Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2021/1089
KARAR NO: 2021/1492
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 21/12/2020
NUMARASI: 2018/1126 Esas 2020/692 Karar
DAVANIN KONUSU: Zayi nedeniyle çek iptali (Hasımsız)
Zayi nedeniyle çek iptali talebinin ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonucunda, ilamda yazılı nedenlerle talebin kısmen kabulüne dair verilen karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili, davasında özetle; dava dilekçesinde bilgileri yazılı olan çeklerin davacının … Mah. … Cad. … San. No:… Zeytinburnu/İstanbul adresindeki iş yerinden kimliği belirsiz kişilerce çalındığını belirterek, iş bu çeklerin öncelikle ödeme yasağı kararı verilerek akabinde zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; “…Davacı vekili 21/12/2020 tarihli duruşmada; … faktoring tarafından tahsil edilen çekler olan … bankası Niğde şubesinin 4.210,00 TL ‘lik çek ile … bankası Maltepe Şubesine ait 10.000,00 TL ‘lik çeklerin bulunduğunu, diğer çeklerin bulunmadığını bu nedenle davanın kabulünü talep etmiştir. Mahkememizce zayii edildiği bildirilen çeklerle ilgili olarak ilanlar yaptırılmıştır. Toplanan kanıtlara göre iptali talep edilen bulunmayan çeklerin davacının rızası hilafında zayii edildiği, ilandan itibaren 3 aydan fazla bir zaman geçtiği halde kaybolan ve bulunamayan çekleri getiren olmadığı gibi bunu eline geçirenin bilinmediği anlaşılmakla çeklerden … faktoring tarafından tahsil edilen çekler olan … bankası Niğde şubesinin 4.210,00 TL ‘lik çek ile … bankası Maltepe Şubesine ait 10.000,00 TL ‘lik çeklerin bulunduğuna dair davacı vekilinin beyanı gereğince davanın kısmen kabulü ile; aşağıdaki şekilde karar verilmesi gerekmiştir.” gerekçesiyle; 1-Davanın kısmen kabulü ile … Ltd. Şti Ticaret … Bankası Düzce Şubesi … nolu, 10.01.2019 tarihli 4.500 TL’lik çek; … A.Ş … Bankası Lüleburgaz Şubesi … nolu, 20.01.2019 tarihli 7.000 TL’lik çek; … Ltd. Şti. … Kırıkhan Şubesi … nolu, 15.02.2019 tarihli 3.300 TL’lik çek; … (…) … Bankası Kozan Şubesi … nolu, 15.02.2019 tarihli 2.700 TL’lik çek; … A.Ş … Bankası Alaşehir Şubesi … nolu, 28.02.2019 tarihli 5.000 TL’lik çek; … A.Ş … Bankası Elmalı Şubesi … nolu, 28.02.2019 tarihli 6.000 TL’lik toplamda 42.710 TL bedelli çeklerin zayi nedeniyle iptaline, ödeme yasağı kararının hüküm kesinleşinceye kadar devamına, karar verilmiştir. Bu karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Yargılama esnasında olağan sürenin aşıldığını, bunun yanı sıra, bilgileri verilen iki adet çeke yönelik olarak, çeklerin çalınma suretiyle zayi olduğunu, iş bu çeklerin ödemeden men yasağı olmasına karşın … Faktoring’in eline geçtiğini, … Faktoring’in başlatmış olduğu icra takipleri neticesinde keşidecilerin çek bedellerini … Faktoring’ e ödediğini, Müvekkili nezdinde bu iki çekin, gerçek olmayan firmalar tarafından ele geçirilip ciro edilerek … Faktoring’e teslim edildiğini, savcılık soruşturmasının hali hazırda devam ettiğini, … Faktoring’ e ciro eden şirketler hakkında araştırma yürütüldüğünü ve şirketlerin araştırma neticesinde bulunamadığını, Karar duruşmasında iki tane çekin … Faktoring tarafından tahsil edildiği, müvekkilinin zararının büyüdüğü hususunda duruşma esnasında beyanda bulunularak tutanağa da geçirilmiş olduğunu, ancak bu hususta dosya kapsamında yer alan tüm yazılı beyanlarının mahkemece hiçe sayıldığını, sanki çekler müvekkilinin elinde bulunuyormuş gibi yanlış bir kanıya varılarak dosyanın karara çıkartıldığını, iş bu maddi hatanın düzeltilmesi için düzeltme talepli dilekçe verilmiş ise de mahkemece ara karar oluşturularak tavzih talebinin reddine karar verildiğini, hal böyle olunca, iki çeke yönelik olarak dosyanın istinaf edilmesi zorunluluğu doğduğunu, … Bankası Maltepe E-5 şubesi 31.12.2018 keşide tarihli ve … Tic. Ltd. Şti (müşterisi … San. A.Ş. ) tarafından keşide edilen … çek numaralı ve 10.000 TL’lik çeke dayalı olarak İstanbul … İcra Dairesi … E. sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/226 D.İş sayılı dosyasından ihtiyati haciz kararı için başvuru yapıldığını, Müvekkilin müşterisi … A.Ş.’den çeki çek teslim bordrosu ile 10.08.2018 tarihinde aldığını, karşılığında tahsilat makbuzu düzenlenip karşı tarafa teslim ettiğini, müvekkilinin … Ticaret ve San. A.