Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi 2019/440 E. 2021/232 K. 25.02.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2019/440
KARAR NO : 2021/232
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 18/10/2018
NUMARASI : 2015/380 E. – 2018/396 K.
DAVANIN KONUSU:İtirazın İptali (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan)
Taraflar arasında görülen itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik verilen hükme karşı davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dairemize gönderilmiş dosya içerisindeki tüm belgeler okunup, incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili tarafından dava dışı … A.Ş’ye ait biçer döver emtiasının nakliyat emtia abonman sigorta poliçesiyle taşıma rizikolarına karşı sigorta örtüsü altına alındığını, emtianın Bremerhaven/ Almanya’dan Derince Limanına nakliyesinin taşıyan sıfatıyla davalı … gemisi ile gerçekleştirdiğini, davalı … GMBH’nin konşimentoyu düzenleyen ve taşımayı fiilen gerçekleştiren taşıyıcı olarak taşımadan kaynaklanan hasardan sorumlu olduğunu, diğer davalı … Tic. Ltd. Şti.’ne konşimentoda belirtilen taşıma acentesi sıfatı ile dava açıldığını, emtianın Almanya’dan Türkiye’ye nakliyesi sonrasında Derince Limanında tahliye edilerek limandaki içindeki park sahasında bekletildiğini, burada biçerdöverin arka tarafına bitişik olan ekskavatörün burnunun aşağıya doğru düşerek kovasının biçerdöverin arka kısmına düşmesi sonucu hasar meydana geldiğinin belirlendiğini, yapılan ekspertiz incelemesiyle hasar oluş şekli, miktarı ve hasar hakkında saptamalar yapıldığını, müvekkilinin 15.828,50 Euro (44.516,91TL) hasar bedelini ödeyerek yasa ve ibraname gereğince sigortalının haklarına halef olduğunu, davalılara müracaatta bulunulmasına rağmen sonuç alınmaması üzerine Bakırköy…İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasında başlatılan takibe yönelik itirazın haksız olduğunu ileri sürerek, takibe yönelik itirazın iptaline, takibin devamına alacağın % 20’den az olmamak üzere icra inkar tazminatının davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili … Tic, Ltd. Şti’nin diğer davalı … GMBH’nin Türkiye’deki ticari faaliyetini yürüten acentesi olduğunu ve kendi adına asaleten ve … GMBH adına izafeten yargılamada taraf olduğunu, ancak yargılamaya konu olan olayda müvekkili şirkete yöneltilebilecek herhangi bir kusurun bulunmadığını, olayla müvekkili şirketin herhangi bir bağlantısı bulunmadığı hususunun ekspertiz raporunda açıkça izah edilerek zarar sorumlularının gösterildiğini, müvekkil şirketin, hasara sebep olan olayla hiçbir bağlantısı olmadığını, dava dilekçesinde … GMBH’nin taşımayı fiilen gerçekleştirdiğinin belirtildiğini, ancak müvekkili … GMBH’nin fiili taşıyıcı olmadığı gibi diğer müvekkilinin de fiili taşıyıcının acentesi olmadığından husumet yöneltilemeyeceğini, geminin donatanının Türkiye’deki acentesinin … A.Ş. olduğundan davanın bu kişiye yöneltilmesi gerektiğini, müvekkil şirketin donatan veya donatanın acentesi olmadığından müvekkillerinin taşımada taşıyan veya acente sıfatının bulunmadığını; poliçenin 24.06.2016 tarihli yüklemeden sonra 24.06.2014 tarihinde düzenlendiğini, riskin gerçekleşmesi sonrası düzenlenen poliçenin geçersiz olduğunu, müvekkilinin edimini yerine getirerek yükü limanda tahliye ettiğini, bu sırada sırada başka bir şirketin ekskavatörüne ait bomun düşmesi sonucu hasarın meydana geldiğinin ekspertiz raporuyla belirlendiğini, davanın hasara neden olanlara açılması gerektiğini, rücu ihtarnamelerinin gönderildiği diğer kişilerin yabancı uyruklu olması nedeniyle müvekkiline dava açıldığını, geminin donatanının Türkiye’deki acentesine ise hiç bir aşamada ihtar gönderilmediğini, eksper raporundaki tespitlere göre müvekkili şirkete atfedilebilecek herhangi bir kusurun bulunmamasına rağmen müvekkiline dava açılmasının kötü niyetli bir davranış olduğunu, takip borçluları arasında gösterilen T.C. Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğüne dava açılmamasının da iyi niyetli olmadığını, esasen anılan borçlu hakkındaki takibin kesinleştiğini, TTK’nın 1179. maddesi gereğince müvekkil şirketin sorumluluğunun olmadığını, raporlar ve olaylar değerlendirildiğinde hasarın yükün boşaltılmasından sonra gemideki diğer yükün müvekkil şirketin taşıdığı ticari emtianın üzerine düşmesi sonucunda hasarın meydana geldiğinin belirlendiğini, yükün limanda tahliye edilip bekleme sırasında başka bir firmaya ait ekskavatörün hidroliğini kaçırması sonucunda kepçenin biçerdöverin üst kısmına düşmesiyle oluştuğunu, zarar miktarının raporda gerçeğe uygun belirlenmediğini savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI ÖZETİ İlk Derece Mahkemesinin kararında; ” Mahkememizce yapılan yargılama ve toplanan tüm delillerden, davanın halefiyete müsteniden açıldığı, davacı sigorta şirketinin dava dışı sigortalı …A.Ş. ile emtia abonman sigorta sözleşmesi kurduğu, gerçekleşen zararın poliçe kapsamı dahilinde olduğu ve davacının dava dışı … AŞ,’ ne ödeme yaparak kanuni halef sıfatını kazandığı ve aktif husumet ehliyetine sahip olduğu, dosya içerisinde yer alan konişmento örneklerinden yükletenin … GMBH, Gönderilenin dava dışı sigorta ettiren … A.Ş. olduğu, 1 numaralı davalı … şirketinin de taşıyan olduğu, 2 numaralı davalı … Ticaret Limited Şirketinin ise konişmentoda yer alan kayıta göre teslim acentesi olduğu, dosya içerisinde yer alan … tarafından düzenlenen deniz yük senedinde 2 numaralı davalı Interline’ ın gönderilen olarak yer aldığı, nitekim ordinoda da Interline, yükün alıcısı …’ ya teslimi talep ettiği, Liman İdaresi tarafından zarar gören yükün taşındığı … gemisine ilişkin yapılan genel bildirimde, gemi acentesi olarak … A.Ş.’ nin yer aldığı, navlun sözleşmesinin ifası sebebiyle meydana gelen yük zararından taşıyanın sorumlu olduğu, 2 numaralı davalının pasif husumet ehliyeti bulunmadığı, eksper raporunda, hasarın 02.08.2014 tarihinde meydana geldiğinin belirtildiği, biçerdöverin hasarlanmasına yol açan olayın, yükün gemiden tahliyesi sonrasında gümrük sahasında yapılan işlemler sırasında oluştuğu, TTK m. 1178/3c uyarınca emtianın “ Boşaltma limanında geçerli Kanun ve düzenlemeler uyarınca eşyanın kendisine teslimi zorunlu makamlara veya üçüncü kişilere teslim edildiği ana kadar” taşıyanın hakimiyetinde sayıldığı, somut olayda yükün gemiden tahliye edildiği, zorunlu olarak gümrük sahasına alındığı ve gümrük işlemlerinin yapıldığı sırada hasarın meydana geldiği, bu halde, TTK.m.1178 uyarınca taşıyanın sorumlu olduğu hakimiyet alanının dışında zararın meydana geldiği anlaşılmakla 1 nolu davalı hakkında açılan davanın esastan reddine, 2 nolu davalı … Tic Ltd Şti hakkında açılan davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar vermek gerekmiştir.” gerekçesiyle davanın reddine, karar vermiştir.Bu karara karşı davacı vekili istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde;Müvekkil şirket tarafından sigortalanan emtianın Almanya’dan Derince Limanına nakliyesi işlemini taşıyan sıfatıyla davalı … tarafından … gemisi ile gerçekleştirildiğini, davalı … konşimentoyu düzenleyen ve taşımayı fiilen gerçekleştirmesi nedeniyle dava açıldığını, diğer davalının ise konşimentoda belirtilen taşıma acentesi sıfatı ile dava açıldığını ve mahkemece verilen ret kararının usulsüz olduğunu; taşıyan ve acentesinin husumet ehliyetinin bulunduğunu, bilirkişi kök raporunun 2.dipnotunda açıklandığı üzere, gönderenin konşimento karşılığı navlunu peşin ödediği ve … GMBH‘ın TTK’nın 1138/1 maddesi gereğince akdi taşıyıcı olduğunu, diğer davalının ise anılan davalının acentesi olması nedeniyle pasif husumet ehliyeti bulunduğunu, bilirkişi raporunun kusur ve sorumluluk alt başlıklı 18. Dip notunda yapılan açıklamalarda TTK’nın 105.maddesinin dar yorumlanarak takdirin mahkemeye