Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/1860
KARAR NO: 2023/1689
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 08/10/2019
NUMARASI: 2019/771 E. – 2019/1040 K.
DAVANIN KONUSU: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
Hasımsız açılan kıymetli çek iptali talebinin ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerle davanın reddine dair verilen karara karşı, süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin çeşitli bankalara ait çek yaprakları kullandığını, müvekkilinin gerekli önlemleri almasına rağmen, zaman zaman banka ve davacı personelinin hataları sonucu çeklerin kaybolduğunu, bu nedenle bankalar nezdinde müvekkili aleyhine risk girişi yapıldığını, risk oranın düşürülmesi ve blokelerin kalkması için çek yapraklarının tesliminin istendiğini, ancak talep edilen çeklerin zayi olması nedeniyle teslim edilemediğini, müvekkilinin keşidecisi olduğu … Merter Tekstil Merkezi Şubesine ait … seri nolu, … seri nolu, … seri nolu, … seri nolu çekler ile … Bankası Topkapı Ticari Şubesine ait … seri nolu, … seri nolu, … seri nolu çeklerin basım tarihinden itibaren uzun süre geçtiğini, bu çeklerin müvekkilince iptal edilme ihtimali yüksek olduğunu ileri sürerek, çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; “…Davacının iptalini istediği çekler yazılmamış boş çek yaprakları olup, keşidecisinin de davacı olduğu tartışmasızdır. TTK nun 818/1-(s) bendinin göndermesiyle aynı yasanın 757 vd. maddelerine göre çek iptali davasını çek hamili açabilir, keşidecinin çek iptali davası açma hakkı bulunmamaktadır. Ayrıca dava konusu çekler boş çek yaprağı olduğundan kıymetli evrak vasfında da değildir. Davacının TTK’nun 818/1-(s).b delaletiyle 757. ve devamı maddeleri gereğince dava konusu çeklerin yetkili hamili olmadığı, bu nedenle zayi nedeniyle çek iptali davası açma hakkının bulunmadığı, dolayısıyla dava açmakta hukuki yararının mevcut olmadığı kanaatine varılmakla davanın dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine” gerekçesiyle açılan davanın dava şartı yokluğundan reddine, karar verilmiştir. Bu karara karşı, davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili, istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Müvekkili bankaya ait toplam yedi adet çekin müvekkilinin uhdesindeyken zayi olduğunu, keşidecinin iptal davası açıp açamayacağının her somut olaya göre değerlendirilmesi gerektiğini, mahkemece somut olaya göre değerlendirme yapılmadan davanın reddine karar verildiğini, çeklerin 2014 ve 2017 yılına ait olup bu güne kadar ortaya çıkmadığını ve boş şekilde zayi olduğunu, bu olayda yerleşik içtihatlarla korunmak istenen bir hak ihlali bulunmadığını, kanun koyucunun, keşidecinin zayi çek iptal davası açmasının önlenmesinin amacının, vadesi belirli ve güncel çeklerin hamillerinin zor duruma düşürülerek hukuka aykırı ve muvazaya dayalı hak ihlallerinin önlenmesi olduğunu, müvekkilinin mal varlığının risk altında olması nedeniyle hukuki yararı bulunduğunu, çek yapraklarının zayi olması nedeniyle müvekkilinin kredi durumunun riske girdiğini, Bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına ve davanın kabulüne, karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, hukuki niteliği itibariyle, zayi nedeniyle çek iptaline ilişkin olup hasımsızdır. İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda davanın reddine karar verilmiş; bu karara karşı, davacı vekilince, yasal süresi içinde istinaf başvurusunda bulunulmuştur. İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülmüş olan istinaf nedenleriyle ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Talepte bulunulan davacı, çeklerin keşidecisi olup, bu husus ihtilafsızdır. Dava dilekçesinde, … Merter tekstil Merkezi Şubesine ait 4 adet 2014 yılına ait çek ile, … Bankası Topkapı Ticari Şubesine ait 2017 yılına ait üç adet çekin boş olarak zayi olduğu, belirterek, çeklerin muhatap bankaya iade edilmemesi üzerine davacının kredi puanının düştüğü, müvekkili aleyhine risk girişi yapıldığı ve bu durumların ancak çekin ibrazı ile mümkün olduğu iddia edilerek, zayi olan çek yönünden çekin iptaline kararı verilmesi talep edilmiştir. Kıymetli evrakta hakkın çeke bağlı olması nedeniyle, çekin zayi edildiği durumlarda, çeke bağlı hakkın çeksiz de ileri sürülebilmesi için TTK’nın 651. ve 652.maddelerinde hamiline iptal davası açma hakkı getirilmiştir. İptal kararı alan hamil hakkını çek olmadan ileri sürebilecek ya da borçludan yeni bir senet tanzim edilmesini isteyebilecektir. Bu davayı açma hakkı hamile aittir. Çek keşidecisinin (çek karnesi sahibinin) TTK’nın 757 ve 818/s maddesi gereğince iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Bu nedenle, eldeki davayı açmakta hukuki yararı yoktur. Kanunda, bu talebin ancak çekin hamili tarafından ileri sürülebileceğini düzenlediği, bu tür bir talebin hiç bir şekilde keşideci tarafından ileri sürülemeyeceği, bu kapsamda keşidecinin zayi nedeniyle talepte bulunmasındaki amaç ve saikin bir öneminin bulunmadığı anlaşılmakla davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir. Açıklanan bu gerekçelerle, HMK’nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararı usul ve yasaya uygun olup davacı tarafça ileri sürülen istinaf nedenleri yerinde görülmediğinden, istinaf başvurusunun esastan reddine dair aşağıdaki karar verilmiştir.
KARAR: Yukarıda açıklanan gerekçelerle; 1-HMK’nın 353/1.b.1 maddesi uyarınca, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, 2-Davacı tarafından yatırılan istinaf başvuru harcının Hazineye gelir kaydına, bakiye 215,45 TL istinaf peşin karar harcının davacıdan tahsiline, 3-Davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvuru için yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına, 4-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine, 5-Dosyanın, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair; HMK’nın 353/1.b.1 maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 19.10.2023 tarihinde, oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi.
KANUN YOLU: HMK’nın 362/1.ç maddesi uyarınca karar kesindir.