Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi 2020/54 E. 2020/1231 K. 19.11.2020 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/54
KARAR NO: 2020/1231
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 06/12/2019
NUMARASI: 2019/932 E. – 2019/1057 K.
DAVANIN KONUSU: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
Hasımsız açılan çek iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükme karşı süresi içinde davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya içerisindeki tüm belgeler okunup, incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin … Bankası Kızıltepe Şubesinden aldığı … numaralı çekin, imzalı ancak miktarı yazılı olmadan abisine teslim ettiğini, ancak abisinin bir süre ceza evinde yatması nedeniyle oluşan kargaşada çekin kaybedildiğini, çekin herhangi bir ticari ilişki kapsamında verilmediğini, imzalı çekin başkasının eline geçmesi halinde boş kısımlarının doldurularak tedavüle sürülmesi halinde müvekkilinin zarar göreceğini ileri sürerek, ihtiyati tedbir kararı verilerek çek için ödeme yasağı konulmasını ve çekin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk derece mahkemesince; “TTK’nın 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK’nın 757–765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 778/1-ı maddesinin yaptığı atıf gereğince kambiyo senetlerinden bononun zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususu ile TTK nun 818/1-s maddesinin yaptığı atıf gereğince (TTK nun 764/2. maddesi ile 765. maddesi hükümleri hariç olmak üzere) kambiyo senetlerinden çekin zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususları düzenlenmiştir. Mahkememizce de benimsenen birçok yerleşik Yargıtay kararında belirtildiği gibi TTK nun 651. maddesinde genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK. nun 818/s maddesi yollamasıyla 757. maddesi uyarınca ancak hamilin zayi nedeniyle çek iptal davası açabileceği ve keşideci olan davacının dava açma (aktif husumet) ehliyeti olmadığı anlaşılmıştır. Zayi olmuş çek hakkında keşideci, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabilir veya çekte imzası yoksa her zaman muhatap banka şubesini çekteki imzanın kendisine ait olmadığı yönünde uyarabilir veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açabilir. Davacı çek hesabı sahibi olup, kendi çeki hakkında zayi nedeniyle iptal davası açamayacağından HMK nun 114/1-d (tarafların, taraf ve dava ehliyetine sahip olmaları dava şartıdır) ve HMK nun 115/2. maddeleri gereğince dava şartlarından olan bu hususun sonradan giderilmesi mümkün olmadığından bu konuda davacıya ek süre vs. verilmesine gerek olmaksızın davacının dava dilekçesinde belirttiği çeke ilişkin davasının dava şartı yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur.” gerekçesiyle dava konusu edilen Türkiye İş Bankası Kızıltepe Şubesine ait 2032675 numaralı çek yönünden dava açmakta hukuki yararı bulunmadığından davanın reddine, karar verilmiştir. Bu karara karşı davacı vekili istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; Dava konusu çekin boş bir çek koçanı olduğunu, müvekkilinin çeki keşide etmediğini, çek koçanını kaybettiğini, TTK’nın hiç bir maddesinde çek sahibinin zayi veya iptal davası açamayacağına dair bir hüküm bulunmadığını, TTK’ nın 651/2. Maddesi ile 818/s maddesinin yollamasıyla 757-763 maddeleri bir bütün olarak değerlendirildiğinde müvekkilinin kendi adına olan, bankadan aldığı ve rızası hilafına elinden çıkan kıymetli evrakın iptalini isteyebileceğini, kararda başka banka çeklerinden söz edilmesine rağmen müvekkilinin … Bankası ve …ta çek hesabı bulunmadığını belirterek, ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılarak zayi olan çekin iptaline karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, hukuki niteliği itibariyle zayi nedeniyle çek iptaline ilişkin olup hasımsızdır. Talepte bulunulan çeklerin keşidecisi olup bu husus ihtilafsızdır. Dava dilekçesinde, davacı tarafından imzalanıp diğer unsurları boş bırakılan çekin zayi olduğu belirtilmiştir. Çekte, keşideci imzasının bulunması, yeterli olup, diğer unsurları sonradan tamamlanabileceğinden, çekin davacı tarafından keşide edildiği kabul edilmelidir. Kıymetli evrakta hakkın çeke bağlı olması nedeniyle, çekin zayi edildiği durumlarda, çeke bağlı hakkın çeksiz de ileri sürülebilmesi için TTK’nın 651. ve 652.maddelerinde hamile iptal davası açma hakkı getirilmiştir. İptal kararı alan hamil hakkını çek olmadan ileri sürebilecek ya da borçludan yeni bir senet tanzim edilmesini isteyebilecektir. Bu davayı açma hakkı hamile aittir. Çek keşidecisinin TTK’nın 757 ve 818/s.maddesi gereğince iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Bu nedenle, eldeki davayı açmakta hukuki yararı yoktur. Diğer yandan, çekin istinaf isteminde olduğu gibi imzasız olduğunun kabulü halinde de kıymetli evrak niteliğinde olmayan boş çek yaprağının iptalinin istenilmesinde hukuki yarar bulunmamaktadır. Gerekçeli kararda, davaya konu olmayan, iddiaların yazılması maddi hata olup sonuca etkisi buunmamaktadır. Bu kapsamda keşideci davacı, elinden çıkan çek yaprağı için iptal davası açamayacağından ilk derece mahekmesi kararı isabetlidir. Açıklanan bu gerekçeyle, ilk derece mahkemesinin davanın reddi yönünde kurduğu hüküm isabetli olup, aksi yöndeki davacı vekilinin istinaf başvuru nedenleri yerinde görülmediğinden, davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca esastan reddine dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; 1-HMK’nın 353/1.b.1.maddesi uyarınca davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, 2-Davacı tarafından yatırılan istinaf başvuru harçlarının Hazineye irad kaydına, 3-Davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvuru için yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına, 4-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine, 5-Dosyanın, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair; HMK’nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi.19/11/2020
KANUN YOLU: HMK’nın 362/1.ç maddesi uyarınca, çekişmesiz yargı işi olması nedeniyle karar kesindir.