Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/1291
KARAR NO: 2020/1344
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 16/07/2019
NUMARASI: 2018/1193E. 2019/759K.
DAVANIN KONUSU: Kıymetli Evrak İptali (Zayi Nedeniyle)
Taraflar arasında görülen zayi nedeniyle çek iptali davasının ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonucunda, ilamda yazılı nedenlerle davanın reddine ilişkin verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili davasında özetle; müvekkilinin yetkili hamili olduğu çekin rızası dışında elinden çıktığını beyan ederek, zayii nedeniyle iptaline çekin karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; “… Bankası Özalp Van Şubesine çek bilgileri özellikle çek keşidecisi de yazılan müzekkereye 25/04/2019 tarihinde verilen cevapta, çekin keşidecisinin bilinmediği, takas merkezinden sorgulanamadığı bildirilmiştir. Dosyada mevcut tüm deliller incelenerek değerlendirilmesinde, mezkur çekin … Bankası Van ili Özalp ilçesi şubesinden verildiği, çekin keşidecisi de yazılarak Özalp şubesine yazılan müzekkere cevabında çekin keşidecisinin bilgilerinin bilinmediği bildirildiği, zayi olan çekin suretinin bulunmadığı dava konusu çekin zayii olduğunun ispat edilemediği, …” gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde: önceki beyanlarını tekrarla; Dava dışı 3. şahıs … tarafından dava dışı üçüncü şahıs … adına keşide edilen … Bankası’nın 30.11.2018 keşide tarihli, … seri numaralı ve 6.000,00 TL bedelli çekinin, cirolanmak suretiyle önce dava dışı üçüncü şahıs …’ya, oradan da yine cirolanmak suretiyle müvekkiline teslim edildiğini fakat müvekkili şirketin zilyetliğindeyken muhatap bankaya ibraz edilmeden zayi olduğunu, dava dilekçesinin ekinde mezkur çekin fotokopisinin de ibraz edildiğini, dava konusu çekin … T.C. kimlik numaralı …’e ait olduğunun, … Bankası Özalp Van Şubesi’nden verildiğinin, çek numarasının … olduğu açıkça görüldüğünü, Dosya içerisinde “İlgi yazınız gereği … (T.C. …)’e ait 30/11/2018 ödeme tarihli 6000 TL tutarındaki … seri nolu çek’e 05/11/2018 tarih ve 2018/1193 esas sayılı mahkeme kararınıza istinaden 03/12/2018 tarihinde ödeme yasağı bırakılmış olup ilgili çekin ibraz müddeti geçtikten ve ödeme yasağı bırakıldıktan sonra şubemize ödeme için ibraz edilmediğinden ilgili çeke ait keşideci bilgileri bilinmemektedir. Çek sorgulama ekranında çek takas merkezinden ödenmek amacıyla sorgulanmadığı, ödeme yasağının devam ettiği araştırma sonucunda anlaşılmıştır.” şeklindeki cevabi yazının bulunduğunu, Bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, hasımsız açılan zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince, yukarıda açıklanan gerekçelerle davanın reddine karar verilmiş; bu karara karşı, davacı vekili tarafından, yasal süresi içinde istinaf başvurusunda bulunulmuştur. İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, ileri sürülen istinaf başvuru nedenleriyle ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapımıştır. TTK’nın 818. maddesi delaleti ile çekler bakımından aynı Kanun’un iptale ilişkin 759/2. maddesinin uygulanması gerekir. Anılan yasal düzenleme uyarınca, iptal isteminde bulunan kişi, çek elinde iken zayi olduğuna dair inandırıcı bir şekilde gösteren delilleri mahkemeye sağlamak, çekin bir suretini ibraz etmek yahut da çekin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür. TTK’nın 651/2. maddesinde senet üzerinde hak sahibi olan kişinin, zayi olması halinde senedin iptalini mahkemeden isteyebileceği düzenlenmiştir. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteyebilmek için gerekli olan şartlardan birisi de senette mündemiç olan hakkın varlığını sürdürmesidir. Somut olayda davacı tarafından, dava konusu çekin kaybedildiği ileri sürülmüş, çekin esas içeriğine ilişkin bilgileri vermiş ve anılan çeke ilişkin çek alındı bordrosu sunulmuştur. Esasen hasımsız olarak açılan ve kesin hüküm niteliği de taşımayacak olan bu tür davalarda, davacının aktif dava ehliyetinin bulunduğu konusunda, mahkemeye olumlu bir kanaat verecek kadar delil sunulmasını yeterli saymak gereklidir. Aksinin kabulü ile davacının daha fazlasını ispata zorlanması, zayi nedeniyle çek iptali hükümlerinin uygulanmasını imkânsız hale getirecektir. Kaldı ki, dava sırasında yapılacak olan ilanlar sonucunda, hak sahipleri varsa ortaya çıkabilecek ve kendilerine karşı istirdat davası açılabilecek, ya da hak sahipleri tarafından hasımlı olarak açılacak bir dava ile çek iptali kararının iptali talep edilebilecektir. Dolayısıyla mahkemeyi tereddüde sevk eden hususlar, esasen anılan davalarda tartışılacaktır. Çek iptal işlemleri öncelikle mahkemeye bir dilekçe verilmesi ile başlamaktadır.İptal ve ödemeden men talebinde bulunan kişi, zayi olan çekin zilyedi olduğunu gösterir delillerini mahkemeye sunmalıdır. Örneğin çekin önü ve arkasının yer aldığı bir fotokopisi önemli bir ispat aracıdır. Çek fotokopisinin bulunmaması halinde ise çek bedeli, muhatap banka ticari ünvanı, ödeme yeri, keşide yeri, keşide tarihi ve keşidecinin adının iptal talepli dilekçede gösterilmesi gerekir. Bu açıklamalar ışığında somut olaya bakıldığında, davacı dava dosyasına iptalini istediği çekin tüm bilgileri hakkında yazılı beyanda bulunmuş, çek fokopisini sunmuştur. Bankadan gelen cevabi yazı içeriği de tüm dosya kapsamı ile birlikte değerlendirildiğinde; davacının TTK’nın 757 vd. maddelerinde öngörülen işbu davayı açmasında yasal bir engelin bulunmadığı kabul edilmelidir. Dava dosyasında gerekli ilanlar yapılmış, ilanlarda öngörülen sürede çek, mahkemeye ibraz edilmemiştir. Zayi nedeniyle iptal için yasal koşulların gerçekleşmiş olmasına rağmen davanın reddine karar verilmiş olması isabetsiz olmuştur. Açıklanan bu gerekçelerle, HMK’nın 353/1.b.2 maddesi uyarınca dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne dair aşağıdaki hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; HMK’nın 353/1.b.2. maddesi uyarınca davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararın kaldırılmasına, davanın esası hakkında Dairemizce yeniden hüküm verilmesine, bu doğrultuda; 1-Davanın kabulü ile keşidecisi … olan, 30.11.2018 keşide tarihli, … Bankası A.Ş. Özalp/Van Şubesindeki … nolu hesaba keşideli, … seri nolu, 6.000,00 TL tutarlı çekin zayi nedeni ile iptaline, 2-Harçlar kanunu uyarınca alınması gereken 54,40 TL karar harcından, davacı tarafça peşin olarak yatırılan 35,90 TL harçtan mahsubu ile bakiye 18,50 TL harcın davacıdan tahsili ile Hazineye irad kaydına, 3-Yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, 4-Kullanılmayan gider avanlarının iadesine, 5-İstinaf aşamasındaki yargılama giderleri yönünden; a-Davacı tarafından yatırılan 148,60 TL istinaf başvuru harcının Hazineye gelir kaydına, 54,40 TL istinaf karar harcının, talep halinde davacı tarafa iadesine, b-Davacı tarafından yapılan giderlerin kendi üzerinde bırakılmasına, 6-Artan gider avansının iadesine dair; HMK’nın 353/1.b.2. maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 03.12.2020 tarihinde oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi.
KANUN YOLU:HMK’nın 362/1.ç.maddesi uyarınca, çekişmesiz yargı işi olması nedeniyle , karar kesindir.