Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/416
KARAR NO: 2022/1629
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İstanbul Anadolu 1. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ: 26/11/2019
NUMARASI: 2018/1530 E. – 2019/1240 K.
DAVANIN KONUSU: İstirdat (Çekin İstirdadı)
Taraflar arasındaki istirdat davasının ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerle davanın reddine dair verilen karara karşı, davacı ve davalı … San.ve Dış Tic.Ltd.Şti. tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin otomotiv yedek parça piyasasında yaptığı ticaret nedeniyle … San. ve Tic. Ltd. Şti. ‘nden olan cari hesaba karşılık olarak …Tıc. Ltd. Şti. tarafından keşide edilen … Bankası A.Ş. Küçükbakkaiköy Şubesi ne ait 25.11.2014 keşide tarihli, … çek, … hesap numaralı, 10.000 TL bedelli; … AŞ tarafından keşide edilen … Bankası A Ş. Beylerbeyi Şubesine ait 26.12.2014 keşide tarihli … çek, 2.500 TL bedelli; … San. Tİc. A.Ş. tarafından keşide edilen … Bankası Içerenköy Şubesine ait 22.11.2014 keşide tarihli, … çek, … hesap numaralı 3.941,35.-TL bedelli; … San. LTD.ŞTl tarafından keşide edilen … Bankası Şirinevler Şubesine ait 20.12.2014 keşide tarihli … çek, … hesap numaralı 2.500 TL bedelli ve … San. Tic. Ltd. Şti. tarafından keşide edilen … Bankası İkitelli Organize Sanayi Şubesine ait … çek, … hesap numaralı 10.000 TL bedelli olmak üzere toplam 28.941,35 TL olan 5 adet çek aldığını, çeklerin müvekkiline ait araçtan 23.09.2014 tarihinde çalındığını ve çeklerin iptali için İstanbul Anadolu 3. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/1495 Esas sayılı dosyası ile dava açıldığını, mahkemece ödeme yasağı konulduğunu, bu çeklerin dört tanesinin ibraz edilmediğini, Ancak … Bankası A.Ş. Şirinevler Şubesine ait 20.12.2014 keşide tarihli … çek numaralı, 2.500,00 TL’ lik çek ile … Bankası A.Ş. Beylerbeyi Şubesine ait 26 12.2014 keşide tarihli … çek numaralı, 2.500,00 TL’ lik çekin ibraz edildiğini, keşideciden sonraki ciroların tamamının sahte olduğunu, çekteki cirolarda ciro sahiplerinin adresi, TC kimlik numaraları ve telefonlarının bulunmadığını, her iki çekte aynı kişinin cirosu bulunduğunu, her iki çekteki keşideci cirosundan sonraki ciroların kötü niyetle atıldığını, çeklerin hırsızlık neticesinde müvekkilinin elinden çıktığını ve sahte cirolarla üçüncü şahıslara intikal ettirildiğini, davalıların kötüniyetli hamil olduklarını ileri sürerek, çeklerin istirdadına ve ödeme yasağı kararının devamı konusunda ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı … vekilinin, savunmasında özetle: istirdatı talep edilen çeklerden sadece … Bankası Şirinevier Şubesine ait 26.12.2014 keşide tarihli … çek numaralı 2.500,00 TL, keşidecisi … A.Ş. olan çekin müvekkilinde olduğunu, istirdatı talep edilen diğer çekle ile ilgili bir bilgileri bulunmadığını, müvekkilinin … Tekstil San. ve Taş. A.Ş.’nin yetkilisi olduğunu, çekin satılan çorap ipliği karşılığı ciranta …’tan aldığını, ibraz sırasında ödemeden men kararı bulunduğunu öğrenildiğini ve iptal davasına müdahil olduklarını, TTK’ya göre çek istirdatı davalarında çekin meşru hamilinin çeki elinde bulunduran olduğunu, davacının çeklerin rızası hilafında elinden çıktığını beyan etse de istirdadı talep olunan çek üzerinde davacıya ait hiçbir kayıt bulunmadığını, bu haliyle davacının çekin istirdadı talebinin reddi gerektiğini, müvekkilinin iyi niyetli hamil olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir. Davalı … San.Dış Tic.Ltd. Şirketi vekili, savunmasında özetle; müvekkili şirketin, 24.12.2014 tarihinde dava konusu … Bankası A.