Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2019/917
KARAR NO : 2021/621
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : BAKIRKÖY 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 08/06/2018
NUMARASI: 2017/1041 E. – 2018/677 K.
DAVANIN KONUSU: Zayi Belgesi Verilmesi
Zayi belgesi verilmesi talebinin ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonucunda, ilamda yazılı nedenlerle talebin reddine dair verilen karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili kooperatifin yetkilisi … bagajındaki çantada kooperatife ati kaşe, mühür, imza sirküleri ve yönetim kurulu karar defterinin bulunduğu kooperatif adına kayıtlı … plakalı aracı 03.11.2017 tarihinde evinin önünde park ettiğini, ertesi gün aracın kapı camının kırılarak bagajda bulunan çantanın çalındığını, hırsızlıkla ilgili kolluk kuvvetlerine suç duyurusunda bulunulduğunu ileri sürerek, zayi olan yönetim kurulu karar defteri için zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI ÖZETİ İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; “…TTK’nın 82/7 maddesine göre zayi belgesi verilebilmesi için bu maddede belirtilen olağan üstü hallerden birinin olayda mevcut olmasının gerekmekte olup, SS 339 nolu Ambarlı Limanları Kamyon, Motor Taşımacılık Kooperatifi yetkilisi olan davacı … saklamakla mükellef olduğu ticari defter ve kayıtlarını özenle muhafaza etmesi zorunlu olup, yönetim kurulu karar deftereni araç içerisinde bırakmak suretiyle gerekli dikkat ve özeni göstermeyerek basiretli bir tacir gibi davranmadığı anlaşıldığından…” gerekçesiyle, talebin reddine karar verilmiştir.Bu karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; ilk derece mahkemesi kararının gerekçesinin hukuki olmadığını, kararla davacının yeni bir defter almasının mümkün olmaması nedeniyle kooperatifin kanuna uygun bir şekilde çalışmasının önüne geçildiğini, mahkemece karar için yeterli incelemenin yapılmadığını, isim ve adresleri bildirilen tanıkların dinlenmeden karar verildiğini, tanıkların dinlenmesi halinde kooperatif yetkilisinin defterlerin zayi olmasında kusurunun bulunmadığının anlaşılacağını, TTK’nın 82/7. maddesinde açıkça hırsızlık nedeniyle defterin zayi olması halinde zayi belgesinin verileceğinin belirtildiğini, TTK’da defterlerin nerede ve ne şekilde saklanması gerektiğinin açıkça belirtilmediğini, sadece defterlerin saklanması yükümlüğünün vurgulandığını, buna rağmen defterin araç bagajında bulunmasının basiretli bir tacir davranışı olarak görülmemesinin gerekçesinin açıklanmadığını, defterin taşıyıcı kooperatifine ait olması ve üyelerinin şoför olması nedeniyle yönetim kurulu toplantılarının mutlaka kooperatifin merkezinde yapılmasının gerekli olmadığını, kararların çoğu kez üyelerin telefon ve benzeri iletişim yöntemleriyle alınarak yazıldığını, bu nedenle karar defterinin genellikle merkezin dışında üyelerin ikametlerinde bulunduğunu, defterin kilitli olan aracın bagajındaki çantada olması nedeniyle basiretli bir tacirden beklenen özenin gösterildiğinin kabulü gerektiğini, defterin sürekli şekilde araçta taşınmadığını, kararların imzalanması için ortaklara götürüldüğünü, resmi kurumlarında işlem yaparken çoğu kez defterin aslını istemeleri nedeniyle defterin yöneticide olmasının basiretsizlik olarak değerlendirilemeyeceğini, zayi belgesi verilmeden yeni defterin tasdikinin imkansız olduğunu belirterek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını ve talebin kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, TTK’nın 82/7. maddesi gereğince zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.İlk derece mahkemesince, yukarıda açıklanan gerekçeyle, talebin reddine karar verilmiş; bu karara karşı, davacı vekili tarafından, yasal süresi içinde istinaf başvurusunda bulunulmuştur.İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi uyarınca, istinaf başvuru nedenleriyle ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.TTK’nın 82/1. maddesi gereğince, “Tacir, ticari defterlerini, envanterleri, finansal tablo, bilanço ve faaliyet raporlarını, aldığı mektupları (bir ticari işe ait yazışmaları), gönderdiği mektup suretlerini, kayıtlara esas olan belgeleri, sınıflandırılmış şekilde saklamakla yükümlüdür.”Saklama süresi on yıl olup sürenin başlangıcı da kanunda belirtilmiştir (TTK m.82/5-6). Defter ve belgelerin saklanması yükümü, gerçek kişi tacirlerde ticaretin terk edilmesinden sonra sürdüğü gibi, tacirin ölümü halinde mirasçılar bakımından da devam eder. Mirasın resmi tasfiyesi veya tüzel kişiliğin sona ermesi durumlarında, defter ve belgeler Sulh Hukuk Mahkemesince saklanır (TTK m.82/8).Saklanması gereken defter ve belgeler, saklama süresi içinde, yangın, deprem, su baskını gibi bir afet veya hırsızlıktan dolayı zayi olursa, tacirin (ölmüşse mirasçılarının), durumu öğrendikten itibaren on beş gün içerisinde işletmenin olduğu yerdeki mahkemeye başvurarak zayi belgesi alması gerekir. Kanun’da “isteyebilirler” denmiş ise de bu bir zorunluluk niteliğindedir. Zayi belgesi için açılan dava, çekişmesiz yargı işidir (TTK m.82/7).Dosya kapsamı ile davacı tarafça zayi olduğu iddia edilen karar defterinin, kooperatif yöneticisinin aracından çalındığı beyan edilmiştir. Hırsızlık sonucu fail hakkında kovuşturma yapılması için şikayetçi olunmuş ve olay yeri tespit tutanağı düzenlenmiştir. Kooperatifin niteliği dikkate alındığında sadece karar defterinin, yönetim kurulunca alınacak kararların imzalanması amacıyla kapalı çanta içinde araçta bulunmasının hayatın olağan akışına aykırı olmadığı, davacının ticari defterin varlığı ile defterin zayi olduğunu kanıtladığı açıktır. Bu durumda davacının daha ağır bir ispat yükü altına sokulması doğru olmadığından, kanunda belirlenen şekilde zayi olan karar defteri için zayi belgesi verilmesi gerekirken, aksine düşünceyle talebin reddine karar verilmesi yerinde görülmediğinden, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne karar verilmiştir.Açıklanan bu gerekçelerle, HMK’nın 353/1.b.2. maddesi uyarınca, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının kaldırılarak esas hakkında yeniden hüküm verilmesine ve davanın kabulüne dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;HMK’nın 353/1.b.2. maddesi uyarınca davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüyle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının kaldırılmasına, davanın esası hakkında Dairemizce yeniden hüküm kurulmasına, bu doğrultuda; 1-Davanın kabulü ile Küçükçekmece …. Noterliğinin 26.01.2016 tarihinde tasdik edilen davacı kooperatife ait yönetim kurulu karar defterinin, TTK’nın 82/7.maddesi gereğince, zayi olduğunun tespitine, bu defter için zayi belgesi verilmesine, 2-Davacı tarafından yatırılan istinaf başvuru harçlarının Hazineye irad kaydına, bakiye 27,90 TL istinaf karar harcının davacıdan tahsiline,3-Davanın niteliği gereği yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, 5-Davacı tarafından yatırılan ve kullanılmayan bakiye gider avanslarının davacıya iadesine, 6-İstinaf giderleri yönünden;a-Davacı tarafından yatırılan istinaf başvuru harcının Hazineye irad kaydına; 35,90 TL istinaf peşin harcının talep halinde davacıya iadesine, b-İstinaf yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, 7-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince davacı vekiline tebliğine,8-Dosyanın, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair;HMK’nın 353.1.b.2. maddesi uyarınca, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 27.05.2021 tarihinde, oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi.