmamaktadır. Çek konusunda ödeme yasağı kararı bulunması çekin, ihtiyati haciz kararı alınarak takibe konulmasına engel değildir. Çekin kimin elinde olduğunun belirlenmesi üzerine ilk derece mahkemesince, hasımsız açılan davada talep edilen ihtiyati tedbirlere karar verilemeyeceğine ilişkin gerekçesinde bir isabetsizlik bulunmadığından ve talebin açılan veya açılacak menfi tespit/istiradt davalarında ileri sürülebilecek olması karşısında davacı vekilinin tüm istinaf başvuru nedenleri yerinde görülmemiştir. Açıklanan bu gerekçelerle HMK’nın 353/1.b.1 ve HMK’nın 394/5. maddeleri uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; 1-HMK’nın 353/1.b.1 ve HMK’nın 394/5 maddeleri uyarınca, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, 2-Davacı tarafından yatırılan istinaf başvuru ve karar harçlarının Hazineye gelir kaydına, 3-Davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvuru için yapılan masrafların kendi üzerlerinde bırakılmasına, 4-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine, 5-Dosyanın, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair; HMK’nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi.16.12.2021
KANUN YOLU: HMK’nın 362/1.ç maddesi uyarınca karar kesindir.