Ş. Şirinevler Şubesine ait 20.12.2014 keşide tarihli … çek numaralı 2.500,00-TL bedelli çeki … San. ve Tic. … ve Ortağına iade ettiğini, çek aslının müvekkili şirkette olmadığını, müvekkilinin çeke davayı takip başlatmadığınndan davanın öncelikle husumet nedeniyle reddi gerektiğini, …Tekstil San. ve Tic. … ve Ortağının satın aldığı emtia karşılığında dava konusu çekin verildiğini, müvekkilinin iyiniyetli hamil olduğunu ve ibraz edilen çekin tedbir nedeniyle ödenmediğini, çek aslı banka tarafından müvekkiline iade edilmediğini, müvekkilinin önceki cirantaya durumu bildirdiğini ve ödenmeyen çek aslının önceki cirantaya 24.12.2014 tarihli bordroyla iade edildiğini, müvekkilinin çekin çalındığından habersiz olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir. İlk derece mahkemesince, davanın kabulüne ilişkin verilen 13.07.2017 tarih ve 2015/222 Esas, 2017/885 Karar sayılı ilamı, davalıların istinaf başvurusu üzerine Dairemizin 03.11.2018 tarih ve 2018/354 -1381 E.K.sayılı kararı ile eksik inceleme nedeniyle HMK’nın 353/1.a.6 maddesi uyarınca kaldırılmıştır. İlk derece mahkemesince, bu karar üzerine yeniden yargılama yapılarak karar verilmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; “…Mahkememizce istinaf mahkemesi kararına uygun olarak yeniden duruşma açılarak yargılama yapılmış, tarafların esas hakkındaki beyanları aldırılarak yeniden hüküm kurulmuştur. Açılan davada 2 adet çekin istirdadının istendiği anlaşılmıştır. Dava konusu çeklerden birincisi; … Bankası Beyler Beyi şubesine ait, 26/12/2014 keşide tarihli, … çek numaralı, 2.500,00-TL tutarlı çek olup, çekin davalı …’da bulunduğu toplanan tüm delillerle sabittir. Mahkememizce yapılan incelemeler sonucunda; dava konusu bu çek yönünden çek üzerinde davacıya ait hiçbir kaydın ve cironun bulunmaması, davalının çeki iyiniyetle … isimli kişiden ciro yoluyla devraldığı yönündeki savunmasının aksini gösterir bir delilin bulunmaması, davalının çeki kötüniyetle iktisabının veya ağır bir kusurunun bulunduğu konusunda bir delilin bulunmaması hususları gözetilerek, davalının bu çek yönünden iyiniyetli üçüncü kişi olduğunun kabulü ile bu davalıya yönelik davanın reddine karar verilmiştir. Dava konusu diğer çek yönünden ise; … Şirinevler Şubesine ait, 20/12/2014 keşide tarihli, … çek numaralı 2.500,00-TL tutarlı çekin davalı … İplik firmasına ciro yoluyla geçmiş iken 24/12/2014 tarihinde çekin dava dışı, … San. ve Tic. … ve Ortağı ünvanlı adi şirkete imza karşılığı teslim edilmesi suretiyle iade edilmiş olduğu, buna ilişkin belgelerin dosyaya sunulmuş olduğu, davanın açıldığı tarih itibariyle bu davalının davaya konu bu çek yönünden hamil sıfatının bulunmadığı ve dolayısıyla davalının davada pasif husumetinin bulunmadığı anlaşıldığından davanın bu davalı yönünden açıklanan nedenle reddine” gerekçesiyle davalı şirket hakkındaki davanın husumet yönünden, davalı …’a yönelik davanın esastan reddine, karar verilmiştir. Bu karara karşı, davacı ve davalı … San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti. vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili, istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Mahkemece, davalı … yönünden davanın esastan reddine karar verilmesine rağmen, incelenen ticari defterlerden söz konusu çeklerin ticari ilişki neticesinde müvekkilline verildiğinin belirlendiğini, çeklerin dava dışı şirketçe müvekkiline verildiğinin sabit olmasına rağmen, müvekkilinin elinden çalınan çeklerin, davalıların eline iyiniyetle geçtiğinin beklenemeyeceğini, buna rağmen çeklerin iktisabında kötü niyet bulunduğunun kanıtlanmaması nedeniyle davanın reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu, çeklerin müvekkilinin elinden çalınasının, davalıların kötü niyetini gösterdiğini, davalı …’ın çekleri sattığı çoraplar karşılığı …’dan aldığını beyan etmesine rağmen, buna ilişkin bir kanıt sunmadığını, davalının iktisap iddiasının soyut olduğunu ve dikkate alınamayacağını, çeklerin müvekkilince ticari ilişki alındığının bilirkişi raporuyla kanıtlandığını, çeklerin şirkete getirilmek üzere teslim alındıktan sonra yolda kaybedilmesi nedeniyle müvekkilinin cirosunun bulunmamasının hayatın olağan akışına uygun olduğunu, davalıların çekleri kötü niyetle elde etmelerinin muhtemel olduğunu, … San. Ve Tic. Ltd. Şti.’den sonraki ciroların sahte olduğunu ve cirolarda TC kimlik numarası, adres, veya telefon bilgilerinin bulunmamasının bunu gösterdiğini; Davalı … yönünden davanın husumetten reddine karar verilmesine rağmen, bu şirketin çeklerin hamili olduğuna ilişkin somut belge göstermediğini, 18.01.2017 tarihli bilirkişi raporunda, davalı …’nin elinde bulunan çekte, … San. ve Tic. … ve Ortağı tarafından cirolandığı en son … Tekstil tarafından cirolandığının belirlenmesi nedeniyle husumet yokluğundan ret kararı verilemeyeceğini, Bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir. Davalı … San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti. vekili, istinaf başvuru dilekçesinde özetle; İstirdada konu … Bankası Beylerbeyi şubesine ait 26.12.2014 keşide tarihli … çek numaralı çeklerden birinin davalı …’da bulunduğu, davalının çeki kötüniyetle iktisabının veya ağır bir kusurunun bulunduğu konusunda bir delilin bulunmaması nedeniyle davanın esastan reddine karar verildiğini, … Şirinevler Şubesi’ne ait 20.01.2014 keşide tarihli çekin ise davalı … İplik firmasına ciro yoluyla geçmesinden sonra 24.12.2014 tarihinde çekin dava dışı şirkete iade edilmesi nedeniyle davanın husumet yönünden reddine karar verilmesi nedeniyle, ret sebeplerinin farklı olması nedeniyle iki ayrı vekalet ücreti takdiri gerektiğini, Bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına ve davanın reddi ile birlikte iki ayrı vekalet ücretine karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, TTK’nın 792. maddesi uyarınca çek istirdadı davasıdır.İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda davanın reddine, karar verilmiş; bu karara karşı, davacı ve davalı şirket vekillerince, yasal süresi içinde istinaf başvurusunda bulunulmuştur.İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülmüş olan istinaf nedenleriyle ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Dava konusu çeklerin incelenmesinde, … AŞ. Şirinevler şubesine ait 20.12.2014 keşide tarihli 2.500 TL bedelli … çek nolu çekin keşidecisinin … Ltd. Şti. olduğu, çekin ciro yoluyla … AŞ’ye geçtiği, sonraki cirantanın davacı olmadığı ve dava dışı şirket tarafından ciro edilen çekin davalı şirket tarafından ibraz edildiği anlaşılmıştır. Dava konusu … Bankası Beylerbeyi şubesine ait 26.12.2014 keşide tarihli 2.500 TL bedelli çekte de … Aş’den sonra dava dışı … Danışmınlak şirketinin cirosunun bulunduğu, bu çekinde ciro yoluyla davalı … tarafından iktisap edildiği anlaşılmıştır. Mahkemece, davacı defterleri üzerinde bilirkişi incelemesi yapılarak, çeklerin davacı tarafından cari hesap alacağına istinaden dava dışı … Aş.’den alındığı anlaşılmıştır. TTK’nın 792.maddesine göre; “Çek herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790.maddesine göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çek geri vermekle hükümlüdür.” düzenlemesi bulunmaktadır. TTK’nın 790. maddesine göre, iktisap anında ciro silsilesinde görünüş itibari ile kopukluk olup olmadığını inceleme yükümlülüğü bulunmaktadır. Çeki iktisap edene bunun dışında daha fazla yükümlülük yükleyen bir mevzuat hükmü bulunmamaktadır. Belirtilen yasal düzenlemeler karşısında somut olayın incelenmesinde, davalıların hak sahipliği birbirini takip eden ve kopukluk bulunmayan ciro silsilesine göre anlaşılan kişilerden çekleri iktisap ettiği anlaşılmıştır. Bu durumda, davacı, davalıların iktisap anında ağır kusuru veya kötü niyetinin bulunduğunu kanıtlamalıdır. Davacı tarafından buna ilişkin bir kanıt sunulmamıştır. Çeklerin davacı elinde zayi olması başlı başına, ciro yoluyla çekleri iktisap eden davalıların kötü niyetli veya ağır kusurlu olduklarını göstermez. Çeklerin cirosunda kopukluk bulunmadığı, davalıların şekli anlamda kopukluk bulunmayan ve bir birini izleyen ciroları bulunan çekleri iktisap ettiği anlaşılmakla davacı vekilinin tüm istinaf başvuru nedenleri yerinde görülmemiştir. Davalı şirket tarafından, ibrazında tedbir nedeniyle ödenmeyen çekin, önceki cirantaya iade edilerek, takibe konu edilmemesi nedeniyle husumet yönünden davanın reddine karar verilmesi yerindedir. Bu nedenlerle davacının istinaf başvuru nedenleri yerinde görülmemiştir. Davalı