Ş.’ye 20.07.2018 tarihli 27.07.2018 tarihli ve 03.08.2018 tarihli faturalar ile iş yaptığını, keşideci, müşteri sıfatındaki ciranta … Ticaret ve San. A.Ş. ve müvekkilinin aynı iş kolunda iş yaptığını, dolayısıyla yukarıda belirtilen çekin aynı iş ile iştigal halinde bulunan kişilerce ciro edilmesinin hayatın olağan akışına uygun olduğunu, … Faktoring’in tahsil ettiği keşideci … Ltd. Şti. (müvekkilinin Müşterisi … A.Ş.) … Bankası Niğde Şubesi … nolu, 20.02.2019 tarihli 4.210 TL’lik çeke yönelik olarak; 25.08.2018 tarihli 1.338,12 TL fatura ile 13.09.2018 tarihli 3.363,00 TL bedelli faturaların ve buna mukabil olarak 08.10.2018 tarihinde çekin kendisine teslim edildiğine dair çek teslim bordrosunun bulunmakta olduğunu, Bakırköy Cumhuriyet Savcılığı nezdinde 2018/120611 soruşturma numaralı dosya kapsamı genişletilip çekleri ciro ettikleri bildirilen şirket yetkililerinin soruşturmaya dahil edildiğini, Bu nedenle ilk derece mahkemesinin istinafa konu karanın, iptaline karar verilmeyen çekler yönünden kararın kaldırılmasını ve dava konusu tüm çekler yönünden davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, TTK’nın 818/1.s maddesi atfıyla, aynı Kanun’un 757 vd. maddeleri uyarınca, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda, yukarıda açıklanan gerekçelerle davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; bu karara karşı, davacı vekili tarafından, yasal süresi içerisinde istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, istinaf başvuru nedenleriyle ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Dava, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkin olup, bu davalar, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardandır. TTK düzenlemesine göre; yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli; istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, istirdat davası açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddine karar verilmelidir. Hasımsız şekilde açılan çek iptali davasına çek hamili üçüncü kişilerin asli ya da fer’i müdahale imkanı mevcut değildir. 21/12/2020 tarihli duruşma tutanağında davacı vekilinin “… faktoring tarafından tahsil edilen çekler, … bankası niğde şubesinin 4.210,00 TL ‘lik çek ile, … bankası Maltepe Şubesinin 10.000,00 TL ‘lik çekidir diğer çekler bulunamamıştır, davamızın kabulünü talep ediyoruz” şeklinde beyanda bulunduğu görülmüştür. İstinafa konu edilen … çek numaralı ve 10.000 TL’lik çek; 20.02.2019 tarihli 4.210 TL’lik davacının hamili olduğu çeklerin, çalınması nedeniyle rızası dışında elinden çıktığı iddiasına dayalı olarak açılmıştır. Ancak davacının bu iki çeke yönelik olarak yargılama aşamasında ve istinaf aşamasındaki iddialarının dile getiriliş şekli itibariyle ancak bir çek istirdadı davasının konusunu oluşturabilecek niteliktedir. TTK’nın 792. maddesi kapsamında, çek hamili hasım gösterilerek açılacak bir davada davacı, çeki elinde bulunduran faktoring şirketini davalı göstererek yürürlükteki mevzuat uyarınca üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmemesi nedeniyle ağır kusurlu sayılması gerektiğini ileri sürerek çekin iadesini yahut davalı faktoring şirketince tahsil edilen bedelinin istirdadını talep edebilecektir. Davacının ileri sürdüğü istinaf nedenlerinin, hasımsız açılan zayi nedeniyle çek iptali davasında dinlenmesi mümkün değildir. Açıklanan bu gerekçelerle, HMK’nın 353/1.b.1 maddesi uyarınca dosya üzerinden yapılan istinaf incelemesi sonucunda, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair aşağıdaki karar verilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; 1-HMK’nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, 2-Davacı tarafından yatırılan istinaf başvuru ve peşin harçlarının Hazineye gelir kaydına, 3-Davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvuru için yapılan masrafların kendi üzerlerinde bırakılmasına, 4-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine, 5-Dosyanın, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair; HMK’nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 02.12.2021 tarihinde, oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi.
KANUN YOLU: HMK’nın 362/1.ç maddesi uyarınca karar kesindir.