bırakıldığını, yerleşmiş Yargıtay içtihatları ve kanun hükmünün lafzı gereği madde hükmünün bu denli dar yorumlamanın kanunun amacına hizmet etmeyeceğini, Türkiye’de davalıyı temsil eden bir adres ve muhatap olarak acenteye izafeten husumet yöneltilmesinin yerinde olduğunu; müvekkilinin 24.06.2014 tarihinden itibaren emtiada oluşan zarar ve ziyandan sorumlu hale gelen ve limandaki boşaltma, ithalat ve gümrük işlemlerinin tamamlanması ve ücretlerinin ödenmesinden sorumlu olan … şirketinin rizikosunun teminat altına alınarak hasar bedelinin ödenmesi nedeniyle aktif dava ehliyetinin bulunduğunu ve mahkemece aktif dava ehliyetinin tespit edildiğini; hasarın meydana gelmesi nedeniyle düzenlenen liman tutanağına ekspertiz raporunda yer verildiğini, bu nedenle TTK’nın 1185/2. maddesi gereğince ihbar bulunmaması nedeniyle taşıyıcının sorumlu olmadığına ilişkin tespitin hatalı olduğunu, ekspertiz raporunda gemi acentesinin …. A.Ş. olduğunun belirtildiğini, davalı … Tic. Ltd. Şti.’nin forwarder sıfatıyla sorumlu olduğunu, ekspertiz raporunda belirtildiği üzere Derince Limanı’ndaki bekleme gümrük işlemlerinin tamamlanması işinin nakliyenin bir parçası olması nedeniyle hasarın taşıyıcının sorumluğu altındayken meydana gediğini, TTK’nın 1178/3.maddesine göre teslime kadar emtianın taşıyanın sorumluluğunda kabul edileceğini, kök raporda tespit edildiği üzere TTK’nın 1239/1.maddesi gereğince taşıyıcının emtiayı paketli halde haricen iyi hal ve durumda teslim aldığını, taşıyıcının teslim anına kadar emtiada meydana gelen hasardan sorumlu olduğunu, hasarın, nakliye işlemlerinin bir parçası olan liman sahasında gümrük işlemlerinin tamamlanması için bekleme sahasındayken, taşıyıcı sorumluluğunda, henüz gönderilene teslim edilmeksizin meydana gelmesi nedeniyle taşıyanın sorumlu olduğunu, davalının teslime kadar emtiayı basiretli bir taşıyan gibi muhafaza etmediğini, emtianın limanda açık alanda park edildiğini, bu istifin taşıyıcının tedbirsizliğinden kaynaklandığını, emsal Yargıtay kararlarında da teslim anına kadar emtianın zilyetliğinin taşıyanda olması nedeniyle meydana gelen zarardan taşıyıcının sorumlu olduğunun kabul edildiğini, müvekkilinin temlik ve ibranameyle de sigortalının haklarına halef olduğunu belirterek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak, davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, davacı tarafından nakliyat sigorta poliçesi ile sigortalanan ve hasarlanan emtialar nedeniyle dava dışı sigortalıya ödenen tutarın, halefiyet ilkesi gereğince davalı taşıyıcıdan tahsili için başlatılan takibe vaki itirazın İİK’nın 67.maddesi uyarınca iptali ve icra inkar tazminatının tahsili istemine ilişkindir. İstinaf incelemesi HMK’nın 355.maddesi uyarınca, istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.Takip dosyasının incelenmesinde, davacı tarafından davalılar ile dava dışı T.C. Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü aleyhine 15.232,84 Euro asıl alacak ve 595,96 Euro işlenmiş faizin tahsili amacıyla takip başlatıldığı ödeme emrinin tebliği üzerine süresinde borç ve ferilerini itiraz edilmesi sonucu takibin durduğu, itiraz ve davanın süresinde olduğu anlaşılmıştır.Davacı tarafından, 15.232,84 Euro hasar ödemesi yapıldıktan sonra mutabakatname ve ibraname alınarak alacağın temliki hükümlerine göre de sigortalının haklarına halef olunması nedeniyle mahkemece isabetli şekilde belirlendiği üzere davacının aktif dava ehliyeti bulunmaktadır.Davacı tarafından dava dışı … A.