şirketin istinaf başvurusunun incelenmesinde, hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT ‘nin 3/2.maddesinde, “Müteselsil sorumluluk da dahil olmak üzere, birden fazla davalı aleyhine açılan davanın reddinde, ret sebebi ortak olan davalılar vekili lehine tek, ret sebebi ayrı olan davalılar vekili lehine ise her ret sebebi için ayrı ayrı avukatlık ücretine hükmolunur.” düzenlemesi bulunmaktadır. Buna göre, ret sebebi farklı olan davalarda her bir ret sebebi için ayrı avukatlık ücretine hükmedilmesi gerekirken, mahkemece farklı ret sebebi bulunmasına rağmen tek vekalet ücretine hükmedilmesi doğru görülmediğinden, davalı … Tekstil San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti. vekilinin istinaf başvurusun kabulüne, karar verilmiştir. Bu açıklamalar doğrultusunda, davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca esastan reddine; davalı … San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti. vekilinin istinaf başvurusun HMK’nın 353/1.b.2 maddesi uyarınca kabulü ile vekalet ücreti yönünden düzeltilmek üzere ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının kaldırılmasına ve davanın esası hakkında yeniden hüküm kurulmasına dair aşağıdaki hüküm verilmiştir.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:A)Davacı vekilinin istinaf başvurusu yönünden:1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1.b.1 maddesi uyarınca esastan reddine, 2-Davacı tarafından yatırılmış olan istinaf başvuru ve peşin harçlarının Hazineye gelir kaydına; bakiye 26,30 TL istinaf nispi karar harcının davalıdan tahsiline, 3-Davalı tarafından sarfedilen kanun yolu giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,B)Davalı … vekilinin istinaf başvurusu yönünden: Davalı … Tekstil San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti. vekilinin istinaf başvurusun HMK’nın 353/1.b.2 maddesi uyarınca kabulü ile vekalet ücreti yönünden düzeltilmek üzere ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının kaldırılmasına, davanın esası hakkında Dairemizce yeniden hüküm kurulmasına, bu doğrultuda;1-Davalı … Tekstil San. ve Dış Tic. Ltd. Şti.’ne karşı açılan davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine,2-Davalı …’a karşı açılan davanın esastan reddine,3-Alınması gereken 80,70 TL harcın, davacı tarafından peşin yatırılan 85,39 TL harçtan mahsubu ile bakiye 4,31 TL harcın hüküm kesinleştiğinde ve istek halinde davacıya iadesine, 4-Davacının yaptığı yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,5-Davalı … İplik Tekstil San ve Dış Tic Ltd. Şti. tarafından yapılan 109,50 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,6-Davalı … İplik Tekstil San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti. kendini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT göre takdir olunan 2.500,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,7-Davalı … kendini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT göre takdir olunan 2.500,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,8-Taraflarca yatırılan ancak sarf olunmayan gider avansı olması halinde karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa iadesine, 9-İstinaf aşamasındaki yargılama giderleri yönünden,a-Davalı … Tekstil San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından yatırılan 148,60 TL istinaf başvuru harcının Hazineye gelir kaydına; davalı tarafından yatırılan 54,40 TL istinaf peşin karar harcının, karar kesinleştiğinde ve talep halinde, ilk derece mahkemesince davalıya iadesine,b-Davalı … Tekstil San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından harcanan 148,60 TL başvuru harcı gideri giderinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,10-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine dair;HMK’nın 353/1.b.2. maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 01.12.2022 tarihinde, oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi.
KANUN YOLU: HMK’nın 353/1.a maddesi uyarınca, dava konusunun değerine göre karar kesindir.