Ş.’ye ait Almanya’dan Derince limanına “…” gemisi ile taşınacak olan ve 24.06.2014 tarihinde yüklenen emtiaya ilişkin 25.06.2014 tarihli poliçe düzenlenmiş olup, rizikonun poliçenin düzenlenmesinden sonra gerçekleşmesi nedeniyle, gerçekleşen rizikonun poliçe teminatı içinde olduğu görülmüştür.Hasar sonrası düzenlenen 04.12.2014 tarihli ekspertiz raporunun incelenmesinde, biçerdöverin park halinde iken 02.08.2014 tarihinde hasarlandığı, liman müdürlüğü tarafından düzenlenen tutanağa göre liman sahasında park halinde olan emtiaya dava dışı …. Ltd. Şti. Firmasına ait ekskavatörün bomunun düşmesi sonucu hasarlandığı, meydana gelen zarardan nakliye şirketi, gemi acentesi ile Devlet Demir Yolları Genel Müdürlüğünün sorumlu olduğu belirlenmiştir. … gelen hasarın süresi içerisinde tutanakla belirlenmesi nedeniyle, hasar ihbarının süresinde yapıldığı anlaşılmıştır.Sigorta konusu emtianın, dava dışı sigortalıya limanda satış şartı ile satıldığı, emtianın gemiye yüklemesi ile satıcının sorumluluktan kurtulduğu, yükleme ile emtiadan meydana gelecek zarar ve ziyandan sigortalının sorumlu olduğu anlaşılmıştır. Taşımaya ilişkin konşimentoda alıcının sigortalı, boşaltma limanının Derince limanı olduğu, teslim acentesinin … Tic. Ltd. Şti. olduğu, taşıyanın ise … GMBH olduğu, bu nedenle mahkemece isabetli şekilde tespit edildiği üzere davalı taşıyanın pasif dava ehliyetinin bulunduğu anlaşılmıştır. Taşıyıcı taşımak üzere aldığı yükü teslim edeceği tarihe kadar yükte meydana gelen tüm zararlardan kural olarak sorumludur. Davalı taşıyıcının taşımayı gerçekleştirdiği emtianın varma limanında gemiden tahliye edilerek gümrük sahası içerisinde park edildiği, emtianın gümrük sahasında iken gümrükleme işlemleri henüz yapılmadan 02.08.2014 tarihinde dava dışı kişiye ait aracın çarpması sonucu hasarlandığı sabittir. TTK.’nın 1178 ve devamı maddelerinde taşıyanın sorumluluğu düzenlenmiş olup, taşıyan, navlun sözleşmesinin ifasında özellikle eşyanın yükletilmesi, istifi, elden geçirilmesi, taşınması, korunması, gözetimi ve boşaltılmasında tedbirli bir taşıyandan beklenen dikkat ve özeni göstermekle yükümlüdür. Taşıyan eşyanın ziyaı ve hasarından veyahut geç tesliminden doğan zararlardan, ziya, hasar veya teslimde gecikmenin eşyanın taşıyanın hakimiyetinde bulunduğu sırada meydana gelmiş olması şartıyla sorumludur. TTK 1178.maddesinin 3.c maddesinde boşaltma limanınında geçerli kanun ve düzenlemeler uyarınca eşyanın kendilerine teslimi zorunlu makamlara veya üçüncü kişilere teslim edildiği ana kadar, eşya taşıyanın hakimiyetinde sayılır. Somut olayda emtianın tahliye edildiği ve liman idaresince gösterilen yerde istif halinde iken hasara uğradığı görülmektedir. TTK’nın 1179. maddesi gereğince, taşıyan veya adamlarının kastından veya ihmalinden doğmayan sebeplerden ileri gelen zararlardan taşıyan sorumlu değildir. Taşıyanın veya adamlarının kastının veya ihmalinin bu zarara sebebiyet vermediğinin ispat yükü taşıyana aittir. Mahkemece yargılama sırasında alınan bilirkişi kurulu raporu ve ek raporunda, taşıyanın, her hangi bir kusurunun bulunmadığı, meydana gelen hasarın limanda üçüncü kişinin haksız eylemi sonucu meydana geldiği, taşıyanın, eşyanın istif edildiği yer veya istif şekliyle ilgili bir kusurunun bulunduğuna ilişkin kanıt bulunmadığı anlaşılmakla meydana gelen zarardan davalı taşıyanın sorumlu tutulmamasına ilişkin mahkeme gerekçesinde bir isabet bulunmamaktadır. Davalı acente yönünden de, hasarın meydana geliş şekli itibariyle, taşıyıcının sorumlu olmaması nedeniyle, acentenin de sorumlu olmadığı sonucuna varılmış, yerinde görülmeyen davacının istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.Açıklanan bu gerekçelerle HMK’nın 353/1.b.1.maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;1-HMK’nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, 2-Davacı tarafından yatırılan istinaf başvuru harçlarının Hazineye irad kaydına, bakiye 14,90 TL istinaf karar harcının davacıdan tahsiline.3-Davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvuru için yapılan masrafların kendi üzerlerinde bırakılmasına,4-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine,5-Dosyanın, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair;HMK’nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi.25.02.2021